Ανδρέας Παπανδρέου: 24 χρόνια από τον θάνατο ενός απο τους μεγαλύτερους ηγέτες στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Τον ιδρυτή του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος που έμελλε να αλλάξει τις τύχες εκατομμυρίων ανθρώπων και να σημαδέψει ολόκληρες γενιές που ακόμα και σήμερα, μιλούν για αυτόν και “βουρκώνουν” από συγκίνηση..

Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου πέθανε μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη. Ο θάνατός του προκάλεσε κύμα συγκίνησης σε όλη τη χώρα.

Εκφωνήθηκαν δώδεκα επικήδειοι λόγοι, ενώ διεθνείς πολιτικές προσωπικότητες βρέθηκαν στην εξόδιο ακολουθία, όπως ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Ρόμπερτ Ρούμπιν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Κλάους Χενς, ο Πρόεδρος της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Βιμ Κοκμ ο πρώην πρωθυπουργός της Ισπανίας και στενός φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου Φελίπε Γκονθάλεθ, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας Αλεξάντερ Μέξι, ο πρωθυπουργός της ΒουλγαρίαςΖαν Βίντενοφ, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Χραντ Μπαγκρατιάν, ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας Γιάνεζ Ντρνόβσεκ, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Κλάους Κίνκελ, ο υπουργός Άμυνας της Μεγάλης Βρετανίας Μάικλ Πορτίλο, ο αντιπρόεδρος της Ρωσικής κυβέρνησης Βιτάλι Ιγκνατένκο, ο υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Λόυντ Αξγουόρθι, ο αντιπρόεδρος της Ουκρανίας Ιβάν Κάδρας, ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών της ΜάλταςΓκουίντο Ντε Μάρκο, υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου Ερίκ Ντερικέ, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Εμρέ Γκιονενσάι και ο ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της Τουρκίας Ερντάλ Ινονού, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Αλί Αχμάρ Βελαγιατί, ο γενικός γραμματέας του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Λιονέλ Ζοσπέν, ο πρόεδρος του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD) Όσκαρ Λαφοντέν, η πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Πωλίν Γκρην και πολλοί άλλοι.Ύστατο φόρο τιμής στον Ανδρέα Παπανδρέου απέτισαν ηγέτες και προσωπικότητες από όλο τον κόσμο.

Ιστορική έχει μείνει η ομιλία του γιου του, Γιώργου Παπανδρέου, με τη φράση «πατέρα, άκουσες τα νέα;» να ορίζει το τέλος μιας εποχής.

Με την ίδρυση του, το ΠΑΣΟΚ επηρέασε σημαντικά την πολιτική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας. Στην ιδρυτική διακήρυξή του, στις «3 του Σεπτέμβρη» του 1974. Ο Ανδρέας Παπανδρέου διετέλεσε πρωθυπουργός τις περιόδους 1981-1989 και 1993-1996. Επί ημερών του έγινε η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, ο εκδημοκρατισμός του συνδικαλιστικού κινήματος αλλά και των Ενόπλων Δυνάμεων, η δημιουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), καθώς και η συνταγματική αναθεώρηση του 1985-1986, η οποία παγίωσε το σύστημα κοινοβουλευτικής εξουσίας που ισχύει έως και σήμερα.

Γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου του 1919 στην Χίο. Γιος του Γενικού Διοικητή Αιγαίου τότε και μετέπειτα πρωθυπουργού, Γεωργίου Παπανδρέου, και της Σοφίας Μινέικο, κόρη Πολωνού αριστοκράτη. Μεγάλωσε στην Αθήνα και φοίτησε στο Κολλέγιο Αθηνών. Σε ηλικία 15 ετών δημιουργεί το Μαρξιστικό περιοδικό «Ξεκίνημα», δημοσιεύοντας πολλά κείμενα για τον Σοσιαλισμό. Το υπουργείο Παιδείας, ύστερα από παρέμβαση της δεξιάς εφημερίδας «Εστίας», διέταξε ανακρίσεις και οι μαθητές που είχαν παρεκτραπεί, τιμωρήθηκαν με κακή διαγωγή στο ενδεικτικό τους.

