Δ.Μάντζος: «Η χώρα μας χρειάζεται ένα θεσμικό restart»

Ομιλία Δ. Μάντζου – Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής για την Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας

Κατ’ αρχάς, θα μου επιτρέψετε να αρχίσω την ομιλία μου από τα δύο μεγάλα ζητήματα των ημερών. Από τον πυρετό στους δρόμους, τις εθνικές οδούς, στις κινητοποιήσεις των φοιτητών και των αγροτών.

Το πιο εύκολο για μια Κυβέρνηση είναι να ρίξει όλο το φταίξιμο σε όσους διαδηλώνουν. Είναι εύκολο να δείχνεις στα παιδιά. Το δύσκολο είναι να τα ακούσεις.

Αλλά πώς να το κάνει αυτή η Κυβέρνηση, όταν δεν ακούει κανέναν και τίποτα;

Όταν έχει αλλεργία στον διάλογο; Όταν επιχειρεί να «μεταρρυθμίσει» την ανώτατη εκπαίδευση με non paper;

Τελευταία φορά που το ΠΑΣΟΚ έκανε μεταρρύθμιση στην παιδεία, προηγήθηκε εθνικός διάλογος ενός και πλέον έτους. Με την ακαδημαϊκή κοινότητα, φοιτητές, την κοινωνία.

Με το δημόσιο πανεπιστήμιο στην πρωτοπορία. Με ενίσχυση των πανεπιστημίων μας, που δεν πρέπει κανείς να τα γκρεμίσει ή να τα αφήσει βορά στον ανταγωνισμό.

Και λίγα χιλιόμετρα πιο μακριά, ο καμβάς της συσσωρευμένης απογοήτευσης για τη διαχειριστική ανεπάρκεια της Κυβέρνησης εμπλουτίζεται με τα χρώματα της υπαίθρου.

Άμεσες επιδοτήσεις καθυστερούν, αποζημιώσεις το ίδιο, το κόστος παραγωγής σταθερά αυξημένο.

Περιμένατε τα τρακτέρ για να κάνετε έστω και τα ελάχιστα;

Και φέρνετε σήμερα μια γενική, αόριστη και -το κυριότερο- καθυστερημένη τροπολογία για τις αποζημιώσεις.

Υπό την πίεση των αγροτικών κινητοποιήσεων.

Η Κυβέρνηση θα έπρεπε εδώ και καιρό να προχωρήσει σε μέτρα επούλωσης των πληγών των αγροτών. Όμως, όλο αυτόν τον καιρό αρκούνταν σε λόγια δίχως λήψη συγκεκριμένων μέτρων.

Όπως αυτά που πρότεινε ο Ν. Ανδρουλάκης για την εκτόνωση της κρίσης και τη μακροπρόθεσμη προσέγγιση των προβλημάτων.

Οι αγρότες δεν είναι απλοί παραγωγοί. Είναι εγγυητές της διατροφικής επάρκειας της χώρας. Παράγοντες οικονομικής ανάπτυξης αλλά και δημογραφικής ασφάλειας. Ο πρωτογενής τομέας δίνει ζωή στις περιφέρειες της χώρας. Ιδίως για τους νέους που μένουν και επιμένουν να παράγουν σε αυτόν τον τόπο.

Όσον αφορά στο σχέδιο νόμου και στις παρυφές αυτού.

Ας κάνουμε ένα νοητό ταξίδι.

Πρώτη στάση: Αθήνα. Η Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών, στην έκθεση πεπραγμένων για το 2022 αναφέρει πως ΕΥΠ και Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία παρέλειψαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να στείλουν στην Αρχή 6.705 εισαγγελικές διατάξεις για λόγους εθνικής ασφάλειας κυρίως το 2021.

Ίσως έχει κάτι να μας πει ο Προϊστάμενος της Υπηρεσίας, ο κ. Πρωθυπουργός.

Θα κατέθετα το σχετικό, αλλά είναι δημόσιο έγγραφο και έχει κατατεθεί ήδη στη Βουλή από την ΑΔΑΕ.

Επόμενη στάση, πίσω στον χρόνο: Στρασβούργο

Το Συμβούλιο της Ευρώπης τον Οκτώβριο 2023 αποδέχεται ψήφισμα για τη χρήση κακόβουλων λογισμικών στην Ευρώπη. Μεταξύ άλλων, καλεί την Ελλάδα να εκθέσει τι έχει κάνει για τη διερεύνηση του σκανδάλου και τη διόρθωση της νομοθεσίας στο ζήτημα της απαγόρευσης ενημέρωσης των παρακολουθούμενων προσώπων. Να λογοδοτήσει στην Ευρώπη.

