Γ.Πετρουλάκης: Κάποτε στις Βρυξέλλες

Του Γιώργου Πετρουλάκη, Διεθνολόγου, πρώην Γ.Γ. Επικοινωνίας, μέλος ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής

«Δεν φεύγουμε αν δεν πάρουμε την Συμφωνία. Αυτό θα τελειώσει σήμερα. Όσο κι αν πάρει, αντέχω. Οι εταίροι μας δεν ξέρω».

Στο κτήριο Justus Lipsius του Συμβουλίου της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες κοντεύουν μεσάνυχτα 26ης προς 27η Οκτωβρίου 2011. Ο Πρωθυπουργός και η ελληνική αντιπροσωπεία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Ε.Ε. κλείνουν 5 μέρες συνεχών διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες στην «μητέρα όλων των μαχών» για το ελληνικό χρέος. Μάχες που κρατάνε ήδη μήνες.

«Κι όσο αντέχεις και αυτοί κουράζονται, όλο και κάτι κερδίζεις» λέει με χαμόγελο.

Ο Γιώργος Παπανδρέου σηκώνεται, κρατώντας στο χέρι ένα έγγραφο με περίπου 10 με 15, αν θυμάμαι καλά, τελικές ελληνικές διεκδικήσεις σε ουσία και διατυπώσεις, και κατευθύνεται για άλλη μία φορά προς την αίθουσα που συνεδριάζει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Στα γραφεία της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας οι ώρες κυλούν και πάλι βασανιστικά αργά. Κανείς δεν ξέρει ποιο θα είναι το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης που πραγματοποιείται ταυτόχρονα σε πολλαπλά επίπεδα, πολλαπλές συνθέσεις, στο Συμβούλιο, σε μικρότερα γκρουπ, σε τετ – α – τετ, σε αίθουσες, γραφεία και διαδρόμους.

Στην Ελλάδα το κλίμα είναι ήδη μπαρούτι. Η δημαγωγία περί εκχώρησης εθνικής κυριαρχίας, κηδεμονίας της Ελλάδας, ύπατου αρμοστή και επιτροπείας ξένων έχει χτυπήσει κόκκινο. Βρισιές όπως «προδότες», «δοσίλογοι», «Τσολάκογλου» ακούγονται σε καθημερινή βάση χωρίς να ιδρώνει το αυτί του οποιουδήποτε. Εκτοξεύονται μύδροι ενάντια στην προοπτική ελέγχου του δημοσίου στις τράπεζες μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους.

Παρακολουθούμε το δελτίο της ΕΡΤ τα μεσάνυχτα. Η αντιπολίτευση μιλάει για “Ελλάδα – κομπάρσο”, που “δεν διαπραγματεύεται”, “ως ει παρούσα” στις Βρυξέλλες. Χαμογελάμε πικρά. Είναι την ίδια μέρα που η τεράστια πίεση στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους είχε ως αποτέλεσμα να υποστεί ελαφρύ ευτυχώς έμφραγμα ο αείμνηστος Γιώργος Γλυνός, σύμβουλος τότε του πρωθυπουργού σε ευρωπαϊκά θέματα, ενώ ιατρική φροντίδα χρειάστηκε και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Γιώργος Ζανιάς.

Με τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης και Υπουργό Οικονομικών, Βαγγέλη Βενιζέλο, και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Ηλία Μόσιαλο, προσπαθούμε να ετοιμάσουμε τον σκελετό των δηλώσεων του Πρωθυπουργού μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής. Δουλεύουμε ταυτόχρονα σε τέσσερα διαφορετικά σενάρια, ανάλογα με το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης.

Αναμονή και ατελείωτο γράψιμο. Γράψιμο και ατελείωτη αναμονή. Κάποια στιγμή μία πληροφορία αναπτερώνει τις ελπίδες για ευνοϊκή για την Ελλάδα κατάληξη. Λίγο αργότερα κυκλοφορεί κλίμα αδιεξόδου. Και πάλι από την αρχή. Και ξανά. Και ξανά.