Το 1964 εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής με την «Ένωση Κέντρου». Μετείχε στην κυβέρνηση του πατέρα του ως υπουργός Προεδρίας και αργότερα ως αναπληρωτής υπουργός Συντονισμού. Την διετία της πολιτικής αστάθειας 1965-67, θα κερδίσει την συμπάθεια των πρώην ΕΑΜιτών και ΕΛΑΣιτών, των οποίων την εμπιστοσύνη δεν έχασε ποτέ. Η ηγεσία της Αριστεράς τον έβλεπε βέβαια καχύποπτα, όπως και ο ίδιος άλλωστε.

Με το ξέσπασμα της δικτατορία συνελήφθη, αλλά αφέθηκε ελεύθερος οκτώ μήνες αργότερα, μετά από παρέμβαση διανοούμενων και πολιτικών στον πρόεδρο των ΗΠΑ Λίντον Τζόνσον. Στις αρχές του 1968 έφυγε από την χώρα και πήγε στην Στοκχόλμη, όπου ίδρυσε το ΠΑΚ (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα), που έδρασε αντιδικτατορικά στο εξωτερικό.

Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974, ίδρυσε το ΠΑΣΟΚ (Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα). Στις 17 Νοεμβρίου, οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στις εκλογές, λαμβάνοντας 13,58%  και 12 έδρες στη Βουλή. Στην πολιτική του θα ξεκινήσει να επικρατεί η αντιαμερικανική και αντιΝΑΤΟϊκή χροιά.

Το 1977, το ΠΑΣΟΚ θα γίνει αξιωματική αντιπολίτευση λαμβάνοντας ποσοστό 25,34% και 93 βουλευτές. Το ΠΑΣΟΚ κατάφερε τελικά να έρθει στην εξουσία το 1981, την «ώρα της αλλαγής», όπως είχε ονομαστεί, λαμβάνοντας ποσοστό που άγγιξε το 48,1%. Η έννοια της «Αλλαγής», βρισκόταν στο γεγονός πως ύστερα από μια μακρά περίοδο δεξιάς κυβέρνησης, την εξουσία πήρε ένα κόμμα που διέπεται από τις αρχές του Σοσιαλισμού. Η προεκλογική εκστρατεία του Α. Παπανδρέου στηρίχτηκε σε συνθήματα όπως «Εδώ και τώρα αλλαγή» και «Η Ελλάδα στους Έλληνες», ενώ ο ίδιος καλλιέργησε το προφίλ του πολιτικού που βρισκόταν σε άμεση επαφή και επικοινωνία με τα λαϊκά στρώματα• συνήθως προσφωνούνταν, από φίλους και αντίπαλους, με το μικρό του όνομα, «Ανδρέας».

Το 1985 το ΠΑΣΟΚ κερδίζει ξανά τις εκλογές.Μπροστά στο μεγαλύτερο κοινό που έχει γνωρίσει ποτέ η Ελλάδα απο σύστασης Ελληνικού Κράτους, ο ίδιος συγκινημένος, δηλώνει πως “Όμοια μετεκλογική συγκέντρωση δεν έχω δει ποτέ ξανά στην ζωή μου!”. Όμως 3 χρόνια αργότερα θα ξεσπάσει το σκάνδαλο Κοσκωτά,μετά από συσπείρωση δυνάμεων της ΝΔ και της Αριστεράς, στο οποίο κατηγορήθηκαν για ενεργή συμμετοχή στελέχη της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανόμενου και του Ανδρέα Παπανδρέου. Αθωώθηκαν πανηγυρικά τόσο τα στελέχη όσο και ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Στις εκλογές του 1989 θα ηττηθεί, αλλά το ΠΑΣΟΚ θα επιστρέψει στην εξουσία το 1993. Απαλλαγμένος από τις κατηγορίες του σκανδάλου Κοσκωτά, επέστρεψε θριαμβευτής και έλαβε 47%. Όμως η πολιτική ένταση των προηγούμενων χρόνων και η περιπέτεια του σκανδάλου έχουν επιβαρύνει την υγεία του. Στις 21 Ιουνίου του 1995, θα εισαχθεί στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο εσπευσμένα. Οι πιέσεις που του ασκούνται, τον αναγκάζουν τον Ιανουάριο του 1996 να υπογράψει την παραίτησή του, δηλώνοντας πως τα «τα προβλήματα της χώρας δεν μπορούν να περιμένουν».

Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου πέθανε μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη. Ο θάνατός του προκάλεσε κύμα συγκίνησης σε όλη τη χώρα.

Mε πληροφορίες απο τον Τυπο της εποχής και “Τα ΝΕΑ”.