Αυτοργάνωση ΠΑΣΟΚ: Απ. Πάνας- Γεφυρώνοντας το Θεσμικό Κόμμα με την Κοινωνία των Πολιτών, φτιάχνουμε την Παράταξη από Κάτω προς τα Πάνω

Ακολουθεί η ομιλία του υπεύθυνου για την Αυτοργάνωση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Απόστολου Πάνα κατά την συνεδρίασης της ΚΠΕ του κόμματος:

Φίλες και φίλοι,

3 Σεπτέμβρη του 1974 ήταν, όταν ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου ανακοίνωσε την ίδρυση του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, που θα άλλαζε μια για πάντα  την πορεία των πραγμάτων στην ελληνική πολιτική σκηνή και που οδήγησε τη Δημοκρατική, Προοδευτική Παράταξη σε μια ανεπανάληπτη ελπιδοφόρα και νικηφόρα πορεία, δίνοντας ταυτόχρονα νέα πνοή, σιγουριά και νέους ορίζοντες στην Ελλάδα και στους Έλληνες.

Όπως γνωρίζουμε όλοι η παράταξή μας καθ’όλη τη μακρά της πορεία μέσα στο χρόνο επιτελούσε μια σειρά από βασικές λειτουργίες που προσδιόριζαν την ίδια του τη φυσιογνωμία ως θεσμός πολιτικής οργάνωσης αλλά και αντιπροσώπευσης, επιτελώντας παράλληλα και την οργανωτική του λειτουργία, σύμφωνα με τις ιδεολογικές και πολιτικές του θέσεις. 

Η αυτοοργάνωση, που χαρακτηρίζει την ίδρυση του Κινήματός μας, πέρα από τρόπος λειτουργίας και συσπείρωσης ενεργών πολιτών, είναι μια πολιτική και ιδεολογική έννοια στην οποία οφείλουμε να επενδύσουμε. 

Πολλοί βέβαια θα αναρωτηθούν, τι είναι αυτοοργάνωση; 

Εγώ λοιπόν θα απαντήσω πως αν εξετάσουμε εντατικότερα την πολιτική ιστορία του χώρου μας, του Κινήματος Αλλαγής – ΠΑ.ΣΟ.Κ., όχι μόνο θα βρούμε την απάντηση αλλά θα δούμε και πως χάριν στην ίδρυση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. χτίστηκαν και οι απτές εννοιολογικές βάσεις του πολιτικο-ιδεολογικού της αυτοοργάνωσης στη χώρα μας.

Τι εννοώ:

Ο ιστορικός μας χώρος εξαρχής χαρακτηριζόταν ως πολυσυλλεκτικός, προοδευτικός και σοσιαλδημοκρατικός καθώς συστέγαζε πολλές και διαφορετικές απόψεις.  Έμοιαζε με μια κοινωνική συμμαχία, ουσιαστικά, ενεργών ανθρώπων απ’ όλη τη χώρα, που ενδιαφέρονταν και συμμετείχαν έχοντας ως σκοπό την αλλαγή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Το κόμμα μας λοιπόν ήταν πάντα ανοιχτό σε όλους όσους ήθελαν να συμμετέχουν. Πάνω σε αυτή του τη λειτουργία στηρίχτηκε και κατάφερε να σφυρηλατήσει ακατάλυτους δεσμούς με την πλειοψηφία του Ελληνικού λαού, προχωρώντας πάντα σε από κοινού γόνιμες συνθέσεις και συλλογικές υπερβάσεις.

Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. δηλαδή δημιούργησε δεσμούς βαθιάς εκτίμησης και εμπιστοσύνης. Δεσμούς πολιτικούς και συναισθηματικούς με τον κάθε έναν Έλληνα πολίτη καθώς ήταν ουσιαστικά ένα προσβάσιμο κι ανοιχτό κόμμα, το οποίο έμπρακτα απέδειξε, πως η κοινωνία των πολιτών είναι ο μόνος πραγματικός σύμμαχός μας στη μάχη για μια κοινωνία με λιγότερες ανισότητες και καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους μας.

Σήμερα τα δεδομένα έχουνε αλλάξει. 

Μιλάμε για την 4η βιομηχανική επανάσταση. 

Η έννοια του ανοιχτού κόμματος, πλέον, συμπληρώνεται και ταυτίζεται με το ψηφιακό, ως απόρροια των νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων.