Γύρω στις 5 τα ξημερώματα της 27ης Οκτωβρίου 2011 ο Γιώργος Παπανδρέου εισέρχεται φουριόζος στα γραφεία της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας. Όλοι μα όλοι, κυβερνητικά στελέχη, συνεργάτες και στελέχη του Υπουργείου Εξωτερικών μαζευόμαστε στο δωμάτιο συνεδριάσεων της Αντιπροσωπείας. Ο Πρωθυπουργός κρατάει στο χέρι του το έγγραφο με τις τελικές ελληνικές διεκδικήσεις που είχε πάρει μαζί του πριν πολλές ώρες. Το αφήνει στο τραπέζι, παίρνει ένα στυλό και αρχίζει:

• «Λοιπόν, αυτό το πήραμε, αυτό το πήραμε, αυτό το πήραμε, σε αυτό ακόμα δουλεύουν την διατύπωση αλλά θα το πάρουμε, αυτό το πήραμε, αυτό το πήραμε…»

Συνεχίζει έτσι μέχρι και την τελευταία ελληνική διεκδίκηση. Κάθε φορά που αναφέρει μία, κάνει δίπλα ένα τικ με το στυλό. Σταματάει.

• «Κάτι καταφέραμε, τι λέτε;»

Όλοι ανεξαιρέτως οι παρόντες ξεσπάμε σε παρατεταμένο χειροκρότημα. Το μεγαλύτερο «κούρεμα» χρέους στην παγκόσμια ιστορία (που θα φτάσει τα 105,9 δισ. ευρώ), συν ένα πρόσθετο γιγαντιαίο πακέτο βοήθειας (που θα φτάσει τα 170 δισ. ευρώ), είναι γεγονός. Μετά από θυσίες ενός ολόκληρου λαού που δεν πήγαν χαμένες, μετά από μία ανεπανάληπτη προσπάθεια και διαπραγμάτευση μηνών, το ελληνικό χρέος μπορούσε επιτέλους να ξαναγίνει βιώσιμο.

Ο πρωθυπουργός αποσύρεται στο γραφείο του. Παίρνουμε τα αποτελέσματα της τελικής Συμφωνίας των Βρυξελλών και ετοιμάζουμε όσο πιο γρήγορα γίνεται τα σημεία για την συνέντευξη τύπου. Τυπώνω το κείμενο, ετοιμάζω τον φάκελο και τον πηγαίνω μέσα. Κοιτάζω την ώρα, το πρωινό αρχίζει να αχνοφαίνεται έξω. Είναι κοντά 6.

• «Ξημερώνει πραγματικά μία καινούργια μέρα Πρόεδρε.»
• «Έτσι είναι Γιώργο!»

Λίγα λεπτά αργότερα, ο Γιώργος Παπανδρέου ξεκινάει την συνέντευξη τύπου ως εξής:

«Νομίζω, μπορούμε στην κυριολεξία να πούμε ότι μία καινούργια μέρα ξημερώνει. Ας ελπίσουμε ότι αυτή η καινούργια μέρα είναι μια καινούργια μέρα και για την Ευρώπη, και για την Ελλάδα, καλύτερη από αυτές που έχουμε περάσει τον τελευταίο καιρό».

Έντεκα χρόνια μετά διαβάζουμε από τους εγκυρότερους οικονομικούς αναλυτές πως «το ελληνικό δημόσιο χρέος κρίνεται ως βιώσιμο κυρίως λόγω κάποιων εξαιρετικών ποιοτικών χαρακτηριστικών που έχει (μέση λήξη 20 ετών και μέσο σταθερό επιτόκιο 1,8% περίπου) τα οποία εξασφαλίζουν ένα πολύ χαμηλό κόστος εξυπηρέτησής του για πολλά χρόνια. Σε σύγκριση μάλιστα με το 2010, οι ετήσιοι τόκοι εξυπηρέτησης βρίσκονται σήμερα στο 40% περίπου αυτών του 2010, ενώ οι ανάγκες αναχρηματοδότησης των δανείων που λήγουν είναι συντριπτικά μικρότερες».

Τα όσα συμφωνήθηκαν εκείνο το βράδυ στις Βρυξέλλες είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο η Ελλάδα είναι σήμερα προστατευμένη από την νέα ανοδική πορεία των spreads και την αστάθεια στις διεθνείς αγορές.

Ήταν 27 Οκτωβρίου 2011.