Προεδρία της Δημοκρατίας: Η αποτίμηση της “επιφανειακής” θητείας της Κατερίνας Σακελλαροπούλου

Μια αποτίμηση της θητείας της απερχόμενης Προέδρου της Δημοκρατίας

Η θητεία της Κατερίνας Σακελλαροπούλου ως Προέδρου της Δημοκρατίας ολοκληρώνεται, αφήνοντας πίσω της μια σειρά ερωτημάτων σχετικά με τον ρόλο και τη στάση που υιοθέτησε σε κρίσιμες πολιτικές και κοινωνικές στιγμές. Ως η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε αυτόν τον κορυφαίο θεσμό, η ανάληψη των καθηκόντων της συνοδεύτηκε από προσδοκίες για ανανέωση, συμβολισμό και ενεργό παρουσία στον δημόσιο διάλογο.

Παρά τις αρχικές ελπίδες, η θητεία της χαρακτηρίστηκε από διακριτικότητα που, σε ορισμένες περιπτώσεις, έφτασε στα όρια της απουσίας. Κατά τη διάρκεια μεγάλων κρίσεων, όπως η διαχείριση της πανδημίας, οι φυσικές καταστροφές, οι καταγγελίες για θεσμικές εκτροπές και τα φαινόμενα διαφθοράς, η φωνή της Προεδρίας συχνά έλειπε. Μήπως η προσεκτική της προσέγγιση περιόρισε τη δυνατότητά της να λειτουργήσει ως θεματοφύλακας της Δημοκρατίας;

Είναι γεγονός ότι ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπως καθορίζεται από το Σύνταγμα, είναι θεσμικά περιορισμένος. Ωστόσο, προηγούμενες Προεδρίες είχαν καταδείξει ότι το αξίωμα αυτό δεν στερείται συμβολικής βαρύτητας. Υπήρχαν περιπτώσεις κατά τις οποίες η απερχόμενη Πρόεδρος θα μπορούσε να είχε παρέμβει για να υπερασπιστεί αρχές και αξίες που πλήττονταν, ειδικά όταν ο πολιτικός διάλογος εκφυλιζόταν ή όταν κοινωνικές ομάδες εξέφραζαν την αγωνία τους για αδικίες.

Ακόμη, η σιωπή της σε θέματα που άγγιξαν τον πυρήνα των δημοκρατικών θεσμών προκάλεσε ερωτήματα. Γιατί η Προεδρία δεν επέδειξε μεγαλύτερη ευαισθησία σε ζητήματα που αφορούσαν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, την ελευθερία του Τύπου ή την ισότητα των φύλων, θέματα που θα μπορούσαν να αναδείξουν την ανάγκη για πολιτική και κοινωνική πρόοδο;

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου απέφυγε τις συγκρούσεις και, κατά κοινή παραδοχή, υπηρέτησε το αξίωμά της με αξιοπρέπεια και προσήλωση στη θεσμική του διάσταση. Ωστόσο, σε μια εποχή πολλαπλών προκλήσεων, μήπως οι πολίτες περίμεναν μια πιο ενεργή Προεδρία, που θα λειτουργούσε ως πυλώνας σταθερότητας, ενότητας και διαρκούς υπενθύμισης των θεμελιωδών αρχών της Δημοκρατίας;

Η αποτίμηση της θητείας της αφήνει, τελικά, ανάμεικτα συναισθήματα. Η διακριτικότητα και η μετριοπάθεια είναι αρετές, αλλά όταν φτάνουν στο σημείο να παραπέμπουν σε αδράνεια, τότε γεννούν ερωτήματα για την ουσία και τη χρησιμότητα του θεσμού. Είναι η στιγμή να αναρωτηθούμε: τι περιμένουμε πραγματικά από την Προεδρία της Δημοκρατίας και πόσο καθοριστικός μπορεί να είναι ο ρόλος της στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και της δημοκρατικής λογοδοσίας;