Μάντζος κατά Φλωρίδη-Κυβέρνησης Μητσοτάκη

Ομιλία Δ. Μάντζου, Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής στην ολομέλεια της Βουλής

Εισαγωγικώς, θα μου επιτρέψετε μια αναφορά σε μια απόπειρα σύνδεσης με προηγούμενες συζητήσεις σε αυτήν την αίθουσα.

Επειδή το Υπουργείο Δικαιοσύνης διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη λειτουργία των θεσμών και της συνταγματικής τάξης, έχει μεγάλη αξία να επαναφέρουμε μια σημαντική εκκρεμότητα που άφησε πίσω της η συζήτηση της πρόσφατης νομοθετικής πρωτοβουλίας του υπουργείου Παιδείας για τα ιδιωτικά παραρτήματα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Θα θέλαμε, κύριε Υπουργέ, να δεσμευτείτε έστω εσείς ότι η Νέα Δημοκρατία προτίθεται να αναθεωρήσει το άρθρο 16 Συντάγματος ώστε να παρέχεται η δυνατότητα ίδρυσης μη κερδοσκοπικών μη κρατικών πανεπιστημίων. Όπως δεσμευόμαστε εμείς επί σειρά πολλών ετών χωρίς καμία παρέκκλιση ή υπαναχώρηση.

Δεν θα κουραστούμε να ρωτάμε. Διότι έτσι, μέσα από τη σιωπή των κυβερνητικών στελεχών και των βουλευτών της πλειοψηφίας, καταδεικνύεται το μέγεθος και το εύρος της εξαπάτησης.

Πρώτον, ότι η Νέα Δημοκρατία εξακολουθεί να επιθυμεί τα ιδιωτικά κερδοσκοπικά πανεπιστήμια.

Και δεύτερον ότι και τα παραρτήματα που ψήφισε μόνη της η πλειοψηφία δεν είναι παρά κερδοσκοπικοί φορείς. Η ίδια η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής το έκανε σαφές με τις διαπιστώσεις της.

Η Κυβέρνηση άνοιξε μια στρεβλή αγορά για λίγους που είχαν την προνομιακή πληροφόρηση και φρόντισαν χρόνια τώρα για τις επενδύσεις τους. Και τώρα πλέον η αναθεώρηση μπορεί να περιμένει.

Για να έρθουμε στα ζητήματα της Δικαιοσύνης.

Μια δήλωση είναι αναγκαία. Η Δικαιοσύνη όπως και κάθε κρίνεται. Και οι αποφάσεις της κρίνονται, με σεβασμό στην ανεξαρτησία της. Υπό τον όρο ότι αυτή περιφρουρείται. Ώστε να απολαύει και της εμπιστοσύνης στη δικαιοσύνη.

Και το λέμε αυτό πάντοτε με την επιφύλαξη της γνώσης των στοιχείων και της ουσίας ανοικτών ποινικών υποθέσεων, που αφορούν σε ευαίσθητα ζητήματα όπως η προστασία της ανηλικότητας και της γενετήσιας ελευθερίας. Πάντοτε με τον όρο ότι εκκρεμούν αποφάσεις.

Αλλά εδώ στο έγκλημα των Τεμπών είχαμε σε γνώση μας ποινική δικογραφία συγκεκριμένη. Από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Φέραμε αίτημα συγκεκριμένο για σύσταση προανακριτικής επιτροπής και η πλειοψηφία την καταψήφισε.

Και έρχεται σήμερα η Ευρωπαία Εισαγγελέας και επιβεβαιώνει ξανά ότι η Κυβέρνηση και η πλειοψηφία εμποδίζουν τη διερεύνηση της υπόθεσης. Και ότι αν είχε ολοκληρωθεί η υλοποίηση της σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση οι 57 συνάνθρωποί μας θα ζούσαν.

Αλλά η Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής απέτυχε στην αποκάλυψη και πέτυχε στη συγκάλυψη της αλήθειας.

Όπως χαρακτηριστικά είπε η Μιλένα Αποστολάκη που συμμετείχε με καθοριστικό τρόπο στις συνεδριάσεις της Επιτροπής, μαζί με τους λοιπούς συναδέλφους από την ομάδα μας, που προσπάθησαν εις μάτην να αποκαλύψουν την αλήθεια, συντελέστηκε η προδιαγεγραμμένη συγκάλυψη.

Σε αυτήν την κηλίδα για τη δημοκρατία μας εμείς δεν θέλουμε να έχουμε καμία συμμετοχή.

Θα περιμένουμε, όμως, και τις νέες δικογραφίες. Η Δικαιοσύνη πρέπει να αφεθεί να συνεχίσει απερίσπαστη το έργο της.

