Αφγανιστάν: Η ανάλυση των γεγονότων και ο “πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία”

Ανάλυση ισχύουσας κατάστασης

 Η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν ως μέρος της προσπάθειας για τερματισμό του 20χρονου «πολέμου ενάντια στην τρομοκρατία» δεν είναι, ούτε ήταν χθεσινό νέο.

  Η συμφωνία με την ηγεσία των Ταλιμπάν είχε γίνει το 2020 με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ενώ και ο τωρινός πρόεδρος Μπάιντεν είχε από την προεκλογική περίοδο αναφερθεί στην ανάγκη αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων, κάτι που επανέλαβε στο διάγγελμά του στις 16 Αυγούστου του ’21.

Εκείνο που δεν ήταν ωστόσο αναμενόμενο, ήταν η τόσο γρήγορη ανάληψη των ηνίων της ηγεσίας της χώρας από τους Ταλιμπάν, που κατέλαβαν την πρωτεύουσα Καμπούλ.  Εκμεταλλευόμενοι τον αποδιοργανωμένο κρατικό μηχανισμό του επίσημου κράτους του Αφγνανιστάν, οι Ταλιμπάν είναι ήδη στο προεδρικό μέγαρο.  Οι πολιτικοί του Αφγανιστάν; 

Πολλοί είναι ήδη σε ξένες χώρες, φεύγοντας από τη χώρα στην οποία πλέον κινδίνευαν.  Το ίδιο και ο πρώην πλέον πρόεδρος του Αφγανιστάν Ashraf Ghani.  Ο στρατός του Αφγανιστάν έχασε την όρεξη να πολεμήσει τους Ταλιμπάν κι έχει ουσιαστικά «παραδώσει τα όπλα».

Ο κόσμος πλέον συρρέει το αεροδρόμιο της Καμπούλ για να φύγει, δείγμα της άποψης που έχει πραγματικά ο κόσμος του Αφγανιστάν για τους βίαιους Ταλιμπάν.  Είναι γνωστό, ότι από το 2014 τα Ηνωμένα Έθνη τελείωσαν τις εχθροπραξίες με τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και έκτοτε, ακόμα και οι ειδικές δυνάμεις του Αφγανιστάν, που έχουν χρησιμοποιηθεί πολλάκις, τα βρήκαν δύσκολα με τους Ταλιμπάν.  Παρά τη στήριξη και τα δολάρια που ξοδεύτηκαν από τις ΗΠΑ για τον στρατό του Αφγανιστάν, εν πολλοίς εκείνος ήταν ισχνός κι αποδιοργανωμένος, ανίκανος να πολεμήσει τους τρομοκράτες.

Πλέον, σε μια χώρα που οι πολιτικοί φεύγουν, οι αλληλέγγυες δυνάμεις έχουν ήδη αποχωρήσει, μένει αβοήθητος ο λαός του Αφγανιστάν σε μια ασύμμετρη απειλή.  Την απειλή της διάβρωσης της οικονομικής και κοινωνικής του ζωής, την απειλή της επικράτησης της διαφθοράς, της βίας και της «λεηλασίας» της ανθρώπινης τους αξιοπρέπειας.  Το θυμικό των Ταλιμπάν, «παντρεμένο» με την κλίση τους προς τη βία είναι κίνδυνος για τη χώρα αυτή αλλά και για όλο τον κόσμο, που βλέπει αποσβολωμένος τα νέα στην τηλεόραση και στα μέσα.  

Προσπάθεια επίλυσης ή … μετριασμού του προβλήματος

Πλέον, εκείνο που αναμένει όλη η οικουμένη είναι η απάντηση της Δύσης και του πολιτισμένου κόσμου.  Ας μην φανεί παράδοξο, απολυταρχικές χώρες να αναγνωρίσει το νέο καθεστώς.  Ακόμα και ανελεύθερα καθεστώτα, όπως η Ρωσία  και η Κίνα μπορεί να το κάνουν, έχοντας στο νου τους ότι μπορεί να αποκομίσουν οφέλη.

Επιστρέφοντας όμως στις προσδοκίες του κόσμου για απάντηση στα όσα είδαμε(την κατάκηψη της Καμπούλ από τους τρομοκράτες) ήδη έγιναν διαδηλώσεις στο Λευκό Οίκο από Αφγανοαμερικανούς που φωνάζουν «Μπάιντεν, μας πρόδωσες».  Η αντίληψη της παγκόσμιας κοινότητας ότι τα πράγματα δεν μπορούσαν να γίνουν χειρότερα δεν επιβεβαιώνεται, καθώς η ηγεσία των Ταλιμπάν αθέτησε ήδη μέρος της συμφωνίας του 2020 για μείωση της βίας και ουσιαστική προσπάθεια για ειρηνευτικές διαβουλεύσεις με το κράτος του Αφγανιστάν.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από το Αφγανιστάν και αυτό δεν αλλάζει.  Δεν μπορούν όμως να σταματήσουν να βοηθούν στην αποκλιμάκωση της έντασης στην περιοχή.  Και παρότι δεν μπορούν να κάνουν κάτι εν τάχει για να ανατραπεί το νέο καθεστώς, μπορούν να τους βάλουν στη θέση τους.  Αν δεν συμφωνούν για ειρηνική μετάβαση της εξουσίας και ειρηνευτικές διαβουλεύσεις πρέπει να πείσουν τους γείτονες και τον κόσμο όλο να κάνει εμπορικό πόλεμο στο νέο καθεστώς.  Όπως έκανε η οικουμένη στο καθεστώς απαρτχάιντ σχεδόν έναν αιώνα πριν στη Νότια Αφρική. 

 Κι εν τέλει, να σταματήσουν να συναντώνται μαζί τους, να τους ασκήσουν σφοδρή πολιτική πίεση που θα τους φέρει στα όριά τους.  Αν δεν υπάρξει γρήγορα διπλωματική λύση, η λύση πρέπει να έρθει μέσω της άσκησης έντονης πίεσης, μιας και τα τόσα χρόνια και τα τόσα λεφτά που ξοδεύτηκαν στην περιοχή από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τα Ηνωμένα Έθνη φαίνεται να πέφτουν στο κενό.

Photo by Andre Klimke on Unsplash