Στέφανος Παραστατίδης: “3η Σεπτέμβρη – Μία πρωτοφανής αλλαγή παραδείγματος”

Γράφει ο Στέφανος Παραστατίδης, Βουλευτής Κιλκίς με το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής

Η Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη αποτέλεσε το εισαγωγικό κεφάλαιο μίας πρωτοφανούς αλλαγής παραδείγματος στην πολιτική ζωή του τόπου. Μιας αλλαγής επιβεβλημένης από την ίδια την ιστορία, με την Ελλάδα να εξέρχεται – οριστικά όπως αποδείχθηκε- από μία μακρά σκοτεινή περίοδο, που είχε μόλις εγγράψει ανεξίτηλα στο συλλογικό υποσυνείδητο η εθνική τραγωδία της Κύπρου.

Ιδεολογικά, η αλλαγή αυτή εκφράστηκε με την οριστική ρήξη του ΠΑΣΟΚ με το παλιό, που αντιπροσώπευε η προδικτατορική πολιτική πραγματικότητα. Εγκολπώνοντας την παράδοση τριών ιστορικών περιόδων αντίστασης, το ΠΑΣΟΚ κατόρθωσε με την πολυσυλλεκτικότητά του, την τακτική του ευελιξία και την στρατηγική του οργάνωση να κυβερνήσει – και τελικά να αλλάξει – την χώρα.

Πολιτικά, η αλλαγή παραδείγματος εκφράστηκε με την διαμόρφωση ενός εθνικού σχεδίου ανασυγκρότησης της Ελλάδας γεμάτου θεσμικές καινοτομίες, πολλές εξ αυτών ριζοσπαστικές. Αυτοδιαχείριση, αποκέντρωση, συμμετοχική δημοκρατία, ισχυρή τοπική αυτοδιοίκηση αποτέλεσαν τα μέσα για μία κοινωνία και οικονομία με αξιοπρέπεια, ισότητα και δικαιοσύνη. Φεμινισμός, οικολογία, πολιτικές νεολαίας για πρώτη φορά μπήκαν δυναμικά στην πολιτική ατζέντα.

Η θεμελιακή όμως αλλαγή παραδείγματος ενσαρκώθηκε στην ίδια την οργανωτική μορφή του ΠΑΣΟΚ. Υπερβαίνοντας την παραδοσιακή πελατειακή λογική των προδιδακτορικών κομμάτων με τους βουλευτές-πάτρωνες και τους κομματάρχες, το ΠΑΣΟΚ εφάρμοσε το μοντέλο του δημοκρατικού αποκεντρωτισμού πρώτα στο εσωτερικό του, πριν το προσαρμόσει στην διοίκηση του Κράτους. Οριζόντιες οργανωτικές δομές αντικατέστησαν τα δίκτυα πατρωνίας. Πολυπληθείς οργανώσεις αναζωογονημένες με νέους ανθρώπους έδωσαν σημασία στα θέματα που αφορούσαν την καθημερινή ζωή των συνηθισμένων ανδρών και γυναικών.

Μιλάμε, ουσιαστικά, για μία οριστική «φυγή προς τα εμπρός» σε σχέση με την καχεκτική δημοκρατία της μεταπολεμικής περιόδου. Ο Ανδρέας Παπανδρέου και οι συνεργάτες του είχαν τη διορατικότητα να μεταφράσουν σε λέξεις αυτή την κοινωνική πραγματικότητα και τόλμησαν να τις υλοποιήσουν.

Το ιστορικό πλαίσιο που διαμόρφωσε το αρχικό περιεχόμενο της Διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη μπορεί να ήταν πολύ διαφορετικό από τον σημερινό μας κόσμο. Στην πορεία του χρόνου, άλλωστε, και για διάφορους λόγους το πολιτικό σχέδιο που θεμελιώθηκε σε αυτήν αναθεωρήθηκε, μετασχηματίστηκε και εν μέρει ματαιώθηκε.
Ωστόσο, μέσα στην Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη το ΠΑΣΟΚ συμπύκνωσε τους στόχους και τις προσδοκίες των προηγούμενων γενεών για δημοκρατία και ανεξαρτησία, τους ένωσε με την δίψα της Νεολαίας για πολιτική συμμετοχή και ελευθερία, έβαλε στο προσκήνιο τους ανθρώπους που μέχρι τότε ζούσαν στις σκιές: αγρότες, εργάτες, νέους, γυναίκες.

Στην σημερινή Ελλάδα της εικονικής πραγματικότητας, όπου ένας μοντέρνος πολιτικός υπερσυγκεντρωτισμός, με ψηφιακό προσωπείο αλλά τριτοκοσμική αποτελεσματικότητα, βαφτίζεται επιτελικό κράτος.

Όπου η αλαζονεία της πολιτικής και οικονομικής ισχύος καταπνίγει κάθε αντίθετη φωνή.
Όπου ο σφικτός εναγκαλισμός μίας κυβέρνησης με πολιτικές, οικονομικές και μιντιακές ελίτ εδραιώνει μία πρωτοφανή ομερτά συγκάλυψης πελατειακών διευθετήσεων σε βάρος μίας ολοένα και συρρικνούμενης μεσαίας τάξης.
Όπου οι περίφημες μεταρρυθμίσεις κατασκευάζονται από στρατιές εξειδικευμένων τεχνοκρατών σε “εργαστήρια”, σε συμβουλευτικές εταιρείες και δικηγορικά γραφεία, σε μία διαδικασία αποκομμένη από τους πολλούς και εν συνεχεία εισάγονται, κάποιο βράδυ, σε μία τροπολογία ενός νομοσχεδίου.

Σε αυτό το πολιτικό παρόν, η ηχώ της αλλαγής παραδείγματος αντηχεί έντονα από το παρελθόν. Είναι στο χέρι μας να την ακούσουμε, ξανά.