Ομιλία Απόστολου Πάνα στην επερώτηση της Κ.Ο. του Κινήματος Αλλαγής για το «Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας»

Κύριες και κύριοι Βουλευτές,

Είναι γεγονός ότι η πανδημία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, επιδρώντας στο σύνολο της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Παρά το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται σε lockdown 2,5 μήνες, ακόμη ο αριθμός των κρουσμάτων και των νοσηλευόμενων θεωρείται υψηλός, ενώ 25 ημέρες μετά την έναρξη των εμβολιασμών έχουν εμβολιαστεί μετά βίας περίπου 100.000 άτομα δηλαδή μόλις το 1% του πληθυσμού .

Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι και για την σημερινή μας συζήτηση πρέπει να κρατήσουμε από την αρχή ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση από τα λόγια και της πράξεις της κυβέρνησης.

Είναι αβέβαιο το πότε θα μπορέσει να γίνει επανεκκίνηση της οικονομίας.

Ο προϋπολογισμός του 2021 που ψηφίστηκε μερικές μέρες πριν ήδη φαίνεται να εκτροχιάζεται, λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες του παρατεταμένου lockdown και τις εγγενείς αδυναμίες της οικονομίας που δεν έχουν αντιμετωπιστεί. Ο αυτοσχεδιασμός είναι παντού και τα αποτελέσματα το φανερώνουν.

Παράλληλα, η Κυβέρνηση αναθεώρησε αρκετές φορές τις προβλέψεις της για την εκτίμηση των αναγκαίων πόρων ενίσχυσης των όσων πλήττονται από τον Covid-19. Είναι φανερό ότι ανάμεσα στις ονομαστικές αναφορές για τις ενισχύσεις που  θα έφθαναν σε όσους πλήττονται από την Πανδημία και σε αυτές που πραγματικά καταβάλλονται υπάρχει μεγάλη απόκλιση. Είναι επίσης  άγνωστο ακόμη πόσοι πόροι θα απαιτηθούν έως ότου ομαλοποιηθεί η οικονομία. Άλλωστε η έλλειψη συνολικής εικόνας από την Κυβέρνηση και ολοκληρωμένης δράσης  φαίνεται από το γεγονός ότι ορισμένοι κλάδοι όχι μόνο έχουν  «αδικηθεί» από την κατανομή των χρημάτων αυτών, ιδίως μικρομεσαίες και ατομικές επιχειρήσεις αλλά ορισμένοι όπως ο αγροτικός κόσμος αποτέλεσαν τον φτωχό συγγενή των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Ταυτόχρονα, η Κυβέρνηση φάνηκε ανέτοιμη και χωρίς σχέδιο και δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει στον μέγιστο βαθμό την ευελιξία που δόθηκε από την Ε.Ε. στη διαχείριση του υφιστάμενου ΕΣΠΑ, καθώς μεγάλος αριθμός μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, δεν είχαν τη δέουσα στήριξη, παρά το γεγονός ότι αυτοί είχαν και τις μεγαλύτερες ανάγκες.

Ωστόσο, σήμερα, έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας, καθώς και στην αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων που αυτή αντιμετωπίζει, έτσι ώστε να περιοριστεί η ευαλωτότητα της. Στόχος θα πρέπει να αποτελεί η διατηρήσιμη ανάπτυξη που στηρίζεται στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της χώρας και δημιουργεί πλούτο επιδεικνύοντας διαγενεακή αλληλεγγύη.

Παρά το γεγονός ότι το έχει κατατεθεί το προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε διαβούλευση, δεν πρόκειται για μια ολιστική πρόταση, καθώς δεν υπάρχουν συνέργειες μεταξύ των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης (Next Generation EU), αλλά και του ΕΣΠΑ και της ΚΑΠ, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να υπάρξει μεγιστοποίηση των ωφελειών. Παράλληλα, μεγάλη ασάφεια υπάρχει ως προς την κατανομή των πόρων μεταξύ των τομέων, ενώ δεν υπάρχει σχεδιασμός ανά κλάδο της οικονομίας.

Το Κίνημα Αλλαγής δεν αρκέστηκε στην κριτική στο προσχέδιο αυτό, αλλά ούτε στην Έκθεση Πισσαρίδη, καθώς προέβη στην σύνταξη μιας ολοκληρωμένης πρότασης για την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων.

