ΘΕΜΑ: Κλιματική Πολιτική και η Νέα Πραγματικότητα μετά την Απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού – Όταν ο Χάρης Δούκας υπέγραφε ως καθηγητής την επίμαχη έρευνα

Κλιματική Πολιτική και η Νέα Πραγματικότητα μετά την Απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού

Ένα σημαντικό επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2023 στο έγκριτο περιοδικό Nature από τον καθηγητή Χάρη Δούκα και κορυφαίους ερευνητές παγκοσμίως ανέδειξε τις προκλήσεις και τα εμπόδια που συνοδεύουν την υλοποίηση των μακρόπνοων κλιματικών στόχων. Η έρευνα ποσοτικοποίησε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χώρες στην εφαρμογή των δεσμεύσεών τους για τη μείωση των εκπομπών και την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας.

Ωστόσο, οι τελευταίες εξελίξεις αλλάζουν τα δεδομένα. Η εκ νέου απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού δημιουργεί νέες αβεβαιότητες και προκλήσεις. Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο –καθώς η διοίκηση Τραμπ είχε κάνει το ίδιο στο παρελθόν– η σημερινή συγκυρία είναι διαφορετική. Τότε, η απόφαση των ΗΠΑ δεν ανέκοψε τη δυναμική της παγκόσμιας κλιματικής δράσης. Αντιθέτως, ενεργοποίησε πόλεις, επιχειρήσεις και κοινωνικούς φορείς, ενισχύοντας τη δέσμευσή τους για ένα πιο βιώσιμο μέλλον.

Σήμερα, όμως, το κλίμα είναι πιο ρευστό. Σε ορισμένους επιχειρηματικούς κύκλους παρατηρείται υποχώρηση της κλιματικής ατζέντας, καθώς η πολιτική αβεβαιότητα καθιστά πιο δύσκολες τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε βιώσιμες λύσεις. Η έλλειψη συνοχής στην πολιτική των ΗΠΑ σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα ενδέχεται να επηρεάσει τη διεθνή συνεργασία, την πρόσβαση σε κεφάλαια για την πράσινη μετάβαση και την πρόοδο των επιμέρους εθνικών σχεδίων για την κλιματική ουδετερότητα.

Παρόλα αυτά, οι πόλεις οφείλουν να παραμείνουν στην πρώτη γραμμή αυτής της μάχης. Η τοπική δράση αναδεικνύεται σε κεντρικό πυλώνα της παγκόσμιας προσπάθειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Αθήνα, η οποία επιδιώκει να πρωταγωνιστήσει σε αυτή την κούρσα. Με το φιλόδοξο αλλά ρεαλιστικό Κλιματικό Σύμφωνο, δεσμεύεται ρητά για κλιματική ουδετερότητα έως το τέλος της δεκαετίας.

Η πρωτεύουσα της Ελλάδας φιλοδοξεί να αποδείξει ότι οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να κινητοποιηθούν και να επιταχύνουν την εφαρμογή κλιματικών πολιτικών, ακόμα και όταν η διεθνής σκηνή εμφανίζεται ασταθής. Το παράδειγμα της Αθήνας μπορεί να διατηρήσει ζωντανή την προσπάθεια για την προστασία του πλανήτη, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα: η δράση για το κλίμα δεν μπορεί να εξαρτάται από τις εκλογικές εναλλαγές στις μεγάλες δυνάμεις.