Σκανδαλίδης: “Κάκιστη” η νομοθετική δουλειά της κυβέρνησης Μητσοτάκη

Ομιλία του Κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του Κινήματος Αλλαγής, Κώστα Σκανδαλίδη, στην ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την προστασία του εθελοντισμού.

Το κόμμα μας χθες διεξήλθε με τεράστια επιτυχία και αθρόα συμμετοχή την κορυφαία του διαδικασία. Με τη συμμετοχή εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών και την πρώτη και δεύτερη μέρα εξέλεξε νέο πρόεδρο, τον Νίκο Ανδρουλάκη, που μπορεί να εκφράσει με τον καλύτερο τρόπο την ενότητα της παράταξης, να διασφαλίσει την ανανέωση και να κατοχυρώσει την αυτόνομη πορεία της. Σε μια δύσκολη συγκυρία με τη χώρα να βρίσκεται στη δίνη μιας πολλαπλής κρίσης το μάθημα δημοκρατίας που για μία ακόμα φορά παρέδωσε το κίνημά μας είναι μια προσφορά στην αναβάθμιση της πολιτικής και του πολιτικού συστήματος. Υπό αυτή την έννοια νιώθω την ανάγκη να κάνω αυτή την παρέκβαση και την αναφορά στην Εθνική Αντιπροσωπεία. Νομίζω ότι μια πιο αισιόδοξη μέρα ξεκινά για εμάς.

Στην τελείως αντίστροφη φορά είναι η τροπολογία για τη μετάταξη υπαλλήλων της ΕΥΠ σε συνιστώμενες προσωποπαγείς θέσεις σε υπηρεσίες της ΕΛΑΣ. Αποκαλύπτει με πολύ έντονο τρόπο ότι για το εθνικό συμφέρον και το κράτος δικαίου το σχέδιο μετατροπής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών σε μια πραγματικά κομματική υπηρεσία πληροφοριών βρίσκεται σε εξέλιξη. Τέτοιος ομαδικός διωγμός υπαλλήλων που υπηρετούν σε μια τόσο κρίσιμη για την εθνική ασφάλεια υπηρεσία δεν έχει ξανασυμβεί σε όλη την περίοδο της μεταπολίτευσης αν εξαιρέσει κανείς την τριετία 1990-1993. Μάλιστα, για την πλήρη εκτέλεση αυτού του σχεδίου η Κυβέρνηση συγκρότησε σχετικά πρόσφατα την εν λόγω υποδιεύθυνση Γ΄ για τη στελέχωση της οποίας μετακινήθηκαν από άλλες θέσεις της ΕΥΠ οι υπάλληλοι που σήμερα μετατάσσονται βίαια. Φαίνεται, δηλαδή, ότι εξυφάνθηκε ένα σχέδιο συγκέντρωσης των ανεπιθύμητων πολιτικά υπαλλήλων σε μια νέα υποδιεύθυνση ώστε από εκεί να μεταταχθούν σε μία διάταξη εκτός ΕΥΠ.

Διαγράφεται, επίσης, ισχυρά και η δεύτερη φάση του σχεδίου όπου οι κενές θέσεις της υποδιεύθυνσης θα καλυφθούν προφανώς από αρεστούς υπαλλήλους. Έτσι, για χάρη του πλήρους κομματικού ελέγχου της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών δεν διστάζουν να υπονομεύσουν τους σκοπούς της αρμόδιας διεύθυνσης που αφορούν την εθνική ασφάλεια, την προάσπιση του δημοκρατικού πολιτεύματος και εν γένει των εθνικών συμφερόντων διώκοντας ουσιαστικά υπαλλήλους με πολύχρονη εμπειρία επειδή δεν ταιριάζουν πολιτικά με τις δημοκρατικές επιθυμίες. Η Κυβέρνηση για άλλη μια φορά αποκαλύπτεται ότι ταυτίζει απόλυτα το δήθεν επιτελικό κράτος με το κομματικό. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα καταβάλει καμιά προσπάθεια να μετασχηματιστεί και σε παρακράτος. Χρειάζεται πάντως δημοκρατική εγρήγορση.