Στα πλαίσια της ανάκαμψης της οικονομίας, κομβικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει ο πρωτογενής τομέας, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να αποτελεί προτεραιότητα της Κυβέρνησης, λαμβάνοντας υπόψη την απουσία σχετικού σχεδιασμού και την «διαχειριστική νοοτροπία» που ακολουθείται.

Η απουσία στρατηγικής αλλά και συγκεκριμένων δράσεων στην γεωργία και τον αγροδιατροφικό τομέα συνολικά είναι εκκωφαντική. Δεν υπάρχει πουθενά ένα στίγμα παρά μόνο εικασίες για το τι θα γίνει με την νέα ΚΑΠ και την Αλιεία, ποια διαρθρωτικά μέτρα θα προωθηθούν. Οι αναλύσεις στατιστικών στοιχείων και οι ενημερώσεις για το  τι περιέχουν τα σχέδια των κανονισμών από τον κ, Βορίδη δεν μπορούν να θεωρηθούν σε καμία περίπτωση Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο.

Είναι λυπηρό την ώρα που δίνεται και αυτή η δυνατότητα στη χώρα να προχωρήσει με τις δικές της προτεραιότητες σύμφωνα με τις ανάγκες της στον αγροτικό τομέα για ανάπτυξη να χάνεται αυτή η ευκαιρία από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ που αντιμετώπισε γα 1,5 χρόνο τα αγροτικά θέματα ώς υπηρεσιακή και όχι πολιτική κυβέρνηση. Οι αγρότες αυτό έχουν εκλάβει.

Οτι η ηγεσία του ΥΠΑΑΤ ήταν υπηρεσιακή φαίνεται από ότι δεν προχώρησε τίποτα για την αλλαγή του ασφαλιστικού κανονισμού του ΕΛΓΑ και αυτή την στιγμή ο ΟΠΕΚΕΠΕ μετά την αποτυχημένη πληρωμή του Δεκεμβρίου και την αδιαφάνεια στην κατανομή του Εθνικού Αποθέματος έχει πρακτικά σταματήσει να λειτουργεί απο 1η Γενάρη και αντιμετωπίζοντας τα πρόθυρα της κατάρρευσης .

Είναι αναγκαίο λοιπόν να αποτυπωθούν και σε επίπεδο σχεδιασμού και χρηματοδότησης συνέργειες του αγροτικού τομέα, με άλλους τομείς που διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στην οικονομία. Στα πλαίσια της πράσινης μετάβασης, θα πρέπει να υπάρξει ανάπτυξη των ΑΠΕ, αλλά με τρόπο που θα είναι επωφελής για τους ίδιους τους αγρότες και για την μείωση του κόστους παραγωγής. Οι αγρότες θα πρέπει να ωφεληθούν από το ταμείο για τις εκπομπές του C02 αφού πολλές παραγωγικές τους δραστηριότητες όπως οι δενδρώδεις καλλιέργειες και τα βοσκοτόπια συμβάλουν καθοριστικά στην δέσμευση μεγάλων ποσοτήτων CO2. Έτσι, θα μπορέσει να επιτευχθεί βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και διάχυση των ωφελειών. Παράλληλα, θα πρέπει να δοθούν και αντίστοιχα κίνητρα για την μείωση των ρύπων στην διαδικασία μεταφοράς των αγροτικών προϊόντων, μειώνοντας παράλληλα το κόστος της αλυσίδας εφοδιασμού των αγροτικών προϊόντων.

Περαιτέρω, η ελληνική γεωργία είναι αναγκαίο, αξιοποιώντας τους αντίστοιχους πόρους να ενσωματώσει τη διάσταση της κλιματικής αλλαγής, τόσο σε επίπεδο πολιτικής, όσο και σε επίπεδο σχεδιασμού. Άλλωστε οι επενδύσεις στην διαχείριση και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή από τον αγροτικό κόσμο, θα μπορέσουν να αμβλύνουν και το κόστος φυσικών καταστροφών, το οποίο τα τελευταία χρόνια αυξάνεται και δημιουργεί μη προβλέψιμες καταστάσεις.

Εμείς στο Κίνημα Αλλαγής πιστεύουμε ότι η κρίση αυτή είναι η ευκαιρία για να δούμε συνολικά τα θέματα, των φυσικών πόρων στην γεωργία όπω:

• το νερό,
• το έδαφος,
• τα βοσκοτόπια.
• Τα διαρθρωτικά θέματα της εισόδου των νέων αγροτών, των συνεταιρισμών και των ομάδων παραγωγών.
• Των ποιοτικών προϊόντων και την μεταποίηση τους αλλά και συνολικά τα θέματα κόστους τόσο της αγροτικής παραγωγής όσο και της μεταποίησης.
• Τα προβλήματα της κτηνοτροφίας.

