5 Δεκεμβρίου – Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού: Γιατί να συμμετέχεις στους PES Activists Alexandroupolis;

Στις 5 Δεκεμβρίου, γιορτάστηκε η παγκόσμια ημέρα εθελοντισμού. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι και οργανισμοί ανά την υφήλιο είχαν και έχουν την χαρά και την τιμή να συμμετέχουν ή να οργανώνουν εθελοντικές δράσεις, και θεωρούμε πλέον τον εθελοντισμό, ένα αναπόσπαστο κομμάτι, της έννοιας της κοινωνίας των πολιτών, ίσως το πιο σημαντικό. Κι ίσως και την πιο πολύτιμη εμπειρία μας ως άνθρωποι, αφού η ανιδιοτελής προσφορά μας στον συνάνθρωπο ή σε κοινωφελείς σκοπούς, αναδεικνύει το καλύτερο πρόσωπο του καθενός μας προσωπικά, και της ανθρωπότητας στο σύνολο της.

Θα μιλήσω για την δική μου εμπειρία με τον εθελοντισμό, και γιατί επέλεξα να συμμετάσχω και να βοηθήσω, στον βαθμό που μπορούσα, τέτοιες δράσεις. Συμμετέχω σε μια ομάδα ανθρώπων που ονομάζεται PES Activists Alexandroupolis.

Στον ενάμισι χρόνο της ύπαρξης τους, οι PES Activists Alexandroupolis, σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, καθάρισαν πέρσι μετά το τέλος του καλοκαιριού όλο το παραλιακό μέτωπο της Αλεξανδρούπολης, και το ξαναέκαναν και φέτος.

Οι PES Activists συμμετείχαν πέρσι το φθινόπωρο, μαζί με άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, στην δράση ενάντια στην υπερθέρμανση της γης που κάλεσαν οι “Fridays for Future”.

Οι PES Activists, μαζί με άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, συμμετείχαν πέρσι το χειμώνα στον Μαραθώνιο Ζωής για το «Σπίτι του Αυτισμού». Οι PES Activists συμμετείχαν φέτος την άνοιξη, την περίοδο της απαγόρευσης κυκλοφορίας, στο πρόγραμμα «Εθελοντής Γείτονας», πραγματοποιώντας και παραδίδοντας ψώνια σε υπερήλικες συμπολίτες μας.

Οι PES Activists συμμετείχαν φέτος το καλοκαίρι, ως εθελοντές στην διανομή τροφίμων σε δικαιούχους του δήμου Αλεξανδρούπολης.

Προτιμούν να μιλούν με την δράση τους, οπότε είναι σχεδόν αυτονόητο πως αυτή έρχεται πρώτη. Όμως αν κάποιος αναζητεί για ποιο λόγο να κουβαλάει βαριά κασόνια με τρόφιμα στα μέσα Ιουλίου, χωρίς καμιά υλική ανταμοιβή, νομίζω ότι μπορώ να καταθέσω την προσωπική μου άποψη.

Η συνειδητοποίηση της ανάγκης για δράση δεν έρχεται τόσο αυτονόητα. Πρώτα απ’ όλα έχει να κάνει με μια άρνηση. Άρνηση του ωχαδερφισμού. Άρνηση της αναμονής λύσης από άλλους. Άρνηση της διαμαρτυρίας από το πληκτρολόγιο ή ακόμη κι από το δρόμο πολλές φορές, ως το εύκολο ξέσπασμα απέναντι στα κακώς κείμενα. Έκανα το χρέος μου θα πουν οι τελευταίοι. Αλλά το έκανες πράγματι, άλλαξε τίποτε την επόμενη μέρα; Αλλά και με μια κατάφαση. Ναι, θέλω να αλλάξω τον κόσμο. Αλλά πως θα γίνει αυτό αν δεν ξεκινήσω από τον εαυτό μου;

Είναι ένα μυστήριο με την πρώτη ματιά πως μια οργάνωση με σαφώς πανευρωπαϊκές αναφορές και τρόπο σκέψης, μπορεί μεν να συμμετέχει στην παγκόσμια ημέρα για δράσεις κατά της υπερθέρμανσης της γης, όπως επιβάλει το κοσμοπολίτικο προφίλ της ως εκπροσώπου των ακτιβιστών του Ευρωπαικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, αλλά να επικεντρώνεται και σε κάτι τόσο τοπικό, όσο ο καθαρισμός ενός παραλιακού μετώπου. Και μου έρχεται στο μυαλό αυτό που είπαν οι Στωικοί φιλόσοφοι «η αγάπη και η προσφορά προς την πατρίδα μας είναι το πρώτο βήμα για την αγάπη και την προσφορά προς την Κοσμόπολη, την κοινή μας πατρίδα». Όλα συνδέονται – η τοπική δράση μιας οργάνωσης στην Ελλάδα, μπορεί να γίνει παράδειγμα για μια οργάνωση στην Γερμανία ή το αντίστροφο. Δεν παύουμε να δηλώνουμε ένθερμοι υποστηριχτές του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος, και να κατανοούμε την δύναμη να αλλάξουν τα πράγματα στην Ευρώπη, όταν δρούμε σε συντονισμό. Αλλά να επιδιώκουμε να δούμε αλλαγές, και να δρούμε κυρίως στην πατρίδα μας.

