K.Σκανδαλίδης: “Εξαιτίας της πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη θα έχουμε χρεοκοπημένες εταιρείες και μη προνομιούχους πολίτες”

Ομιλία του Ειδικού Αγορητή του Κινήματος Αλλαγής, Κώστα Σκανδαλίδη, στην ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών για το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους.

Κύριε Υπουργέ, θα ξεκινήσω από την απάντηση που μου δώσατε για την παρατήρηση που σας έκανα για την παροχολογία στην Επιτροπή.

Πιστεύω ότι έχετε κάνει μια παρανόηση αν εμείς πιστεύουμε ότι υπάρχει δημοσιονομικός χώρος που εξαιτίας της πολιτικής της Κυβέρνησης έχει διευρυνθεί και, άρα, μπορεί να αξιοποιηθεί προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις που είναι οι παροχές, η δυνατότητα να κάνετε παροχές σε διάφορες κατευθύνσεις.

Εμείς δεν αμφισβητήσαμε ποτέ ότι κάτω από τη διαδικασία που υπάρχει σήμερα στη χώρα μας και τους πόρους που έχει να αξιοποιήσει θα μπορούσε να διευρυνθεί ο δημοσιονομικός χώρος, ίσως και κάτω από τις αντικειμενικές συνθήκες της εξέλιξης των οικονομικών θεμάτων στη χώρα.

Εμείς διαφωνούμε για την κατεύθυνση των παροχών. Παραδείγματος χάρη, νομίζουμε ότι με όλα τα μέτρα που παίρνει μέχρι τώρα η Κυβέρνηση ουσιαστικά ενισχύονται επιχειρηματίες και, μάλιστα, με τρόπο άνισο. Δεν βοηθά τις επιχειρήσεις που κοντεύουν να χρεοκοπήσουν αυτή η διαδικασία.

Επίσης, ενισχύετε με παροχές, κατά κανόνα γλίσχρες, τα μικρά εισοδήματα και εδώ επιλεκτικά. Αρνείστε, όμως, να αντιμετωπίσετε, από την άλλη μεριά, την ακρίβεια και τις απαράδεκτες ανατιμήσεις, που φέρνουν μια άνιση ισορροπία σε ό,τι αφορά το δούναι και λαβείν των εισοδημάτων.

Κατά τη γνώμη μας, υπάρχει τρόπος να προχωρήσει η Κυβέρνηση σε μια άλλη κατεύθυνση, να συνδεθούν οι παροχές στις επιχειρήσεις με συγκεκριμένες επενδύσεις σε αυτές, άρα να δούμε και το αύριο των επιχειρήσεων πέρα από το να εισπράξουν οι επιχειρηματίες τα χρήματα. Και, δεύτερον, να ελεγχθεί αυστηρά η αγορά και οι τιμές για τα είδη πρώτης ανάγκης. Και μη μου πείτε ότι απαγορεύονται οι αγορανομικές διατάξεις. Εδώ είναι έκτακτες οι συνθήκες και η Ισπανία έβαλε ήδη πλαφόν σε μερικά προϊόντα.

Ακόμα και το ζήτημα που φαίνεται ότι ο ΕΝΦΙΑ θα είναι δικαιότερος και χαμηλότερος, κατά τη γνώμη μας, δεν είναι ούτε δικαιότερος ούτε χαμηλότερος. Είναι χαμηλότερος για τους λίγους, καθώς για το 5% των πλουσιότερων ιδιοκτητών ουσιαστικά μηδενίζεται μέσω των γονικών παροχών και την κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου και είναι υψηλότερος για τους πολλούς με βάση την αλλαγή των αντικειμενικών αξιών και την πρόβλεψη που υπάρχει για τους επόμενους μήνες και τα επόμενα χρόνια.

Άρα, και εδώ έχουμε διαφορά φιλοσοφίας, διαφορά κατεύθυνσης, διαφορά πολιτικής. Είναι η εικόνα της επόμενης φάσης για τη χώρα μας. Δυστυχώς, με την πολιτική σας θα είναι χρεοκοπημένες επιχειρήσεις και φτωχοποίηση των μη προνομιούχων Ελλήνων όπου και αν βρίσκονται αυτοί.

Και κλείνοντας, ως προς αυτό, ένα ιδεολογικοπολιτικό ζήτημα που συνδέεται με αυτά είναι το εξής: Παρακολουθούμε την αντιπαράθεση των δύο μονομάχων υπέρ της εκπροσώπησης των συμφερόντων και της προοπτικής της μεσαίας τάξης.

