Γ. Κατρούγκαλος:  Αναγκαίος ο διάλογος με την Τουρκία- Η νέα προκλητική της συμπεριφορά θα μπορούσε, όμως,  να είχε αντιμετωπιστεί, εάν η κυβέρνηση είχε εξασφαλίσει πλαίσιο ευρωπαϊκών κυρώσεων- Συμπίλημα με θετικά και αρνητικά σημεία ο Οργανισμός του ΥΠΕΞ- Αναγκαία η άμεση θέσπιση Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας

Σημεία παρέμβασης του Τομεάρχη Εξωτερικών της Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργου Κατρούγκαλου στη Διαρκή Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εξωτερικών

Εύλογα τοποθετήθηκαν πριν από λίγο 5 ιστορικά στελέχη της ΝΔ, πρώην υπουργοί, ο κυβερνητικός Εκπρόσωπος, αγαπητέ κ. Πρόεδρε η προκάτοχός σας στη θέση της προεδρίας της επιτροπής Εξωτερικών υποθέσεων, ανησυχώντας για τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά. Δεν συμμερίζομαι απολύτως το περιεχόμενο της δήλωσης, εμείς έχουμε τοποθετηθεί επανειλημμένως υπέρ του διαλόγου και της συνέχισης των διερευνητικών ως του μοναδικού τρόπου λύσης της διαφοράς μας με την Τουρκία.

Όμως οι πρόσφατες προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας αποδεικνύουν πόσο δίκιο είχαμε όταν σας ασκούσαμε κριτική  για την αδυναμία του κ. Μητσοτάκη να εξασφαλίσει ένα ουσιαστικό πλαίσιο κυρώσεων πριν την έναρξη των διερευνητικών που θα κρατούσε στο τραπέζι του διαλόγου την Τουρκία με σοβαρότητα, χωρίς απειλές και εκβιασμούς και με πλαίσιο της συζήτησης αποκλειστικά και μόνο το Διεθνές δίκαιο για τη διαφορά που έχουμε για την οριοθέτηση των θαλάσσιων οικονομικών ζωνών.

Οι παρατηρήσεις μας για το Νομοσχέδιο:

Θέλω να είμαι δίκαιος και όπως και στην αρχική μου τοποθέτηση πρέπει να πω ότι βρίσκω και θετικά στοιχεία στον σχεδιασμό του Οργανισμού, που καταθέσατε: Πήρατε υπόψη την προεργασία που είχαμε κάνει και σε μεγάλο βαθμό επαναλαμβάνετε αυτούσιες προτάσεις του δικού μας Σχεδίου Οργανισμού, ειδικά σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η πρωτοποριακή διαχείριση των απορρήτων δαπανών, που  υπόκεινται πλέον στον έλεγχο της Βουλής. Επίσης υιοθετήσατε την πρόταση μας για το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, ενώ και ως προς τα ζητήματα της συγκέντρωσης της εξωστρέφειας της χώρας στο ΥΠΕΞ, ολοκληρώνεται νομίζω μία θετική μεταρρύθμιση. Ολοκληρώνεται όμως ημιτελώς: Δεν είναι μόνο το Ινστιτούτο Ελληνικού Πολιτισμού που δεν συμπεριλαμβάνεται στην πρότασή σας, αφήνοντας εκτός την πολιτιστική διπλωματία, αλλά και υφίσταται και ένα μπρος-πίσω στην περίπτωση του ΟΟΣΑ. Ενώ η οικονομική διπλωματία συγκεντρώνεται ορθώς στο υπουργείο δεν καταλαβαίνω γιατί έπρεπε να αντιστραφεί το θετικό βήμα που κάνατε, να επιστρέψετε την εποπτεία του ΟΟΣΑ στο Υπουργείο Οικονομικών. Όμως υπάρχουν και πολλά αρνητικά, και μάλιστα όχι μόνο σημειακά, αρνητικά που επηρεάζουν τη φυσιογνωμία του νομοσχεδίου.

Την αυστηρότερη σχετική κριτική την άσκησε, παραδόξως και ίσως άθελα του, ο εισηγητής της ΝΔ., ο οποίος το χαρακτήρισε δύο φορές, ως «συμπίλημα». Συμπίλημα ορίζει το λεξικό Μπαμπινιώτη οτιδήποτε προκύπτει από ανάµειξη ετερόκλιτων στοιχείων, για παράδειγμα. «πρόκειται για συμπίλημα ιδεών, που δεν έχουν ειρμό ή συνοχή».   Πράγματι πρόκειται περί συμπιλήματος. Αθροίζονται οργανωτικές διατάξεις που δεν έχουν θέση στον οργανισμό, ενώ η ενσωμάτωση του οργανογράμματος προκαλεί προβλήματα και από την άποψη ότι δεν έχει ολοκληρωθεί μια δουλειά σε βάθος για την αναγκαία διοικητική αναδιοργάνωση. Π.χ. Μία διεύθυνση δεν είναι λογικό να καλύπτει ταυτόχρονα την ΕΕ, τις ΗΠΑ τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Είναι εντελώς χωρίς κοινά χαρακτηριστικά πολιτικά ή οικονομικά. Τρίτο πρόβλημα είναι η αποδυνάμωση της ΓΓ Αποδήμων.  Και σε αυτό συμπίπτουμε από διαφορετικές αφετηρίες σε μία κριτική που άσκησε η κα Μπακογιάννη. Η σύμπτωση αρμοδιοτήτων της δημόσιας διπλωματίας και των αποδήμων στην ίδαι γενική γραμματεία αποδυναμώνει και τους δύο τομείς, πολύ περισσότερο δε τον κρίσιμο τομέα της διασποράς. Τέταρτο θέμα είναι η αποδυνάμωση του πολιτικού και στρατηγικού ρόλου των Διευθύνσεων. Προσπαθήσατε να εφαρμόσετε τον κορσέ του «επιτελικού κράτους» στο ΥΠΕΞ μολονότι δεν ταιριάζει με τη φυσιογνωμία του. Οι προτάσεις σας αποδυναμώνουν το στρατηγικό ρόλο των πολιτικών διευθύνσεων του Υπουργείου.

Η σημαντικότερη όμως θεσμική έλλειψη, γιατί ενισχύει το κενό στρατηγικής για το οποίο συνεχώς σας ασκούμε κριτική,  είναι η πλήρης έλλειψη πρότασης για το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Εδώ υφίσταται το άτοπο να έχετε ορίσει Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας χωρίς να υπάρχει η αντίστοιχη δομή, χωρίς να υπάρχει Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Χαρακτηριστική περίπτωση που βάζει κανείς το κάρο μπροστά από το άλογο. Για δύο λόγους χρειαζόμαστε το Συμβούλιο. Ο πρώτος είναι να υπάρχει η απαραίτητη θεσμική επικοινωνία και διαμόρφωση κοινής στρατηγικής ανάμεσα στο υπουργείο Άμυνας και στο υπουργείο Εξωτερικών. Και ο δεύτερος, έχοντας το ΚΥΣΕΑ ως όργανο τακτικής διαχείρισης κρίσεων και των τακτικών πλευρών της εθνικής ασφάλειας, χρειαζόμαστε αντίστοιχα και ένα θεσμικό όργανο για τη στρατηγική διαχείριση. Και οι δύο αυτοί σκοποί στις περισσότερες αν όχι σε όλες τις χώρες του κόσμου υπηρετούνται από ένα συμβούλιο, υψηλού επιπέδου συμβουλευτικό όργανο του Προέδρου ή Πρωθυπουργού που συνενώνει τη διπλή αυτή θεσμική λειτουργία.