Παγιδευμένοι στην ανασφάλεια της εξουσίας

«Τι είναι τελικά σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ;», ο τίτλος που δεν έβαλα. Διότι, τρία χρόνια αφότου άφησε την εξουσία και επτά αφότου την πήρε (με την αρωγή των ΑΝΕΛ) δείχνει ένα κόμμα αφενός προσκολλημένο σε λογικές που δεν συνάδουν στην εποχή μας και τις απαιτήσεις, αφετέρου παράδοξο.

«Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η ψήφος της Κυριακής» μου είχε πει κάποτε πρώην στέλεχος (από τα μεγάλα) του ΠΑΣΟΚ που είχε αλλάξει στρατόπεδο. Και εξήγησε: «ο ψηφοφόρος του δεν θα ασχοληθεί με τις τοπικές, εκτός Αθήνας και Θεσσαλονίκης δεν θα πάει σε πορείες, στα τηλεφωνικά γκάλοπ δεν απαντά τι ψηφίζει αλλά τον επιλέγει την Κυριακή των εκλογών».

Και, συμπληρώνω, «επιλέγει Τσίπρα». Όχι ΣΥΡΙΖΑ. Έχει τεράστια διαφορά.

Από το 23,75% των Ευρωεκλογών του 2019, που προκάλεσαν τις πρόωρες βουλευτικές, ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε στο 31,53% μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα – ναι, με την αίρεση της «χαλαρής ψήφου» των Ευρωεκλογών. Το 31,53% ήταν, για ένα κόμμα που έχανε την εξουσία, διττό μήνυμα: αφενός μια προίκα στην πολιτική σκηνή, με τον Ελληνα ψηφοφόρο να του δίνει το χρίσμα του έτερου ισχυρού κοινοβουλευτικού πόλου, αφετέρου ότι ο Τσίπρας είχε επίσης μια νωπή, ισχυρή εντολή: «φτιάξε το κόμμα σου», σε ελεύθερη μετάφραση.

Πέρασαν σχεδόν τρία χρόνια και ο Τσίπρας απλά έμεινε θεατής. Τα περί «προοδευτικής συμμαχίας» είναι απλά ένας εύσχημος τίτλος. Στην πορεία των ετών στον ΣΥΡΙΖΑ εντάχθηκαν πολλές μικρές συνιστώσες, όπου συνάντησαν άλλες. Οι οποίες συνιστώσες οφείλουν να έχουν φωνή αλλά να σέβονται και τις διαδικασίες.

Ο Τσίπρας, παρά την πρωθυπουργική του εμπειρία που εμφανώς τον άλλαξε πολιτικά και τον ωρίμασε σε υπερθετικό βαθμό, απέτυχε στα εσωκομματικά.

Πρόχειρο παράδειγμα: δεν θα υπήρχε κανένας Πάνος Σκουρλέτης στο κόμμα την επομένη των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών μετά από τέτοια αποτυχία ελέω της άρνησης συνεργασιών (κυρίως με το ΚΙΝΑΛ): έκτοτε σε δεκάδες δήμους της χώρας οι ηττημένες παρατάξεις του ΣΥΡΙΖΑ έχουν διαλυθεί ή ενταχθεί στην πλευρά των νυν δημάρχων, κατά πλειονότητα της ΝΔ. Για να το πω απλά, ο Ανδρέας θα είχε τον αντίστοιχο Σκουρλέτη του ΠΑΣΟΚ για να του δένει τα κορδόνια – και ως εκεί. Όμως, όχι. Τρία χρόνια μετά, άπαντες στη θέση τους.

Το πρώτο ερώτημα είναι αν το 73-27 αποτελεί ήττα του Τσίπρα εσωκομματικά ή συντριβή των αντιπολιτευόμενών του.

Το έτερο ερώτημα είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει πραγματικά να συνεχίσει την ίδια τακτική, ήτοι να αυτοσυστήνεται ως κεντροαριστερό κόμμα αλλά να ταυτίζεται μόνο με την αριστερά.

Και, τρίτο, αν θα βιώσει ανάλογη κατάσταση μετά τη μίνι διάσπαση του 2015 και την αποχώρηση των λαφαζανικών και της Ζωής Κωνσταντοπούλου.

