Νάντια Γιαννακοπούλου: «Ο ποινικός κώδικας και η δικαιοσύνη θα πρέπει να εξελίσσονται ακολουθώντας την εξέλιξη της κοινωνίας.»

Στην Αίθουσα Γερουσίας του Μεγάρου της Βουλής στη συνεδρίαση με θέμα ημερήσιας διάταξης : «Επεξεργασία και εξέταση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης «Τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης» τοποθετήθηκε η Βουλευτής Νάντια Γιαννακοπούλου, Ειδική Αγορήτρια του Κινήματος Αλλαγής.

Ξεκινώντας η Βουλευτής, δήλωσε ότι η ίδια και το Κίνημα Αλλαγής καταρχήν στηρίζουν οποιαδήποτε προσπάθεια εκσυγχρονισμού, επιτάχυνσης και βελτίωσης του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, θα πρέπει όμως οι αλλαγές αυτές στην ποινική δικαιοσύνη και στον Ποινικό Κώδικα να πραγματοποιηθούν με πολιτική νηφαλιότητα και πάντα σε συνάρτηση με τις ανάγκες της ελληνικής πολιτείας και της κοινωνίας. 

Διερωτήθηκε χαρακτηριστικά ότι : “Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα μπορέσουμε να επιτύχουμε ένα σύγχρονο ποινικό δίκαιο, το οποίο επιδιώκει και επιτυγχάνει την αποτελεσματική προστασία των εννόμων αγαθών.”.

Η κ. Γιαννακοπούλου σημείωσε ότι θα πρέπει, πέραν και μαζί με τα δικαιώματα των κατηγορουμένων, να θέσουμε επιτέλους σε προτεραιότητα και τα δικαιώματα των θυμάτων, τα δικαιώματα των ευάλωτων μερών και ειδικά όσον αφορά την αυστηροποίηση των ποινών σε συγκεκριμένες κατηγορίες αδικημάτων, τα λεγόμενα ειδεχθή εγκλήματα.

Κλείνοντας δήλωσε ότι θα πρέπει να προβλεφθεί μια συνολικότερη αντεγκληματική πολιτική, συμπεριλαμβανομένης και της πρόληψης, ώστε από μόνη της η αυστηροποίηση να μην παραμείνει ένα «κενό γράμμα».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της τοποθέτησης :

“Κυρία Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι έγινε ένας γόνιμος διάλογος, μια ενδιαφέρουσα συζήτηση τις προηγούμενες ημέρες στις Επιτροπές. Ακούσαμε τους φορείς με πάρα πολύ μεγάλη προσοχή, ακούσαμε τις θέσεις όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ακούσαμε και την τοποθέτηση του Υπουργού πάνω στις προτεινόμενες αλλαγές, 175 αλλαγές που φέρνετε με αυτό το σχέδιο νόμου στον Ποινικό Κώδικα και κάποιες ναι όντως κρίνονται επιβεβλημένες. 

Σε κάθε περίπτωση, εμείς έχουμε ξεκαθαρίσει τη θέση μας την ξεκαθαρίζουμε σε κάθε αλλαγή σε κάθε μεταρρύθμιση η οποία έχει να κάνει με τον πολύπαθο χώρο της δικαιοσύνης. Ως Κίνημα Αλλαγής, στηρίζουμε οποιαδήποτε προσπάθεια εκσυγχρονισμού, επιτάχυνσης και βελτίωσης του συστήματος απονομής δικαιοσύνης. Όμως, όπως σας είπα κύριε Υπουργέ και χθες, όχι άνευ όρων όχι άνευ προϋποθέσεων. Θα πρέπει οι αλλαγές στην ποινική δικαιοσύνη και στον Ποινικό Κώδικα, να πραγματοποιηθούν με πολιτική νηφαλιότητα και πάντα σε συνάρτηση με τις ανάγκες της ελληνικής πολιτείας και της κοινωνίας. 

