ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Σταύρος Μπένος: «Το ελληνικό κράτος είναι αδιοίκητο – Χρειάζεται μια συνολική ανασυγκρότηση»
Σε μια εκ βαθέων τοποθέτηση, ο Σταύρος Μπένος, πρώην υπουργός και πρόεδρος του σωματείου «Διάζωμα», μίλησε στην ημερίδα με θέμα «Για ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό κράτος», καταθέτοντας την εμπειρία και τις προτάσεις του για τη ριζική ανασυγκρότηση της ελληνικής διοίκησης.
Η ανάγκη για συνολική προσέγγιση
Ο Σταύρος Μπένος, με 50 χρόνια ενεργούς συμμετοχής στα κοινά, ανέδειξε ένα θεμελιώδες πρόβλημα: «Η μεγάλη παθογένεια της χώρας είναι ότι το πολιτικό σύστημα ποτέ δεν είδε το κράτος συνολικά. Το έβλεπε συνεχώς αποσπασματικά, από την κλειδαρότρυπα.» Στο πλαίσιο αυτό, υποστήριξε ότι η λύση απαιτεί μια σφαιρική προσέγγιση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις τρεις βασικές συνιστώσες του κράτους: τις δομές του, το ανθρώπινο δυναμικό του και τις εσωτερικές του διαδικασίες.
Οι μεταρρυθμίσεις που άλλαξαν το τοπίο
Σύμφωνα με τον κ. Μπένο, οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έγιναν στο παρελθόν -ο «Καποδίστριας», ο «Καλλικράτης» και η «Διαύγεια»- συνέβαλαν στη βελτίωση της διοικητικής δομής, παρά τις αντιστάσεις που συνάντησαν. Ειδική μνεία έκανε και στη μεταρρύθμιση του αείμνηστου Σάκη Πεπονή για το ΑΣΕΠ, τονίζοντας ότι ο αρχικός νόμος έχει αλλοιωθεί μέσα από περισσότερες από 100 τροπολογίες, με αποτέλεσμα να χάνεται η διαφάνεια και η αξιοκρατία στις προσλήψεις.
Το κράτος ως «εργοστάσιο παραγωγής δημοσίων αγαθών»
Αναλύοντας την αποστολή του κράτους, ο κ. Μπένος υποστήριξε ότι ο ρόλος του πρέπει να διαρθρώνεται σε τρεις άξονες:
- Παραγωγή δημόσιων πολιτικών – Αρμοδιότητα του κεντρικού κράτους.
- Ανάπτυξη – Ευθύνη των περιφερειών, με αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων.
- Παροχή υπηρεσιών – Υποχρέωση των δήμων, οι οποίοι, ωστόσο, δεν έχουν ακόμη αναλάβει πλήρως αυτόν τον ρόλο.
Παράλληλα, άσκησε κριτική στο Σύνταγμα, υποστηρίζοντας ότι τα άρθρα 101 και 102 λειτουργούν ως εμπόδια για την πραγματική αποκέντρωση της εξουσίας. Όπως τόνισε, η συνταγματική αναθεώρηση πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στόχο για την ενίσχυση της αυτοδιοίκησης.
«Το ελληνικό κράτος δεν λειτουργεί»
Το πιο αιχμηρό σημείο της ομιλίας του αφορούσε τη λειτουργία του κράτους. «Το ελληνικό κράτος είναι αδιοίκητο. Νομίζουν οι υπουργοί, οι περιφερειάρχες, οι δήμαρχοι ότι διοικούν. Αλλά στην πραγματικότητα, το κράτος δεν έχει σύστημα εισροών και εκροών, δεν υπάρχει παρακολούθηση, δεν υπάρχει διοίκηση.»
Η λύση, σύμφωνα με τον κ. Μπένο, βρίσκεται στην εγκαθίδρυση ενός σύγχρονου συστήματος διακυβέρνησης που θα βασίζεται σε μετρήσιμα δεδομένα, στη διαφάνεια και στην ενίσχυση της αυτοδιοίκησης. «Αν δεν το κάνουμε με νομικά μέσα, πρέπει να είναι μια κορυφαία στιγμή της συνταγματικής αναθεώρησης.»
Με την ομιλία του, ο πρώην υπουργός έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: η μεταρρύθμιση του κράτους δεν μπορεί να γίνει με αποσπασματικές παρεμβάσεις, αλλά απαιτεί μια ολιστική, στρατηγική προσέγγιση που θα διαμορφώσει μια πραγματικά αποτελεσματική και δημοκρατική διοίκηση.