Οι απαντήσεις, εύκολες. Το 27% είναι εσωκομματική προειδοποίηση, ο ΣΥΡΙΖΑ όσο παραμένει προσκολλημένος σε αριστερές πολιτικές των 50s δεν πρόκειται να πάρει προσελκύσει άλλους κεντρώους ψηφοφόρους (αλλά σταδιακά τους χάνει από το ολοένα πιο ανεβασμένο ΠΑΣΟΚ) και μότο του τύπου «σοσιαλισμός η βαρβαρότητα» και, όχι, καμία διάσπαση και καμία απώλεια.

Διότι, πλην της «ψήφου της Κυριακής», υπάρχει κι άλλη μια μεγάλη αλήθεια: ότι άνευ Τσίπρα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα υπάρχει την επόμενη μέρα. Και άπαντες το γνωρίζουν. Εξ ου και η «Ομπρέλα» πρακτικά δεν έκανε πράξη την κόντρα, αναλογιστείτε ότι ουδείς βγήκε μπροστά, προσωπικά, αρχηγικά για να αποκτήσει ρόλο σε νέο πόλο. Ουδείς.

Με, κερασάκι στην τούρτα, τις προσπάθειες καταμέτρησης… σηκωμένων χεριών που έμεναν, από την άρνηση λόγου σε αρκετούς που το ζήτησαν, από το κλείσιμο της live σύνδεσης όταν κατέβηκε από το βήμα ο Τσίπρας ως το αστείο και γραφικό υβρεολόγιο (με αποκορύφωμα κάποια γραφική που δήλωσε παρατηρητής και όχι σύνεδρος αλλά ανέβηκε στο βήμα για να βρίσει… το ΠΑΣΟΚ).

Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε δύο χρόνια μπροστά του να ανασυγκροτηθεί: υπήρχε ένας πολύ απλός τρόπος. Έστριβε λίγο ο Τσίπρας το τιμόνι προς το κέντρο και το ΚΙΝΑΛ θα είχε πέσει σε ιστορικά χαμηλά. Δεν το έκανε αλλά προτίμησε, αντί να τους στείλει εκτός κόμματος, να διατηρήσει στελέχη και παράγοντες που δεν προσφέρουν κάτι, ούτε στο κόμμα, ούτε στην πολιτική γενικότερα. Έχασε την ευκαιρία που του χάρισε η χρονική συγκυρία.

Τι είναι τελικά ο ΣΥΡΙΖΑ; Ένα κόμμα παγιδευμένο στην ανασφάλεια της εξουσίας. Ένα κόμμα που δεν θα επανέλθει ξανά στα ποσοστά του 2015. Και με έναν αρχηγό που είναι απίθανο να ξαναμπεί στο Μαξίμου ως πρωθυπουργός: όσο κι αν ο Τσίπρας είναι, κακά τα ψέματα, πάνω και από το ίδιο το κόμμα, είναι απίθανο οποιαδήποτε εκδοχή συγκυβέρνησης στις (μεθ-, ή μη)επόμενες εκλογές να τον δεχθεί ως επικεφαλής. Ασχέτως αν πια ισχύει η αρχή του primus solus (του πρωτεύοντος) στο κόμμα κι όχι του primus inter pares (πρώτου μεταξύ ίσων): και ορθώς ισχύει.

Εξ ου και το συνέδριο δεν ήταν συνέδριο του κόμματος αλλά μια εσωκομματική ομιλία του Τσίπρα. Αν, στο άμεσο διάστημα, παραγκωνίσει ως οφείλει (στον εαυτό του πρωτίστως) όσους δεν το αναγνωρίζουν, ο ΣΥΡΙΖΑ θα βλέπει τα τρένα να περνούν έως ότου μια μέρα δει το όνομά του τρίτο στις δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, για όσους γνωρίζουν καλά τον Αλέξη Τσίπρα, όχι μόνο δεν θα… γειώσει τους αριστερούς σκιαδιστές αλλά θα τους διατηρήσει ως έχουν. Διότι θεωρεί ότι ακόμη και η εσωστρέφεια, προσφέρει: ψήφους ή κάτι άλλο, θα σας γελάσω..

Και νομοτελειακά δεν μπορεί να μιλά για σοσιαλδημοκρατία. Η αλλάζει, όσο χρόνος του μένει, ή αρχίζει να βουλιάζει – με αργά μεν, σταθερά δε, βήματα.

Αν είσαι socialιστής, τα λέμε κι από Facebook, Twitter & Instagram