Γ.Φραγγίδης: Το νομοσχέδιο του Υπ.Υγείας λειτουργεί ως Δούρειος Ίππος που υποσκάπτει τον δημόσιο χαρακτήρα του ΕΣΥ

Ομιλία Γιώργου Φραγγίδη, Υπεύθυνου Κ.Τ.Ε. Υγείας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Υγείας

Κυρία Υπουργέ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Είναι σημαντικό να εξετάσουμε καταρχήν το πλαίσιο μέσα στο οποίο έρχεται το παρόν νομοσχέδιο για τη δευτεροβάθμια περίθαλψη.

Το δημόσιο σύστημα υγείας είναι επιβαρυμένο και κουρασμένο από την τριετία της πανδημίας, η οποία ακολούθησε την μακρά οικονομική κρίση και καλείται τώρα να ανταπεξέλθει στις ανάγκες των πολιτών, που δοκιμάζονται σκληρά από την ακρίβεια.

Το ΕΣΥ που το ΠΑΣΟΚ ίδρυσε το 1983, αποτέλεσε διαχρονικά το καταφύγιο των πολιτών στις δύσκολες στιγμές της ασθένειας. Ειδικότερα στην υγειονομική κρίση του covid-19, το ΕΣΥ ήταν ο μόνος πυλώνας της δημόσιας υγείας, τη στιγμή που ο ιδιωτικός τομέας ένιπτε τας χείρας του και αναλάμβανε non covid περιστατικά, αυξάνοντας τα κέρδη του.

Η ανάγκη αναμόρφωσης και εκσυγχρονισμού του ΕΣΥ μετά από τόσα χρόνια, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της εποχής είναι αυτονόητη και έχουμε ως πολιτικός χώρος καταθέσει τις προτάσεις μας.

Η πανδημία ανέδειξε την ανάγκη ισχυροποίησης των δημόσιων συστημάτων υγείας, κάτι που η κυβέρνηση, παρά την προσχηματική παραδοχή της, δείχνει να αγνοεί επιλέγοντας πρόχειρες λύσεις και προωθώντας έμμεσα πλην συστηματικά την ιδιωτικοποίηση στην υγεία και την υλοποίηση της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της ατζέντας.

Αφήνει το ΕΣΥ αποδυναμωμένο και ανοχύρωτο απέναντι σε κάθε υγειονομική απειλή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιχορήγηση των Νοσοκομείων από τον κρατικό προϋπολογισμό μειώθηκε κατά 860 εκατομμύρια ευρώ από το 2015 έως σήμερα.

Ακόμα χειρότερα, στον σχεδιασμό της αξιοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η υγεία δεν αποτέλεσε προτεραιότητα της κυβέρνησης της ΝΔ.

Αντίθετα, αποκάλυψε την συντηρητική πολιτική της. Τη στιγμή που η Ιταλία διαθέτει το 10% των πόρων για την υγεία, στην Ελλάδα η κυβέρνηση επιλέγει να διαθέσει μόνο το 4,8% των πόρων του Ταμείου. Σταγόνα στον ωκεανό δηλαδή μπροστά στις ανάγκες και τα προβλήματα του συστήματος υγείας.

Το νομοσχέδιο που συζητάμε σήμερα, δυστυχώς, δεν ενδυναμώνει το ΕΣΥ και δεν απαντά στα μεγάλα προβλήματα, όπως η υποστελέχωση και η υποχρηματοδότηση, τα οποία οξύνθηκαν με την πανδημία. Αντίθετα, εγείρει της αντιδράσεις σύσσωμης της αντιπολίτευσης, αλλά και της συντριπτικής πλειονότητας των φορέων που εκφράστηκαν στην αρμόδια επιτροπή.

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι φορείς αυτοί εκπροσωπούν και νοσοκομειακούς και ιδιώτες γιατρούς αλλά και τη μεγαλύτερη ένωση ασθενών της χώρας, την ΕΣΑμΕΑ.

Οι αντιδράσεις εστιάστηκαν κυρίως στα άρθρα 7 και 10, τα οποία τροποποιούν τις εργασιακές σχέσεις των γιατρών του ΕΣΥ και απορυθμίζουν την παροχή υπηρεσιών υγείας στους πολίτες.