Και θεωρούμε ως ελάχιστη υποχρέωση αυτής της Βουλής να περισώσει το κύρος της Πολιτείας μας. Ερευνώντας εις βάθος και εις ύψος τις ποινικές ευθύνες.

Όπως το ίδιο καλούμαστε να κάνουμε και σε κάθε υπόθεση που αφορά στη δημοκρατία μας, όπως το σκάνδαλο των υποκλοπών.

Η Δικαιοσύνη ερευνά και μάλιστα σε ανώτατο επίπεδο. Και αναμένουμε όχι μόνο την επίσπευση αλλά κυρίως τα πορίσματα αυτής της έρευνας.

Όταν η Ευρώπη περνά χθες νέο νόμο για την προστασία των δημοσιογράφων από τη χρήση παράνομων λογισμικών, στην Ελλάδα ακόμη εκκρεμεί η διασταύρωση των στόχων του predator με τις παρακολουθήσεις της ΕΥΠ.

Και αξιώνουμε από την Κυβέρνηση να πάψει παρεμβάσεις με δηλώσεις.

Όπως κάνει ο Υπουργός Υγείας κ. Α. Γεωργιάδης, με ανακρίβειες και ψεύδη τα οποία επαναλαμβάνει στην τηλεόραση.

Ας αφήσει το ΠΑΣΟΚ για το οποίο έχει αναπτύξει ιδιαίτερη ευαισθησία τελευταία και ας δει τα του χαρτοφυλακίου του, την κατάσταση στην υγεία, που όχι δεν αντιμετωπίζεται με φωτογραφίες πάνω από χειρουργημένους ασθενείς και «κερασμένες» επεμβάσεις.

Παρεμβαίνει ο ίδιος σε σχέση με τις μέχρι σήμερα έρευνες, τις πειθαρχικές απαλλαγές που βαφτίζει δικαστικές αθωώσεις και την άμεση παρέμβαση σε ανοικτή υπόθεση. Αλλά αυτή είναι η αφοσίωση στους θεσμούς. Κι ύστερα μας φταίει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Πριν περάσω και καταλήξω στο σχέδιο νόμου, θα ήθελα να αναφερθώ στην τροπολογία του Υπουργείου Περιβάλλοντος.

Χωρίς καμία συνάφεια εισάγετε μια άσχετη τροπολογία, που δεν ωφελεί τους αγρότες αλλά, αντιθέτως, εργαλειοποιεί τις διαδηλώσεις τους. Με αναλυτικό τρόπο οι συνάδελφοι κ.κ. Παρασύρης, Κουκουλόπουλος και Λιακούλη αποδόμησαν την τροπολογία και απέδειξαν ότι μόνος στόχος της είναι να διανείμει εκ νέου την ενεργειακή αγορά, όχι μόνο τον χώρο πλέον αλλά και την κατανάλωση. Με πρόδηλο όφελος για το ολιγοπώλιο της ενέργειας.

Το σημερινό σχέδιο νόμου δεν πρέπει να το δει κανείς αυθύπαρκτα. Ανεξάρτητα από το ευρύτερο περιβάλλον στη δικαιοσύνη και την κοινωνία. Πολύ απλά διότι το ίδιο σχέδιο νόμου εκπονήθηκε και εισάγεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής με ένα συγκεκριμένο σκοπό. Ο χρόνος που επιλέγετε να υλοποιήσετε όσα υποσχεθήκατε τον Ιούλιο είναι ενδεικτικός των προθέσεών σας.

Ως αντίδωρο για όσα έχει πράξει τους τελευταίους μήνες η κυβέρνηση.

Για να κατευνάσει τις αντιδράσεις. Ως καταπραϋντικό για τις διαρραγείσες σχέσεις του Υπουργείου με το δικαστικό σώμα.

Η ενίσχυση έρχεται μετά την αποψίλωση.

Σχέσεις που έχουν, όμως, διαρραγεί σε καθοριστικό κι ανεπανόρθωτο βαθμό. Και για πολύ σοβαρές αιτίες.

Πρώτα και κύρια, διότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης δεν έχει αναγνωρίσει τον δέοντα θεσμικό ρόλο στους δικηγόρους όσον αφορά στο θεσμικό νομικό πλαίσιο της δικαιοσύνης. Και αναφερόμαστε ρητώς στην περίπτωση της πολύ πρόσφατης τροποποίησης του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

Εκτός κάθε διαδικασίας καλής νομοθέτησης. Πολλοστή τροποποίηση των κωδίκων χωρίς καν να υπάρχει νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Με την κυβέρνηση να μην αντιλαμβάνεται ότι η αποτρεπτική επιρροή στον υποψήφιο δράστη δεν εξαρτάται τόσο από το ύψος της απειλούμενης ποινής, όσο από τη βεβαιότητα τη σύλληψης και τη βεβαιότητα και την ταχύτητα της επιβολής της ποινής.

