Aπόψεις: Τα συνδικάτα ως όχημα  προοδευτικής αλλαγής

Γιώργος Γεωργακόπουλος

Mέλος της Γραμματείας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής.

Οργανικά στοιχεία του προγραμματικού λόγου των συνδικαλιστικών κινημάτων του προοδευτικού χώρου, αναδεικνύονται  η επιδίωξη της κοινωνικής δικαιοσύνης, η κουλτούρα της σύνθεσης και του διαλόγου, ο λεγόμενος ¨σοσιαλδημοκρατικός συμβιβασμός¨ ο οποίος συνδυάζει την μεγάλη εργατική και λαϊκή παράδοση με μια οργανωτική και πολιτική ταυτότητα  η οποία καθιστά δυνατή την υλοποίηση πολυεπίπεδων δημόσιων πολιτικών και λειτουργεί ως όχημα μιας μεταρρύθμισης με προοδευτικό περιεχόμενο, ως  «ένας επαναστάτης χωρίς επανάσταση».

Ο προοδευτικός μετασχηματισμός με σύγχρονο πρόσημο του εκπαιδευτικού τοπίου διαμορφώνεται ως βασικό ζητούμενο, ως επιδιωκόμενη καθολική εμπειρία αλλά και ερμηνευτική αξία της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Μια τέτοια προσπάθεια εγκολπώνει το σύνολο των δράσεων και ομαδώσεων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο ώστε να διαμορφωθεί ένα πολυεπίπεδο κοινωνικό και συνδικαλιστικό σύστημα που θα αποτυπώνει την επιδραστικότητα του στην καθημερινότητα των μελών του.

Είναι  αναπόσπαστο μέρος ενός συνόλου, ενός οργανωτικού σχηματισμού, στο πλαίσιο του οποίου θα αναπτυχθεί η σχέση με τους ανθρώπους της εκπαίδευσης, θα συγκροτηθεί η σχέση εργατικού συνδικάτου και κοινωνίας, ως ο άξονας αναφοράς, ως η εργαλειακή και αξιακή γέφυρα που θα ενώσει τις επιδιώξεις του χώρου με τις ανάγκες της κοινωνίας.

Η ενότητα σε επίπεδο καθημερινής συνδικαλιστικής δράσης, κοινωνικής θεώρησης, οργανωτικής παρουσίας θα επιδράσει θετικά  στην ισχυροποίηση και λειτουργία του συνδικάτου. Θα διαμορφώσει συνθήκες πραγματικής επανίδρυσης, ουσιαστικής και με οραματικό πρόσημο αναγέννησης.

Διαχρονικά η εμβάθυνση της πολιτικής δημοκρατίας και η άμεση βελτίωση των συνθηκών ζωής αποτέλεσε τον συστατικό όρο της προοδευτικής θεώρησης στην εκπαίδευση, εμφατικά αποτυπωμένη στις πολιτικές επιλογές, τα ιδεολογικά σχήματα, τις κοινωνικές συμμαχίες και τις συνδικαλιστικές πρακτικές. Η εξέλιξη μας στο σήμερα καλείται να περιφρουρήσει τις ιστορικές αυτές επιδιώξεις μας. Η ισχυρή κοινωνική και  συνδικαλιστική παρουσία θα επιφέρει θετικές επιδράσεις τόσο στην εκπαιδευτική πραγματικότητα όσο και στο κοινωνικό πεδίο.

Σήμερα η ευρωπαϊκή ενοποίηση προβάλλεται δυστυχώς ως υπόθεση των ελίτ. Η μετάβαση από το εθνικό στο υπερεθνικό δεν έχει ολοκληρωθεί.

«Η σοσιαλδημοκρατία δεν περιορίζεται στην ισότητα αλλά έχει στο κέντρο της την ισότητα». Η σχηματοποίηση του αύριο αποτελεί μια πρόκληση στην οποία το συνδικάτο οφείλει να ανταποκριθεί με θέσεις και προγραμματικό λόγο, με όραμα και αισιοδοξία.

Η συγκρότηση μιας λογικής βελτίωσης πτυχών της καθημερινότητας των μελών μας όπως:

• η σύναψη ενός ομαδικού συμβολαίου ασφάλισης ( π.χ για: νοσοκομειακή περίθαλψη των ανθρώπων της εκπαιδευτικής κοινότητας και των οικογενειών τους, νομική προστασία των εκπαιδευτικών, αστική ευθύνη για υποθέσεις που αφορούν την άσκηση του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού) στα πρότυπα πολλών συνδικάτων σε Ελλάδα και Ευρώπη και ως μια επιλογή κατάδειξης της ισχύος και των αριθμών (και όχι μόνο των ποιοτικών χαρακτηριστικών) των δεκάδων χιλιάδων εκπαιδευτικών που εργάζονται στη δημόσια σφαίρα της εκπαίδευσης,

