Κατερίνα Σπυριδάκη: “Έχουμε ένα κράτος αναποτελεσματικό και άδικο – Αυτό πρέπει να αλλάξει”

Ομιλία Αικατερίνης Σπυριδάκη, Βουλευτή Λασιθίου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, στην Ολομέλεια της Βουλής, στο πλαίσιο της συζήτησης του ν/σ για το σύστημα επιλογής διοικήσεων στο δημόσιο

Ευχαριστώ πολύ κύριε Πρόεδρε,

Κυρία Υπουργέ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Σήμερα, διανύοντας πλέον το 5ο έτος διακυβέρνησης της χώρας μας από τη Νέα Δημοκρατία, εξετάζουμε ένα νομοσχέδιο που η ραχοκοκαλιά του είναι ακριβώς η ίδια με όλα τα νομοσχέδια που έχιυν κατατεθεί έως σημερα: προχειρότητα, εννοιολογική αλλοίωση όρων όπως αξιοκρατία, διαφάνεια, αμεροληψία, ισοτιμία, και ενίσχυση του κεντρικού ελέγχου και ενός «λαφυρολάγνου» επιτελικού κράτους.

Αναρωτιέμαι ως γυναίκα που ανήκω στη Γενιά του brain drain, πώς ακριβώς επιτυγχάνεται μέσω αυτού του νομοσχεδίου η μετατροπή του brain drain σε brain gain – ένα από τα αγαπημένα μότο του ίδιου του Πρωθυπουργού; Πώς επιτυγχάνεται η διασφάλιση της αξιοκρατίας, όταν αποδυναμώνονται τα αντικειμενικά κριτήρια μοριοδότησης και αντικαθίστανται από έναν άκρατο υποκειμενισμό μίας επιτροπής συνεντεύξεων που φυσικά ενισχύεται από κυβερνητικά στελέχη αφήνοντας την μοίρα και την επιβράβευση των κόπων όλων μας στην καλή διάθεση και στις πελατειακές σχέσεις της κυβέρνησης.

Τί κίνητρα δίνονται όταν την ίδια στιγμή οι ρυθμίσεις και τα όρια που προβλέπει το ίδιο το νομοσχέδιο αποκλείει μία ολόκληρη Γενιά; Άραγε, τι έπαρση μπορεί να είχατε την ώρα που συντάσσατε κάτι τέτοιο ώστε να αποκλείσετε ανθρώπους που στο εξωτερικό διαπρέπουν, και εσείς χωρίς δεύτερη σκέψη τους κλείνετε την πόρτα; Για ακόμα μια φορά, μία από τα ίδια…

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αντί να κοιτάξει να επαναφέρει την εμπιστοσύνη των πολιτών προς το αναξιόπιστο πολιτικό σύστημα που η ίδια ανέθρεψε και το οποίο είναι βεβαπτισμένο στις πελατειακές σχέσεις, τα σκάνδαλα, τις παραλείψεις της κυβερνώσας παράταξης, μας παρουσιάζει σχεδόν περίτρανα όλους τους λόγους της ίδιας της της αναξιοπιστίας. Προχειρότητα, περιφρόνηση, απαξίωση, αποκλεισμό, αυτά έχει να προτείνει το παρόν νομοσχέδιο.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Με μια ιστορική αναδρομή, εύκολα θα δούμε οτι η διατήρηση του πελατειακού συστήματος παει πολύ πίσω. Εκτός τις μαύρες σελίδες όμως, υπήρξαν και οι λευκές. Υπήρξαν σημαντικές πολιτικές, που βελτίωναν την κατάσταση αλλά δεν μπόρεσαν να εξαλείψουν την παθογένεια διότι κάθε φορά που ερχόταν στην εξουσία η συντηρητική παράταξη ξαναγυρνάγαμε πίσω.

Τελικά, στην Πατρίδα μας, όμως, ο αγώνας για ένα κράτος δίκαιο και αποτελεσματικό μοιάζει με το μύθο του Σισύφου.

Το ΠΑΣΟΚ είχε και συνεχίζει να έχει μια άλλη αντίληψη και στάση απέναντι στο κράτος.

Ο θεσμός των Ανεξάρτητων Αρχών αποτέλεσε μια συγκροτημένη και διαχρονική παρέμβαση στη δημόσια πολιτική της Ελλάδας. Το ΠΑΣΟΚ είχε την πατρότητα, το σχεδιασμό, τη νομοθέτηση αλλά και τη συνταγματική κατοχύρωσή τους, σε μια πορεία που δεν έλειψαν οι συγκρούσεις με παραδοσιακές αντιλήψεις του κρατισμού από δεξιά κι αριστερά. Και φυσικά αντιδράσαμε και αντιδρούμε και σήμερα σε κάθε προσπάθεια χειραγώγησης και υπονόμευσής των Ανεξαρτήτων Αρχών.