Και όπως επίσης τόνισα και χθες στην αναφορά μου προς την Επιτροπή και το νομοθετικό σώμα, εδώ πέρα προσερχόμαστε με την ιδιότητά μας ως εκλεγμένα μέλη του Ελληνικού Κοινοβουλίου και προσερχόμαστε να κάνουμε εκείνη τη δύσκολη στάθμιση, ανάμεσα στο ποια είναι η τοποθέτηση των θεωρητικών του δικαίου, ποια είναι η απαίτηση της κοινωνίας, με νηφαλιότητα μακριά από λαϊκισμούς και δημαγωγίες, έχοντας σταθμίσει ποιες είναι οι ανάγκες, νομοθετώντας λοιπόν με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο γι’ αυτό το οποίο θα μπορέσει να είναι το καλύτερο δυνατόν για την κοινωνία. 

Η τοποθέτησή μας για το άρθρο 191 λοιπόν κύριε Υπουργέ είναι σαφής, και σας ζητούμε να εξετάσετε πάνω στην πρότασή μας και στη θέση μας ξανά το συγκεκριμένο άρθρο γιατί όντως δημιουργεί πάρα πολλά θέματα, όπως επίσης και για το άρθρο 201 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Πάμε τώρα στο μείζον ζήτημα αν θέλετε το οποίο έχει απασχολήσει το σώμα και έχει να κάνει με το ευρύτερο θέμα της αυστηροποίησης των ποινών. Και όπως σας είπα και πιο πριν, αφενός χρειάζεται ναι να υπάρχει νηφαλιότητα, να αποφύγουμε λαϊκισμούς και δημαγωγίες που μπορεί να οδηγήσουν σε ακραία σε ακραίες καταστάσεις, αφετέρου όμως δεν μπορεί να μένουμε απαθείς απέναντι στο ποια είναι η εφαρμογή και η αποτελεσματικότητα, ποια είναι τα μετρήσιμα αποτελέσματα από την εφαρμογή των κανόνων του Ποινικού Κώδικα. 

Ο ποινικός κώδικας και γενικά οι νόμοι κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν είναι κάτι στατικό, είναι κάτι το οποίο εξελίσσεται και είναι κάτι το οποίο εξελίσσεται μαζί με την εξέλιξη της κοινωνίας. Αλίμονο λοιπόν, αν δεν παρατηρούμε αν δεν μελετούμε αν δεν έχουμε επιστημονικά αποτελέσματα και μαζί και με τα κοινωνικά βεβαίως για να μπορούμε να δούμε και να βλέπουμε εάν χρειάζονται διορθωτικές παρεμβάσεις. Και εδώ πέρα το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα μπορέσουμε να επιτύχουμε ένα σύγχρονο ποινικό δίκαιο, το οποίο επιδιώκει και επιτυγχάνει την αποτελεσματική προστασία των εννόμων αγαθών και βεβαίως, εξασφαλίζει και τα δικαιώματα των κατηγορουμένων με βάση τις βασικές αρχές του ποινικού δικαίου, την αρχή της νομιμότητας κύριε Λάππα, την αρχή του σεβασμού του ανθρώπου, την αρχή της αναλογικότητας της δίκαιης και αναλογικής ποινής. 

Αλλά αναρωτιέμαι πραγματικά, πόσο δίκαιη και αναλογική είναι μία ποινή σε έναν παιδόφιλο ο όποιος βγαίνει στα τέσσερα χρόνια. Αυτό δεν πρέπει να μας προβληματίσει κύριε Λάππα; 

Ο βιασμός ανηλίκου και θα επαναφέρω αυτό το οποίο είπα χθες και ξέρετε πόσο πολύ σας εκτιμώ. Είστε ένας εξαίρετος και έγκριτος νομικός, αλλά αυτό το οποίο είπατε χθες για τον διαχωρισμό της ποινής στους ανήλικους και ότι ουσιαστικά αυτό το οποίο είπατε είναι ότι είναι άλλο βιασμός από τα 15 και μετά άλλο κάτω των 15, το θεωρώ απολύτως απαράδεκτο και σας παρακαλώ πολύ να το αναθεωρήσετε. 