• η ενίσχυση θεσμών όπως τα ταμεία αλληλοβοήθειας ή τα απεργιακά ταμεία,
• η ουσιαστική του ανάδειξη ως παράγοντα που θα στέκεται αρωγός σε ζητήματα που απασχολούν την καθημερινότητα του εκπαιδευτικού (υπηρεσιακά ζητήματα όπως αυτό των χιλιάδων εκπαιδευτικών που παραμένουν αμετάθετοι και μακριά από τα σπίτια τους μετά από πολλά χρόνια υπηρεσίας, η ουσιαστική εργασιακή αποκατάσταση των αναπληρωτών που καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, διαθέσεις σε πάνω από δύο σχολεία, επιμορφώσεις, μετακινήσεις, ευκολότερη εύρεση κατοικίας για όσους εργάζονται μακριά από τις οικογένειες τους στα πρότυπα μιας πλατφόρμας αντίστοιχης με αυτήν που λειτουργούν οι στρατιωτικοί,

• η συστηματική παρουσία του συνδικάτου ως ο κυρίαρχος μοχλός αλληλεγγύης

θα εξασφαλίσει το ότι το συνδικάτο θα πλαισιώνει την κοινωνία αλλά και θα πλαισιώνεται από αυτήν.

Η σύνδεση της κοινωνικής μας παρουσίας μέσα από την συνδικαλιστική δράση με την άμεση επίδραση στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και των μισθολογικών απολαβών σε όρους μιας δίκαιης κοινωνικής πραγματικότητας και όχι επαναστατικής φαντασίωσης ή  νεοφιλελεύθερης αγκίστρωσης θα είναι καταλυτικής σημασίας. Η παράλληλη ανάδειξη του αξιακού φορτίου του χώρου της εκπαίδευσης θα λειτουργήσει καθοριστικά στην υιοθέτηση μιας νέας θεώρησης. Η αποκρυστάλλωση της θέσης αυτής θα σηματοδοτήσει το πέρασμα μας στη νέα αυτή στρατηγική.

Η διαμόρφωση των δημόσιων πολιτικών ως έκφανση του λόγου των συνδικάτων στο πλαίσιο αυτό διαμορφώνει την ανάγκη για προγραμματικό επαναπρογραμματισμό. Η αναδιανομή του παρόντος ισοδυναμεί με την αναδιανομή του παρελθόντος, δηλαδή με τη χειροτέρευση των συνθηκών. Ο προσανατολισμός στη μεταρρύθμιση, η μείωση των ανισοτήτων με οικονομική ανάπτυξη συνοδεύεται από την ανάγκη για ενιαίο συνδικάτο. Πρέπει να τονίσουμε τον προοδευτικό χαρακτήρα της πρότασης μας, τον ουσιώδη και όχι επιφανειακά ριζοσπαστικό χαρακτήρα του μέσα από την ανάδειξη του ανθρώπου ως κυρίαρχη αξία.

Το συνδικάτο μας  οφείλει να κινηθεί ως ο άξονας μετριοπάθειας, συμβιβασμού και μεταρρύθμισης ανάμεσα σε κοινωνία και κράτος διαμορφώνοντας όρους και προϋποθέσεις της ατζέντας άσκησης δημόσιων πολιτικών. Ο ρόλος μας είναι να μην είμαστε απλά το μέσο αλλά να διαμορφώνουμε ως κεντρικοί παράγοντες το κοινωνικοοικονομικό πεδίο.

Ο συμβιβασμός που προτείνουμε θα στηρίζεται στην ισχύ μας και θα έχει νόημα μέσα από την καταλυτική παρουσία ενός συγκεντρωτικού και ενοποιημένου συνδικαλισμού με πρόσημο την ανάδειξης της παιδείας και της εκπαιδευτικής κοινότητας σε πρωταγωνιστικό ρόλο στο πεδίο του σήμερα, στην πραγματικότητα του αύριο.

Το κίνημα μας πρέπει να αποκτήσει χαρακτηριστικά αυτοτροφοδότησης, αυτοενίσχυσης με παράλληλη ανάδειξη του θεσμικού του ρόλου, καθώς ενσαρκώνει τη λαϊκή οργανωτική παράδοση, την ευρεία και εκτεταμένη σχέση με τα λαϊκά στρώματα. Συνιστά το πιο διακριτό στοιχείο της ξεχωριστής του φυσιογνωμίας. Τα συνδικάτα καλούνται να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάκτηση αυτής της ταυτότητας σε ένα πλαίσιο θεσμικό, οργανωτικό και κοινωνικό.

Αν όχι εμείς ποιοι;

Αν όχι τώρα πότε;