Ευαγγελία Λιακούλη: «ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ασεβούν στο σώμα της τοπικής δημοκρατίας»

Σημεία τοποθέτησης Τομεάρχη Εσωτερικών και ειδικής αγορήτριας του Κινήματος Αλλαγής στην επί της αρχής συζήτηση του νσχ του Υπουργείου Εσωτερικών για την «Εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών»

• Η στάση και η θέση των κομμάτων εξουσίας απέναντι σε κρίσιμα πεδία πολιτικής, όπως είναι η Αυτοδιοίκηση, συνοψίζεται στο: «Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου…», σα να μην πέρασε μια μέρα, από τα παλιά εκείνα χρόνια που μια ισχυρή Κυβέρνηση μπορούσε να κάνει ό,τι θέλει, να κόβει και να ράβει στα μέτρα της, σύμφωνα με τους δημοσκόπους της και τους υπολογισμούς της, εκλογικούς νόμους που ένιωθε ότι την ευνοούν στην εκάστοτε συγκυρία.
• Σαν να μην περάσαμε μια δεκαετία μνημονίων και φτώχειας μεγάλης όχι μόνο στην πραγματική οικονομία,  αλλά και φτώχειας στην παραγωγή πολιτικής, στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής, φτώχειας στις ευκαιρίες που δεν δόθηκαν στους δημοκρατικούς θεσμούς να ωριμάσουν, να εμβαθύνουν το ρόλο τους και να αναπτύξουν τις δυνατότητες τους.
• Κι ενώ περάσαμε στην περίοδο της μεταπολίτευσης, από τον πλήρη έλεγχο της αυτοδιοίκησης από το κράτος και την εκάστοτε Κυβέρνηση, στην αρχή του εκδημοκρατισμού της αυτοδιοίκησης από τις Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ , με τον Καποδίστρια και τον Καλλικράτη, τόσο η προηγούμενη Κυβέρνηση όσο και η τωρινή, συνεχίζουν το εναλασσόμενο , παλιό παιχνίδι της εξουσίας: Νέα Κυβέρνηση- νέος εκλογικός νόμος στην αυτοδιοίκηση.
• Θα έπρεπε όμως να έχουμε μάθει, από αυτά που έχουμε πάθει, ότι το να νοιαστούμε πραγματικά για τον άνθρωπο και τον τόπο, απαιτεί υπερβατική λογική, να σκίσουμε τα στενά κομματικά μας ρούχα και να απελευθερωθούμε, μέσα από ευρείες συναινέσεις, όσοι από εμάς μπορούμε, όσοι έχουμε στο dna μας πρώτα την πατρίδα και μετά το κόμμα, και να χτίσουμε μαζί την συγχρονη Αυτοδιοικηση.
• Δεν είναι μυστικό στους Αυτοδιοικητικούς, πως ο δήθεν εμβληματικός νόμος (Ν.4555/2018) του προγράμματος «Κλεισθένης Ι» της Κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, για την υποτιθέμενη καθιέρωση της απλής αναλογικής στους ΟΤΑ, προέκρινε κυρίως εμμονές, ιδεοληψίες και συγκεκριμένες μικροπολιτικές στοχεύσεις της τότε σε αποδρομή κυβέρνησής τους και δυστυχώς, ο Κλεισθένης Ι περισσότερο χρησιμοποιήθηκε στην τακτικής φύσεως λογική της «καμένης γης», παρά αποτέλεσε μια μεταρρύθμιση, που είχε σκοπό να αλλάξει άρδην τη φύση και τα δεδομένα της Τ.Α., ακολουθώντας αναλογικότερα και δημοκρατικότερα μονοπάτια.
• Ενισχύοντας ο «Κλεισθένης Ι» τις εξουσίες των Δημάρχων και των Περιφερειαρχών στην Οικονομική Επιτροπή, όπως και τις λοιπές επιτροπές, χωρίς ωστόσο να δημιουργεί δικλείδες για την προγραμματική πλειοψηφία η οποία είναι αναγκαία σε κάθε σύστημα δημοκρατικής διακυβέρνησης, και παράλληλα παρέχοντας μονάχα μια ιδεαλιστική προσέγγιση στο ζήτημα της εμβάθυνσης της δημοκρατικότητας, ο «Κλεισθένης Ι» έγινε ουσιαστικά «επικίνδυνος» για την Τ.Α..
• Κι έγινε επικίνδυνος, όπως άλλωστε συμβαίνει με κάθε ιδεαλιστική προσέγγιση, που είναι ξεκομμένη από τα πραγματικά δεδομένα της καθημερινής λειτουργίας των ΟΤΑ, αλλά ως αρχή αφορά γενικότερα όλους τους τομείς πολιτικής. Στην ουσία, ο «Κλεισθένης Ι» υπήρξε τόσο ο «γεννήτορας», όσο και «νεκροθάφτης» του εγχειρήματος της καθιέρωσης της απλής αναλογικής στους ΟΤΑ.
