ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ε.Βενιζέλος: Η “3η Σεπτέμβρη” ήταν μια κραυγή αποκατάστασης των κοινωνικών αδικιών και αποκλεισμών
Ο πρώην Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ παρακολουθεί επίσης και αυτός τις εξελίξεις στο Κίνημα και δεν έχει πάρει καμία θέση υπέρ κάποιου υποψηφίου. Κρατά τις αποστάσεις του αλλά παράλληλα παραμένει ενεργός. Μετά τον Γιώργο Παπανδρέου είναι ο δεύτερος πρόεδρος ο οποίος συγκυβέρνησε με την Νέα Δημοκρατία στις πιο δύσκολες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας. Για τα 50 χρόνια του Κινήματος έγραψε σε άρθρο του στην «Καθημερινή»:
- Με τη «Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη» εκφράστηκε μια αντισυμβατική, για τα δεδομένα της εποχής, αντίληψη για τον πολιτικό λόγο, την πολιτική οργάνωση, τη διεθνή θέση της χώρας, την ίδια την κοινωνική διαστρωμάτωση και την πολιτική αντιπροσώπευση της κοινωνίας.
- Η «Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη» ήταν μια κραυγή για την ανάγκη αναδρομικής αποκατάστασης ιστορικών αδικιών και αποκλεισμών. Ας μην ξεχνάμε ότι τότε ήταν πολύ νωπή η μνήμη της δεκαετίας του ’60 και του μετεμφυλιακού κράτους. Υπήρχε ακόμη έντονη η αίσθηση της χαμένης ευκαιρίας των εκλογών του 1967 που δεν έγιναν ποτέ. Ήταν ακόμη επίκαιρος ο προβληματισμός για τους εσωτερικούς συσχετισμούς, τις αντιφάσεις και τα όρια της προδικτατορικής Ένωσης Κέντρου, αλλά και για την ταυτότητα της προδικτατορικής Κεντροαριστεράς.
- Ο Ανδρέας Παπανδρέου, από το 1974 και σίγουρα μετά το 1977, οπότε και αποκρυσταλλώθηκε το μεταπολιτευτικό κομματικό σύστημα, δεν επανέλαβε την επαγγελία μιας αδύνατης επανάστασης, αλλά διατύπωσε με αδρό λόγο την υπόσχεση μιας ριζοσπαστικής μεταρρύθμισης.
- Η καμπύλη της Μεταπολίτευσης μπορούμε συνεπώς να πούμε ότι συμπίπτει με την καμπύλη του ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου επέβαλε στην πρώτη φάση του νέες μορφές πολιτικής συμμετοχής. Έναν νέο τύπο συλλογικού πολιτικού υποκειμένου, βασισμένο στο συνδυασμό της χαρισματικής, προσωποκεντρικής εξουσίας, της κεντρώας παράδοσης, πολιτικής και οικογενειακής, του ριζοσπαστικού λόγου, των λενινιστικών αρχών σε σχέση με το κόμμα, αλλά και στην εμπειρία της αποστασίας. Υπήρχε, ιδίως μετά το 1977, ένας καθαρός πολιτικός αντίπαλος μέσα στη λογική της πολιτικής πόλωσης, η «συντήρηση», η Δεξιά. Εδώ βασίστηκε ο πλειοψηφικός δικομματισμός της Μεταπολίτευσης. Και έτσι αναπτύχθηκε, σε αντίθεση προς το ΠΑΣΟΚ και το ομόλογο φαινόμενο της λαϊκής πολυσυλλεκτικής Δεξιάς, με την ίδια λίγο ή πολύ κοινωνική διαστρωμάτωση.