Στις 27 Ιουνίου 2015, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σε διάγγελμά του, ανακοίνωσε στους Έλληνες πολίτες πως θα γίνει δημοψήφισμα ως απάντηση στο τελεσίγραφο των Ευρωπαίων δανειστών.

ÄÇÌÏØÇÖÉÓÌÁ 2015 – ÐÁÍÇÃÕÑÉÓÌÏÉ ÓÔÏ ÓÕÍÔÁÃÌÁ ÁÐÏ ÕÐÏÓÔÇÑÉÊÔÅÓ ÔÏÕ “Ï×É”
(EUROKINISSI/ÓÔÅËÉÏÓ ÓÔÅÖÁÍÏÕ)

Ακολούθησε μία εβδομάδα γεμάτη εντάσεις. Οι τράπεζες έκλεισαν, το χρηματιστήριο έκλεισε, επιβλήθηκαν capital controls. Χειρότερο απ’ όλα ήταν ο διχασμός στην κοινή γνώμη για το «ΝΑΙ» και το «ΟΧΙ».

Εν τέλει επικράτησε το «ΟΧΙ» με ποσοστό 61,31% και η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ έκανε… κωλοτούμπα και υπέγραψε το τρίτο Μνημόνιο, που ουσιαστικά είχε απορριφθεί από τους πολίτες.

Το ημερολόγιο έγραφε 5 Ιουλίου 2015 όταν οι Ελληνες πολίτες κλήθηκαν να πάνε στις κάλπες και να δηλώσουν ναι ή όχι στο εξής ερώτημα.

«Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους;

Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» («Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού») και το δεύτερο «Preliminary Debt sustainability analysis» («Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους»).
Όσοι από τους πολίτες της χώρας απορρίπτουν την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ.
Όσοι από τους πολίτες της χώρας συμφωνούν με την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ.»

Πέρασαν 7χρόνια από το δημοψήφισμα που δίχασε την κοινή γνώμη, που έφερε συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις και χώρισε την Ελλάδα σε εκείνους που ήταν με το «ΝΑΙ» και σε εκείνους που ήταν με την πλευρά του «ΟΧΙ».

Στη μεγάλη τους πλειοψηφία οι Ελληνες είπαν «ΟΧΙ». Ωστόσο ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, παρά το ηχηρό μήνυμα της κάλπης και παρά τις πιέσεις μέσα από την κυβέρνησή του και από τον στενό πυρήνα των συνεργατών του να προχωρήσει στον δρόμο της σύγκρουσης, επέλεξε το συμβιβασμό με τους δανειστές και μετά από μία 17ωρη διαπραγμάτευση υπέγραψε το 3ο Μνημόνιο.

Επικράτησε το «ΟΧΙ»

Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα του υπουργείου Εσωτερικών, «ΟΧΙ» ψήφισαν 3.558.450 ψηφοφόροι δηλαδή το 61,31%.
«ΝΑΙ» ψήφισαν 2.245.537 ψηφοφόροι, δηλαδή ποσοστό 38,69%.

O βαθύς διχασμός

H Ελλάδα έχει περάσει στην σφαίρα ενός βαθέος και έντονου διχασμού, που μεταφέρεται οριζοντίως σε όλον τον δημόσιο βίο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τελικά στις… πλατείες που μετρούν δυνάμεις.

Πολλές μικρότερες και επιμέρους συγκεντρώσεις διοργανώνονται μέχρι να φτάσουμε στην «μητέρα των μαχών» στις 3 Ιουνίου 2015, όπου οι υποστηρικτές του «όχι» συγκεντρώνονται στην Πλατεία Συντάγματος και του «ναι» στο Καλλιμάρμαρο Στάδιο.

Στο Σύνταγμα ο ίδιος ο πρωθυπουργός δίνει τον τόνο με μία ομιλία που χαρακτηρίζεται από έντονο πάθος. Υπεραμύνεται του «όχι» και εξάπτει το πλήθος.

Σε απόσταση ολίγων μέτρων, διοργανώνεται η συγκέντρωση του «ναι», η οποία υπεραμύνεται της παραμονής της χώρας στο ευρώ, καθώς το δημοψήφισμα είχε πάρει πλέον τέτοια τροπή. Εκφραστής του αιτήματος γίνεται το κίνημα «Μένουμε Ευρώπη» που στηρίχθηκε δημοσίως και από πολιτικά κόμματα, αλλά έδρασε κυρίως μέσω του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Η πόλωση στην Ελλάδα, λίγο πριν ανοίξουν οι κάλπες χτυπάει κόκκινο.

Xρόνια μετά ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας σε συνέντευξή του στην γερμανική Die Welt παραδέχθηκε ότι θα ενεργούσε διαφορετικά για το δημοψήφισμα του 2015

Ερ.: Κλείνοντας, μια ματιά ακόμα στο παρελθόν: Το 2015 αφήσατε το λαό σας να ψηφίσει και να αποφασίσει για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα της ΕΕ. Το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων ήταν αντίθετο και στην πραγματικότητα έπρεπε να είχε ακολουθήσει η έξοδος από την Ευρωζώνη. Η συνέπεια ήταν μια τεράστια απώλεια εμπιστοσύνης. Το κλείσιμο των τραπεζών. Ανατρέχοντας στο παρελθόν, ήταν λάθος αυτό που έγινε;
Απ.: Η κατάσταση τότε ήταν πολύ δύσκολη. Εκ των υστέρων και με τη γνώση που έχουμε τώρα, μπορούμε φυσικά να αξιολογήσουμε διαφορετικά τα πράγματα. Αλλά πρέπει να αποφασίζουμε, όταν τα έχουμε μπροστά μας. Και αντίθετα με όσα λέτε, δεν επρόκειτο για δημοψήφισμα σχετικά με την παραμονή στο ευρώ. Ήταν ψηφοφορία για το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα για τη χώρα μου. Αμέσως μετά έδωσα εντολή να ακολουθήσουν εκλογές και τις κέρδισα. Αυτό δεν θα ήταν απαραίτητο, μπορούσα να είχα κυβερνήσει ακόμα τρεισήμισι χρόνια, χωρίς εκλογές.

Το σχόλιο Γιούνκερ τον Γενάρη του 2020

Για το δημοψήφισμα του 2015 μίλησε μεταξύ άλλων ο τέως πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σημειώνοντας ότι «κανείς στη Ευρωπαϊκή Ένωση δεν κατάλαβε γιατί έγινε».

Μας στοιχειώνει

Ηταν το καλοκαίρι των capital controls, της οθόνης των ΑΤΜ που είχε στοιχειώσει τη ζωή μας.

«Η χρήση του capital controls εντός μιας νομισματικής ένωσης είναι έννοιες ασυμβίβαστες. Η ελληνική κυβέρνηση εναντιώνεται στην όλη ιδέα του», είχε γράψει στο Twitter ο υπουργός Γιάνης Βαρουφάκης την ίδια μέρα που τελικά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πήρε την απόφαση.

«Υπέγραψα το ‘πιστοποιητικό θανάτου’ αλλά δεν έκανα τη δολοφονία», είχε πει δύο χρόνια μετά