Το ΙΣΤΑΜΕ ίδρυσε το 1995 ο Ανδρέας Παπανδρέου, λίγο πριν αποβιώσει, με στόχο να γίνει το think tank του κόμματος και φέρει και το όνομά του: Ινστιτούτο Στρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών «Ανδρέας Παπανδρέου».

Ήταν ένα όραμα του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ για να δημιουργηθεί ένα πολιτικό εργαστήρι ώστε να γίνει το ΠΑΣΟΚ ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κόμμα και το ΙΣΤΑΜΕ μια πηγή εγκεφάλων που θα δημιουργούν για λογαριασμό του Κινήματος πολιτικές αναλύσεις και θέσεις που θα παράγουν ιδεολογία.

Οι λόγοι που το ΙΣΤΑΜΕ οδεύει προς διάλυση, είναι δύο:

Αφενός – και κυρίως – το ΙΣΤΑΜΕ έχει πνιγεί προ καιρού στα χρέη. Την περίοδο της κρίσης τα προβλήματα γιγαντώθηκαν και το Ινστιτούτο έπνεε τα λοίσθια. Μάλιστα το σάιτ του ΙΣΤΑΜΕ δεν λειτουργεί καν. Οπως είναι σε θέση να γνωρίζει το iefimerida.gr, ο επιστημονικός πρόεδρος του ΙΣΤΑΜΕ, ο αποθανών πλέον καθηγητής Αντώνης Βγόντζας, που πέθανε αιφνιδίως το 2019, είχε εκμυστηρευτεί παλαιότερα στην Φώφη Γεννηματά τις ανησυχίες του ότι «αυτό το πράγμα δεν περπατάει πλέον». Πολλά τα χρέη και πολλές οι σκιές που συνοδεύουν την οικονομική διαχείριση του Ινστιτούτου. Στο ΚΙΝΑΛ ομολογούν πως δεν γνωρίζουν ακόμη τον τρόπο με τον οποίο θα «τελειώσει νόμιμα και ωραία» το ΙΣΤΑΜΕ, αλλά διαβεβαιώνουν ότι το διάδοχο σχήμα θα λειτουργεί με όλους τους κανόνες διαφάνειας.
Ο δεύτερος λόγος είναι η αποσύνδεση από το ΠΑΣΟΚ. Προς αυτή την κατεύθυνση η Χ. Τρικούπη σχεδιάζει την δημιουργία ενός νέου Ινστιτούτου το οποίο θα ανήκει στο Κίνημα Αλλαγής, όπως άλλωστε περιγράφηκε στον κανονισμό του συνεδρίου του ΚΙΝΑΛ. Βέβαια, το ΙΣΤΑΜΕ έχει ως δεύτερο συνθετικό το «Ανδρέας Παπανδρέου» το ιστορικά φορτισμένο όνομα του ιδρυτή του. Ερώτημα λοιπόν είναι εάν στο νέο Ινστιτούτο θα υπάρχει με κάποιο τρόπο το όνομα Παπανδρέου.
Στους σχεδιασμούς της Φ. Γεννηματά είναι το νέο Ινστιτούτο να ενταχθεί στην κρατική χρηματοδότηση του ΚΙΝΑΛ όπως και τα λοιπά ιδρύματα (Ιδρυμα Κωνσταντίνος Καραμανλής, Ιδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ κλπ) των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Μέχρι τώρα το ΚΙΝΑΛ παρήγαγε επιστημονικές και ερευνητικές μελέτες αλλά χωρίς την “ομπρέλα” ενός ιδρύματος. Στόχος είναι επίσης η νέα Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία που θα συσταθεί να συνδεθεί με το πανευρωπαϊκό δίκτυο Federation of European Progressive Studies, να παράγει καινοτόμες πολιτικές για το κόμμα και την κοινωνία και να αποκτήσει ένα δίκτυο στελεχών ερευνητών στις τοπικές κοινωνίες οι οποίοι δεν επιθυμούν να ενεργοποιηθούν σώνει και καλά στο πλαίσιο ενός πολιτικού φορέα αλλά σε ένα think tank. Στη Χ. Τρικούπη υποστηρίζουν ότι ο διάδοχος του ΙΣΤΑΜΕ θα είναι αυτοτελές και όχι παράρτημα του ΚΙΝΑΛ.

Υπεύθυνη για το εγχείρημα δημιουργίας ενός νέου ΙΣΤΑΜΕ έχει οριστεί η Εύη Χριστοφιλοπούλου η οποία κάνει και τις σχετικές κρούσεις για την στελέχωσή του. Στόχος είναι να είναι όλα έτοιμα στη Συνδιάσκεψη του ΚΙΝΑΛ 14-15 Μαρτίου.

Ακόμη δεν είναι γνωστό το ποιοι θα μετέχουν αλλά βολιδοσκοπούνται στελέχη της μεταρρυθμιστικής κεντροαριστεράς, όπως ο Γιάννης Μεϊμάρογλου ή ο πρώην υπουργός Φίλιππος Σαχινίδης.

Συζητήσεις γίνονται ακόμη για το πού θα στεγαστεί το νέο Ινστιτούτο όπως και για το όνομα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το όνομα θα παραπέμπει στο πράσινο και την οικολογία ενώ έχει ενδιαφέρον αν θα περιλαμβάνεται ο όρος σοσιαλδημοκρατία ή όχι.