Άρα εδώ πέρα, λοιπόν, χρειάζεται να δούμε με πραγματική σοβαρότητα και νηφαλιότητα, πέραν και μαζί με τα δικαιώματα των κατηγορουμένων, και τα δικαιώματα των θυμάτων, επιτέλους, και τα δικαιώματα των ευάλωτων μερών και ειδικά όσον αφορά την αυστηροποίηση των ποινών επάνω σε συγκεκριμένες κατηγορίες αδικημάτων – και θέλω αυτό να είναι σαφές – τα οποία είναι τα λεγόμενα ειδεχθή εγκλήματα, δηλαδή τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας, ο βιασμός, ο βιασμός ανηλίκων, τα αδικήματα της τρομοκρατίας, της εσχάτης προδοσίας, βεβαίως και τοποθετούσατε πάνω στα συγκεκριμένα αδικήματα υπέρ της αυστηροποίησης των ποινών, χωρίς, όμως, να θεωρούμε ότι από μόνη της, κύριε Υπουργέ, μπορεί, σε καμία περίπτωση, να δώσει λύση και αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπισή τους.

Για αυτό χθες σας είπαμε ότι, ναι, είναι απολύτως αδιανόητο και απαράδεκτο το παράδειγμα το οποίο ανέφερα πιο πριν και καλώ και προκαλώ τον κύριο Λάππα να μας πει αν θεωρεί ότι όντως αυτά είναι δίκαιες και αναλογικές ποινές στο παράρτημα το οποίο σας έθεσα πιο πριν. Όμως, αν δεν αντιμετωπίσουμε ολιστικά τον σωφρονισμό, αν δεν δούμε ποια είναι η απαράδεκτη κατάσταση η οποία ισχύει στις φυλακές, πώς θα μπορέσουμε επιτέλους να χτίσουμε ένα πραγματικό σωφρονιστικό σύστημα. Γιατί το νορβηγικό παράδειγμα, το οποίο μας αναφέρατε, κ. Λάππα, δεν επικεντρώνει απλά στις ποινές. Κατά κύριο λόγο – και να κάνουμε είναι πολύ μεγάλη κουβέντα και όποτε θέλετε εδώ πέρα και οφείλετε να το κάνετε, κύριε Υπουργέ – κατά κύριο λόγο εδράζεται πάνω στον πραγματικό και ουσιαστικό σωφρονισμό, τη λειτουργία του σωφρονιστικού συστήματος, όχι απλά τον εγκλεισμό. 

Αυτά πρέπει να δούμε. Την ένταξη μετά των ανθρώπων οι οποίοι εκτίουν τις ποινές πρέπει να δούμε. Την πρόληψη πιο πριν πρέπει να δούμε. Μια συνολικότερη αντεγκληματική πολιτική πρέπει να δούμε. Αλλιώς, από μόνη της η αυστηροποίηση θα είναι και θα μείνει ένα «κενό γράμμα», μια «τρύπα στο νερό». Βεβαίως και στα συγκεκριμένα εγκλήματα χρειάζεται, αλλά μέσα σε ένα συνολικότερο και γενικότερο πλαίσιο. Επαναλαμβάνω, λοιπόν, ότι είναι θετικές οι παρεμβάσεις οι οποίες σχετίζονται ιδιαίτερα με τα εγκλήματα σε βάρος των ανηλίκων, ιδιαίτερα με τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και για τα συγκεκριμένα ειδεχθή εγκλήματα. 

Θα πρέπει, όμως, επίσης, για μία ακόμη φορά, να σας επαναλάβω και για το θέμα το οποίο είχα μιλήσει και στην επί της αρχής τοποθέτησή μου, κύριε Υπουργέ, και το οποίο έχει να κάνει με τις γυναικοκτονίες και πρέπει να λέμε αυτόν τον όρο, γιατί, δυστυχώς, είναι ένα φαινόμενο το οποίο μαστίζει πλέον την ελληνική κοινωνία. Χρειάζεται να φέρετε άμεσα ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αντιμετώπισης και πρόληψης αυτού του φαινομένου, γιατί, όπως σας είπα, είναι ένα προαναγγελθέν, δυστυχώς, έγκλημα και πρέπει να αντιμετωπίζεται εν τη γενέσει του, από τις πρώτες φάσεις και στιγμές που δημιουργείται, από τις καταστάσεις της ενδοοικογενειακής βίας, μέσα σε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο αντιμετώπισης αυτού του φαινομένου.

Περισσότερα θα πούμε και στην Ολομέλεια. Όπως σας είπα, επιφυλασσόμαστε. Περιμένουμε να δούμε και τις αλλαγές τις οποίες προτίθεστε να κάνετε πάνω στις παρατηρήσεις τις οποίες κάναμε ως Κίνημα Αλλαγής και θα τοποθετηθούμε στην Ολομέλεια.”.