Το ψήφισα κι εγώ αυτό το ψήφισμα. Καλώ τον κ. Σκέρτσο να αναρτήσει το όνομά μου στο διαδίκτυο.

Προφανώς, είμαι κι εγώ λιγότερο δημοκράτης και σίγουρα λιγότερο Έλληνας.

Επόμενη στάση: Βερολίνο. Διεθνής Διαφάνεια. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα. Για πρώτη φορά υποχωρεί στα ζητήματα διαφθοράς η Ελλάδα, μετά από δέκα έτη.

Κατατίθεται το σχετικό.

Επόμενη στάση: Ουάσιγκτον. Πριν λίγες μόνον ημέρες.

Το αμερικανικό Υπουργείο Εξωτερικών δηλώνει πως θα μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στη χορήγηση visa σε άτομα που πιστεύεται ότι εμπλέκονται στην κατάχρηση εμπορικού κατασκοπευτικού λογισμικού

Κατατίθεται το σχετικό.

Τελική στάση: Μόλις χθες. Βρυξέλλες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποδέχεται ψήφισμα για την κατάσταση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα. Ένα ψήφισμα κόλαφος. Καταθλιπτικό για τη χώρα μας.

Για την ελευθερία του Τύπου και τις επιθέσεις σε δημοσιογράφους.

Για τις υποκλοπές, τις παράνομες παρακολουθήσεις και τη συγκάλυψη του σκανδάλου.

Για την τραγωδία στα Τέμπη. Που ακόμη κι αυτή προσπαθεί να τη συγκαλύψει η ΝΔ.

Για τις επιθέσεις στις ανεξάρτητες αρχές και στους επικεφαλής τους.

Ποιοι το έφεραν; Το κόμμα του κ. Μακρόν.

Η κεντροαριστερά. Η αριστερά. Οι φιλελεύθεροι. Οι πράσινοι.

Όλοι ανθέλληνες;

Φωνάζουν οι ευρωβουλευτές σας για να κερδίσουν την επανεκλογή τους. Και εκτίθενται.

Κι από χθες τι γίνεται;

Πρώτα κυβερνητικές διαρροές.

Κι ύστερα η ανάρτηση – όνειδος του Υπουργού κ. Σκέρτσου.

Αντί να απαντήσει στην ουσία η κυβέρνηση, επιτίθεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ονομαστικά στους βουλευτές.

Άραγε,

Τι συμβαίνει;

Υπάρχει μια παγκόσμια συνωμοσία;

Συνωμοτεί η παγκόσμια νέα τάξη πραγμάτων;

Όλη η Ευρώπη, φορείς της κοινωνίας των πολιτών, όργανα της ΕΕ, όλοι εναντίον της Κυβέρνησης Μητσοτάκη;

330 βουλευτές από 26 κράτη-μέλη, όλοι ηθοποιοί σε μια κακοπαιγμένη παράσταση. Τόσοι ευρωβουλευτές παίζουν θέατρο;

Δεν μπορεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ασχοληθεί με το ζήτημα του κράτους δικαίου στην Ελλάδα, επειδή η ΝΔ κέρδισε τις εκλογές; Μα σοβαρά τώρα;

Και τι είναι οι ευρωομάδες; Δράκες ανθελλήνων;

Μήπως είναι και η Ευρωβουλή ΜΚΟ;

Η ίδια η διαχείριση της Κυβέρνησης και η προβολή του ψηφίσματος από μερίδα των ΜΜΕ που αποδεικνύει το ίδιο το πρόβλημα που αναδεικνύεται με το ψήφισμα αυτό.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει π.χ. ότι ο κ. Πρωθυπουργός προσπαθούσε νε πείσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι σέβεται την ελευθερία του Τύπου επειδή έχουμε στην Ελλάδα εφημερίδες που γράφουν κατά της κυβέρνησης; Αλίμονο!

Για τις υποκλοπές.

Ανέλαβε καμία ευθύνη; Έγινε εξέταση της υπόθεσης; Στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής; Κλήθηκαν κρίσιμοι μάρτυρες; Ο κ. Δημητριάδης, οι κ.κ. Λαβράνος και Μπίτζιος; Όχι.