Όλοι συμφωνούμε ότι η δημιουργία ενός θεσμικού πλαισίου που θα ρυθμίζει τον τρόπο λειτουργίας των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και τη σχέση του με το κράτος είναι εκ των ων ουκ άνευ για ένα σύγχρονο ανεπτυγμένο ευρωπαϊκό κράτος. Συμφωνούμε επίσης και σε κάτι ακόμα.

Ο εθελοντισμός αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά για την κοινωνία των ανθρώπων και θέτει πέρα και πάνω απ’ όλα στο κέντρο τον άνθρωπο. Ήδη από πολλά χρόνια, όχι μόνο από τότε που ξεκίνησαν τα μεταναστευτικά ρεύματα, αλλά ακόμα και στην περίοδο που ξεκινούσαν πιο έντονα οι φυσικές καταστροφές μια σειρά από εθελοντικές οργανώσεις που έκαναν την εμφάνιση τους βοήθησαν στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Οι εθελοντές μάς υπενθυμίζουν καθημερινά ότι η ανθρωπιά δεν έχει ακόμα χαθεί, ότι μέσω της ανιδιοτελούς προσφοράς και αλληλεγγύης μπορούμε να βάλουμε ένα μικρό λιθαράκι συμμετέχοντας ηθικά και πρακτικά, ώστε να βοηθήσουμε συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε ανάγκη.

Υπό αυτήν την γενική έννοια είναι καλοδεχούμενο το σημερινό σχέδιο νόμου που εισάγει η Κυβέρνηση και εμείς ως Κίνημα Αλλαγής στηρίζουμε κάθε προσπάθεια νομοθέτησης που σκοπό έχει την αντιμετώπιση παθογενειών που χρονίζουν και τη ρύθμιση θεμάτων που απασχολούν και ταλαιπωρούν τους Έλληνες πολίτες.

Όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να ομολογήσουμε ότι για ακόμα μια φορά απουσιάζει κάθε ίχνος διαλόγου με όλους αυτούς τους οποίους αφορά άμεσα το νομοσχέδιο. Τριακόσιες δύο οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών με το προτεινόμενο νομοσχέδιο υπέγραψαν κοινή δήλωση, στην οποία μαζικά θέτουν τους έντονους προβληματισμούς της έτερης πλευράς. Η κριτική τους επί του νομοσχεδίου δείχνει ότι η Κυβέρνηση δεν έλαβε υπόψη τις παρατηρήσεις τους για κρίσιμα θέματα κατά το στάδιο της διαβούλευσης, δεν συζήτησε ούτε με την Αυτοδιοίκηση, γεγονός που αποδεικνύεται από την απουσία κάθε δυνατότητας διασύνδεσης του νέου ρυθμιστικού πλαισίου, με το τρέχον πλαίσιο που σχετίζεται με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.

Ο κύριος Υπουργός παραδέχτηκε κατά τη συζήτηση πως το προτεινόμενο σχέδιο νόμου είναι μόνο ένα πρώτο βήμα, δηλαδή είναι η αρχή για τη νομοθετική ρύθμιση του αντικειμένου, του συνολικού αντικειμένου, αλλά κανείς από εμάς δεν μπορεί να δει ούτε τη μέση ούτε το τέλος αυτού του βήματος.

Το σχέδιο νόμου ρυθμίζει θέματα που χωρίς αμφιβολία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Είναι η πολλοστή φορά που έρχονται στη Βουλή διατάξεις που αφορούν οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τώρα ομολογούμε ότι γίνεται μια απόπειρα πιο συνολικής αντιμετώπισης των οργανώσεων οι οποίες βάσει των προτεινόμενων διατάξεων θα γραφούν σε ένα εθνικής εμβέλειας μητρώο, με την προϋπόθεση ότι δραστηριοποιούνται σε κάποιο από τα έξι θεματικά πεδία που προβλέπει το σχέδιο νόμου.