Επιπλέον, οι τεκτονικές ανακατατάξεις, που γέννησαν οι συνεχόμενες κρίσεις με τις όποιες επιπτώσεις στο κομματικό και εκλογικό τοπίο, συνιστούν αφορμή για μια συνολικότερη επανεξέταση και ανασυγκρότηση του χώρου μας. 

Συνυπολογίζοντας μάλιστα και τη στιγμή αυτή, που έχουμε κάνει μια νέα αρχή με την εκλογή του νέου μας προέδρου, του Νίκου Ανδρουλάκη, η οποία σηματοδοτεί την ευρεία ανανέωση, η οργανωτική ανασυγκρότησή μας είναι πιο επιτακτική από ποτέ.

• Η οργανωτική ανασυγκρότησή μας, λοιπόν, έχει σκοπό την προώθηση ενός μοντέλου εσωκομματικής δημοκρατίας, βασιζόμενο στην αδιαμεσολάβητη σχέση ανάμεσα στον Πρόεδρο και το μέλος ή φίλο του κόμματός μας και φυσικά στην ανάδειξη της φυσικής ή διαδικτυακής διαβούλευσης ως βασική αρχή λήψης αποφάσεων. Άλλωστε ένα πολιτικό κόμμα και πόσο μάλλον το δικό μας πρέπει να είναι η κεντρική διαμεσολαβητική δομή ανάμεσα στην κυβέρνηση και στην κοινωνία.

Θέτουμε λοιπόν τη σχέση κομματικής ηγεσίας και μελών σε νέα βάση κατά τα σύγχρονα πρότυπα, εργαλειοποιώντας ακόμα και τα απλά μέλη ως έναν επιπλέον οργανωτικό πόρο. 

Και μη ξεχνάτε πως το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχει αναδειχτεί ως ο πλέον βασικός εισηγητής των συγκεκριμένων οργανωτικών μετασχηματισμών στο ελληνικό κομματικό σύστημα, με σημείο τυπικής αφετηρίας την άμεση εκλογή Προέδρου από τα μέλη και τους φίλους την 8η Φεβρουαρίου του 2004. 

Οι ολοένα και πιο σύνθετες μεταβαλλόμενες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες επιβάλλουν την άμεση επαφή του χώρου μας με την κοινωνία, αρχικά ως σώμα πολιτών κι έπειτα ως εκλογικό σώμα, ώστε να επουλωθούν και οι όποιοι τρωθέντες μας κοινωνικοί δεσμοί.

Η αυτοοργάνωση επομένως για εμάς αποτελεί ένα συμμετοχικό εγχείρημα, το οποίο θα επανασυνδέσει την εσωκομματική δημοκρατία με τη δημοκρατία σε επίπεδο πολιτικού συστήματος, ανατρέποντας τις όποιες κοινωνικές δυσπιστίες που κατά τα τελευταία χρόνια έχουν χαρακτηρίσει το πολιτικό σώμα απέναντι τόσο στον κομματικό θεσμό όσο και στους δημοκρατικούς θεσμούς.

Παράλληλα όμως υπάρχει και η ανάγκη του πολίτη για ενεργή συμμετοχή με ουσιαστικό λόγο και ουσιαστική δύναμη επιρροής και απόφασης. Μιαν ανάγκη για συμμετοχή η οποία αποδείχτηκε και εκφράστηκε με την εντυπωσιακά μεγάλη προσέλευση στις πρόσφατες εκλογές ανάδειξης Προέδρου μας. Και η μεγάλη αυτή προσέλευση με τη σειρά της μας δείχνει το δρόμο που πρέπει να διαβούμε, αυτόν της από κάτω προς τα πάνω πορείας της αυτοοργάνωσης.

Οι ενεργοί πολίτες πιστεύουν στις πρωτοβουλίες με πολιτική δράση και όχι στην κατευθυνόμενη κομματική καθοδήγηση, αυτό- οργανώνονται, συν-βρίσκονται και συν-διαλέγονται έξω από τη λογική επιβίωσης των παραδοσιακών κομματικών μηχανισμών, θέτοντας τα θέματα του διαλόγου χωρίς τις δεσμεύσεις. 

