ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Γιώργος Παπανδρέου: “Χρειάζεται μία “πράσινη” – Δημοκρατική μετάβαση”
Σημεία από την ομιλία του Γιώργου Παπανδρέου στο OLYMPIA FORUM:
Αγαπητοί διοργανωτές, σύνεδροι, συμμετέχοντες,
Φίλες και φίλοι,
Σας ευχαριστώ για το κάλεσμά σας στο OLYMPIA FORUM.
H Ολυμπία αποτελεί ένα κάλεσμα τεράστιας σημασίας για την ανθρωπότητα και αναμφίβολα, όλη η περιοχή.
Έχει ταυτιστεί με την έννοια της παγκόσμιας Ειρήνης και εκεχειρίας, που συνακόλουθα ανέδειξε τη σημερινή Ευρώπη, που εμπέδωσε της έννοιες της κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Αυτή Ευρώπη των διαφορετικών λαών και θρησκειών, αλλά και κοινωνία αξιών, καλείται σήμερα να εξανθρωπίσει την παγκοσμιοποίηση, την παγκόσμια οικονομία, να αναδείξει τη σημασία του ανθρωπισμού και να διαμορφώσει τις μελλοντικές εξελίξεις και τις νέες αναγκαιότητες.
Τι σημαίνει αυτό ακριβώς;
Η εξάπλωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και τα ορατά αποτελέσματά της από τις πρόσφατες τραγικές πυρκαγιές που όλοι βιώσαμε με αίσθημα πραγματικής αγανάκτησης το προηγούμενο καλοκαίρι, καθώς επίσης και η Πανδημία, ανέδειξαν τα κυρίαρχα ζητήματα της ανθρωπότητας.
Την ανάγκη να μεταβούμε σε ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, που θα σέβεται τελικά τον πολιτισμό και το περιβάλλον μας.
Μία πράσινη μετάβαση, μια «πράσινη» μεταμόρφωση της οικονομίας μας.
Αυτή η μετάβαση, αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση και τη μεγαλύτερη προσπάθεια που έχει κάνει η ανθρωπότητα σε συλλογικό επίπεδο με τη συμφωνία του Παρισιού του 2015. Αυτή απαιτεί – επιβάλλει ταυτόχρονα, τη μέγιστη δυνατή συνεργασία των κρατών και των λαών για την αντιμετώπισή της.
Η πανδημία αναδεικνύει και μια καθολική απαίτηση:
Η πράσινη μετάβαση απαιτείται να είναι κοινωνικά δίκαιη, κατανομή των πόρων ώστε μέσα από την πράσινη ανάπτυξη να κάμψουμε την ανισότητα του πλούτου, τους φορολογικούς παραδείσους, και να εγγυηθούμε ένα κοινωνικό συμβόλαιο, την κοινωνική πρόνοια, την παιδεία, αξιοπρεπές επίπεδο ζωής για όλους.
Η ανισότητα σε διεθνές επίπεδο δημιουργεί τεράστια ζητήματα για όλους. Για παράδειγμα, συγκεκριμένα στην Αφρική, μόνο το 1% αποτελεί το ποσοστό των εμβολιασμένων πολιτών. Αυτό το γεγονός συντηρεί την πανδημία, αλλά και απειλεί και για μεταλλάξεις που θα βαθύνουν τα κοινωνικά, οικονομικά προβλήματα, αλλά και τα προβλήματα υγείας σε όλη την υφήλιο.
Μας κληροδοτεί την ευθύνη και την υποχρέωση να εργαστούμε σε διεθνές επίπεδο για μία κοινωνικά δίκαιη μετάβαση.
Η μετάβαση πρέπει να είναι και δημοκρατική.
Ο κάθε Πολίτης χρειάζεται να είναι συμμέτοχος. Να είναι δικιά του υπόθεση η μετάβαση. Να κατέχει, το δικαιούται, ενεργό ρόλο στην συνδιαμόρφωση των αποφάσεων της πολιτείας.
Με νέες μορφές συμμετοχικής δημοκρατίας, όπως των Συμβουλίων Πολιτών ή της ηλεκτρονικής δημοκρατίας, έτσι ώστε στη εποχή που ζούμε, με τις κατακτήσεις και της τεχνολογίας, να δημιουργήσουμε μια νέα ΑΓΟΡΑ, με την αρχαία έννοια, εμπνευσμένη από την Αρχαία Αθήνα, κάτι που σήμερα έχει υιοθετηθεί και από την ΕΕ στη συζήτηση για το μέλλον της. Μιλάμε για ουσιαστική διαβούλευση, με καθοριστική συμβολή στο έργο των αντιπροσωπευτικών θεσμών, ώστε να αξιοποιηθεί η συλλογική σοφία, χωρίς πολώσεις.
Η αυτοδιοίκηση βέβαια αποτελεί βασικό κύτταρο δημοκρατίας και συμμετοχής και άρα, ο ρόλος της είναι σημαντικός στην μετάβαση.
Ανάπτυξη συμμετοχική, δίπλα στον άνθρωπο, σε μία ευθεία γραμμή δέσμευσης για μια ολιστική, δημοκρατική προσέγγιση των απαραίτητων πολιτικών αλλαγών.
Το κύριο μήνυμα στην τελευταία έκθεση μου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, με αυτό το περιεχόμενο, ψηφίστηκε ομόφωνα.