Να ‘πω και μια αλήθεια. Είναι πραγματικά δύσκολο ώρες ώρες να είσαι μέλος των PES Activists. Μετά από το τέλος μιας οκτάωρης εργασίας, να κουβαλάς κασόνια με τρόφιμα για ανθρώπους που δεν γνωρίζεις. Όταν όλοι γύρω σου, και ‘συ ο ίδιος, προσπαθούν να προστατευτούν από τον κορονοιό, να γυρνάς από σούπερ-μάρκετ σε σούπερ-μάρκετ, για να ψωνίσεις για ανθρώπους που είναι πολύ πιο επικίνδυνο από σένα να εκτεθούν σε αυτόν. Δεν είναι υποχρεωτικό, κάποιος θα κληθεί και να βγάλει φωτογραφίες, να επεξεργαστεί κάποιο βίντεο, να γράψει ένα κείμενο και να ανεβάσει μια δημοσίευση στο Facebook, για να δικαιολογήσει αυτή την δράση, και μπορεί να είσαι εσύ αυτός. Ή μπορεί και να μην κάνεις τίποτα απολύτως, να ντραπείς λίγο ίσως, που δεν μπόρεσες να βοηθήσεις για τους δικούς σου λόγους τους συνακτιβιστές σου, να περιμένεις μια επόμενη δράση, που θα είναι λιγότερο επίπονη ή επικίνδυνη. Όμως σε κάθε δράση θα υπάρξουν και κάποιοι που θα αναλάβουν ευθύνες. Κι αυτές οι ευθύνες, δεν σε κάνουν απλώς πιο αποφασιστικό. Σε κάνουν πιο ανθεκτικό απέναντι σε δυσκολίες. Σε κάνουν να αγαπάς περισσότερο τον συνάνθρωπο σου. Σε γεμίζουν ικανοποίηση, κι όταν ακούς ένα ευχαριστώ απλώς ή ένα μπράβο. Ή απλά: Σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο.

Είναι ένα μυστήριο επίσης, όταν οι περισσότεροι άνθρωποι μετράνε την επιτυχία μιας χώρας, με βάση το τι μάρκα αυτοκίνητο οδηγούν και τι μάρκα μπλούζα φοράνε, για τους PES Activists, όλα αυτά να φαίνονται μια μεγάλη πλάνη. Μας λέτε ότι η πιο επιτυχημένη χώρα του κόσμου είναι το Κατάρ δηλαδή; Δεν θα βρεθεί κανένας μας να κατηγορήσει κάποιον για την ατομική του επιτυχία ή να μην παραδεχτεί και να τονίσει το ότι όσο πιο πλούσια είναι μια χώρα, τόσο πιο πολλούς πόρους μπορεί να διαθέσει, για επενδύσεις και κατανάλωση, αλλά και για κοινωφελείς σκοπούς, και για όσους βρίσκονται στην ανάγκη της, φτάνει να το θέλει. Αλλά δεν μετράμε εμείς έτσι την επιτυχία μιας χώρας. Αλλά με βάση την συμπεριφορά της απέναντι στους αναπήρους. Ή τους ευρισκόμενους σε οικονομική δυσκολία. Ή τις γυναίκες που δέχονται βία. Ή τους νέους που δεν μπορούν να βρουν δουλειά. Με βάση επίσης το επίπεδο της παιδείας της, την πρόνοια για καθαρό περιβάλλον, την προστασία της πολιτιστικής της κληρονομιάς, την προσβασιμότητα σε όλους και την ποιότητα του συστήματος υγείας της.

