Ηλίας Κικίλιας – Ομιλία στο συνέδριο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ

Ζούμε την πιο σφοδρή αναταραχή των τελευταίων δεκαετιών, έναν πραγματικό μετασχηματισμό του κόσμου.

Μια τεχνολογική επανάσταση που μεταμορφώνει κάθε σφαίρα της εργασίας, του ελεύθερου χρόνου και της ζωής.  Το ερώτημα είναι πώς χρησιμοποιείται: για τον έλεγχο ή την απελευθέρωση της ανθρωπότητας, για την παροχή ευκαιριών σε όσους δεν έχουν ευκαιρίες, ή για την ενίσχυση της δύναμης, του πλούτου και των ευκαιριών εκείνων που είναι ήδη ισχυροί ?

Μια κλιματική αλλαγή που απαιτεί την διαρκή ενίσχυση της ανθεκτικότητας, με την συνεχή αναβάθμιση των δημόσιων υποδομών και των δυνατοτήτων του κρατικού μηχανισμού.

Το ενεργειακό κόστος και ο πληθωρισμός αποτελούν επιμέρους ψηφίδες της πραγματικής αλλαγής που επέρχεται στην παγκόσμια γεωπολιτική διάταξη.  Μια πραγματική αλλαγή ιστορικής εποχής, με φόντο την τρομακτική συγκέντρωση πλούτου στα χέρια λίγων, τις θηριώδεις ανισότητες και την έλλειψη ευκαιριών και προοπτικής για τους αδύναμους και ιδιαίτερα για τη Νέα Γενιά που τροφοδοτούν τον φόβο, την οργή και την αποξένωση, τη δυσπιστία στην Δημοκρατία και την απογοήτευση από τους Θεσμούς της, εξοπλίζουν τον αυταρχισμό, αποδυναμώνουν την πεποίθηση ότι η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση το Κράτος Δικαίου.

Στις μεγάλες πολιτικές προκλήσεις της εποχής μας μπορούν να ανταποκριθούν μόνο οι πραγματικές δυνάμεις της Προόδου. Γιατί απαιτούν ενεργή διακυβέρνηση και ένα Κράτος-Στρατηγείο που διαθέτει τις απαραίτητες ικανότητες και δυνατότητες να δράσει, δέσμευση για κοινωνική δικαιοσύνη, αναμόρφωση των δημόσιων υπηρεσιών, ιδίως της υγείας και της παιδείας, την ένταξη των κοινωνικών στρωμάτων που ωθούνται στο περιθώριο, και μια νέα υποδομή για τον 21ο αιώνα.  Μια διαρκή αντιπαράθεση με τις δυνάμεις της Συντήρησης και Οπισθοχώρησης, είτε Δεξιάς είτε Αριστερής.

Για εμάς, το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, ο πρωταγωνιστής πρέπει να είναι η Νέα Γενιά́. Η μόνη δύναμη που μπορεί να ενώσει το παρόν με το μέλλον, να δημιουργήσει μια κοινωνία θετική στις αλλαγές που έρχονται αλλά και  ανθεκτική στις πιέσεις που την απειλούν.

Πρωταρχικό καθήκον μας είναι να αποκτήσει η Νέα Γενιά αυτοπεποίθηση και προοπτική.  Σε ένα περιβάλλον ευκαιριών χωρίς διακρίσεις, σεβασμού των δικαιωμάτων του πολίτη και δίκαιης κατανομής υποχρεώσεων.

Η δημιουργία πλούτου είναι προϋπόθεση για τη βελτίωση της ζωής των αδύναμων στρωμάτων και της μεσαίας τάξης και την προοπτική της Νέας Γενιάς.  Πρέπει, συνεπώς, να δώσουμε έμφαση στην παραγωγή.  Να μιλήσουμε για την παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα και τις επενδύσεις.  Να συνεργαστούμε με την παραγωγική επιχειρηματικότητα της χώρας, μεγάλη, μικρή και μεσαία.

Να δεσμευτούμε έναντι των εργαζομένων ότι η κατανομή των βαρών του μετασχηματισμού θα γίνει δίκαια.  Ότι η πλήρης απασχόληση, η αξιοπρεπής εργασία, η προστασία από την εργοδοτική αυθαιρεσία, η υπεράσπιση και ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων, η μηδενική ανοχή στις διακρίσεις και η μείωση των ανισοτήτων θα είναι στο επίκεντρο των πολιτικών μας.  Ότι θα υπερασπιστούμε τα δικαιώματα των εργαζομένων στην οικονομία της πλατφόρμας και την δίκαιη κατανομή των ωφελειών από την ενίσχυση της παραγωγικότητας και την ανάπτυξη, με δίκαιους μισθούς, αντάξιους των προσόντων της Νέας Γενιάς.

