Γ.Καμίνης για ανασχηματισμό: “Δικαιωνόμαστε, όταν από την πρώτη στιγμή ζητούσαμε την παραίτηση των συγκεκριμένων προσώπων”

• Συζητάμε μετά από μια πρωτοφανή αποτυχία του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, αλλά  και της κυβέρνησης συνολικά να προστατεύσει τον φυσικό πλούτο της χώρας, καθώς και τις περιουσίες χιλιάδων οικογενειών. Αποτυχία που διαπιστώνεται από την ίδια την κοινωνία και οδήγησε τον Πρωθυπουργό σε έναν ανασχηματισμό κυριολεκτικά οπερέτας.

• Δικαιωνόμαστε, όταν από την πρώτη στιγμή ζητούσαμε την παραίτηση των συγκεκριμένων προσώπων, τα οποία ήρθε εκ των υστέρων ο πρωθυπουργός και αντικατέστησε. Δικαιωνόμαστε επίσης, και όταν είχαμε επισημάνει από την αρχή ότι η Πολιτική Προστασία θα έπρεπε να έχει μια θεσμική θέση στην Πολιτεία πολύ ανώτερη από την αρχική, που όπως θυμάστε ήταν μια απλή Γενική Γραμματεία στο Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και στη συνέχεια ένα Υφυπουργείο. Τώρα, το γεγονός ότι καθιερώνεται πια Υπουργείο μας οδηγεί στο να διαπιστώσουμε την πικρή δικαίωση των θέσεών μας.

• Σε κοινοβουλευτική μου ερώτηση, απαντώντας στον κύριο Χαρδαλιά που κράδαινε από τα υπουργικά έδρανα τόμους σχεδίων που, υποτίθεται είχαν εκπονήσει οι υπηρεσίες του, είχα πει ότι τα σχέδια μας περισσεύουν και ότι αυτό που λείπει είναι η έμπρακτη βούληση εφαρμογής τους, η μεθοδική δουλειά και η συνέχεια στη δράση της δημόσιας διοίκησης. Και δυστυχώς δικαιώθηκα λίγο αργότερα.

• Δυστυχώς, το ξεχαρβάλωμα εδώ και πάρα πολλά χρόνια της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης ουσιαστικά έχει δημιουργήσει μια κατάσταση, όπου πάμε να ασκήσουμε πολιτική χωρίς να έχουμε στοιχεία στα χέρια μας. Και υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις η άσκηση πολιτικής είναι αδύνατη.

• Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου πμε την οποία μεταφέρονται οι αρμοδιότητες των δασικών υπηρεσιών στο Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν μας λέει απολύτως τίποτα. Πραγματική πρόληψη και αποτελεσματική αντιμετώπιση θα υπάρξει όταν θα έχουμε μια αποκέντρωση σε αυτές τις αρμοδιότητες. Βέβαια, με έναν σοβαρό έλεγχο από την Πολιτεία, με αξιολόγηση και αξιοποίηση όλων των δυνάμεων.

• Σήμερα μας φέρνει η Κυβέρνηση πάλι σκόρπιες και προβληματικές διατάξεις μακριά από την κοινωνία, μακριά από αυτούς που θα κληθούν να τις εφαρμόσουν και μακριά από αυτούς που θα ζήσουν τις συνέπειές τους· μακριά από την επιστημονική κοινότητα, από τις καλές πρακτικές σε διεθνές επίπεδο, μακριά από κάθε σοβαρή και μεθοδική διαβούλευση και έρευνα.

Ολόκληρη η ομιλία

«Βρισκόμαστε εδώ σήμερα και συζητάμε μετά από μια πρωτοφανή αποτυχία του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας αλλά  και της Πολιτείας συνολικά να προστατεύσει τον φυσικό πλούτο της χώρας, καθώς και τις περιουσίες χιλιάδων οικογενειών. Αποτυχία που ομολογείται όχι μόνο απ την υπερεπάρκεια πόρων για την οποία μας διαβεβαίωνε ο κ. Σκέρτσος, ούτε βεβαίως και από την συγγνώμη του Πρωθυπουργού και την αναφορά του σε αδυναμίες.

Αποτυχία που ομολογείται από τα δεδομένα των καταστροφών, από το ρεκόρ καμένων εκτάσεων στην χώρα μας. Αποτυχία που διαπιστώνεται από την ίδια την κοινωνία που οδήγησε τον Πρωθυπουργό σε έναν ανασχηματισμό κυριολεκτικά οπερέτας.

