Η ομιλία του Καθηγητή Άγη Τσουρού – Καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης

Η υγεία ως βασικό κοινωνικό αγαθό και η ανάγκη ριζικών αλλαγών στη διακυβέρνησή της βρέθηκαν στο επίκεντρο της εισήγησης του Άγη Τσουρού, εντεταλμένου καθηγητή Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, στην ημερίδα με θέμα «Για ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό κράτος». Ο κ. Τσουρός, με πολυετή εμπειρία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ανέδειξε την ανάγκη ενός νέου αφηγήματος για την υγεία, που θα αντικατοπτρίζει τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις του 21ου αιώνα.

Η Μετατόπιση του Αφηγήματος της Υγείας

Σύμφωνα με τον κ. Τσουρό, το αφήγημα της υγείας έχει μεταβληθεί ριζικά τις τελευταίες δεκαετίες, όμως οι κρατικές πολιτικές εξακολουθούν να βασίζονται σε αντιλήψεις που ίσχυαν πριν από 30 ή 40 χρόνια. «Η υγεία είναι προϋπόθεση, αποτέλεσμα και δείκτης μιας βιώσιμης κοινωνίας», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι η κρατική πολιτική οφείλει να λάβει υπόψη της όχι μόνο την ιατρική περίθαλψη, αλλά και τους κοινωνικούς και οικονομικούς προσδιοριστές της υγείας.

Ο καθηγητής ανέδειξε το γεγονός ότι, ακόμη και το πιο άρτιο σύστημα υγείας, συμβάλλει μόνο κατά 20% στη συνολική υγεία του πληθυσμού. Το υπόλοιπο 80% εξαρτάται από παράγοντες όπως οι συνθήκες διαβίωσης, η εργασία, το εισόδημα, η εκπαίδευση και η κοινωνική πρόνοια. «Η υγεία δεν παράγεται στα νοσοκομεία, αλλά στις γειτονιές», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Η Πολιτική της Υγείας και η Αναγκαία Διατομεακή Προσέγγιση

Ο κ. Τσουρός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη για διατομεακή συνεργασία και συνολική αναδιοργάνωση του κράτους γύρω από την υγεία. «Η πολιτική της υγείας δεν αφορά μόνο το υπουργείο Υγείας. Στην πραγματικότητα, όλοι οι υπουργοί είναι Υπουργοί Υγείας», δήλωσε, αναφερόμενος στην επιρροή που έχουν οι αποφάσεις διαφορετικών τομέων (π.χ. περιβάλλον, εργασία, εκπαίδευση, οικονομία) στη δημόσια υγεία.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη σημασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία, όπως τόνισε, αναδείχθηκε ως καθοριστικός παράγοντας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης. Ο ρόλος των δήμων και των περιφερειών στην προώθηση της υγείας και της ανθεκτικότητας των κοινωνιών καθίσταται κρίσιμος, ειδικά ενόψει των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Ανισότητες και Πολιτικές Επιλογές

Ένα από τα βασικά ζητήματα που ανέδειξε ο καθηγητής είναι η απουσία συστηματικής καταγραφής και αντιμετώπισης των ανισοτήτων στην υγεία στην Ελλάδα. Ανέφερε χαρακτηριστικά το παράδειγμα του Λονδίνου, όπου η διαφορά στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ εύπορων και φτωχότερων περιοχών μπορεί να φτάσει και τα 10 χρόνια, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα πιθανότατα η διαφορά αυτή να αγγίζει τα 12 χρόνια, χωρίς όμως να υπάρχουν επίσημα στοιχεία.

«Η υγεία είναι πολιτική επιλογή», δήλωσε, επισημαίνοντας ότι οι αποφάσεις ενός κράτους επηρεάζουν άμεσα την ευημερία των πολιτών του. Υποστήριξε την ανάγκη για στρατηγικές παρεμβάσεις σε θέματα όπως η παιδική παχυσαρκία, η οποία απαιτεί τη συνεργασία τουλάχιστον οκτώ υπουργείων, καθώς και η δημιουργία μηχανισμών λογοδοσίας για την κατάσταση της δημόσιας υγείας.

Προς ένα Νέο Μοντέλο Υγειονομικής Διακυβέρνησης

Κλείνοντας την εισήγησή του, ο κ. Τσουρός τόνισε ότι το ελληνικό σύστημα υγείας χρειάζεται ριζική αναδιοργάνωση, όχι μόνο στη βάση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα, αλλά και με προοπτική τις μελλοντικές προκλήσεις. Υποστήριξε ότι η στρατηγική της χώρας δεν μπορεί να περιορίζεται στη διαχείριση κρίσεων, αλλά πρέπει να σχεδιάζει προληπτικά για ζητήματα όπως η γήρανση του πληθυσμού, το μεταναστευτικό και η κλιματική αλλαγή.

«Δεν μπορούμε να προσπαθούμε να εγκαταστήσουμε το λογισμικό του 2025 σε έναν υπολογιστή του 1995», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για σύγχρονες προσεγγίσεις, αναθεώρηση των θεσμικών πλαισίων και αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων σε στοχευμένες και βιώσιμες δράσεις.

Η ομιλία του κ. Τσουρού αποτέλεσε μια ηχηρή υπενθύμιση ότι η υγεία δεν είναι απλώς ένα τεχνικό ή διαχειριστικό ζήτημα, αλλά μια θεμελιώδης πολιτική επιλογή που καθορίζει την ευημερία και την ανθεκτικότητα μιας κοινωνίας.