Κωστής Κατσανέβας: “Οι ρίζες μας και το αύριο”

Γράφει ο Κωστής Κατσανέβας*

Τον Ιούλιο του 1974, μετά την πτώση της Χούντας, ο Ανδρέας δεν έσπευσε αμέσως να επιστρέψει στην Ελλάδα. Υπήρχαν ακόμα υπόνοιες και φόβοι ότι δεν συντελούνται ουσιαστικές πολιτικές αλλαγές, μόνο αλλαγή φρουράς. Στην Ελλάδα του 1974 το πολιτικό τοπίο ήταν ρευστό ενώ η πατρίδα μας, έπειτα από επτά οπισθοδρομικά χρόνια υπό την εξάρτηση ξένων κατεστημένων, βρισκόταν σε δυσχερή θέση κοινωνικά και οικονομικά. Το κείμενο της 3ης Σεπτεμβρίου ήταν η υπόσχεση για τον πραγματικό εκσυγχρονισμό της πατρίδας, η έμπρακτη παρουσία της ελπίδας της αλλαγής.

Η ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ στο Κινγκ Παλας δεν είναι μόνο ένα ιστορικό κείμενο και πολιτική πράξη της εποχής εκείνης, αλλά αντανακλά την ελπίδα για μια νέα Ελλάδα η οποία εκείνη την εποχή εκφράζεται μέσω της ανάγκης για ισότητα, αδελφοσύνη, αλληλεγγύη και προοπτική για ένα καλύτερο αύριο. Η 3η του Σεπτέμβρη εξέφραζε τον σοσιαλισμό και την προοδευτική διακυβέρνηση που θα επιτρέψει σε κάθε άνθρωπο να απελευθερωθεί από εσωτερικούς και εξωτερικούς καταναγκασμούς. Εξέφραζε την έννοια του σοσιαλισμού ως την υπέρτατη ανθρωπιστική θεωρία, θέτοντας ως αυτοσκοπό τον άνθρωπο και τις ανάγκες του αντί του κεφαλαίου. Γι’ αυτό, όταν κλήθηκε να κυβερνήσει, το ΠΑΣΟΚ έκανε αναδιανομή του πλούτου, αφοσιώθηκε στην προστασία των αδύναμων και πάνω απ’ όλα μας δίδαξε ότι είναι δυνατό να δημιουργήσουμε μια κοινωνία με κοινωνική κινητικότητα στην οποία ο κόπος και οι προσπάθειες των ανθρώπων θα έχουν απτά αποτελέσματα στη ζωή τους.

Σήμερα η πατρίδα μας έχει ανάγκη για μία νέα διακήρυξη που θα βασίζεται στις ρίζες μας αλλά και που θα είναι εκσυγχρονισμένη στα ζητήματα που θα αντιμετωπίσουμε αύριο. Ένα νέο προοδευτικό αφήγημα της γενιάς μας, για τις μεγάλες αλλαγές που έχουμε ανάγκη ως κοινωνία. Στη σημερινή εποχή, αντιμετωπίζουμε νέες προκλήσεις και προβλήματα, όπως η κλιματική αλλαγή, το δημογραφικό και η αδυναμία της οικονομίας μας να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο σε μία “ανοιχτή” οικονομία η οποία όπως φαίνεται είναι μόνο “ανοιχτή” στην θεωρία.

Η αύξηση της στάθμης της θάλασσας, οι καύσωνες, η συχνότητα των ακραίων καταστροφών όπως οι τραγικές φετινές πυρκαγιές υποδεικνύουν πόσο λίγο ανθεκτικοί και προσαρμοστικοί είμαστε σαν κοινωνία και σαν χώρα. Είναι υψίστης σημασίας η σύνταξη και εφαρμογή ενός συμπαγούς Εθνικού σχεδίου για την πρόληψη όχι μόνο των πυρκαγιών αλλά ευρύτερα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την πολιτική προστασία. Οφείλουμε ως προοδευτική παράταξη να έχουμε ένα ολοκληρωμένο προγραμματικό σχέδιο για την Ελλάδα του αύριο, βασισμένο στο ιδεολογικό και πολιτικό μας πλαίσιο της 3ης του Σεπτέμβρη. Επιπροσθέτως, το νέο σχέδιο που θα αποτελεί τον εκσυγχρονισμό της 3ης του Σεπτέμβρη πρέπει να θέσει ως προτεραιότητα και το δημογραφικό. Δυστυχώς, λόγω της τεράστιας φυγής νέων Ελλήνων στο εξωτερικό και των οικονομικών συνθηκών που επικρατούν, η χώρα μας αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα υπογεννητικότητας. Απαιτείται μια δημιουργική πολιτική η οποία θα στηρίζει τις νέες οικογένειες και θα ενισχύει την γεννητικότητα ώστε να δοθεί νέα ώθηση στη χώρα.

Εξίσου σημαντικό είναι το δεδομένο ότι η οικονομία μας είναι πλέον εξαρτημένη από τη διεθνή οικονομία, δεν παράγουμε και δεν στηρίζουμε την τοπική Ελληνική παραγωγή. Έχουμε υποχρέωση να δημιουργήσουμε μια εθνική πολιτική παραγωγής και εξαγωγών που θα στηρίζεται στον κορμό των ελληνικών επιχειρήσεων, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και να δώσουμε κίνητρα για την ανάπτυξή τους και την καινοτομία τους με άμεσες αναπτυξιακές επενδύσεις σ’ αυτές. Οφείλουμε και ως πολίτες να υιοθετήσουν μία εθνική καταναλωτική αντίληψη, να επιμένουμε Ελληνικά.

Τέλος, τα προβλήματα των πολιτών για την εύρεση θέσεων εργασίας με αξιοπρεπείς μισθούς και συνθήκες, τα προβλήματα της στέγασης που ταλανίζουν ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, είναι θέματα που η προοδευτική διακυβέρνηση πρέπει να θέτει ως πρώτη προτεραιότητα, διότι η λύση των προβλημάτων αυτών θα αποτελέσει τη βάση για μια καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία.

Η διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη και το τρίπτυχο “Εθνική Ανεξαρτησία – Λαϊκή Κυριαρχία – Κοινωνική Απελευθέρωση’’, είναι και σήμερα ο ιδεολογικός και πολιτικός άξονας πάνω στον οποίο πρέπει και μπορεί η προοδευτική παράταξη να στηριχθεί, για να δημιουργήσει ένα ισχυρό προγραμματικό πλαίσιο για την επίλυση των μεγάλων προβλημάτων της εποχής μας. Γι’ αυτό και η διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη είναι τόσο επίκαιρη και πάντα θα μας θυμίζει την ανάγκη για να κερδίσουμε τις μάχες της εποχής μας, για να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που μας αξίζει. Θα ολοκληρώσω με μία υπόμνηση που επικαλούταν ο Ανδρέας προσθέτοντας μία χροιά ελπίδας – ένας λαός χωρίς μνήμη δεν έχει μέλλον – αλλά με επίγνωση του παρελθόντος μπορούμε να χτίσουμε ένα λαμπρό αύριο.

*Κωστής Κατσανέβας

Οικονομολόγος – Μέλος Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής ΠΑΣΟΚ