Και φυσικά διότι η κυβέρνηση έχει στοχοποιήσει βάναυσα το δικηγορικό σώμα, μαζί με όλους τους άλλους κλάδους των επιστημόνων και των ελεύθερων επαγγελματιών, όσον αφορά στη φορολογική τους μεταχείριση.

Ένα άδικο οριζόντιο και αναχρονιστικό σύστημα που επανέφερε τα τεκμήρια στο προσκήνιο. Στηριζόμενο στην αβάσιμη υπόθεση ότι όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν κέρδη.

Φορολογεί το επάγγελμα αντί το εισόδημα. Στο πρόσωπο του δικηγόρου δεν βλέπει έναν λειτουργό αλλά έναν φοροφυγά!

Η κυβέρνηση για μια ακόμα φορά απέδειξε ότι δεν την ενδιαφέρει η πραγματικότητα που έχει επιδεινωθεί ήδη δραματικά.

Οι δικηγόροι έχουν πληγεί ιδιαίτερα κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα εξαιτίας των αποχών στις οποίες έχουν προβεί ενάντια στα αντικοινωνικά μέτρα της κυβέρνησης και απέναντι σε νομοθετικές αλχημείες, όπως πρόσφατα στους ποινικούς κώδικες. Χιλιάδες δικηγόροι που έχουν ως αποκλειστική πηγή εισοδήματος τις παραστάσεις τους στα δικαστήρια έχουν μείνει για καιρό δίχως εισοδήματα.

Οι δικηγόροι, είτε ως νέοι στο επάγγελμα είτε και παλαιότεροι, βάλλονται αλύπητα φορολογικά από μια κυβέρνηση που δείχνει να μη νοιάζεται εάν θα επιβιώσουν ή όχι στο επάγγελμα.

Με αυτήν την έννοια, δεν πρόκειται, ασφαλώς, για ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο νόμου. Δεν εισφέρει κάτι που θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια αναγκαία μεταρρύθμιση. Παρά μόνο μια σημειακού τύπου παρέμβαση, μια πυροσβεστική παρέμβαση, σε ένα βαθύτατα προβληματικό πεδίο, όπως η δικαιοσύνη και η θέση του δικηγορικού σώματος σε αυτήν.

Πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη που να αναδείξουν και να προασπίσουν το κύρος του δικηγόρου και την ιδιότητά του ως συλλειτουργού της δικαιοσύνης.

Ωστόσο, όπως εξηγήθηκε από την ειδική αγορήτριά μας, Μιλένα Αποστολάκη, θα στηρίξουμε το συζητούμενο σχέδιο νόμου, διότι περιέχει ρυθμίσεις με θετικό πρόσημο, που πράγματι ενισχύουν έστω εν μέρει τη δικηγορική ύλη, όπως συνηγορούν και επιβεβαιώνουν οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του δικηγορικού σώματος.

Αποδεικνύεται σε εσάς, κύριοι Υπουργοί, στην πράξη ότι όταν η Πολιτεία κάνει διάλογο μπορεί να φέρει θετικά -έστω επί μέρους, σημειακά- αποτελέσματα. Και όταν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις εμείς δεν έχουμε ενδοιασμούς να παράσχουμε τη συναίνεσή μας. Διότι ασκούμε ουσιώδη και όχι μηδενιστική αντιπολίτευση.

Επιχειρείται η διευκόλυνση της νομικής βοήθειας με την επιτάχυνση της αποζημίωσης των δικηγόρων για τις υπηρεσίες που παρέχουν. Δικηγόροι παρέχουν δικαστική εκπροσώπηση σε αδύναμους οικονομικά ανθρώπους και περιμένουν πολλά χρόνια ώσπου να αποζημιωθούν. Αυτό πράγματι πρέπει να αλλάξει. Ωστόσο, εκκρεμούν πολλές αιτήσεις 3-4 ετών στο ΤΑΧΔΙΚ. Έχουμε ενστάσε9ς και ανησυχίες για τον διεκπεραιωτικό τρόπο που αντιμετωπίζετε το ζήτημα με υποστελεχωμένες ομάδες εργασίας, που είναι πολύ δύσκολο να φέρουν αποτελέσματα μέσα στα χρονοδιαγράμματα που έχετε θέσει. Φαντάζουν ασκήσεις επί χάρτου όλα αυτά. Θα αναμένουμε την ολοκλήρωση της πλατφόρμας την οποία εξήγγειλε η Κυβέρνηση και περιμένουμε ενημέρωση για χρονοδιάγραμμα υλοποίησης.