Έχουμε δηλαδή μια ταύτιση των αναγκών του χώρου μας και του ενεργού πολίτη, που είναι απολύτως αναγκαία για ένα ζωντανό κόμμα, με ενεργά μέλη που θα αντιλαμβάνονται τι συμβαίνει στις τοπικές κοινωνίες, με συγκεκριμένες κοινωνικές αναφορές, για να μπορούν να μεταφέρουν τα κατάλληλα μηνύματα, έγκαιρα και έγκυρα.

Αξιοποιώντας την τεχνολογία και τη χρόνια δημοκρατική οργάνωση του πολιτικού μας φορέα, μπορούμε πιο ώριμοι από ποτέ να προχωρήσουμε σε μια σύγχρονη μορφή οργάνωσης, 

• που θα αναδεικνύει πολιτικές θέσεις και
• θα διατηρεί το θεσμικό χαρακτήρα της, 

επιδιώκοντας την αλληλεπίδραση με την κοινωνία και τους φορείς της, στηριζόμενη στην εξωστρέφεια τις συνέργειες και τη δικτύωση.

Αυτοοργάνωση δηλαδή ίσον συμμετοχή και συμμετοχή ίσον δημοκρατία.

Δύναμή μας στο εγχείρημα αυτό είναι οι πολίτες και η συνεχής επικοινωνία μας μεταξύ τους.

Άρα η αυτοοργάνωση δεν πραγματοποιείται σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Είναι μια συνεχής διαδικασία που ξεκίνησε από τον Ανδρέα Παπανδρέου και τώρα επαναπροσδιορίζεται και ενισχύεται περεταίρω με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία.

Σήμερα λοιπόν πραγματοποιείται η πρώτη ανοιχτή πρόσκληση. Σε κάθε πολίτη που πιστεύει σε εμάς και θέλει με τις προτάσεις του να συμβάλει στην προσπάθειά μας για ένα καλύτερο αύριο σε κάθε επίπεδο. Γι’ αυτό και το κάλεσμά μας ταυτίζεται με τον κάθε ρόλο του πολίτη.

Και τι εννοούμε: 

Να ενώσουμε τη φωνή μας

α) με τον πολίτη ως δημότη, που τον απασχολούν τα ζητήματα τα οποία συνδέονται με τον τόπο που κατοικεί και εργάζεται, 

β) με τον πολίτη ως ψηφοφόρο, που έχει το βασικό πολιτικό δικαίωμα να επιλέγει αυτούς που θα τον εκπροσωπούν στο πλαίσιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, 

γ) με τον πολίτη ως εργαζόμενο, που ανήκει σε μια κοινωνική ομάδα με συγκεκριμένα συμφέροντα και επιδιώξεις και φυσικά

δ) με τον πολίτη ως πρόσωπο, με το ατομικό δικαίωμα της αδιαμεσολάβητης προσωπικής έκφρασης των απόψεων και των προσδοκιών του.

Πέραν αυτών όμως, δε πρέπει να λησμονούμε πως η αυτοοργάνωση αποτελεί με τη σειρά της και τον κατεξοχήν μηχανισμό προβολής και διάδοσης των θέσεων μας, των αξιών και των προγραμματικών μας προτάσεων.

Υπό το πρίσμα αυτό, αντιληπτή γίνεται η καίρια σημασία της κομματικής μας αυτοοργάνωσης, που θα διασφαλίσει την πολλαπλότητα της αμφίδρομης επικοινωνίας με τον πολίτη.

Πως μπορούμε τώρα να κινηθούμε, έχοντας ως γνώμονα όλα όσα ειπώθηκαν, στην υλοποίηση ενός ανοιχτού, θεσμικού και ψηφιακού κόμματος, με εσωκομματική δημοκρατία, ισχυρό και ικανό να ανταποκριθεί στο ρόλο του στις νέες, πρωτόγνωρες συνθήκες.

Τα  βήματα που προτείνω να ακολουθήσουμε είναι τα εξής:

1. Σήμερα απευθύνουμε κάλεσμα στα 270.000 μέλη και φίλους, αλλά και σε όποιον άλλο πολίτη επιθυμεί να δηλώσει  την ενεργή συμμετοχή του στο νέο εγχείρημα.