• Τα απολύτως υπαρκτά προβλήματα του «Κλεισθένη Ι», αμέσως μετά τον Ιούλιο του 2019, κλήθηκε να αντιμετωπίσει η νέα τότε κυβέρνηση της ΝΔ, μιας παράταξης γνωστής για την – αν μη τι άλλο – «εχθρότητά» της σε κάθε μορφή αναλογικότητας των εκλογικών συστημάτων, είτε σε εθνικό, είτε σε αυτοδιοικητικό επίπεδο.
• Η συντηρητική παράταξη επιχείρησε σχεδόν δυο χρόνια τώρα, με τετμημένες νομοθετικές παρεμβάσεις, που διολίσθαιναν ολοένα και περισσότερο στην «ενός ανδρός αρχή» σε ό,τι αφορά τους Δημάρχους και τους Περιφερειάρχες – με αποκορύφωμα τις αυτοδιοικητικές διατάξεις που νομοθετήθηκαν κατά το πρώτο κυρίως ξέσπασμα της πανδημίας του covid-19, αλλά και αργότερα -να ξεπεράσει τα εμπόδια κυβερνησιμότητας που μεθόδευε το πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι».
• Ωστόσο, παραμένει καίριο ερώτημα για το αν η νέα, προωθούμενη κυβερνητική νομοθετική πρόταση αποτελεί μια γόνιμη λύση στα «κακώς κείμενα» που κληροδότησε στην Τ.Α. ο «Κλεισθένης Ι», όπως και αν συνιστά μια βιώσιμη και δημοκρατική παρακαταθήκη για το μέλλον της Αυτοδιοίκησης.
• Η απάντηση από πλευράς όλων όσοι ασχολούνται με τα Αυτοδιοικητικά ζητήματα, από τον πολιτικό χώρο των πραγματικών αυτοδιοικητικών μεταρρυθμίσεων, από τον χώρο που θεσμοθέτησε τον «Καποδίστρια» και τον «Καλλικράτη»: του Κινήματος Αλλαγής ως φυσικής συνέχειας του ΠΑΣΟΚ, συγκλίνει προς το «Όχι – Όχι τουλάχιστον με αυτόν τον τρόπο».
• Κοινός τόπος όλων των πραγματικά προοδευτικών αυτοδιοικητικών είναι πως η κυβερνητική πρωτοβουλία της αλλαγής του εκλογικού νόμου των ΟΤΑ είναι σε κάθε περίπτωση πρωθύστερη, άλλων πολύ σημαντικότερων ζητημάτων που θα έπρεπε να επιλύσει η Πολιτεία σε σχέση με την Αυτοδιοίκηση.
• Αυτά, σημειακά, περιλαμβάνουν: α) την πραγματική αποκέντρωση με τη μεταφορά πόρων και αρμοδιοτήτων από το Κεντρικό Κράτος προς την Αυτοδιοίκηση, β) την προώθηση της οικονομικής αυτοδυναμίας των ΟΤΑ στο πλαίσιο της φορολογικής αποκέντρωσης, και γ) την ενίσχυση της καταστατικής θέσης των αιρετών.
• Μόνο τότε, θα έχει νόημα η θέσπιση ενός εκλογικού συστήματος που θα κατοχυρώνει τη δημοκρατική διαδικασία, διασφαλίζοντας παράλληλα την κυβερνησιμότητα, αλλά κι ενισχύοντας τη λαϊκή συμμετοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, και σε σχέση με την παρούσα πρόταση της κυβέρνησης, στο Κίνημα Αλλαγής λέμε ότι πρόκειται για κλασική περίπτωση, όπου «το κάρο μπήκε μπροστά από το άλογο».
• Οι κυβερνητικές νομοθετικές προτεραιότητες, δηλαδή ο ν. 4623/2019 και τώρα το ν/σ για το σύστημα εκλογής στους ΟΤΑ καταδεικνύουν ότι καμία σοβαρή επεξεργασία δεν έχει γίνει 22 μήνες τώρα, σε ό,τι αφορά το πραγματικό πρόταγμα, που δεν είναι άλλο από την πραγματική αποκέντρωση και τη μετάβαση από το καθεστώς της «Ετεροδιοίκησης» σε πραγματική «Αυτοδιοίκηση».
• Κάποτε, όμως, θα πρέπει να βρούμε συλλογικά το θάρρος ως πολιτικό σύστημα να συζητήσουμε σοβαρά και οργανωμένα για ένα νέο καθεστώς πολυεπίπεδων, «μικρών Δημοκρατιών παντού», με ίδιους πόρους και σαφώς ρυθμισμένες αρμοδιότητες.
• Το σχέδιο νόμου όπως κατατέθηκε παρουσιάζει «χτυπητά» προβλήματα, με κυριότερο την «κάμψη» των κομβικών, για τον προοδευτικό χώρο, αρχών της αντιπροσωπευτικότητας και της ισότητας της ψήφου των δημοτών-πολιτών, προς χάρη μιας αυταρχικής και αντι-αυτοδιοικητικής αντίληψης για την κυβερνησιμότητα των ΟΤΑ, ως δήθεν πρώτο και κύριο μέλημά μας.