Διασφαλίσαμε την αξιοκρατία στις προσλήψεις με τον Α.Σ.Ε.Π. Θεσπίσαμε τα Κ.Ε.Π.

Αναδείξαμε το σπουδαίο ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ώστε να αποκεντρωθεί η εξουσία.

Δείτε τι έγινε στο παρελθόν, ο ΣΥΡΙΖΑ, με νομοθετική παρέμβαση, παρέλυσε την Τοπική Αυτοδιοίκηση και η Νέα Δημοκρατία άδραξε την ευκαιρία για να καθιερώσει την εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών αρχών με το ποσοστό του 43%, από τον πρώτο γύρο.

Δείτε τι έγινε πολύ πρόσφατα, ο Πρωθυπουργός ήθελε να κερδίσουν οι εκλεκτοί του τις 13 Περιφέρειες και έστειλε τους Υπουργούς του, παραβιάζοντας κάθε έννοια δημοκρατίας, να εκβιάζουν και να απειλούν τους πολίτες ώστε να ψηφίσουν τους εκλεκτούς της Νέας Δημοκρατίας.

Κυβέρνηση κομματάρχης, κράτος λάφυρο!

Αντίθετα από εσάς, εμείς το ΠΑΣΟΚ εξασφαλίσαμε την ελεύθερη πρόσβαση στη δημόσια υγεία ώστε να έχουν αξιοπρεπή περίθαλψη οι πολίτες και να μην «τρέχουν» στους πολιτικούς για να βρουν κάποιο νοσοκομείο να εισαχθούν.

Σήμερα, δείτε τι γίνεται. Στην Περιφέρεια οι πολίτες στερούνται το αυτονόητο, ένα νοσοκομείο με γιατρούς και στελέχωση, σε απόσταση κοντά στον τόπο διαμονής τους. Ενώ στα μεγάλα αστικά κέντρα, παίρνουν τηλέφωνο όπου μπορούν, για να γλυτώσουν την ουρά στα εφημερεύοντα και φυσικά όλοι αγωνιούν για μια καλύτερη θέση στη λίστα της ντροπής των χειρουργείων. Μόλις 20 μέρες πριν ψηφίστηκε ο νόμος για τη λίστα των χειρουργείων και ήδη έχει καταστεί πρακτικά ανεφάρμοστος.

Εμείς θέλαμε και θέλουμε πολίτες σκεπτόμενους, ανεξάρτητους και με το κεφάλι ψηλά. Εσείς θέλετε υπηκόους!

Ακόμη και στα χρόνια της κρίσης οργανώσαμε και εφαρμόσαμε θεσμούς ελέγχου της αυθαιρεσίας. Δημιουργήσαμε τη «Διαύγεια», το «Open.gov» με δημόσιες προκηρύξεις, όχι μόνο για τους οργανισμούς, αλλά ακόμη και για τους Ειδικούς και Γενικούς Γραμματείς.

Η ανοιχτή διακυβέρνηση είναι μία πτυχή της αξιοκρατίας.

Ψηφίσαμε τον «Καλλικράτη» για μια πιο ισχυρή Αυτοδιοίκηση.

Η αποκέντρωση της εξουσίας είναι μια πτυχή ενός δημοκρατικού και αποτελεσματικού κράτους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το 2019, η Κυβέρνηση εισηγήθηκε τον Νόμο 4622/2019, θεσμοθετώντας το περίφημο «Επιτελικό Κράτος». Ένα συγκεντρωτικό και πρωθυπουργικό μοντέλο διακυβέρνησης, το οποίο απέτυχε στα Τέμπη, στην Ρόδο, στον Έβρο και στη Θεσσαλία. Βασικός στόχος του ήταν η διαμόρφωση ενός στενού πυρήνα νομής της εξουσίας με έδρα το Μαξίμου. Αυτή η λογική εμπόδισε τη διαμόρφωση ενός αποκεντρωμένου κράτους σε επίπεδο αρμοδιοτήτων και την αξιοκρατική στελέχωση του δημοσίου. Ο διορισμός «ημετέρων» σε θέσεις ευθύνης, οι απευθείας αναθέσεις, η διανομή των πόρων του Ταμείου ανάκαμψης προς όφελος των εκλεκτών, ήταν και παραμένουν βασικές προτεραιότητές. Αποδείχτηκε ότι αξιοκρατία για τον Πρωθυπουργό είναι η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου ώστε να διοριστούν οι εκλεκτοί του και να μεταφερθεί η αλαζονική συμπεριφορά ένα βήμα πιο κάτω.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι

Για το συζητούμενο νομοσχέδιο, τα είπε όλα ο Ειδικός Αγορητής μας, Παναγιώτης Δουδωνής Το χαρακτήρισε ως «φύλλο συκής» για τον πελατειασμό. Ως νομιμοποίηση του πελατειακού κράτους, με διαδικαστικές ψευδοεγγυήσεις. Κινείται εκτός των πολιτικών και αξιακών μας αρχών.