Για όλα αυτά έχουμε προτάσεις.

Από την κυβέρνηση σε βλέπουμε συγκεκριμένο σχέδιο για να συζητήσουμε. Για αυτό σας καλέσαμε εδώ σήμερα να δούμε εάν υπάρχει σχέδιο και να προλάβουμε πριν είναι πάλι αργά.

Κύριοι σας καλούμε να καταθέσετε εδώ σήμερα έστω και ένα στοιχειώδες πρόγραμμα και γραμμές χρηματοδότησης. Για να κάνουμε συζήτηση. Οχι τους πίνακες επιδοτήσεων της ΕΕ, τους γνωρίζουμε όπως όλοι. Την κατανομή αυτών των χρημάτων ζητάμε να καταθέσετε.

Κύριες και κύριοι συνάδερφοι,

Ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους θα πρέπει να συμπεριλάβει άμεσα και τον αγροτικό κόσμο, διευκολύνοντας το σύνολο των υπηρεσιών που απευθύνεται σε αγρότες και κτηνοτρόφους. Για παράδειγμα, θα πρέπει να υπάρξει άμεση επιτάχυνση των διαδικασιών που αφορούν τις αποζημιώσεις, οι οποίες σήμερα κάνουν ακόμη και ένα χρόνο για να καταλήξουν στους δικαιούχους, δημιουργώντας οικονομικές πιέσεις σ’ αυτούς.

Ταυτόχρονα, αξιοποιώντας πόρους από διαφορετικές πηγές (π.χ. ΚΑΠ-Ταμείο Ανάκαμψης-νέο ΕΣΠΑ 2021-2027) θα πρέπει να διαμορφωθούν κίνητρα που θα οδηγήσουν άμεσα στην εφαρμογή της ψηφιακής γεωργίας, καθώς ο τομέας υστερεί δραματικά έναντι ανταγωνιστριών χωρών. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός απαιτεί όμως και την ανάπτυξη σχετικών δεξιοτήτων από τον αγροτικό κόσμο και θα πρέπει να συνδυαστεί και με άλλες πολιτικές, όπως είναι οι νέοι αγρότες. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού μπορεί να περιοριστεί και η περιβαλλοντική επιβάρυνση από την αγροτική δραστηριότητα.

Επιτέλους θα πρέπει ο σχεδιασμός της επόμενης ημέρας για τον αγροτικό κόσμο να συμπεριλάβει και την επιστημονική έρευνα και καινοτομία. Ουσιαστικά, θα πρέπει η πολιτική έρευνας και τεχνολογίας να καλύπτει τις ανάγκες του αγροτικού τομέα, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία και αξιοποιώντας τη γνώση που υπάρχει προς όφελος της οικονομίας και των αγροτών, αλλά και για να υπάρξει ποιοτική αναβάθμιση των αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων.

Η συνέργεια των χρηματοδοτικών εργαλείων και τομέων είναι κρίσιμη και για τη σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με τον τουρισμό. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, με το πέρας της πανδημίας, ο τουριστικός τομέας θα ανακάμψει και είναι ευκαιρία να αναδειχθεί μέσω αυτού ο αγροδιατροφικός τομέας, μεγιστοποιώντας τα οφέλη για αγρότες και μικροεπιχειρηματίες του τουρισμού.

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές,

Τα μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας έπρεπε να είναι επιχειρησιακά έτοιμα από χθες,  και άμεσης εφαρμογής τόσο   για την τρέχουσα κατάσταση της πανδημίας και για την πολύ κοντινή αυριανή μέρα   για μετά που θα όλοι οι παραγωγικοί φορείς θα προσπαθούν να επιβιώσουν να σταθούν όρθιοι για να σταθεί όρθια η οικονομία.  Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο απώλειας άλλου χρόνου.

Απαιτείται συμπληρωματικότητα των επιμέρους χρηματοδοτικών εργαλείων και δυνατότητες μόχλευσης πόρων, έτσι ώστε να πραγματοποιηθούν όλες οι αναγκαίες επενδύσεις που θα δώσουν την πολυπόθητη ώθηση στον αγροτικό τομέα. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια υποβάθμισης της αγροτικής παραγωγής, χρειάζονται τώρα και αναλυτικό σχέδιο με χρονοδιάγραμμα και  επιπλέον πόροι!

Σας ευχαριστώ!!!