Το πρώτο που διαπιστώνουμε είναι ότι δικαιωνόμαστε, αφού από την πρώτη στιγμή ζητούσαμε την παραίτηση των συγκεκριμένων προσώπων, τα οποία ήρθε εκ των υστέρων ο πρωθυπουργός και αντικατέστησε.

Δικαιωνόμαστε επίσης, κι όταν είχαμε επισημάνει από την αρχή ότι η Πολιτική Προστασία θα έπρεπε να έχει μια θεσμική θέση στην Πολιτεία πολύ ανώτερη από την αρχική, που όπως θυμάστε ήταν μια απλή Γενική Γραμματεία στο Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και στη συνέχεια ένα Υφυπουργείο.

Τώρα, το γεγονός ότι καθιερώνεται πια Υπουργείο μας οδηγεί στο να διαπιστώσουμε την πικρή δικαίωση των θέσεών μας. Και βέβαια, δεν αρκεί ο διορισμός ενός πρώην στρατιωτικού όσο άξιος κι αν είναι σε αυτή τη θέση του υπουργού. Είναι κάτι πολύ πιο σύνθετο και πολύπλοκο η κοινωνική ή η Πολιτική Προστασία από ένα «αποφασίζουμε και διατάσουμε». Απαιτεί μια μεθόδευση στο επίπεδο της πρόληψης, μια δικτύωση, μια συνεννόηση με τις τοπικές κοινωνίες με τις ΜΚΟ. Ενα ανοιχτό πνεύμα.  Απαιτεί -όπως επιβάλλουν οι καιροί- μια δικτύωση. Μπορεί όταν εκδηλώνεται η πυρκαγιά ή γενικότερα η κρίση να υφίσταται μια κατάσταση ανάγκης κι εκεί πιθανόν να χρειάζεται ένας άνθρωπος αποφασιστικός, το ζητούμενο όμως είναι τι έχει γίνει πριν. Είναι αυτό ακριβώς το κενό που διαπιστώσαμε σε αυτές τις πυρκαγιές οι οποίες κατέστρεψαν 1,3 εκατομμύριο στρέμματα.

Το 2007, η κυβέρνησή σας μιλούσε για τον «στρατηγό άνεμο». Το 2021, μας μιλά για την κλιματική αλλαγή. Θυμάμαι ότι λέγατε τότε «κλιματική αλλαγή ή “πράσινα άλογα”» όταν αναφερόσασταν με ειρωνεία στις θέσεις τότε της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και του Γιώργου Παπανδρέου, όταν ουσιαστικά πριν από 20 χρόνια είχαν θέσει το θέμα της κλιματικής αλλαγής.

Αλλά η κλιματική αλλαγή δεν είναι τοπικό φαινόμενο: Στην Ισπανία για παράδειγμα οι καμένες εκτάσεις το 2021 ήταν κοντά στις 400.000 στρέμματα, στη Γαλλία λίγο πάνω από τις 200.000, στην Πορτογαλία κάτω από 200.000. Εκεί δεν τους επηρέασε η κλιματική αλλαγή;

Αν δε σκύψουμε πολύ προσεκτικά να δούμε το πρόβλημα στο επίπεδο των πυρκαγιών δεν θα καταλάβουμε τι συμβαίνει.

Τον Ιανουάριο απηύθυνα ερώτηση στον κ. Χαρδαλιά για το σχέδιο «Βορέας» και τις χιονοπτώσεις. Τότε, προσπαθώντας να μου απαντήσει ο τέως υφυπουργός μου παρέθετε σχέδια. Είχε φέρει εδώ και κάποιους τόμους, τους οποίους κράδαινε. Σχέδια για τις χιονοπτώσεις, για τις πλημμύρες, για τις πυρκαγιές. Τόμοι ολόκληροι. Του απάντησα τότε ότι, σε αυτόν τον τόπο έχουμε χορτάσει από σχέδια.

Η βούληση εφαρμογής των σχεδίων, η μεθοδική δουλειά και η συνέχεια στη δράση της δημόσιας διοίκησης είναι αυτά που λείπουν. Και δυστυχώς δικαιώθηκα λίγο αργότερα.