Ουσιαστικά αλλοιώνουν τη θεμελιώδη φιλοσοφία του ΕΣΥ, το οποίο μέχρι τώρα παρέχει δωρεάν τις υπηρεσίες του στους πολίτες και αναπέμπουν σε νοοτροπίες παλαιότερων εποχών, όταν πρόσβαση στην περίθαλψη είχαν οι έχοντες χρήμα ή «μπάρμπα στην Κορώνη».

Στον πυρήνα του νομοσχεδίου βρίσκεται η κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών του ΕΣΥ και η δυνατότητα των ιδιωτών γιατρών να εργάζονται στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Όσον αφορά το δεύτερο, που επιτυγχάνεται με το άρθρο 7, θα μπορούσαμε να το δεχθούμε υπό προϋποθέσεις.

Αν αφορούσε αποκλειστικά άγονες περιοχές και ειδικότητες και θέσεις που δεν καλύπτονται, παρά το γεγονός ότι έχουν προσφερθεί επαρκή και όχι προσχηματικά κίνητρα και εφόσον επαναπροκηρύσσονται ως πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης π.χ. κάθε χρόνο.

Η κυβέρνηση είναι γεγονός ότι με τα άρθρα 7 και 10, προσπαθεί με εμβαλωματικό τρόπο, που μάλιστα δεν αφορά όλους τους γιατρούς του ΕΣΥ, να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της υποχρηματοδότησης σε σχέση με τις αμοιβές των γιατρών και της κάλυψης των κενών στις δημόσιες δομές υγείας.

Η αύξηση στους μισθούς (10% μεσοσταθμικά), που δεν καλύπτει καν τον πληθωρισμό και μάλιστα δεν συμμορφώνεται με την απόφαση του ΣΤΕ, είναι περιπαικτική και τα επιδόματα που δίνονται δεν αποτελούν κίνητρο για να εισέλθουν νέοι γιατροί στο σύστημα και να παραμείνουν οι ήδη υπηρετούντες. Χωρίς την παροχή πολλαπλών κινήτρων, μισθολογικών, επαγγελματικών, οικογενειακών, που θα ικανοποιήσουν ηθικά και οικονομικά τους γιατρούς, το ΕΣΥ δεν πρόκειται να γίνει ελκυστικό.

Εξάλλου, η μέχρι τώρα αποτυχημένη πορεία του θεσμού του Προσωπικού Γιατρού, έχει τις ρίζες εκτός των άλλων και στην απουσία ελκυστικών κινήτρων.

Η υπουργός ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχουν χρήματα για μεγαλύτερες αυξήσεις.

Η κυβέρνηση ωστόσο βρίσκει χρήματα και διαθέτει σε απευθείας αναθέσεις για προμήθειες και υπηρεσίες στην υγεία. Για τις οποίες έχουμε επανειλημμένα ζητήσει λογοδοσία, χωρίς αποτέλεσμα.

Έχει χρήματα για να δώσει αμοιβές 1.000.000€ στον κ. Πάτση για νομικές συμβουλές με απευθείας ανάθεση.

Τα πάντα είναι θέμα προτεραιοτήτων και επιλογών. Όπως είπε και ο επικεφαλής του ΠΟΥ, η υγεία δεν είναι κόστος, είναι επένδυση.

Δεν είναι απλώς το αποτέλεσμα της ανάπτυξης αλλά τα μέσα.

Η υγεία είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, δεν είναι πολυτέλεια.

Η ρύθμιση που προβλέπει πρόσθετη εργασία στον ιδιωτικό τομέα είναι ουσιαστικά ανεφάρμοστη, γιατί ο γιατρός δεν είναι υπερήρωας.

Θα πρέπει να εργάζεται κατ’ ελάχιστον 70 ώρες την εβδομάδα, με βάση την ισχύουσα στελέχωση των υγειονομικών δομών.

Ο γιατρός, όμως, κρατάει στα χέρια του την υγεία και τη ζωή άλλων ανθρώπων. Το έργο του είναι στρεσογόνο και κοπιαστικό σε επίπεδο φυσικό, ψυχικό και πνευματικό.