• Το ν/σ του Υπουργείου Εσωτερικών κατά τρόπο προφανή αδιαφορεί για τα απαραίτητα θεσμικά και δημοκρατικά αντίβαρα, που θα πρέπει να ενυπάρχουν σε ένα δίκαιο σύστημα τοπικής διακυβέρνησης, όπως οι συμμετοχικές διαδικασίες λογοδοσίας, η διαφάνεια και κυρίως η λειτουργία του πολιτικού και κοινωνικού ελέγχου και του νέου καταμερισμού ρόλων στο σύστημα διακυβέρνησης, που αυτά προϋποθέτουν.
• Απώτερος σκοπός της η μόνιμη χειραγώγηση της Αυτοδιοίκησης από την κεντρική εξουσία και η εγκατάλειψή της σε μόνιμο ρόλο «επαίτη», με μοναδικό μέλημά της, με μοναδικό «βραχνά», την «κυβερνησιμότητα».
• Έτσι βλέπουμε πάλι τη γνώριμη από παλιά ΝΔ, όπως και κατά το παρελθόν με τον αντίστοιχο ν. Παυλόπουλου να ακολουθεί την εγνωσμένα συντηρητική πολιτική της και στο αυτοδιοικητικό πεδίο, προσπαθώντας να ποδηγετήσει το σύστημα με ένα ξεκάθαρα υπερσυγκεντρωτικό – και άρα λειψό – «όραμα», θεωρώντας πως θα κατέχει την πλειοψηφία των ΟΤΑ στο διηνεκές… Η Δημοκρατία, όμως, πάντα επιφυλάσσει κακοτοπιές και «γωνίες», για όλους εκείνους που θεωρούν δεδομένες τις πρόσκαιρες πλειοψηφίες τους.
• Εμείς στο Κίνημα Αλλαγής δεν βλέπουμε τίποτα άλλο σαν καθήκον μας, παρά τον  επαναπροσανατολισμό της συζήτησης, στο σημείο ακριβώς που διακόπηκε, κατά τρόπο άδικο, λόγω των τεκτονικών πολιτικών αλλαγών και νέων κομματικών συσχετισμών της τελευταίας δεκαετίας: δηλαδή στη μεγάλη αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση της αρχιτεκτονικής του «Καλλικράτη».
• Παραμένουμε η μόνη πολιτική δύναμη που στέκεται σταθερά και σθεναρά απέναντι σε κάθε λογής απόπειρα  εκμετάλλευσης των εκλογικών συστημάτων προς ίδια μικροκομματικά οφέλη, είτε «ροζ», είτε «γαλάζιας» απόχρωσης. Δυο αποχρώσεις τόσο διαφορετικές στην χρωματική παλέτα, αλλά τόσο όμοιες στην πολιτική παλέτα. Και αυτό διαπιστώνεται από την στιγμή που και οι δυο τους δεν διστάζουν να ασεβούν στο σώμα της τοπικής δημοκρατίας, θέτοντας ως προτεραιότητα, όχι τη βέλτιστη λειτουργία των τοπικών κοινωνιών βάσει της λαϊκής ετυμηγορίας, αλλά τις μικροκομματικές τους σκοπιμότητες.

ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΦΩΝΙΑΣ ΜΕ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

• Διαφωνούμε απόλυτα και διαχρονικά με την εκλογή Δημάρχου από την Α’ Κυριακή με οποιοδήποτε ποσοστό είναι κάτω του 50% +1 ψήφο.
• Διαφωνούμε με τη μείωση των Αιρετών στα Δημοτικά, Κοινοτικά και Περιφερειακά Συμβούλια.
• Διαφωνούμε με την υπέρμετρη αύξηση των Υποψηφίων έως 150%.
• Διαφωνούμε με την υπέρμετρη αύξηση των παραβόλων των υποψηφίων.
• Διαφωνούμε με τον αλλοπρόσαλλο κυβερνητικό χειρισμό του μείζονος ζητήματος των Κοινοτήτων, με το οποίο αποδείχθηκε περίτρανα πως η Κυβέρνηση δεν έχει ούτε σχέδιο ούτε γνώση, παρά μόνο «πρεμούρα» να γκρεμίσει ό,τι ψήφισαν οι προηγούμενοι, χωρίς να ξέρει τι θέλει να χτίσει.
• Διαφωνούμε με τον τρόπο σταυροδοσίας των Δημοτικών Συμβούλων όπως ορίζεται στην παρ.2 του αρ.22 του Ν/Σ, που αποτελεί στρέβλωση της εκπροσώπησης των δημοτών, παράθυρο υποεκπροσώπησης συγκεκριμένων περιοχών του Δήμου και στην πράξη «ακύρωση» της ύπαρξης εκλογικών περιφερειών εντός του Δήμου.