ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Γράφει ο Αναπληρωτής Γραμματέας του τομέα Περιβάλλοντος του Κινήματος Αλλαγής:

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος σήμερα και όπως συνηθίζεται κάθε χρόνο τέτοια μέρα, από το 1972 που καθιερώθηκε ο εορτασμός της από τον ΟΗΕ, στο επίκεντρο βρίσκονται αναφορές στα περιβαλλοντικά προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει ο πλανήτης. Τις τελευταίες δεκαετίες βιώνουμε τις οδυνηρές συνέπειες της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, πρωτίστως στην υγεία μας. Η ατμοσφαιρική ρύπανση, η υδατική κρίση και η θερμική επιβάρυνση είναι όψεις μιας ενιαίας πραγματικότητας την οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε με ένα πνεύμα ολικής αναθεώρησης των σχέσεων του Ανθρώπου με τη Φύση, της Οικονομίας με το Οικοσύστημα. Η διαδικασία αυτή είναι κατά βάση ζήτημα Πολιτικής.

Ακριβώς ένα μήνα πριν ψηφίστηκε το σχέδιο νόμου για το περιβάλλον το οποίο είχα σημειώσει ότι βρίσκεται σε δυσαρμονία με την εποχή του, αντιτείνοντας ότι η περιβαλλοντική πολιτική απαιτεί υπερβάσεις και ρήξεις. Γράφοντας για «υπερβάσεις» και «ρήξεις» είχα τότε στο μυαλό μου τον Αντώνη Τρίτση και τη θητεία του στο Υπουργείο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος (1981-1984). Χωροτάκτης – πολεοδόμος ο ίδιος γνώριζε το μείζονα ρόλο που διαδραματίζει ο χωροταξικός σχεδιασμός στην ορθολογική διαχείριση και προστασία του περιβάλλοντος, όπως επίσης στην παραγωγική – αναπτυξιακή διαδικασία. Αντιπροσωπευτικός του έργου του ο Οικιστικός Νόμος 1337/83 που θέσπιζε τις Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου σε περιαστικές και περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές (δάσοι, βιότοποι, κ.α). Στην πολιτική του σκέψη και δράση η διαχείριση του χώρου ισοδυναμούσε με τη διαχείριση του περιβάλλοντος. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά το διάστημα της υπουργικής του θητείας διαμορφώθηκαν σε επίπεδο Νομών προγράμματα χωροταξικής οργάνωσης και δομής. Έργο ρηξικέλευθο για την εποχή εκείνη. Από το πολύτιμο αρχείο του Πέτρου Συναδινού, δρα. Αρχιτέκτονα-πολεοδόμου, συνεργάτη του Αντώνη Τρίτση, αλίευσα ένα μικρό τμήμα αυτής της συστηματικής εργασίας, συγκεκριμένα για το Νομό Αιτωλοακαρνανίας.

Το κείμενο της εισαγωγής του Υπουργού Α. Τρίτση έχει επίκαιρο χαρακτήρα και το κυριότερο, θέτει σ’ ένα κοινό και συνεκτικό πλαίσιο προβληματισμού τις έννοιες του «περιβάλλοντος», του «χώρου», του «σχεδιασμού» και της «ανάπτυξης».

Οι σύγχρονες αντιλήψεις του συνοδεύονταν από την πλήρη και κατηγορηματική του άρνηση να πολιτευθεί ως γραφειοκράτης. Οι προτάσεις του δέχθηκαν πυρά κριτικής και αμφισβήτησης. Κι όμως σήμερα αποτιμώνται ως πρωτοποριακές.

Στο κείμενο που ακολουθεί συναισθάνεται κανείς τις οραματικές του σκέψεις και τις έντονες αγωνίες του. Σήμερα από το παράδειγμα του Αντώνη Τρίτση μπορούμε να αντλήσουμε πολύτιμες γνώσεις για τις αλλαγές των επόμενων χρόνων με αιχμή το περιβάλλον, το οικονομικό μοντέλο και την κοινωνική ευημερία. Οι προκλήσεις είναι πια εδώ.