Κατά κόρον έχει γίνει λόγος για τις αντιπυρικές ζώνες, κατά κόρον ότι δεν διανοίξαμε δρόμους μέσα στα δάση. Κατά κόρον έχει γίνει λόγος ότι δεν έχουμε καθαρίσει τα δάση. Πράγματι, όλα αυτά συνετέλεσαν στην έκταση των πυρκαγιών. Γιατί; Γιατί η πυρκαγιά κατά βάση γίνεται καταστροφική όταν ξεκινά και συνεχίζεται από κάτω. Τα πυροσβεστικά εναέρια μέσα, για τα οποία επαίρεται η κυβέρνηση -και καλά κάνει από μια άποψη- ότι ξόδεψε πάρα πολλά λεφτά για να τα εξασφαλίσει στη χώρα, υπολείπονται κατά πολύ σε αποτελεσματικότητα όταν ξεσπάει πυρκαγιά. Αλλά δεν είναι και καθόλου αποτελεσματικά όταν εκδηλώνεται μια πυρκαγιά στις συνθήκες που εκδηλώθηκε: Ενός καύσωνα και σε πολλές περιπτώσεις με ανέμους. Τότε, πρέπει να έχει καθαριστεί το δάσος. Σε υψηλές θερμοκρασίες το νερό που πέφτει από πάνω εξατμίζεται στην ουσία πριν καν φτάσει στο έδαφος. Αρα, εδώ πέρα φαίνεται η αξία της πρόληψης.

Άλλη κοινοβουλευτική ερώτηση, είχα απευθύνει στον κ. Χαρδαλιά στις 26 Μαΐου με αφορμή τότε τις πυρκαγιές στα Γεράνεια Όρη. Είχε ξεσπάσει πάρα πολύ νωρίς και θορυβήθηκα από το γεγονός ότι μόλις το προηγούμενο φθινόπωρο είχαν καεί τα Γεράνεια Όρη από την άλλη πλευρά. Και ρωτούσα λοιπόν πόσα χιλιόμετρα αντιπυρικών ζωνών έχουν ανοίξει ανά έτος σε κάθε νομό της χώρας τα τελευταία 20 χρόνια. Η ερώτηση απευθυνόταν σε περισσότερα υπουργεία γιατί είχε και άλλα στοιχεία.

Πήρα κάποια αποσπασματικά οικονομικά στοιχεία από το Υπ. Περιβάλλοντος, κάποια ελλιπή στοιχεία από το Υπ. Εσωτερικών. Απάντηση στο ερώτημα δεν πήρα. Και δεν νομίζω ότι είχε καμία πρόθεση το Υπουργείο να αποκρύψει τα στοιχεία. Είναι ότι δεν έχουμε στοιχεία κύριε Αποστόλου. Όπως λέγατε για τις αναδασώσεις.

Δυστυχώς το ξεχαρβάλωμα εδώ και πάρα πολλά χρόνια της ελληνικής δημόσιας διοίκησης ουσιαστικά έχει δημιουργήσει μια κατάσταση όπου πάμε να ασκήσουμε πολιτική χωρίς να έχουμε στοιχεία στα χέρια μας. Και υπ’ αυτές τις προϋποθέσεις η άσκηση πολιτικής είναι αδύνατη.

Και βέβαια, εκτός από τις ελλείψεις σε πόρους και σε μεθοδική δουλειά σε επίπεδο πρόληψης καμία αλλαγή και σε θεσμικό επίπεδο. Από το ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων, που έταζε την Άνοιξη και μετά τη «Μήδεια» ο πρωθυπουργός, μέχρι σήμερα έχουμε εξαγγελίες και μεγαλοστομίες. Δεν είδαμε κανένα ξεκαθάρισμα αρμοδιοτήτων. Η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που μεταφέρει τις αρμοδιότητες των δασικών υπηρεσιών στο Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν μας λέει απολύτως τίποτα. Πραγματική πρόληψη και αποτελεσματική αντιμετώπιση θα υπάρξει όταν θα έχουμε μια αποκέντρωση σε αυτές τις αρμοδιότητες. Βέβαια, με έναν σοβαρό έλεγχο από την Πολιτεία, με αξιολόγηση και αξιοποίηση όλων των δυνάμεων.

Αντ’ αυτού σήμερα μας φέρνει η Κυβέρνηση πάλι σκόρπιες και προβληματικές διατάξεις μακριά από την κοινωνία, μακριά από αυτούς που θα κληθούν να τις εφαρμόσουν και μακριά από αυτούς που θα ζήσουν τις συνέπειές τους· μακριά από την επιστημονική κοινότητα, από τις καλές πρακτικές σε διεθνές επίπεδο, μακριά από κάθε σοβαρή και μεθοδική διαβούλευση και έρευνα.

Σας ευχαριστώ πολύ».