Έχει προχωρήσει η δικαστική διερεύνηση;

Σήμερα μαθαίνουμε από την ερευνητική δημοσιογραφία ότι ο βασικός εμπλεκόμενος δεν έχει καν κληθεί να καταθέσει!

Λέει στο non paper η Κυβέρνηση πως άλλαξε η νομοθεσία.

Μα εξακολουθούν να υφίστανται οι κανόνες σιωπής. Η καταχρηστική επίκληση του δημοσίου συμφέροντος. Η αδυναμία ενημέρωσης του παρακολουθούμενου για τον λόγο της παρακολούθησης, ακόμη και μετά από πολλά χρόνια.

Και φυσικά οι συστηματικές επιθέσεις στις ανεξάρτητες αρχές.

Μέσα σε αυτό το κλίμα του διεθνούς διασυρμού, της διαρκούς αμφισβήτησης. Το μήνυμα που πρέπει να εκπέμψει η βουλή είναι ένα: δεν είναι αυτή η πατρίδα μας.

Δεν είναι η Ελλάδα μια καχεκτική δημοκρατία. Όχι πια.

Δεν είναι αυτή η Ελλάδα.

Αυτή η είναι η Κυβέρνησή της.

Δεν είναι αυτή η Ελληνική Δημοκρατία.

Αλλά η Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Σε λίγους μήνες, ο τόπος αυτός συμπληρώνει πενήντα χρόνια αδιατάρακτης και σταθερής δημοκρατίας.

Δεν θα αφήσουμε κανέναν να ακυρώσει την πρόοδο, τις θυσίες ενός λαού, να κλονίσει τα θεμέλια μιας εμπεδωμένης σύγχρονης φιλελεύθερης δημοκρατίας μας.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, έρχεται κανείς να εξετάσει το σχέδιο νόμου και αναρωτιέται. Με ποια εμπιστοσύνη, με ποια αξιοπιστία να δει κανείς μια ακόμη νομοθετική πρωτοβουλία που αφορά σε έννοιες ευαίσθητες, όπως «κυβερνοασφάλεια», «εθνική ασφάλεια».

Αρκετές από αυτές τις έννοιες κακοποιήθηκαν βάναυσα τους περασμένους μήνες.

Πώς να το κάνει; Όταν είναι νωπές οι μνήμες από το σκάνδαλο των υποκλοπών και παράνομων παρακολουθήσεων. Και από το δεύτερο σκάνδαλο: εκείνο της συγκάλυψης.

Από τα σχέδια συγχώνευσης ανεξάρτητων αρχών, αντικατάστασης των ενοχλητικών διοικήσεών τους με πρόθυμους συνοδοιπόρους, παραμονές του σκανδάλου των υποκλοπών;

Ως τις συστηματικές επιθέσεις στους επικεφαλής των αρχών αυτών, στις λογιστικές αλχημείες δεξιάς-ακροδεξιάς για την αλλαγή συνθέσεων την παραμονή κρίσιμων αποφάσεων.

Κυρίες κύριοι,

Ναι, η κυβερνοασφάλεια είναι πεδίο δημοσίου συμφέροντος.

Συνδέεται με ιδιαίτερα ευαίσθητους και κρίσιμους τομείς ασφάλειας της χώρας.

Εδώ όμως υπάρχει και μια πραγματικότητα:

Χάθηκε πολύτιμός και ουσιαστικός χρόνος, την ίδια στιγμή που οι άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχωρούσαν με γοργά βήματα στη θωράκισή τους, εμείς απλά είτε δεν είχαμε επίγνωση του επιπέδου κυβερνοασφάλειας.

Και την ίδια ώρα φυσικά, η χώρα μας παραμένει τελευταία σε όλους τους δείκτες ψηφιακής διακυβέρνησης.

Η Ψηφιακή Γραφειοκρατία αναπτύσσεται παράλληλα με την κλασική Γραφειοκρατία.

Ενώ ακόμη και βασικές τεχνικές υπηρεσίες παραμένουν ζητούμενο: πληρώνουμε το πιο ακριβό και αργό διαδίκτυο στην ΕΕ!

Σε ένα θεσμικά ώριμο ευρωπαϊκό κράτος είναι αναγκαία μια Εθνική Αρχή για την κυβερνοασφάλεια; Ασφαλώς και ναι. Αλλά όχι όπως το επιχειρεί η Κυβέρνηση.