Για να αλλάξουμε το παραγωγικό μοντέλο της χώρας, πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στις επενδύσεις με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, που συνδέονται άμεσα με την εγχώρια οικονομία, χρησιμοποιούν προϊόντα και υπηρεσίες της εγχώριας παραγωγής, δημιουργούν πολλές και καλές θέσεις εργασίας, προσφέρουν φόρους και εισφορές. 

Να κινητοποιήσουμε τους εγχώριους επενδυτές αλλά και να αντιταχθούμε στις πρακτικές «οι καταθέσεις στο εξωτερικό και τα δάνεια στην Ελλάδα».

Τα σημαντικά ευρωπαϊκά κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ δεν θα ανατρέψουν την σημερινή πραγματικότητα αν δεν κατευθυνθούν σε μια στρατηγική νέων παραγωγικών πόλων επιχειρήσεων, κλάδων, τεχνολογιών και εκπαίδευσης  Οι γενικότητες και τα ωραία λόγια περί πράσινης και ψηφιακής οικονομίας δεν αρκούν.  Καθώς το μοντέλο της απεριόριστης παγκοσμιοποίησης θα υποχωρήσει, η οικονομική δραστηριότητα θα κινηθεί σε μικρότερα διεθνή σύνολα. Η ελληνική παραγωγή και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα έχουν σημαντικές ευκαιρίες να προσελκύσουν παραγωγή στη χώρα μας και να ξαναβρούν την δυναμική της ανάπτυξης στα Βαλκάνια που έχασαν στη διάρκεια της Μεγάλης Κρίσης .

Να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες του πρωτογενή τομέα και της αγροδιατροφής, με προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και την προώθησή τους στα εκατομμύρια των επισκεπτών που έρχονται κάθε χρόνο στη χώρα μας.

Να καταστήσουμε το τουριστικό μας προϊόν περισσότερο σύνθετο, οργανωμένο και επιμελημένο, με βασικό όχημα την ουσιαστική αξιοποίηση των πολιτιστικών μας πόρων, να εδραιώσουμε τον πολιτισμό ως πόλο βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης.

Φίλες και Φίλοι,

Υπάρχουν δύο θεμελιώδεις προϋποθέσεις για να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και να έλθει στο προσκήνιο η Νέα Γενιά́.

Πρώτον, να σταματήσουμε να σπρώχνουμε στο μέλλον και στις επόμενες γενιές το κόστος των παλιών και σημερινών προβλημάτων. Για αυτό πρέπει να μειώσουμε το δημόσιο χρέος της χώρας μας.  Ούτε 1 ευρώ επιπλέον χρέος.

Δεύτερον, να εμπεδώσουμε θεσμούς δικαιοσύνης και αξιοκρατίας.  Να αποδυναμώσουμε την οικογενειοκρατία στους θεσμούς, την διαπλοκή και την διαφθορά.  Να εμπεδώσουμε σταθερούς κανόνες για την εξυπηρέτηση του πολίτη και την αντίληψη ότι το κράτος υπάρχει για να τον στηρίζει και όχι για να το εκμεταλλεύονται διάφορες ομάδες πίεσης και συντεχνίες.

Η δημογραφική γήρανση είναι η κρισιμότερη, ίσως, πρόκληση που αντιμετωπίζουμε.  Για να μη γίνουμε μια κοινωνία χωρίς νέους, απαιτείται μια συγκροτημένη  πολιτική́ που θα διασφαλίζει επαρκή́ και αξιοπρεπή κατοικία στα νέα ζευγάρια, με αιχμή την προώθηση του μοντέλου κοινωνικής κατοικίας.  Γενναιότερες και στοχευμένες ενισχύσεις για τα παιδιά, ευρεία επέκταση της ένταξης σε βρεφονηπιακούς σταθμούς και εργασιακές διευκολύνσεις προς τους νέους γονείς, ιδιαίτερα τις μητέρες.

Η αναγέννηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η επάρκεια και αξιοπιστία του, προϋποθέτει ένα οργανωμένο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας που παρέχει περίθαλψη, φροντίδα και πρόληψη, σύγχρονες μονάδες περίθαλψης εκτός νοσοκομείων, την υιοθέτηση σύγχρονων τεχνολογιών, τη λειτουργία ανεξάρτητων μηχανισμών αξιολόγησης και συμπράξεις με  τον ιδιωτικό τομέα που πραγματικά υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον.