Πράγματι, η κοινωνία των πολιτών οργανώνεται μέχρι τώρα σε διάφορες κατευθύνσεις και αντικείμενα. Προκειμένου να καλυφθούν οι πάσης φύσεως ανάγκες έχουν συσταθεί πάρα πολλά μητρώα σε διάφορα Υπουργεία, όπου οι προϋποθέσεις εγγραφής αλλά και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτήν ποικίλουν, αλλά και αλληλεπικαλύπτονται τόσο μεταξύ τους όσο και με τα μητρώα που προτείνει το σημερινό νομοσχέδιο. Άρα το κυριότερο ζήτημα που προκύπτει βρίσκεται στις μεταβατικές διατάξεις του προτεινόμενου σχεδίου νόμου. Ενώ όπως αναγράφεται στόχος πολύ σημαντικός είναι το ενιαίο μητρώο το οποίο θα αντιμετωπίσει το φαινόμενο της πολυδιάσπασης, τελικά τα υπάρχοντα μητρώα θα καταργηθούν, όταν και εφόσον το αποφασίσει ο αρμόδιος Υπουργός. Μπορεί κάποτε, μπορεί και πότε. Μάλλον αυτό που δημιουργείται είναι ένα πλαίσιο που δεν είναι πλαίσιο.

Εμείς πιστεύουμε ότι τα στοιχεία των υφιστάμενων μητρώων θα πρέπει αυτεπάγγελτα να μεταπέσουν στο καινούργιο μητρώο αμέσως μόλις ξεκινήσει η λειτουργία του και στη συνέχεια να υπάρξει επικοινωνία με τους εκπροσώπους των οργανώσεων για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων δικαιολογητικών, ώστε να ολοκληρωθεί η εγγραφή. Το νέο μητρώο πρέπει να ξεκινήσει να λειτουργεί αμέσως μόλις καταργηθούν τα παλιά και να δοθεί ένα εύλογο μεταβατικό διάστημα για την ολοκλήρωση της εγγραφής αν χρειάζεται. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα πρόκειται για ένα μητρώο που καταργεί το φαινόμενο της πολυδιάσπασης, αλλά για ακόμα ένα μητρώο που έρχεται να προστεθεί στον μακρύ κατάλογο των μητρώων που υπάρχουν ήδη.

Ως προς το σημαντικότατο θέμα που έχει σχέση με την έννοια της διαφάνειας και της λογοδοσίας, υπάρχει ένα λογικό σφάλμα που επαναλαμβάνεται συνεχώς. Όταν ελέγχουμε την ακεραιότητα μιας οικονομικής συναλλαγής, προφανώς πρέπει να έχουμε τον νου μας και στις δύο πλευρές. Στην υποθετική περίπτωση που μια οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών δρα με δόλο και καταφέρνει να αποκομίσουν τα μέλη της οικονομικό όφελος, μέσω κρατικών χρηματοδοτήσεων, οι ασφαλιστικές δικλείδες που πρέπει να δημιουργηθούν βρίσκονται στην πλευρά της διοίκησης. Δεν πρέπει, δηλαδή, να δημιουργούμε μεγαλύτερο διοικητικό φόρτο αδιακρίτως στις οργανώσεις. Κοινό αίτημα όλων των αρμόδιων φορέων είναι η απλούστευση των διαδικασιών χωρίς γραφειοκρατία και χρονοβόρες διαδικασίες.

Στη συνέχεια ο ορισμός της κρατικής χρηματοδότησης είναι ελλιπής. Για να έχουμε εικόνα, θα πρέπει να γνωρίζουμε αναλυτικά ποιοι φορείς μπορούν να χρηματοδοτούν και ποιοι υπάγονται στη νέα διαδικασία. Μάλιστα ανώτατο όριο δεν υπάρχει. Το ύψος εξαρτάται από αυτό που θα αποφασίζει ο χρηματοδοτικός φορέας, σύμφωνα με τους κανόνες του χρηματοδοτικού φορέα. Επομένως, η νέα διεύθυνση που θα συσταθεί, ενώ θα ζητά προϋπολογισμούς και απολογισμούς, δεν θα λειτουργεί ως ελεγκτικός μηχανισμός, αλλά θα έχει καθήκοντα απλής καταγραφής και αυτό δεν είναι σωστό.

Για το άρθρο 8 παράγραφος 2 όλοι σχεδόν οι φορείς ζήτησαν την επαναξιολόγηση της εν λόγω ρύθμισης, σχετικά με τη δυνατότητα που παρέχεται στη νέα διεύθυνση να αναζητά αυτεπαγγέλτως πιστοποιητικό ποινικού μητρώου, από όπου θα προκύπτει ότι κανένα μέλος των οργάνων της διοίκησης μιας συγκεκριμένης οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών δεν έχει καταδικαστεί για κακούργημα ή πλημμέλημα για τα αδικήματα της κλοπής, υπεξαίρεσης, απάτης κ.ο.κ..