Διαβάζει κανείς τον τίτλο του σχεδίου νόμου, πιστεύει ότι πρόκειται για σύσταση μιας νέας ανεξάρτητης αρχής. Αλλά όχι: νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Ονομάζεται Αρχή αλλά δεν είναι ανεξάρτητη.

Θα λέγεται «αρχή» και θα είναι σαν να μην είναι.

Αλλά εκπλήσσεται κανείς;

Η κυβέρνηση ξεκάθαρα δείχνει πως δεν θέλει εμπλοκή των Ανεξάρτητων Αρχών στην κυβερνοασφάλεια.

Η ΝΔ επιμένει στο υπερσυγκεντρωτικό μοντέλο του «επιτελικού» κράτους. Μπορεί το όνομα να εγκαταλείφθηκε, έμεινε όμως η χάρη.

Και φυσικά με αδιαφανείς συγκεντρωτικές διαδικασίες στελέχωσης. Με επιλογή διοικητή από τον Υπουργό.

Εμείς προτείνουμε η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας να είναι Ανεξάρτητη Αρχή, η οποία πρέπει να διαθέτει διοικητική αυτοτέλεια, να επιλέγεται και να λογοδοτεί στη Βουλή.

Χωρίς να υπάρχει ανάγκη για Επιτροπή Συντονισμού, που ελέγχεται από το Γραφείο Πρωθυπουργού.

Και κάτι ακόμη:

Αν δεν εξυγιανθεί το θεσμικό περιβάλλον, πώς μπορεί να εφαρμοστεί αποδοτικά η νομοθεσία για την κυβερνοασφάλεια.

Πώς μπορεί να ισχύσει ένα νέο πλαίσιο σε ένα ζήτημα όπως η λειτουργία της ΕΥΠ, όταν δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμη -με ευθύνη της ΝΔ- ο ακριβής ρόλος της Υπηρεσίας και ο σκοπός των παρακολουθήσεων, η ταύτισή τους με το κακόβουλο λογισμικό predator αλλά και ο ακριβής αριθμός των στόχων; Όταν λειτούργησε μέσα από το Μέγαρο Μαξίμου ένα ολοκληρωμένο σύστημα υποκλοπών, που ο ίδιος ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε «σκάνδαλο» στο debate του Μαΐου 2023; Όταν διακρίνονται δεσμοί των εμπλεκομένων προσώπων με διαγωνισμούς εκατομμυρίων.

Δεν υπάρχουν καν ανοικτές διαδικασίες για τη στελέχωση της Αρχής προκειμένου να πληρούνται οι αρχές της αξιοκρατίας και της διαφάνειας.

Και για να τα λέμε όλα: Πέρα από την Κυβέρνηση, θα πρέπει και ο ΣΥΡΙΖΑ να μας εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους δεν προχώρησε κατά τα χρόνια της διακυβέρνησής του στη σύσταση ανεξάρτητης αρχής για την κυβερνοασφάλεια. Κουνάει το δάχτυλο σήμερα -και σωστά- αλλά τι έκανε για να διασφαλίσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία;

Εμείς, λοιπόν, επιμένουμε στο δικό μας πλαίσιο:

Ανεξάρτητη Αρχή αντί για νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.

Με στελέχωση, χρηματοδότηση και λειτουργική αυτονομία.

Με διακομματική συναίνεση στην ανάδειξη, με ανοικτές διαδικασίες.

Και κυρίως με λογοδοσία όχι στην Κυβέρνηση αλλά στη Βουλή.

Για τους λόγους αυτούς και όσους εξέθεσε ο ειδικός αγορητής μας κ. Ιλχάν Αχμέτ, καταψηφίζουμε το συζητούμενο σχέδιο νόμου.

Καταλήγοντας.

Η χώρα μας χρειάζεται ένα θεσμικό restart. Ή ακριβέστερα reboot.

Διαφάνεια – λογοδοσία – αξιοκρατία.

Δίκαιος και ασφαλής ψηφιακός μετασχηματισμός.

Διότι ασφάλεια δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Δημοκρατία δεν νοείται χωρίς ανθεκτικό κράτος δικαίου.

Κι αυτός είναι ένας αγώνας που αφορά σε όλους μας.

Οριζόντια. Πέρα και πάνω από κομματικές διαιρέσεις.