Υπάρχει λοιπόν το ΑΕΠ και το μέσο εισόδημα μιας χώρας. Αλλά σε ποιο βαθμό τα νούμερα αυτά μετατρέπονται σε ανθρωπιά; Σε αλληλεγγύη; Σε ασφάλεια απέναντι στην δυσκολία; Σε ελπίδα για αυτούς που την έχουν στερηθεί; Σε πολιτισμό και παιδεία; Ο πλούτος δεν είναι ο σκοπός. Αλλά το μέσο για να ζήσουμε, εφόσον το επιδιώξουμε και ανάλογα με τις δυνάμεις μας, που είναι πολύ σημαντικό να χαράζουμε τους δρόμους ώστε να αυξάνονται, σε μια κοινωνία συνεκτική, αλληλέγγυα, πολιτισμένη, και σε ένα κράτος τελικά για το οποίο όλοι μας θα αισθανόμαστε υπερήφανοι.

Eίμαστε δημοκράτες, πιστεύουμε στην ισότητα των ευκαιριών. Πως να διασφαλίσεις όμως την ισότητα αν δεν άρεις τα εμπόδια που δεν επιτρέπουν σε συνανθρώπους μας να τις αξιοποιήσουν – όταν δεν υπάρχουν πεζοδρόμια προσβάσιμα σε αναπήρους, πως μπορούμε να μιλήσουμε για ισότιμη κοινωνική συμμετοχή τους; Αλλά δεν πιστεύουμε απλώς στην αξιοκρατία ή την ανάγκη ανάδειξης, συμβολής και ηγεσίας των αρίστων. Δεν είναι για μας σημαντικό μόνο να υπάρχουν Steve Jobs και Elon Musk που οι προσπάθειες τους θα υποστηρίζονται και θα ευδοκιμούν. Αλλά και λαμπροί μηχανικοί και επιστήμονες και αφοσιωμένοι εργάτες που θα τους πλαισιώνουν, και η συμβολή τους πρέπει να αναγνωρίζεται επίσης, όσο χρειάζεται και όσο τους αξίζει. Και γενικά πιστεύουμε σε μια κοινωνία όπου όλοι θα αισθάνονται τόσο ότι συμβάλουν στην επιτυχία της, όσο κι ότι τιμάται η προσφορά τους, όσο κι ότι ο λόγος τους έχει βαρύτητα. Όχι μόνο ο επιχειρηματίας και ο εργαζόμενος, ο διοικητής και ο υφιστάμενος. Αλλά ακόμη κι ο υπερήλικας που χρειάζεται βοήθεια για τα ψώνια του. Ακόμη κι ο προσωρινά άπορος που χρειάζεται την βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να τραφεί αξιοπρεπώς. Όλοι μας.

Κάτι άλλο. Ο εθελοντισμός στον οποίο δίνουμε κυρίως το βάρος μας, δεν έχει σκοπό να μας θυμίσει απλώς την ατομική μας ευθύνη ή να μας προσφέρει μια προσωπική ικανοποίηση πως πράξαμε το σωστό. Συνεργαζόμαστε με ομάδες, φορείς και άτομα όταν οργανώνουμε δράσεις με τις οποίες συμφωνούν ή συμμετέχουμε στις δράσεις άλλων, έχοντας ως σκοπό, να συμβάλλουμε στο βαθμό που μπορούμε, στην ευαισθητοποίηση ολόκληρης της κοινωνίας, ώστε ως πλειοψηφία στην αρχή (να πάμε συλλογικά και σε μεγάλους αριθμούς να καθαρίσουμε τις ακτές, να πάμε συλλογικά και σε μεγάλους αριθμούς να βοηθήσουμε την διανομή τροφίμων σε απόρους), ως κράτος στην συνέχεια (να χρηματοδοτηθούν και να στελεχωθούν επαρκώς τέτοιες δράσεις), τέτοιες συμπεριφορές να γίνουν πια έξη. Και τελικά ήθος της κοινωνίας. Όχι δράση των PES Activists, ή των ομάδων, των φορέων και των ατόμων με τους οποίους συνεργάζονται. Αλλά αυτονόητη θέση.

Θα μπορούσα να σκεφτώ κι άλλα που με δένουν με τους PES Activists. Και είμαι σίγουρος ότι κάποιοι συνακτιβιστές μου που συμμετείχαν σε περισσότερες δράσεις από εμένα, θα είχαν πολλά περισσότερα να συμπληρώσουν.

Όμως γι’ αυτούς κυρίως τους προσωπικούς λόγους, συμμετέχω στους PES Activists Alexandroupolis. Κι ελπίζω να δω και άλλους να το κάνουν. Γιατί όσο περισσότεροι, τόσο μπορούμε όχι απλώς να ονειρευτούμε μια άλλη κοινωνία, όπου οι καρδιές θα είναι όμορφες, μεγάλες και πονετικές. Αλλά να δώσουμε την δύναμη να γίνει πράξη.

Νικόλαος Μπιτσακίδης

Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών ΔΠΘ

https://www.facebook.com/PES-Activists-Alexandroupolis-2370419756612034/