Η νομική βοήθεια δεν είναι μια απλή οφειλή της Πολιτείας στους δικηγόρους αλλά ένας κρίσιμος δικαιικός και κοινωνικός θεσμός, που αφορά σε ολοένα περισσότερους οικονομικά αδύναμους πολίτες, λόγω της μεγάλης κρίσης.

Η δικαιοσύνη απαιτεί μεταρρυθμιστικό σχεδιασμό μακράς πνοής.

Είναι επιτακτικό να αναλογιστούμε εάν η δικαιοσύνη, που είναι εγγυητής του κράτους δικαίου και προστάτης των αδυνάμων απονέμεται με τον τρόπο που αρμόζει σε ένα δημοκρατικό και ευνομούμενο κράτος.

Ο χρόνος είναι καθοριστικό στοιχείο στην ποιότητα απονομής δικαιοσύνης. Δικαιοσύνη που καθυστερεί είναι δικαιοσύνη που δεν απονέμεται, όπως λένε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Και αυτό πλήττει ευθέως την αξιοπιστία των θεσμών. Την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος δικαίου και τις θεσμικές του λειτουργίες. Δεν υπάρχει τίποτε πιο ανησυχητικό, τίποτε πιο συντριπτικό, από έναν πολίτη του οποίου ένα δικαίωμα παραβιάζεται και αισθάνεται ο ίδιος ότι δεν μπορεί να βρει το δίκιο του. Ότι δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε ποιοτική απονομή δικαιοσύνης μέσα σε ένα εύλογο χρονικό πλαίσιο.

Τα προβλήματα που αφορούν στην ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης τα έχει αντιληφθεί ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας που έχει υπάρξει διάδικος σε δίκη.

Υποδομές που δεν επαρκούν ή δεν είναι κατάλληλες. Σημαντικά κενά οργανικών θέσεων δικαστικών υπαλλήλων που είναι αναγκαίο να καλυφθούν άμεσα -θα παρακολουθούμε την υλοποίηση των προσλήψεων και των τοποθετήσεων των υπαλλήλων, που εξήγγειλε η Κυβέρνηση. Επιπρόσθετα, η χρήση της τεχνολογίας στα δικαστήρια και στην απονομή της δικαιοσύνης εισάγεται αργά, αλλά έχουν ακόμα πολλά να γίνουν.

Η δικαιοσύνη συνιστά το πλέον σημαντικό εχέγγυο της ειρηνικής ανάπτυξης δίκαιης και βιώσιμης. Αλλά αυτό πρέπει να γίνεται εντός εύλογων χρόνων.

Η επιτάχυνση δεν είναι, επομένως, ένα απλό σύνθημα, αλλά θα έπρεπε να συνεπαγόταν ρυθμίσεις για μεταρρύθμιση, πάνω σε στέρεους άξονες.

Την ηλεκτρονική δικαιοσύνη -από το 2011 e-justice action plan.

Τις εναλλακτικές μεθόδους επίλυσης διαφορών -διαμεσολάβηση, δικαστική μεσολάβηση, διαιτησία.

Τη διαρκή αξιολόγηση και επικαιροποίηση των βασικών νομοθετημάτων. Με επιστημονική διαβούλευση και εμπιστοσύνη στην επιστημονική γνώση. Με δομικές συστημικές παρεμβάσεις, όπως τα Οικογενειακά Δικαστήρια, που μένουν στα χαρτιά τόσα χρόνια.

Με τόνωση και ενίσχυση του θεσμού της νομικής βοήθειας.

Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μεταρρύθμισης σε πυλώνες διαδραστικούς και συμπληρωματικούς.

Το γνωρίζουμε πως ζητάμε πολλά από μια κυβέρνηση που όχι μόνο δεν νοιάζεται να επιτύχει συναινέσεις στην κοινωνία αλλά ούτε καν στη Βουλή. Μια Κυβέρνηση που νομοθετεί με επικοινωνιακούς όρους, παραβλέποντας την επιστήμη και τους εμπλεκόμενους φορείς. Αδιαφορεί για τις επιστημονικές κρίσεις, ακόμη και τη γνώμη της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής.

Αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους.

Η δικαιοσύνη είναι ένα πεδίο διαφορετικό από τα άλλα. Δεν είναι λειτουργία κρατική, αλλά πολιτειακή. Είναι συνταγματική εξουσία.

Εγγυήτρια των δικαιωμάτων, των θεμελιωδών ελευθεριών, βάθρο του κράτους δικαίου. Κάθε ρύθμιση, κάθε παρέμβαση πρέπει να εντάσσεται σε ένα μακρόπνοο μεταρρυθμιστικό σχεδιασμό. Και να επιτυγχάνει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση.

Κι αυτό δεν είναι ελπίδα. Αλλά απαίτηση.