Δεν είναι δυνατόν, να ανταποκρίνεται με ασφάλεια και αποδοτικότητα την πρωινή του βάρδια, τα απογευματινά του ιατρεία, τα χειρουργεία και τις προβλεπόμενες εφημερίες στο νοσοκομείο και παράλληλα να ασκεί ιδιωτικό έργο.

Αυξάνονται οι πιθανότητες ιατρικών λαθών και αγνοείται η ανάγκη του γιατρού για προσωπική και οικογενειακή ζωή, ανάπαυση και επικαιροποίηση των γνώσεών του.

Η ίδια η υπουργός στην επιτροπή παραδέχτηκε, ότι ελάχιστοι τελικά γιατροί θα επιλέξουν την παράλληλη άσκηση ιδιωτικού έργου. Για ποιους νομοθετείτε, λοιπόν, για τους ελάχιστους;

Το δε παράδειγμα του συστήματος υγείας της Μ. Βρετανίας, που συχνά επικαλείται η υπουργός, λέγοντας ότι «δίνει τη δυνατότητα στους γιατρούς να είναι μέσα και έξω από το δημόσιο σύστημα και δουλεύει μια χαρά», είναι προφανώς αποτυχημένο, αφού το σύστημα βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, με κύρια χαρακτηριστικά τη διαρκώς επιμηκυνόμενη αναμονή στην περίθαλψη, τις ελλείψεις προσωπικού, τη χρόνια υποχρηματοδότηση και πλέον μία πρωτοφανή απεργιακή κινητοποίηση των νοσηλευτών από τις 15 μέχρι 20 Δεκεμβρίου, που γίνεται για πρώτη φορά μετά από 106 χρόνια.

Μιλάμε για ένα σύστημα που πνέει τα λοίσθια, λόγω της πολύχρονης λιτότητας, της πανδημίας και του πληθωρισμού.

Υπολογίζεται ότι περίπου 7,1 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται στην ουρά για περίθαλψη, ενώ οι κενές θέσεις γιατρών και νοσηλευτών υπολογίζονται στις 130.000.

Αυτά, λοιπόν, θέλουμε να πετύχουμε και στην Ελλάδα;

Επιπλέον, μέσα στο ΕΣΥ δημιουργούνται γιατροί δύο ταχυτήτων, αφού με βάση τις προϋποθέσεις που τίθενται, δεν δίνεται η δυνατότητα σε όλες τις ειδικότητες για την άσκηση παράλληλου ιδιωτικού έργου.

Ταυτόχρονα, εγείρονται ζητήματα αθέμιτου ανταγωνισμού απέναντι στους ιδιώτες γιατρούς, που έχουν επενδύσει χρήμα και χρόνο για να φτιάξουν τα ιατρεία τους, με υπέρβαση πολλές φορές της οικονομικής τους δυνατότητας.

Το Υπουργείο Υγείας, δίνοντας στους γιατρούς του ΕΣΥ τη δυνατότητα, όχι μόνο να έχουν ιδιωτικό ιατρείο αλλά να εργάζονται και σε ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά κέντρα, κλπ, χωρίς έξοδα εξοπλισμού και λειτουργικά, στρεβλώνεται ο υγιής ανταγωνισμός.

Τελικά, όφελος θα έχουν κυρίως τα μεγάλα ιδιωτικά funds στην υγεία, που θα εξασφαλίσουν φθηνό εργατικό δυναμικό, αφού η άνοδος της προσφοράς εργασίας θα οδηγήσει σε μείωση των αμοιβών.

Αυτοί που θα πληγούν κυρίως είναι οι ασθενείς, αφού το ΕΣΥ παραμένει σε κατάσταση οριακής λειτουργίας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλες λίστες αναμονής σε χειρουργεία και τακτικά ραντεβού και η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας να υποβαθμίζεται.

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου υγείας υποστηρίζει ότι δίνει την επιλογή στον ασθενή να επιλέξει το γιατρό που θέλει από τον δημόσιο τομέα και να χειρουργηθεί στον ιδιωτικό, που παρέχει καλύτερες ξενοδοχειακές συνθήκες.

Επίσης, δίνει την ελευθερία σε όποιον γιατρό επιθυμεί να κάνει ιδιωτικό έργο, να το κάνει.