Δεν είμαστε αντίθετοι όσον αφορά στα οικονομικά εγκλήματα. Όμως, έτσι εμποδίζεται μια ουσιώδης λειτουργία που προσφέρουν οι οργανώσεις, αυτή της συμβολής στη διαδικασία επανένταξηςανθρώπων που κάποτε υπήρξαν παραβατικοί. Μια παραπέρα εξειδίκευση σ’ αυτόν τον τομέα θα ήταν σημαντική.

Και μια τελευταία πολύ σύντομη παρατήρηση και τελείωσα, κυρία Πρόεδρε. Είναι αυτή η συνήθεια της Κυβέρνησης να φέρνει εκτός διαβούλευσης άρθρα, τα οποία συνιστούν ένα ξεχωριστό νομοσχέδιο. Εδώ υπάρχουν πάρα πολλά άρθρα σε λοιπές διατάξεις που δεν αφορούν το κεντρικό ζήτημα που πραγματεύεται το νομοσχέδιο και δεν έχουν μπει σε καμία βάσανο διαβούλευσης και αφορούν πολύ σημαντικές λειτουργίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είτε αναφέρεται στο άρθρο 32 που ρυθμίζει ζητήματα επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων, στους ΟΤΑ πρώτου βαθμού, είτε αναφέρεται στα θέματα που έχουν σχέση με το προσωπικό των αναπτυξιακών οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που εμείς δεν συμφωνούμε, είτε αναφέρεται σε ρύθμιση θεμάτων του προϋπολογισμού των ΟΤΑ πρώτου βαθμού ή στις δαπάνες δήμων ή στην αφαίρεση και άλλων αρμοδιοτήτων από τα Δημοτικά Συμβούλια προς την Οικονομική Επιτροπή. Για εμάς όλα αυτά τα θέματα αποτελούν παραβίαση των βασικών κανόνων που συνθέτουν μια δημοκρατική λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και πιστεύουμε ότι δεν μπορούν να έρχονται έτσι με έναν τέτοιο τρόπο, κακήν κακώς ως μεταβατικές διατάξεις ενός νομοσχεδίου που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα τελείως διαφορετικό νομοσχέδιο και να γίνει ουσιαστική συζήτηση επιτέλους. Να δούμε, να ελέγξουμε αν η δομή που αποφασίσατε με τις νομοθετήσεις σας και μετά τις νομοθετήσεις που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ για τη λειτουργία των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν αποδώσει, πού δεν έχουν αποδώσει και να διευκολύνουμε μια συγκρότηση δημοτικών συμβουλίων με αποφασιστικές αρμοδιότητες, έτσι ώστε η αυτοδιοίκηση να αποκτήσει ένα νόημα και στον έλεγχο των οικονομικών και στον έλεγχο του προϋπολογισμού. Δεν μπορεί δηλαδή, να υπογράφει το Δημοτικό Συμβούλιο χωρίς συζήτηση την έκθεση της οικονομικής επιτροπής για προϋπολογισμό του επόμενου χρόνου. Είναι η βασική κοινοβουλευτική λειτουργία που έχουν οι δήμοι και που πρέπει να ελέγχει ουσιαστικά το Δημοτικό Συμβούλιο, για να αποφασίζει και να εγκρίνει.

Τα λέω όλα αυτά γιατί πραγματικά αυτή η νομοθέτηση που συνεχίζει να είναι κακή, συνεχίζει να είναι πρόχειρη, συνεχίζει να είναι αποσπασματική, συνεχίζει να είναι εμβαλωματική, έρχεται κακήν κακώς μέσα στα νομοσχέδια σαν ξεχωριστή, νόμιμη με λοιπές διατάξεις. Αυτό δεν μπορεί να βοηθήσει τη λειτουργία των θεσμών και ομολογώ ότι υπάρχει ένα θέμα δημοκρατίας τελικά και για το Κοινοβούλιο ο τρόπος που νομοθετεί αυτή η Κυβέρνηση.