Αν.Σπυρόπουλος: Για εμάς η Τοπική Αυτοδιοίκηση ήταν, είναι και θα παραμείνει προτεραιότητα.

Ομιλία Ανδρέα Σπυρόπουλου, Γραμματέα ΚΠΕ ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής στο Ετήσιο Τακτικό Συνέδριο της ΚΕΔΕ

Κύριοι Υπουργοί,

Αγαπητοί Δήμαρχοι, Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί σύμβουλοι,

Κυρίες & Κύριοι,

Φίλες & Φίλοι,

Η καρδιά της Ελληνικής Αυτοδιοίκησης θα χτυπά για τις επόμενες 3 ημέρες εδώ στο Βόλο και χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι εδώ μαζί σας, σε μια κρίσιμη καμπή για την Τοπική Αυτοδιοίκηση, 11 περίπου μήνες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές.

• Όλοι σας γνωρίζετε τους στενούς δεσμούς που έχει η Παράταξή μας με την Τ.Α.
• Απ’ όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου στην Ιδρυτική Διακήρυξη της 3^ης Σεπτέμβρη, έθετε ως προτεραιότητα «τη διοικητική αποκέντρωση με ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης» μέχρι τις μεγάλες μεταρρυθμιστικές τομές που άλλαξαν προς το βέλτιστο τη φυσιογνωμία της Τ.Α. και τη σχέση της με τους πολίτες, με τα Σχέδια Καποδίστριας και Καλλικράτης, τη δημιουργία των ΚΕΠ, τα Βοήθεια στο Σπίτι, τα ΚΑΠΗ κ.α. 
• Τα τελευταία ωστόσο χρόνια – ιδιαίτερα από το 2015 και μετά – η Τοπική Αυτοδιοίκηση δοκιμάζεται σε θεσμικό, οικονομικό και επιχειρησιακό επίπεδο, βιώνοντας τις αρνητικές συνέπειες των πολιτικών που εφαρμόζει η κυβέρνηση της ΝΔ (2019-σήμερα) αλλά και αυτών που εφάρμοσε η προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (2015-2019).
• Με επιλογές άλλοτε συντηρητικές και άλλοτε ιδεοληπτικές από τα παραπάνω κόμματα, ο χώρος της Αυτοδιοίκησης – και ιδιαίτερα του α’ βαθμού – βρίσκεται σήμερα σ’ ένα θεσμικό, οργανωτικό και λειτουργικό “αδιέξοδο”, με ότι αυτό συνεπάγεται για την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών και την εκπλήρωση του πολυεπίπεδου ρόλου της σε οικονομικό, κοινωνικό και αναπτυξιακό επίπεδο.
• Και αυτό παρά τις εργώδεις προσπάθειες που καταβάλετε εσείς, τα στελέχη της αυτοδιοίκησης,  από την πρώτη γραμμή της μάχης.
• Τα θέματα  άλλωστε που υπονομεύουν τη βιωσιμότητα και την προοπτική των πόλεων μας είναι πολλά και εσείς τα γνωρίζετε καλύτερα από τον καθένα.
• Υποστελέχωση υπηρεσιών, ανεπαρκείς προσλήψεις, υποχρηματοδότηση, αύξηση της διοικητικής γραφειοκρατίας, ασφυκτικότερο πλαίσιο ελέγχου, άμεση εξάρτηση από το κεντρικό κράτος σε ότι αφορά την πρόσβαση σε πόρους και έργα, είναι μερικά μόνο από τα ζητήματα που οι Δήμοι βιώνουν καθημερινά, ενώ εσχάτως  η Τ.Α. κλήθηκε να αντιμετωπίσει τόσο την πανδημία του COVID-19 όσο και την ενεργειακή κρίση που οξύνθηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ζητήματα που έχουν δημιουργήσει μια ασφυκτική συνθήκη, όπως η ΚΕΔΕ έχει πολλάκις επισημάνει, δεδομένων των ανεπαρκών μέτρων στήριξης των δήμων και των περιφερειών από την παρούσα Κυβέρνηση.
• Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα που μιλάμε, πολλοί Δήμοι και ΔΕΥΑ της χώρας αδυνατούν να καταρτίσουν ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς για το 2023 λόγω του αυξημένου ενεργειακού κόστους που υπονομεύει τη βιώσιμοτητα τους, αναγκάζοντας τους να επιδίδονται σε «αλχημείες» και περικοπή παρεχόμενων υπηρεσιών για να καταφέρουν να έχουν στις αρχές του χρόνου εγκεκριμένους προϋπολογισμούς.
• Και όλα αυτά δεν τα λέμε εμείς από το μυαλό μας.
• Το αναγνωρίζει η ίδια η Κυβέρνηση, στο προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού, που κατέθεσε στη Βουλή…
• Έλλειμμα 246 εκατ. στην Τοπική Αυτοδιοίκηση για το 2022 και ομοίως έλλειμμα 105 εκατ. για το 2023.
• Και υπογραμμίζω: Έλλειμμα ενώ έχει ήδη συνυπολογιστεί και η – πολυδιαφημισμένη από την Κυβέρνηση – αύξηση των ΚΑΠ από 1.1.2023.
• Για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους: Η Κυβέρνηση, παρά τα ωραία λόγια της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών, σας έχει εγκαταλείψει να προσπαθείτε να μοιράσετε δίκαια μεταξύ σας τα ψίχουλα, ενώ την ίδια στιγμή αφήνει να εξελίσσεται ένα τεράστιο πάρτι υπερκερδών εκατοντάδων εκατομμυρίων προς όφελος των μεγάλων παικτών της ενέργειας και της αγοράς.

