Μια παραλλαγή της επετείου του Πολυτεχνείου: Η επίκαιρη 17 Νοέμβρη

Υπογράφουν οι:

– Ιόλη Τέντε, Πρόεδρος του Συλλόγου Επιστημονικών Συνεργατών της Βουλής

– Μπάμπης Καραγεωργίου, Δημοσιογράφος

Η φετινή επέτειος του Πολυτεχνείου αποτελεί μία ιστορική ευκαιρία για περισυλλογή, αναστοχασμό και σκέψη. Οι διεθνείς προκλήσεις, ο πόλεμος, οι ευρωπαϊκές ασυμμετρίες, η φτώχεια, οι κοινωνικές ανισότητες, οι αποκλεισμοί  γεννούν και τροφοδοτούν την ανάγκη για οποιαδήποτε μορφής αντίδραση-αντίσταση απέναντι στο απεχθές κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον που στήνεται και ξεδιπλώνεται εντέχνως στα μάτια των Ελλήνων.

Ίσως με τον όρο αντίδραση-αντίσταση, στο μυαλό πολλών να γίνεται μία αναγωγή σε παλλαϊκές συγκεντρώσεις που θυμίζουν στιγμιότυπα μιας άλλης εποχής, ξεπερασμένων κοινωνικών προτύπων και απαρχαιωμένων αντιστασιακών οργανώσεων. 

Το αίτημα για Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία, παραμένει, σήμερα, πιο επίκαιρο από ποτέ. Η παθητικότητα, όμως, των κοινωνιών, ο λειτουργικός αυτοματισμός των πολιτικών θεσμών που αδυνατούν να ενσαρκώσουν τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής καθιστούν το διαχρονικό αυτό αίτημα «πολιτικά νεκρό», «κοινωνικά αναχρονιστικό»- παρά την αξιακή του βαρύτητα και τη δυναμική ισχύ του.

Ο αντίκτυπος της δομικής αδυναμίας των Θεσμών και των κοινωνιών να ενσωματώσουν στη σύγχρονη εποχή τα αξιακά και ιδεολογικά πρότυπα του Πολυτεχνείου έχει οδηγήσει σήμερα τη χώρα μας σε ολοσχερή πολιτική, κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική «παρακμή». Η Παιδεία έχει ταυτιστεί με την εισαγωγή των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αποκομμένη παντελώς από την πνευματική καλλιέργεια των ανθρώπων. Η ελευθερία είναι πια άρρηκτα συνδεδεμένη με τον «πλούτο», την «δόξα», το «χρήμα». 

Στασιμότητα, απαξίωση των Θεσμών, οπισθοχώρηση της δυναμικής γενιάς ξεδιπλώνουν και αποκαλύπτουν την ποιότητα της Δημοκρατίας στην χώρα μας. Η Ελλάδα- παρά την όποια πρόοδο- παραμένει, όπως επισημαίνουν και τα διεθνή παρατηρητήρια μία «ατελής» δημοκρατία, γεγονός που επιβεβαιώνεται άλλωστε και από τον Δείκτη της Δημοκρατικότητας του Economist (EIU).

Η χώρα μας οφείλει και πρέπει να κάνει θαρραλέα βήματα. Όπως χαρακτηριστικά γράφουν στο μνημειώδες έργο τους «Γιατί αποτυγχάνουν τα Έθνη;», οι Acemoglou – Robinson «η πολιτική είναι η διαδικασία μέσω της οποίας η κοινωνία επιλέγει του κανόνες που την διέπουν».   

Η έλλειψη, λοιπόν, αυστηρών κανόνων, αξιακών και ιδεολογικών προτύπων, οι «κλειστοί» Θεσμοί, η ανυπαρξία της Δικαιοσύνης μας καλούν σήμερα όλους να ξανασκεφτούμε  εάν τελικά επιθυμούμε την «Δημοκρατία των λίγων» ή την «Δημοκρατία των πολλών»; Την «Δημοκρατία της ποιότητας» ή την «Δημοκρατία της ποσότητας»; Την «δημοκρατία των ανθρώπων» ή «την Δημοκρατία των αριθμών»;  

Ενδεχομένως, αποτελεί ιστορική χρονική στιγμή, η νέα γενιά να μελετήσει σε βάθος την εξέγερση του Πολυτεχνείου και ν’ αντισταθεί αυτή τη φορά όχι στη «χούντα των Συνταγματαρχών» αλλά στη «χούντα των αριθμών», «των προβολών» και όλων των παθογενειών που την καθηλώνουν στη «παθητικότητα» και στη «στασιμότητα». 

Ίσως να αποτελεί ιστορική ευκαιρία η φετινή επέτειος να ξανασκεφτούμε τις λέξεις «συλλογικά» και «μαζί» ξεγλιστρώντας από τα πλοκάμια του ατομικισμού, του ναρκισσισμού και της απομόνωσης που αποτελούν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της σύγχρονης εποχής.

Ίσως, ήρθε η ώρα να αντισταθούμε επιδιώκοντας «περισσότερη» Δημοκρατία, ουσιαστικότερη «Παιδεία» , «περισσότερη» Ελευθερία και «περισσότερη ζωή» έξω από τις οθόνες των smartphones και μακριά από τα πληκτρολόγια του υπολογιστή.  

Ίσως, είναι πια η κατάλληλη στιγμή, η νέα γενιά να ξεκινήσει να διεκδικεί, ένα «καλύτερο» αύριο με σαφές περιεχόμενο: «Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία»!