Η πράσινη μετάβαση απαιτείται να είναι μια συλλογική πρωτοβουλία συμμετοχής, ως ισότιμη φωνή, συμπλήρωμα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας της Πολιτείας μας.
Η ενεργειακή κρίση πρέπει να γίνει ευκαιρία και για ενεργειακή δημοκρατία.
Παραγωγοί ενέργειας και οι πολίτες, το κέρδος από την παραγωγή αυτή, δεν μπορεί να πηγαίνει μόνο στις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες.
Ο πολίτης πρέπει και μπορεί τεχνικά, να γίνει παραγωγός της ενέργειας που χρειάζεται ο ίδιος, αλλά και συλλογικά η κοινωνία. Αυτό θα απελευθερώσει την κοινωνία από τις ενεργειακές κρίσεις, την εξάρτηση μας από διακυμάνσεις στις διεθνείς αγορές, και θα δώσει ώθηση στη δύναμη των πολιτών, και σε μια συλλογική και συνεταιρική συνείδηση στις κοινωνίες μας.
Η δυναμική της αειφόρου Δημοκρατίας, αφορά της σύγχρονη κοινωνία μας και την ικανότητα της να απαντήσει ουσιαστικά και αποτελεσματικά στις σύγχρονες προκλήσεις.
Με την δυναμική της ενεργούς παρουσίας των πολιτών, απαιτείται και μια νέα προσέγγιση στο χώρο της παιδείας και του πολιτισμού.
Στην Ελλάδα έχουμε το αρνητικό προνόμιο τα πανεπιστήμιά μας να είναι ξεκομμένα από την περιφερειακή οικονομία, τις ανάγκες νέων, τη δημιουργία ποιοτικών και καινοτόμων θέσεων εργασίας αλλά και τον σχεδιασμό της περιφερειακής ανάπτυξης.
Αυτό αποτελεί και βασικό λόγο της μεγάλης διασποράς νέων επαγγελματιών στο εξωτερικό, όπως και της ανεργίας στο εσωτερικό.
Το σχολείο, το πανεπιστήμιο απαιτείται να γίνουν κύτταρο και καταλύτης της πράσινης μετάβασης διασφαλίζοντας:
α) την ανάπτυξη νέων πράσινων επαγγελμάτων,
β) τη συμβολή σε μια πολιτιστική αλλαγή που θα μας βοηθήσει να αλλάξουμε τρόπους παραγωγής, αγαθά που παράγουμε, που καταναλώνουμε, αλλαγές στις μεταφορές, στις πόλεις και τις οικοδομές, στα δίκτυα, όλα δηλαδή όσα θα βελτιώσουν το περιβάλλον, την υγεία και την ποιότητα ζωής μας,
γ) τέλος, η παιδεία πρέπει να δημιουργεί ενεργούς πολίτες, που μπορούν συλλογικά και ενημερωμένα να συμμετέχουν στις καθημερινές πολιτικές διαδικασίες και τις αποφάσεις που αφορούν τη χώρα και τις ανάγκες των ανθρώπων.
Το ίδιο ισχύει και για την περιοχή της Ολυμπίας και της Ηλείας, της Δυτικής Ελλάδας. Με μια επισήμανση:
Η περιοχή έχει ένα τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως βέβαια και άλλες περιοχές της Ελλάδας σε διαφορετικό βαθμό. Έχει ένα μεγάλο προνόμιο, που την κατατάσσει στην δεύτερη θέση με τα πολυτιμότερα «τοπόσημα» ανά στον κόσμο.
Η έννοιες του Ελληνισμού και των Ολυμπιακών Αγώνων, αποτελούν την παγκόσμια ταυτότητα της περιοχής και επιβάλλουν την αξιοποίηση αυτού του τόπου, την ανάδειξή,του σε τόπο Ειρήνης, Φιλίας, εκεχειρίας, παγκόσμιου πολιτισμού.
Μπορεί και πρέπει να γίνει και μπροστάρης στην νέα μετάβαση. Τόπος πρωτοποριακός της μετάβασης στην πράσινη ανάπτυξη.
Δεν είναι τυχαίο ότι είχα ως Υπουργός Παιδείας νομοθετήσει ένα Πανεπιστήμιο Ολυμπίας, ακριβώς για όλους τους παραπάνω λόγους. Κάτι που όμως δεν συνεχίστηκε.
Όπως ξέρετε έχω επίσης διατυπώσει την πρόταση ότι και η ίδια η αυτοδιοίκηση μπορεί να συγκροτήσει εκπαιδευτικά ιδρύματα. Και σε αυτή την περίπτωση, της Αρχαίας Ολυμπίας, θα μπορούσε αυτό να γίνει με την συνεργασία της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης και με τη συμβολή του Ελληνισμού ανά την υφήλιο.
Να γίνει σύμβολο όχι μόνο των αρχαίων μας αγώνων, του Ολυμπισμού, αλλά και των νέων προταγμάτων, τεχνολογικών, οικολογικών, με στόχο τη δημιουργία κοινωνιών με ανθρωπιά και δικαιοσύνη. Έτσι θα αναδειχθεί η περιοχή όχι μόνο λόγω του ένδοξου παρελθόντος αλλά και ως πρότυπο για το μέλλον της χώρας μας και της ανθρωπότητας.
Ευχαριστώ πολύ.
Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες σας.
