Χρηματοδότηση των Δήμων για έξυπνες πόλεις

Ένα σημαντικό θέμα έφερε χθες στα πλαίσια του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου ο Βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κύριος Ιχλάν Αχμέτ καταθέτοντας ερώτηση προς τον Υπουργό Εσωτερικών κύριο Μάκη Βορίδη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης κύριο Κωστή Πιερρακάκη για την χρηματοδότηση των Δήμων για έξυπνες πόλεις. Συγκεκριμένα ο Βουλευτής πριν την ερώτησή του ανέφερε προς τους Υπουργούς:

« Τα τελευταία δύο χρόνια η Κυβέρνηση έχει υποσχεθεί, μέσω λαμπερών παρουσιάσεων, στους Δήμους της χώρας σχεδόν μισό δις ευρώ από χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης και του ΕΣΠΑ. Δυστυχώς όμως παρά τις υποσχέσεις, τις εξαγγελίες και τις εντυπωσιακές παρουσιάσεις σχεδόν τίποτα δεν έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα. Ειδικότερα η Κυβέρνηση
έχει ανακοινώσει:
• 130 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, στην πρόσκληση 8 Smart Cities
• 320 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και ΕΣΠΑ. Συγκεκριμένα οι 17 Δήμοι, που έχουν πληθυσμό πάνω από 100.000 κατοίκους χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης με 90 εκατομμύρια ευρώ ενώ οι υπόλοιποι 315 δήμοι θα μοιραστούν πόρους του ΕΣΠΑ συνολικού ύψους 230
εκατ. ευρώ, με ποσά από 200.000 ευρώ για τους πολύ μικρούς δήμους, έως 2,5 εκ. ευρώ για εκείνους τους δήμους που έχουν λίγο κάτω από 100.000 κατοίκους.

Η ανακοίνωση του Προγράμματος Αντώνης Τρίτσης έγινε από τον κ. Θεοδωρικάκο τον Ιούνιο του 2020 και χρειάστηκαν 4 μήνες για να ολοκληρωθεί η σχετική προκήρυξη στις 19/10/2020, μέσω της οποίας οι Δήμοι της χώρας κλήθηκαν να υποβάλουν προτάσεις – μεταξύ άλλων – για έξυπνες πόλεις και εφαρμογές σε υγεία, εκπαίδευση, ενέργεια κοκ.

Είναι σαφές πως οι Δήμοι, εν τω μέσω πανδημίας, αναγκάστηκαν να καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες για να ωριμάσουν και να προδιαγράψουν έργα, ώστε να τα υποβάλουν για χρηματοδότηση έως τις 11 Ιουνίου 2021 (και σε λίγες περιπτώσεις έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021 – βλ. 3η τροποποίηση πρόσκλησης).
Παρά όμως τις προσπάθειες των Δήμων μέχρι σήμερα, δηλαδή σχεδόν 12 μήνες μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προτάσεων χρηματοδότησης, ελάχιστες εγκρίσεις έχουν δοθεί, ενώ είναι άξιο απορίας με ποιο σκεπτικό στην εν λόγω πρόσκληση περιλαμβάνονται υποχρεωτικά έργα για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ενώ είναι μαθηματικά βέβαιο ότι με το ρυθμό που κινείται το Υπουργείο με τις εγκρίσεις, μέχρι αυτά να αρχίσουν να υλοποιούνται θα έχει παρέλθει η πανδημία!

Τον Οκτώβριο του 2021, και ενώ τότε καμία πρόταση σχεδόν από το προηγούμενο πρόγραμμα δεν είχε προχωρήσει, ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Πιερρακάκης έρχεται να ανακοινώσει δεύτερο πρόγραμμα. Το πρόγραμμα ονομάστηκε «Δήμοι 2025» και παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) και της έκθεσης τεχνολογίας Beyond 2021 που πραγματοποιούνται στις εγκαταστάσεις της Helexpo. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως στη σχετική παρουσίαση ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης μιλά για «νέες λύσεις» πέρα από τα όσα «έχουν ήδη γίνει με το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης». Όμως, τα δύο προγράμματα αφενός
έχουν παρόμοιες επιλέξιμες ενέργειες και δράσεις, αφετέρου κανένα έργο του Αντώνης Τρίτσης δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί και ως εκ τούτου τα «όσα έχουν ήδη γίνει» είναι στη καλύτερη περίπτωση ένα ατυχές σχήμα λόγου(!)

Πέρασαν άλλοι δύο μήνες και έχουμε την πρόσκληση της ΚτΠ ΑΕ στην οποία περιλαμβάνονται Δήμοι με Πληθυσμό άνω των 100.000 κατοίκων. Στην εν λόγω πρόσκληση είναι αξιοσημείωτο ότι υπήρξε κατανομή προϋπολογισμού ανά Δήμο, χωρίς όμως μέχρι τότε κάθε Δήμος να έχει υποβάλει κάποιο σχέδιο για τις ιδιαίτερες ανάγκες και ιδιαιτερότητες, αφού η ίδια η πρόσκληση ζητούσε το εν λόγω σχέδιο!

Έπειτα, τον Ιανουάριο του 2022 ο κος Λιβάνιος με επιστολή του προς την ΚΕΔΕ και σχετικά τους λοιπούς 315 Δήμους ζήτησε σε διαβούλευση την άποψή τους έως τις 15 Φεβρουαρίου, ώστε να προεπιλέξουν από κλειστό κατάλογο εφαρμογών τις δράσεις που ενδιαφέρουν τον κάθε Δήμο, λαμβάνοντας πάντα υπόψη το μέγιστο ποσό που δικαιούται.