Σήμερα και πολύ περισσότερο στο άμεσο μέλλον, η Παιδεία και το Σχολείο αποτελεί το καθοριστικό πεδίο που παρέχει γνώσεις, δεξιότητες αλλά και ένα σύστημα αξιών στους αυριανούς πολίτες.  Οι προτάσεις μας αφορούν εκπαιδευτικές πολιτικές με στοχευμένη οικονομική́ ενίσχυση του συστήματος, ενισχυτικά μαθήματα για τους μαθητές που υστερούν, ιδιαίτερη έμφαση  στην Προσχολική Αγωγή, υποστήριξη της Ειδικής Αγωγής και ουσιαστική αναβάθμιση του αποτελματωμένου συστήματος της επαγγελματικής εκπαίδευσης  και της Δια Βίου Μάθησης με την ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων.

Η πολιτική μας πρόταση καθορίζει με σαφήνεια τις γραμμές που μας διακρίνουν από την Συντήρηση, Δεξιά και Αριστερή, δύο συστήματα αντιλήψεων που επιχειρούν και αυτά να κυριαρχήσουν, μερικές φορές, μάλιστα, και σε αγαστή σύμπλευση μεταξύ τους:

Η Δεξιά Συντήρηση χαρακτηρίζεται από μια άκριτη πίστη στις δυνάμεις της αγοράς  αλλά και από ένα βαθύ φόβο στις συλλογικές αξίες και πρωτοβουλίες της κοινωνίας.  Από την πεποίθηση ότι αρκεί να μειώσεις τους φόρους των πλουσίων για να αυξηθούν οι επενδύσεις. Από την βεβαιότητα ότι όλες οι επενδύσεις είναι το ίδιο χρήσιμες, ανεξάρτητα από την εγχώρια προστιθέμενη αξία τους, και ότι η ανάπτυξη με κάποιο μαγικό τρόπο θα διαχυθεί αυτομάτως στους πολλούς.  Από την αντίληψη ότι το κράτος είναι ένας αδέξιος γραφειοκρατικός μηχανισμός που δεν είναι ικανός για καινοτομία, σχεδιασμό και στρατηγική και ο ρόλος του πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατό και στο outsourcing.  Ένα Κράτος Παρατηρητή και Τροχονόμο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης.  Κατάλογοι έργων χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο για την εθνική οικονομία, την πρωτογενή παραγωγή, τα ενεργειακά δίκτυα και τους εθνικούς παραγωγικούς πόλους κλάδων και τεχνολογιών που διαθέτουν συγκριτικά πλεονεκτήματα.   Χωρίς σχέδιο για τις περιφερειακές οικονομίες της χώρας μας. Οι επιλογές των μεγάλων επενδύσεων αφήνονται ολοκληρωτικά στο τραπεζικό σύστημα χωρίς μέριμνα για τις εθνικές προτεραιότητες και μια κατανομή που θα ενισχύει την περιφερειακή ισορροπία.

Από την άλλη μεριά υπάρχει και η Αριστερή εκδοχή της Συντήρησης με μια εξίσου θεολογική πίστη στον κρατισμό και ένα Κράτος – Εξουσιαστή, δυσπιστία και αντιπαλότητα με τον ιδιωτικό τομέα, την πεποίθηση ότι η λειτουργία των επιχειρήσεων και της ιδιωτικής αγοράς μόνο δεινά μπορούν να επιφέρουν στην κοινωνία και τους εργαζόμενους.  Αρνείται την δυναμικότητα που μπορεί να αποκτήσει και την κοινωνική ωφέλεια που μπορεί να επιφέρει ένας ανταγωνιστικός ιδιωτικός τομέας, αν υπάρχει ένας συγκροτημένος σχεδιασμός από ένα Κράτος – Στρατηγείο.

Η ελληνική δημόσια διοίκηση παραμένει κομματικοποιημένη και δυσλειτουργική γιατί είναι απολύτως εξαρτημένη από την πολιτική βούληση του κόμματος που, κερδίζοντας τις εκλογές, παίρνει το κράτος ως λάφυρο και στη συνέχεια επικαλείται την αδυναμία της δημόσιας διοίκησης ως άλλοθι για τις δικές του αδυναμίες.

Στις απαιτήσεις της νέας εποχής δεν μπορεί να ανταποκριθεί ούτε το υποτονικό και ατελέσφορο κράτος της «Δεξιάς», ούτε το γραφειοκρατικό, δαπανηρό και αναποτελεσματικό κράτος της «Αριστεράς», ούτε το κομματικό πελατειακό κράτος και των δύο.

Φίλες και Φίλοι,

Τα πάντα στον κόσμο που ζούμε, και ακόμη περισσότερο αυτόν στον οποίο πρόκειται να ζήσουν τα παιδιά μας και η Νέα Γενιά, «φωνάζουν» για μια πραγματικά προοδευτική απάντηση.

Με λίγα λόγια, μια σύγχρονη σοσιαλδημοκρατική πολιτική και μια αποτελεσματική διακυβέρνηση.