Κατερίνα Σπυριδάκη: «Αναγκαία η λήψη μέτρων για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος της ελλιπούς καθαριότητας του αρχαιολογικού μνημείου της νήσου Σπιναλόγκα»

Με πρωτοβουλία της Βουλευτού Ν. Λασιθίου, κ. Αικατερίνης Σπυριδάκη, κατατέθηκε ερώτηση προς το  Υπουργείο  Πολιτισμού, με την οποία επισημαίνονται τα οξυμμένα προβλήματα  καθαριότητας στο αρχαιολογικό μνημείο της νήσου της Σπιναλόγκα.  Την ερώτηση συνυπέγραψε και η Βουλευτής Ν. Λακωνίας, Γρηγοράκου Νάγια.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Είναι κοινός τόπος ότι η Καθαριότητα είναι μια συνθήκη που θα έπρεπε να είναι δεδομένη σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους. Όταν μάλιστα μιλάμε για Αρχαιολογικούς Χώρους και Μνημεία, που προσελκύουν πλήθος επισκεπτών, τότε η Καθαριότητα θα έπρεπε να είναι πρωταρχικό μέλημα τόσο για την εύρυθμη λειτουργία του επισκέψιμου χώρου όσο και για την εικόνα της χώρας μας στους τουρίστες και στο εξωτερικό.

Ήδη από τις 18.06.2023 με αναφορά προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου, οι συμβασιούχοι αρχαιοφύλακες, που εργάζονται στον αρχαιολογικό χώρο της Σπιναλόγκα, επεσήμαναν τα προβλήματα στη διαδικασία αποκομιδής των απορριμμάτων και στη διατήρηση αξιοπρεπούς επιπέδου καθαριότητας της νήσου.

Κάθε χρόνο προκηρύσσονταν θέσεις  για προσωπικό φύλαξης αλλά και καθαριότητας. 

Φέτος, δεν προκηρύχθηκαν θέσεις  «ΥΕ –Προσωπικό Καθαριότητας» για το εν λόγω μνημείο, παρά μόνο για φύλακες.

 Ως εκ τούτου οι συμβασιούχοι Αρχαιοφύλακες συνεισέφεραν στην καθαριότητα του χώρου από την πρώτη μέρα της πρόσληψής τους, τον Απρίλιο του 2023, παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο καθήκον δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητές τους, αλλά το εκτελούσαν σε μια προσπάθεια να καλύψουν προσωρινά το υπάρχον κενό. 

Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να εκπέσει το επίπεδο καθαριότητας αλλά και να γεννηθούν εύλογες απορίες για το αν τέθηκε σε κίνδυνο η ασφάλεια του χώρου λόγω της απόσπασης των αρχαιοφυλάκων από τα  βασικά τους  καθήκοντα. 

Πρόσφατα, από τις αρχές Αυγούστου, δεν ασχολούνται πλέον οι φύλακες, δεδομένου ότι ο Δήμος στέλνει δύο (2) άτομα από το προσωπικό καθαριότητας  για να μαζεύουν τα σκουπίδια, μόνο για δύο φορές την εβδομάδα. Και αυτή όμως η λύση, εκτός του ότι επιβαρύνει άλλες εργασίες καθαριότητας, δεν επαρκεί και τα αποτελέσματα είναι πενιχρά και ορατά σε όλους. 

Δυστυχώς, οι επισκέπτες φωτογραφίζουν καθημερινά το μνημείο, που είναι γεμάτο σκουπίδια.

Από τον Αύγουστο του 2022, ο Δήμος του  Αγίου Νικολάου, κατόπιν συνεννόησης με το Υπουργείο Πολιτισμού, είχε αναλάβει την καθαριότητα στο νησί με ένα κονδύλιο 33.000 ευρώ ανά έτος για 3 έτη. Επισημαίνουμε ότι η επισκεψιμότητα στο νησί ήταν και είναι  υψηλή, φτάνοντας τον αριθμό των 2.000 επισκεπτών ημερησίως και τόσο η προβολή του χώρου, όσο και τα έσοδα είναι πολύ σημαντικά.

Πρόσφατα, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Αγίου Νικολάου ενέκρινε, ομόφωνα, την απευθείας ανάθεση σε ιδιώτη εργολάβο του έργου καθαριότητας και ευπρεπισμού της Σπιναλόγκα, για ένα έτος. Το έργο θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο της σχετικής προγραμματικής σύμβασης του Δήμου με το Υπουργείο Πολιτισμού.

Όμως, η καθυστέρηση είναι μεγάλη και η εικόνα της Σπιναλόγκα πολύ αρνητική για τους επισκέπτες. Ξερά φύλλα και χόρτα στους κεντρικούς δρόμους, υπερπλήρεις κάδοι απορριμμάτων, δεμένες και στοιβαγμένες σακούλες με απορρίμματα από προηγούμενες ημέρες, δυσωδία, απορρίμματα που παρασύρονται, εξαιτίας του αέρα, στη θάλασσα, γυάλινα μπουκάλια πεταμένα δίπλα στα ξερά χόρτα, γεγονός  που συνιστά ορατό κίνδυνο για εκδήλωση πυρκαγιάς.

Δεδομένου ότι το Υπουργείο Πολιτισμού έχει την ευθύνη της εύρυθμης λειτουργίας της νήσου Σπιναλόγκα καθώς και την ευθύνη για την εικόνα που επικοινωνείται από σχεδόν 500.000 επισκέπτες το χρόνο 

Δεδομένου ότι η Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου και ο Δήμος Αγίου Νικολάου είχαν καταβάλει μεγάλη προσπάθεια προκειμένου το φρούριο της Σπιναλόγκα να ενταχθεί στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO  και δυστυχώς τώρα το μνημείο απαξιώνεται και αφήνεται στην τύχη του

Δεδομένου ότι το νησί της Σπιναλόγκα θα είναι επισκέψιμο  μέχρι και τον Οκτώβριο και δεν είναι λογικό  για ακόμη δυο (2) μήνες να εκτίθεται  η χώρα μας και να αμαυρώνεται  το τουριστικό της προϊόν 

Ερωτάσθε κα Υπουργέ :

1. Σε ποιους λόγους οφείλονται οι καθυστερήσεις, που έχουν ως αποτέλεσμα να μην έχει αντιμετωπιστεί, μέχρι σήμερα, το  πρόβλημα της καθαριότητας  της νήσου Σπιναλόγκα;
2. Γιατί δεν υπήρξε, από πλευράς του Υπουργείου Πολιτισμού, έγκαιρη  αντίδραση, αφού δεν προχωρούσαν οι διαδικασίες και διαπιστωνόταν ότι καθυστερούσε η διεκπεραίωση της καθαριότητας ; 
3. Γιατί δεν υπήρξε παρέμβαση του Υπουργείου Πολιτισμού είτε για να διευκολυνθούν οι διαδικασίες είτε για να επανέλθει η ευθύνη της καθαριότητας στην εποπτεία της  Εφορίας Αρχαιοτήτων, όπως ίσχυε τόσα χρόνια;
4. Σε ποιες άμεσες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε προκειμένου να αποκατασταθεί, το συντομότερο, η καθαριότητα, η έγκαιρη αποκομιδή των απορριμμάτων και κατ’ επέκταση η εύρυθμη λειτουργία του αρχαιολογικού χώρου ;
5. Τι σκοπεύετε να κάνετε ώστε να μην επαναληφθούν αντίστοιχα φαινόμενα τα επόμενα δύο χρόνια για τα οποία και έχετε αναθέσει την καθαριότητα της Σπιναλόγκα στο Δήμο Αγίου Νικολάου ;