Στις 13 Μαΐου 2022 το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης προχώρησε σε διαβούλευση επί του προτεινόμενου έργου «ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ – Ανάπτυξη Εφαρμογών Έξυπνων Πόλεων και Τεχνολογιών για το Διαδίκτυο των Αντικειμένων (IoT), πάλι μέσα από κλειστό κατάλογο εφαρμογών, με ανεπαρκείς ελάχιστες προδιαγραφές και ασαφές πλαίσιο χρηματοδότησης συμβούλων, δράσεων δημοσιότητας κ.ο.κ.

Και φτάνουμε στον Ιούνιο του 2022 όπου ανακοινώνεται το πρόγραμμα Έξυπνες Πόλεις του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο προσκαλεί τους Δήμους από 1η Ιουλίου, να υποβάλουν τις προτάσεις τους, με αρχική καταληκτική ημερομηνία 31 Οκτωβρίου, που πρόσφατα άλλαξε για το τέλος Νοεμβρίου. Και έτσι ξεκινά πάλι ένας μαραθώνιος ωριμάνσεων, συμβούλων κ.τ.λ. μέσα στο καλοκαίρι, δίνοντας στους Δήμους εξαιρετικά λίγοδιάστημα, ώστε να καταθέσουν πλήρεις και τεκμηριωμένες προτάσεις, λαμβάνοντας υπόψητις τρομερές ελλείψεις που έχουν σε στελέχη και τεχνογνωσία.

Δεδομένου ότι σε κάθε ανακοίνωση και με κάθε powerpoint μοιράζονται εκατομμύρια που βάζουν τους Δήμους να κάνουν αγώνα δρόμου ώστε να ωριμάσουν τα έργα τους χωρίς όμως αποτέλεσμα, αφού ακόμα τίποτα δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα πράξη.Δεδομένου ότι η ψηφιακή μετάβαση στις τοπικές κοινωνίες είναι κρίσιμη για την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών στην κοινωνία της γνώσης και τη δίκαιη ψηφιακή μετάβαση, για ποιοτικές υπηρεσίες για την τοπική ανάπτυξη.Δεδομένου ότι εδώ και δύο χρόνια ακούμε για ψηφιακό μετασχηματισμό στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς όμως να βλέπουμε έργα. Δεδομένου ότι ο κλειστός κατάλογος εφαρμογών που δίνεται στους Δήμους αναδεικνύει τη μη εμπιστοσύνη της Κυβέρνησης προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση που μάλλον τη θεωρεί
ανίκανη να προτεραιοποιήσει τις ανάγκες και τις δράσεις της»

Οπότε ερωτήθηκαν οι κύριοι Υπουργοί:

1. Για την πρόσκληση 8 του Αντώνης Τρίτσης αλλά και για τα άλλα δύο προγράμματα, πόσα και ποια συνολικά αιτήματα χρηματοδότησης έχουν γίνει, πόσα και ποια έχουν εγκριθεί, πόσα και ποια έργα έχουν δημοπρατηθεί και πόσα υλοποιούνται;
2. Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα και οι προβλέψεις των Υπουργείων για την πρόοδο των προσκλήσεων αυτών και των έργων;
3. Πώς θα υποστηριχθούν έργα πληροφορικής μισού δις, με τα υποστελεχωμένα ή σε κάποιες περιπτώσεις ανύπαρκτα τμήματα πληροφορικής των Δήμων;
4. Από που θα πληρώνεται το κόστος συντήρησης αυτών των έργων, το οποίο συντηρητικά θα είναι τουλάχιστον 50 εκ. ευρώ ανά έτος;
5. Με βάση ποια μεθοδολογία έχουν κοστολογηθεί αυτά τα έργα; Έχει γίνει έρευνα σε αντίστοιχα έργα, στη Διαύγεια, στο ΚΗΜΔΗΣ; Υπάρχουν συγκρίσεις με αντίστοιχες ενέργειες του εξωτερικού και άλλων ευρωπαϊκών χωρών και ποιες είναι αυτές;
6. Ενισχύεται η ελληνική αγορά πληροφορικής και οι μικρές τοπικές επιχειρήσεις, παράγονται ελληνικές εφαρμογές από Έλληνες μηχανικούς και προγραμματιστές ή
δίνεται έμφαση στη μεταπώληση αδειών;
7. Σκοπεύετε να δημοσιοποιήσετε όλα τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων καθώς και όλες τις μελέτες για τις ανάγκες των Δήμων βάσει των οποίων έγιναν οι επιλογές των κλειστού καταλόγου εφαρμογών και η πρόβλεψη αναγκών χρηματοδότησης;

(Σημειώνουμε πως υπάρχει το πρωτοπόρο http://www.opengov.gr/home/, μια πρωτοβουλία της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ από το 2009, που δίνει τη δυνατότητα συμμετοχής και διαφάνειας στις Διαβουλεύσεις)

Αλήθεια γιατί η Ελληνική Κυβέρνηση ανακοινώνει συνέχεια κάθε τρεις και λίγο ότι θα κάνει τους Δήμους της χώρας έξυπνους ενώ στην ουσία καθυστερεί πάρα πολύ να εγκρίνει τις αιτήσεις τους; Μήπως προσπαθεί να συσπειρώσει το εκλογικό της ακροατήριο για τις εθνικές εκλογές για να φτάσει στην αυτοδυναμία; Εάν θέλει η Νέα Δημοκρατία να κάνει την χώρα έξυπνη και ψηφιακή πρέπει επιτέλους να δώσει επιτέλους αυτά τα 450 εκατομμύρια ευρώ που έχει υποσχεθεί εδώ και πολύ καιρό. Ο χρόνος περνάει αλλά η χώρα μας σε αυτό
το κομμάτι έμεινε στάσιμη.