Τι να πω; Ότι δύο μεταπτυχιακά άσχετα με το αντικείμενο της θέσης μετρούν αλλά ο υπολογισμός ενός διδακτορικού συναφούς εξαρτάται από την καλή διάθεση της επιτροπής συνεντεύξεων;

Τι να πω; Ότι ο αριθμός των κυβερνητικών στελεχών αυξήθηκε στις επιτροπές επιλογής;

Όπως ήδη είπα όμως, εκπροσωπώ μια γενιά που χαρακτηρίστηκε από το brain drain. Άνθρωποι νέοι με προσόντα που στο εξωτερικό τους εξασφαλίζονται θέσεις εργασίας με αξιοπρέπεια και που έφυγαν γιατί το ελληνικό κράτος δεν έκανε τίποτα για να τους κρατήσει. Και τώρα έρχεστε με το παρόν νομοσχέδιο και αποκλείετε όλους τους ανθρώπους αυτούς βάζοντας όρο και όριο δέκα χρόνια προϋπηρεσίας. Άνθρωποι που στο εξωτερικό διαπρέπουν σε διοικητικές θέσεις , εμείς στην Ελλάδα , κατ’ εσάς, δεν τους χρειαζόμαστε και δε μπορούμε να τους αξιοποιήσουμε.

Όμως κυρία Υπουργέ ανήκω επίσης και σε μία Γενιά στην οποία οι συνομήλικοί μου που έμειναν εδώ χρειάζονται «μέσο» και τις περισσότερες φορές να βρούνε μία θέση κατώτερη των προσόντων τους.

Να ασχοληθώ με το γεγονός της εξομοίωσης του πτυχίου της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης με ένα μεταπτυχιακό;

Μια Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, υψηλού κύρους, φυσικά δημιούργημα του ΠΑΣΟΚ κι αυτή.

Θα πω όμως ότι η πρόταση του Νίκου Ανδρουλάκη για αξιοκρατικά επιλεγμένες Διοικήσεις, ιδιαίτερα στα νοσοκομεία, με διεθνείς δημόσιους διαγωνισμούς, θητεία, σοβαρά κριτήρια και διαρκή αξιολόγηση, αγνοήθηκε από την Κυβέρνηση.

Η Κυβέρνηση, αντ’ αυτού, χαμήλωσε τις προϋποθέσεις συμμετοχής στις διαδικασίες επιλογών ώστε να ελπίζουν περισσότεροι και να μεγαλώνει το κομματικό της ακροατήριο.

Τροποποιείται ο νόμος 4735/2020 της Κυβέρνησης, που αφορούσε την επιλογή διοικήσεων στο δημόσιο τομέα και εφαρμόστηκε μόνο σε 8 περιπτώσεις διορισμών.

Να μιλήσω για προχειρότητα ή για σκοπιμότητα;

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Tο κράτος δεν μπορεί να είναι λάφυρο προς πλιάτσικο για τον «νικητή» των εκλογών, τη Νέα Δημοκρατία, που με πρόσχημα την εκλογική πλειοψηφία, αυθαιρετεί, αγνοεί κανόνες, δε λογοδοτεί, δεν ελέγχεται και εργαλειοποιεί θεσμούς, καταπατώντας δημοκρατικά δικαιώματα. Σε μια εποχή συνεχών αλλαγών, όπου απαιτείται η μετάβαση σε ένα άλλο πρότυπο ανάπτυξης, οι αντιλήψεις νομής και ελέγχου του κράτους δεν έχουν θέση σε ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό Κράτος.

Ένα σύγχρονο Ευρωπαϊκό κράτος πρέπει να είναι αποτελεσματικό και όσο γίνεται δίκαιο. Προϋποθέσεις για αυτό είναι η αξιοκρατία, η διαφάνεια και η λογοδοσία.

Εμείς, όμως, έχουμε ένα κράτος αναποτελεσματικό και άδικο γιατί είναι ένα κράτος, που λειτουργεί η αναξιοκρατία, η αδιαφάνεια και η αυθαιρεσία.

Και αυτό πρέπει να αλλάξει.

Σας ευχαριστώ πολύ.