Σε όσους δηλαδή θέλουν να διαθέσουν  χρόνο, σκέψη και δράση για την παράταξη. Σε όσους επιθυμούν να συμμετάσχουν στη νέα μας προσπάθεια. Σε ένα νέο Κίνημα βάσης, συγκροτώντας: 

• επιτροπές αυτοοργάνωσης ανά θεματικό δίκτυο αλλά και 
• τοπικές πρωτοβουλίες πολιτών στους δήμους τους, στις πόλεις τους και στον εργασιακό τους χώρο, ώστε πλέον να αποκτήσουμε φωνή και εκεί που δεν είχαμε.

2. Άμεσα με τη συμμέτοχη των στελεχών του Κινήματος ξεκινάμε πανελλαδική εξόρμηση, περνώντας το μήνυμα της συμμετοχής, της ανανέωσης, της ενότητας και της πολιτικής αυτονομίας σε κάθε γωνιά της χώρας.
3. Ενισχύουμε συγχρόνως τον ανοικτό διάλογο  με συλλογικότητες, σωματεία, με οργανώσεις της κοινωνία των πολιτών, υλοποιώντας ειδικές θεματικές εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα, με φυσική ή ψηφιακή διαδικασία

Τα 3 αυτά βήματα αποσκοπούν στην αναγκαία αποκέντρωση της παράταξής μας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, ενώ το 

4ο βήμα, η παράλληλη υλοποίηση ή και θεσμοθέτηση των Περιφερειακών Πολιτικών Εργαστηρίων θα συμβάλει στην ενίσχυση της δυνατότητας συμμετοχής των πολιτών, δίνοντας τους απευθείας τον πρώτο λόγο,  με  ανοικτή συμμετοχή, έτσι ώστε να συνδιαμορφωθεί και η ατζέντα του Συνεδρίου μας.

Τέλος υιοθετούμε την καινοτομία της Ψηφιακής οργάνωσης μέσω της ψηφιακής κοινωνίας: 

Όλα τα μέλη μπορούν να προτείνουν δίκτυα και θεματικές / οργανώσεις και να προσκαλέσουν και άλλους, στηριζόμενοι από την απευθείας επικοινωνία των μελών και φίλων με τους τομείς πολιτικής του κόμματος .

Σύντροφοι και συντρόφισσες η αυτοοργάνωση της παράταξης είναι μια βαθιά πολιτική επιλογή και δε μπορεί να είναι μια διαδικασία fast track με ημερομηνία λήξης. Οφείλει να μετεξελιχθεί σε  μια μόνιμη υποστηρικτική διαδικασίας στο οργανωμένο κόμμα, που θα γίνεται φορέας έκφρασης των αναγκών των πολιτών και της κοινωνίας.

Επιμένουμε στην αυτοοργάνωση, σημαίνει πως επιδιώκουμε μια διαδικασία ανοιχτής συμμετοχής και συνδιαμόρφωσης του χώρου μας, με όλα τα μέσα. 

Σήμερα λοιπόν ανοίγουμε ξανά τις πόρτες του ΠΑ.ΣΟ.Κ. – Κινήματος Αλλαγής στην κοινωνία με στόχο την από κοινού οικοδόμηση ενός σύγχρονου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, που με αφετηρία τις διαχρονικές αρχές και αξίες μας, προσδοκά να χαράξει μια νέα πορεία, συμβατή με τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας.

Θέλουμε η Παράταξή μας να σέβεται τους θεσμούς και τη δημοκρατία, κι αυτό πρέπει να αντανακλάται και στην εσωτερική λειτουργία του κόμματος. Όπως πολλάκις έχει υπογραμμίσει και ο Πρόεδρός μας «Θεσμικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα σημαίνει αξιοκρατική λειτουργία, εσωτερική διαφάνεια και προγραμματική συζήτηση στη βάση της κοινωνίας. Ένα κόμμα συλλογικής διαβούλευσης, με πρόγραμμα που το συνδιαμορφώνουν οι κοινωνικοί φορείς μαζί με την κοινωνία των πολιτών.

Ο λαός πρέπει να συμμετέχει σε δημοκρατικές διαδικασίες καθημερινά, όχι κάθε τέσσερα χρόνια. Αυτή ήταν από το 1974 η φιλοσοφία του χώρου μας.

Απλά τώρα θα ενισχυθεί και ψηφιακά.

Ξεκινήσαμε ως Κίνημα Βάσης και Αυτοοργάνωσης κι έτσι ανανεωμένοι συνεχίζουμε.

