Οταν ο Χάρης Δούκας τόνιζε στο debate: «Εκεί που υπάρχουν γραμμές των τρένων της Hellenic Train, δεν υπάρχουν πλέον τρένα, ακριβώς επειδή ιδιωτικοποιήθηκαν.» (VIDEO)

Χάρης Δούκας: Ο “εγκαταλελειμμένος σιδηρόδρομος ” και το πόρισμα των Τεμπών που τον επιβεβαίωσε

Το debate των εσωκομματικών εκλογών του ΠΑΣΟΚ είχε τη συνήθη πολιτική ένταση. Υποψήφιοι αντάλλασσαν θέσεις, επιχειρήματα, αιχμές. Όμως, μια φράση του Χάρη Δούκα – τότε διεκδικητή της ηγεσίας και Δημάρχου Αθηναίων – ακούγεται σήμερα σαν δυσοίωνη προφητεία.

«Εκεί που υπάρχουν γραμμές των τρένων της Hellenic Train, δεν υπάρχουν πλέον τρένα, ακριβώς επειδή ιδιωτικοποιήθηκαν.»

Τότε, πέρασε στα ψιλά. Σήμερα, μετά την αποκάλυψη του πορίσματος για το δυστύχημα των Τεμπών, η σημασία της βαραίνει διαφορετικά. Οι διαπιστώσεις των ερευνητών για την κατάσταση του ελληνικού σιδηροδρόμου, οι ευθύνες που αποδίδονται, τα συστηματικά κενά σε ασφάλεια, προσωπικό και εκπαίδευση – όλα συγκλίνουν στην εικόνα που είχε περιγράψει ο Δούκας μήνες πριν.

Μια απορρυθμισμένη πραγματικότητα

Το πόρισμα για την τραγωδία των Τεμπών δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. Επισημαίνει ότι:

• Το προσωπικό ήταν ελλιπές και ανεπαρκώς εκπαιδευμένο.
• Τα συστήματα ασφαλείας ήταν παρωχημένα ή ανενεργά.
• Η ιδιωτικοποιημένη Hellenic Train δεν είχε την ευθύνη των υποδομών, αλλά ούτε και επένδυσε στην ανάπτυξή τους.
• Το κράτος, υπεύθυνο για τη συντήρηση, δεν διασφάλισε ότι το δίκτυο θα λειτουργούσε με τις απαιτούμενες προδιαγραφές.

Αποτέλεσμα: ένας σιδηρόδρομος όπου οι υποδομές αφέθηκαν να υποβαθμιστούν, οι υπηρεσίες συρρικνώθηκαν και η ασφάλεια έγινε δευτερεύον ζήτημα – μέχρι που μια νύχτα του Φεβρουαρίου, δεκάδες άνθρωποι πλήρωσαν το τίμημα.

Αυτό ακριβώς περιέγραφε ο Δούκας όταν μιλούσε για γραμμές χωρίς τρένα. Όχι απλώς για την έλλειψη δρομολογίων, αλλά για μια σιδηροδρομική πολιτική που σταδιακά απογύμνωσε το δίκτυο από λειτουργικότητα και αξία.

Η προειδοποίηση που δεν ακούστηκε

Ο ίδιος είχε δει το πρόβλημα από την εποχή που οι συζητήσεις για την ιδιωτικοποίηση του ΟΣΕ κορυφώνονταν. Είχε αντιληφθεί πως το μοντέλο που επιλέχθηκε – η διάσπαση του δικτύου μεταξύ ενός ιδιωτικού παρόχου υπηρεσιών (Hellenic Train) και ενός δημόσιου διαχειριστή υποδομών (ΟΣΕ) – είχε εγγενείς αδυναμίες.

Η Hellenic Train εκμεταλλευόταν τα επιβατικά δρομολόγια, αλλά δεν είχε κίνητρο να επενδύσει στις γραμμές ή στην ασφάλεια. Το κράτος, από την άλλη, υποχρηματοδοτούσε τη συντήρηση. Στο μεταξύ, το ανθρώπινο δυναμικό αποψιλωνόταν. Σταθμάρχες με ελλιπή κατάρτιση, συστήματα τηλεδιοίκησης που δεν λειτουργούσαν, μια γενική αίσθηση εγκατάλειψης.

Όταν μίλησε στο debate, ο Δούκας εξέφραζε αυτήν ακριβώς την ανησυχία. Δεν ήταν προφητεία – ήταν απλή ανάγνωση της πραγματικότητας.

Τι αλλάζει τώρα;

Το ερώτημα είναι αν, μετά το πόρισμα, υπάρχει πολιτική βούληση να αλλάξει κάτι ουσιαστικό. Θα διορθωθεί το σιδηροδρομικό μοντέλο ή θα συνεχίσει η ίδια λογική της μερικής ιδιωτικοποίησης χωρίς στρατηγική; Θα υπάρξουν επιπτώσεις για όσους άφησαν το δίκτυο να καταρρεύσει ή θα επικρατήσει η λογική της συλλογικής ευθύνης χωρίς πραγματικές συνέπειες;

Ο Χάρης Δούκας είχε προειδοποιήσει για τις παθογένειες πριν αυτές πάρουν τραγική διάσταση. Τώρα που η χώρα γνωρίζει το κόστος, η ερώτηση είναι αν θα αποφασίσει να τις διορθώσει – ή αν θα συνεχίσει σε γραμμές που οδηγούν ξανά στο κενό.