Φίλες και φίλοι,

• Για εμάς η Τ.Α. ήταν, είναι και θα παραμείνει προτεραιότητα.
• Στην Ελλάδα του 2022 η λειτουργική, θεσμική και οικονομική ασφυξία της Αυτοδιοίκησης, που διαρκώς επιδεινώνεται, δεν μπορεί να γίνει άλλο ανεκτή.
• Τα προβλήματα των Δήμων δεν μπορούν να λυθούν με ημίμετρα και νομοθετικά μπαλώματα.
• Χρειάζεται μια γενναία ανατροπή στο υπερσυγκεντρωτικό Κράτος των Αθηνών.
• Με ριζική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων προς την Τ.Α., απαραιτήτως με όλα τα μέσα  και τους πόρους για την αποτελεσματική άσκηση τους.
• Με ενίσχυση και θωράκιση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, που το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους και να παρέχουν υπηρεσίες ποιότητας στους πολίτες.
• Με αναβάθμιση της καταστατικής θέσης του αιρετού προσωπικού της.
• Με ενίσχυση των Δήμων, με νέο προσωπικό υψηλών δεξιοτήτων, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις αρμοδιότητές τους ταυτόχρονα με την αλλαγή του υφιστάμενου μοντέλου κινητικότητας που έχει αποψιλώσει τη στελέχωση των Δήμων.
• Με ενεργό λόγο και ρόλο στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση των χρηματοδοτικών αναπτυξιακών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, Α.Τρίτσης).
• Με ενδυνάμωση του ρόλου των Δήμων στα ζητήματα κοινωνικής πολιτικής, παιδείας, απασχόλησης και πολιτικής προστασίας.
• Με ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας των Δήμων, μέσω της προώθησης των ενεργειακών κοινοτήτων, με στόχο την μείωση του ενεργειακού κόστους των Δήμων και την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

Το ΠΑΣΟΚ, ως φορέας ουσιαστικής πολιτικής αλλαγής, μπορεί να διαμορφώσει και να εγγυηθεί για την επόμενη ημέρα, ένα μεσοπρόθεσμο, συμμετοχικό εθνικό σχέδιο ανάπτυξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης το οποίο θα δίνει λύσεις σε χρόνιες παθογένειες του υφιστάμενου συστήματος και θα οδηγεί στην ανάκαμψη και ανθεκτικότητα των πόλεων μέσα από στοχευμένες, ρεαλιστικές και επαρκώς χρηματοδοτούμενες πολιτικές με επίκεντρο:

1. Ένα νέο μοντέλο πολυεπίπεδης τοπικής διακυβέρνησης με ενίσχυση της αποκεντρωμένης λειτουργίας και περιορισμό της γραφειοκρατίας.
2. Την αναθεώρηση του συστήματος κατανομής των χρηματοδοτήσεων προς τους Δήμους (ΚΑΠ) προκειμένου να γίνει πράξη η ουσιαστική στήριξη όλων των Δήμων – ιδιαίτερα των νησιωτικών, ορεινών και μειονεκτικών – με αντικειμενικά κριτήρια.

• Το σχεδιασμό και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος ψηφιακού και «πράσινου» μετασχηματισμού των πόλεων το οποίο θα βοηθήσει να προσεγγίσουμε πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά τους Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης και το Green Deal σε τοπικό επίπεδο.
• Τον ανασχεδιασμό του συστήματος κοινωνικής πολιτικής μέσα από την περαιτέρω ανάπτυξη και αναβάθμιση των δημοτικών κοινωνικών δομών και προγραμμάτων (πχ Κέντρα Κοινότητας, Βοήθεια στο Σπίτι, κλπ) και τη λειτουργική διασύνδεση τους με τις κρατικές προνοιακές δομές και τις δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
• Το σχεδιασμό και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος που να δημιουργεί µία ενεργειακή κοινότητα για κάθε Δήμο µέχρι το 2025, συµπλέοντας µε το πνεύµα της πρόσφατης Ευρωπαϊκής Οδηγίας ‘Repower EU’.
• την προώθηση του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας, ως προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.

Κυρίες και κύριοι,

• Χρειαζόμαστε Δήμους ισχυρούς, οικονομικά ανεξάρτητους, που θα αξιοποιούν και θα αναδεικνύουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των περιοχών τους και θα είναι σε θέση να διαμορφώσουν μια νέα σχέση με τον πολίτη αλλά και με το Κράτος.
• Ένα Κράτος, το οποίο οφείλει επιτέλους να αντιληφθεί πως ο ρόλος του είναι να αφουγκράζεται τις ανάγκες των τοπικών κοινωνικών και να σχεδιάζει για τις πόλεις του αύριο μαζί με εσάς και όχι ερήμην σας, με τετελεσμένα πλαίσια και διαδικασίες.
• Το Πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής θέτει την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη θέση που της αξίζει.
• Δεν βλέπουμε τους Δήμους μέσα από τον “παραμορφωτικό φακό” του πρόσκαιρου μικροκομματικού οφέλους και αυτό θα το διαπιστώσετε στην πορεία μας προς τις εθνικές εκλογές.
• Η συζήτηση επομένως που θα διεξαχθεί στο πλαίσιο του παρόντος συνεδρίου, θα πρέπει να δώσει βαρύτητα πάνω σε δυο άξονες:

1^ον τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των Δήμων, ιδιαίτερα εν μέσω των δυσμενών συνθηκών  που βιώνει η ΤΑ και

2^ον την ενίσχυση του ρόλου, των αρμοδιοτήτων και της αναπτυξιακής λειτουργίας των Δήμων με ορίζοντα το 2030.

• Σε κάθε περίπτωση, η ΤΑ χρειάζεται πράξεις και έργα . Όχι μεγάλα λόγια, ούτε εξαγγελίες και υποσχέσεις που παραμένουν «στα χαρτιά» .
• Με όραμα, συνεργατικό σχέδιο και ένα νέο πλαίσιο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης που θα θέτει στο επίκεντρο του την Τοπική Ανάπτυξη και τη Δημοκρατική Τοπική Διακυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ είναι έτοιμο να δώσει τη μάχη για την ανασύνταξη της ΤΑ και να μετατρέψει τη σημερινή – δύσκολη – συγκυρία σε ευκαιρία για τη δημιουργία περισσότερο ανθεκτικών, βιώσιμων και συνεκτικών πόλεων, με ορίζοντα το 2030.

Σας ευχαριστώ!