Δε ξεκινάμε από το μηδέν αλλά επανασυνδεόμαστε με τρόπο σύγχρονο με τους ιστορικούς και ιδεολογικούς δεσμούς μας.

Μαζί με τους πολίτες θα ενώσουμε τις ανησυχίες μας, τους αγώνες μας, τα βιώματά μας και τα οράματά μας για ένα καλύτερο αύριο, όπου το Κίνημα θα αποφασίζει μόνο του για τις θέσεις του. 

Σήμερα, πιο επίκαιρη και πιο to the point από ποτέ μοιάζει η αξέχαστη φράση:

«Από το λαό, με το λαό, για το λαό».

Αυτό είναι αυτοοργάνωση!

Και το ζητούμενό μας μέσω της αυτοοργάνωσης είναι να υπάρξουν μηχανισμοί που δεν θα είναι διαχωρισμένοι από την κοινωνία. 

Που η διαρκής αναζήτηση και συγκέντρωση εμπειριών θα είναι αυτοσκοπός μας.

Είμαστε περήφανοι για τη διαδρομή της Παράταξής μας. Διδαγμένοι από την αυτοκριτική, τις αδυναμίες και τα λάθη μας, αφυπνισμένοι για αυτά που έρχονται και ανανεωμένοι από τον παλμό και τη συμμετοχή των 270.000 νέων φίλων και μελών.

Ήρθε η ώρα να αποσαφηνίσουμε την ταυτότητα και τον προορισμό μας.

Να αναπαραστήσουμε την εξέλιξη του Κινήματός μας σύμφωνα με τις αλλαγές των ιστορικών περιόδων που ζούμε και να συμπορευτούμε με την εποχή μας και τα νέα δεδομένα της

• Υπάρχουν Σοσιαλδημοκράτες και Προοδευτικοί Πολίτες με αγωνίες και ελπίδες.
• Υπάρχουν κοινωνικές δυνάμεις με αναφορές, με συνείδηση και με απαιτήσεις.

Μαζί λοιπόν θα ανανεώσουμε ουσιαστικά το όραμά μας, το πρόγραμμά μας, τις προτεραιότητές μας. 

Προσδιορίζουμε ξανά, με όρους διαχρονικής συνέχειας και προοπτικής, ποιοι είμαστε, ποιους εκπροσωπούμε και τι εκφράζουμε κοινωνικά, πολιτικά, ιδεολογικά και προγραμματικά.

Η ουσιαστική σχέση με τους πολίτες και μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας, θα διαμορφώσει εκ νέου το ήδη από τη γέννησή του συμμετοχικό κόμμα, που μαζί με τον κόσμο θα παίρνει μέρος στη λήψη αποφάσεων και στην δημιουργία θέσεων, αλλάζοντας ουσιαστικά τη δομή του κόμματος. 

Ο έλεγχος της δομής της παράταξής μας θα είναι κατανεμημένος σε ολόκληρη τη χώρα κι όλα αυτά τα μέρη θα συνεισφέρουν εξίσου στην αυτο-οργάνωση του Κινήματος.

Προχωράμε λοιπόν στην ανασυγκρότηση του ιστορικού πολυσυλλεκτικού μας χώρου.

Με ανοιχτές διαδικασίες, που ενισχύουν τη συμμετοχή.

Με διάλογο και συνεχή επαφή με την κοινωνία.

Αξιοποιώντας την  σύγχρονη τεχνολογία αλλά και τις παραδοσιακές μεθόδους οργάνωσης, παίρνουμε ξανά την παράταξη στα χέρια μας δημιουργώντας  ένα κίνημα από κάτω προς τα πάνω . 

Θέτουμε λοιπόν τη σχέση κομματικής ηγεσίας και μελών σε νέα βάση κατά τα σύγχρονα πρότυπα.

Κι ας μη ξεχνάμε πως ο δρόμος για την ανανέωση, την ενότητα και την πολιτική αυτονομία είναι ο δρόμος της αυτοοργάνωσης . 

Αυτό θέλουμε 

Αυτό θα κάνουμε 

Και αυτό θα πετύχουμε 

Καλό μας αγώνα !

Μπορούμε κι εμείς!

Βρίσκομαι στη διάθεσή σας για τυχόν ερωτήσεις.

Ευχαριστώ πολύ για τη προσοχή σας