Στην ουσία, αντί να ενισχυθεί το δημόσιο σύστημα υγείας, ωθείται ο ασθενής να πληρώσει από την τσέπη του για να βρει λύση ιδιωτικά, σε μια συγκυρία μέγιστης ανασφάλειας και αδυναμίας για αξιοπρεπή διαβίωση.

Οι κοινωνικές ανισότητες βαθαίνουν, η ήδη υψηλή ιδιωτική δαπάνη υγείας (είμαστε η τρίτη χώρα στην Ε.Ε. μετά τη Βουλγαρία και τη Λιθουανία) θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο, το κοινωνικό αγαθό της υγείας εμπορευματοποιείται.

Δικές μας προτεραιότητες είναι η ισότιμη πρόσβαση σε καλές υπηρεσίες υγείας σε όλους τους ασθενείς ανεξαιρέτως, ακόμα και στους ευάλωτους και μη έχοντες και οι καλές συνθήκες εργασίας για τους εργαζόμενους. Αυτά δεν επιτυγχάνονται με το παρόν νομοσχέδιο.

Το ΠΑΣΟΚ έχει διατυπώσει συγκεκριμένες προτάσεις για την Υγεία, με στόχο την αναγέννηση του ΕΣΥ, μέσα από μεταρρυθμίσεις που θα προστατεύουν το δημόσιο χαρακτήρα του και θα το προετοιμάζουν, ώστε να απαντά στις προκλήσεις των επόμενων γενεών.

Είναι αναγκαία η άμεση αύξηση της χρηματοδότησης από τον Προϋπολογισμό στον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με την διάθεση του 10% των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την υγεία και τις κοινωνικές υποδομές.

Με την προσέλκυση επενδύσεων σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα όσον αφορά τις κτιριακές υποδομές και τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό. Με όρους διαφάνειας και διασφάλισης του δημοσίου συμφέροντος.

Για εμάς στο ΠΑΣΟΚ προτεραιότητες αποτελούν:

H ύπαρξη ισχυρών δομών σε κάθε Περιφέρεια της χώρας.
Ένα Ενιαίο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας υπό δημόσια εποπτεία.
Σύγχρονα και λειτουργικά Δημόσια Νοσοκομεία.
Δημιουργία Σύγχρονων και καινοτόμων μονάδων περίθαλψης εκτός Νοσηλευτικών ιδρυμάτων.
Αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι νέοι γιατροί.
Αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού του ΕΣΥ.
Έμφαση στην Υγεία στα Νησιά και γενικά την Περιφέρεια
Λειτουργία ανεξάρτητου μηχανισμού αξιολόγησης για τον έλεγχο ποιότητας των υπηρεσιών υγείας.
Ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας.
Κοινή συνισταμένη των προτάσεών μας είναι η ουσιαστική αναβάθμιση του ΕΣΥ, για να μπορεί να υπηρετεί τους πολίτες. Αυτό περνάει πρώτα μέσα από τη χαρτογράφηση των υγειονομικών αναγκών.

Στοχεύουμε σε ένα δημόσιο σύστημα υγείας ευέλικτο, αποτελεσματικό και πρωτοπόρο, το οποίο να λειτουργεί ως μηχανισμός μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων και δεν θα ευνοεί τη διαιώνισή τους.

Για το ΠΑΣΟΚ, είναι καθοριστικής σημασίας η διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα του ΕΣΥ και της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών, με προϋπόθεση την ενίσχυση των δομών και του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού σε όλα τα επίπεδα.

Το ΕΣΥ πρέπει να ενισχυθεί, ώστε να συνεχίσει να παρέχει δωρεάν και ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας σε όλους τους πολίτες και να αποκλείονται φαινόμενα συναλλαγής ανάμεσα σε γιατρό και ασθενή.

Δυστυχώς, το νομοσχέδιο του Υπουργείου Υγείας όχι μόνο δεν τα εξασφαλίζει αυτά, αλλά αντιθέτως λειτουργεί ως Δούρειος Ίππος, που υποσκάπτει το δημόσιο χαρακτήρα του. Γι αυτό και το καταψηφίζουμε επί της αρχής.