Νομίζω, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι ερίζετε σε ξένο αχυρώνα, ξένο για την πολιτική, την ιδεολογία σας και το χώρο σας.

*

Επί της τροπολογίας, καταρχήν να πω τις δύο θετικές θέσεις μας, σε ό,τι αφορά την υπόθεση του Ιδρύματος «Νιάρχος», αλλά κυρίως σε ό,τι αφορά την αμυντική μας βιομηχανία. Η επιβίωση και η ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας για εμάς δεν εξυπηρετεί μονάχα την άμυνα της χώρας και την αποτρεπτική της ικανότητα, ιδιαίτερα αυτή την εποχή που η πολεμική βιομηχανία είναι προνομιακός χώρος για την επίτευξη προστιθέμενης αξίας πιο εύκολα από άλλους τομείς.

Άρα η ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας και κατ’ αρχήν η επιβίωσή της θεωρούμε ότι είναι πάρα πολύ θετική και ασφαλώς πρέπει να υποστηριχθεί από την Κυβέρνηση και ασφαλώς είναι αξιοσημείωτα, αν είναι αληθινά, τα στοιχεία που μας δώσατε, σε ό,τι αφορά την τωρινή της κατάσταση και τη μελλοντική της προοπτική.

Έρχομαι τώρα στο ζήτημα της αναβαλλόμενης φορολογίας. Η αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση των τραπεζών συνιστά το μεγαλύτερο μέρος της κεφαλαιακής βάσης του τραπεζικού συστήματος. Μέχρι τον ανασχηματισμό, η Κυβέρνηση απέρριπτε την πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για σύσταση εταιρείας διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού, στην οποία θα μεταβιβαστούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην καθαρή λογιστική τους αξία και στη συνέχεια θα τιτλοποιηθούν σε πραγματικούς όρους αγοράς. Η μεταβίβαση, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, στην καθαρή εισηγητική τους αξία παρέχει κίνητρα στις τράπεζες με υψηλό δείκτη, ενώ η τιτλοποίηση σε όρους αγοράς αυξάνει τη ρευστότητα των τραπεζών, ενισχύει την οργανική κερδοφορία και βελτιώνει την ποιότητα των εποπτικών κεφαλαίων.

Υπενθυμίζουμε ότι ήδη οι τρεις συστημικές τράπεζες έχουν προχωρήσει σε εταιρικό μετασχηματισμό που αποτελεί ένα εργαλείο αποφυγής ενεργοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας. Μάλιστα, στην περίπτωση της Πειραιώς τον εταιρικό μετασχηματισμό ακολούθησε μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με ισοπεδωτικές συνέπειες για τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου, αλλά και των ιδιωτών μετόχων, πλην τριών μετόχων που αναδείχθηκαν από τη διαδικασία σε επενδύσεις θεμέλιου λίθου.

Με την τροπολογία σας προβλέπεται ότι η χρεωστική διαφορά από την ανταλλαγή ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου εταιρικών ομολόγων με εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου κατ’ εφαρμογή του προγράμματος συμμετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους εκπίπτει κατά προτεραιότητα έναντι της χρεωστικής διαφοράς λόγω πιστωτικού κινδύνου από τα ακαθάριστα έσοδα των παραπάνω νομικών προσώπων. Έχετε στόχο, προφανώς, να αποφευχθεί μια σημαντική εφάπαξ μείωση ως αποτέλεσμα της φορολογικής απόσβεσης των συσσωρευμένων ζημιών δανείων. Γι’ αυτό επιτρέπεται μια πιο ευέλικτη φορολογική χρήση των ζημιών από δάνεια εντός της περιόδου απόσβεσης των είκοσι ετών.

Ποια είναι η στάση μας; Υπενθυμίζουμε ότι το Κίνημα Αλλαγής είχε ήδη προτείνει από τον Απρίλιο του 2017 τη δημιουργία bad bank για τη διαχείριση των επιχειρηματικών δανείων, χωρίς η πρότασή μας να αξιοποιηθεί ούτε από την Κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αλλά ούτε από τη σημερινή Κυβέρνηση.

Επιπλέον, μετά από πρότασή μας, στις 19 Φεβρουαρίου έγινε συζήτηση στην Επιτροπή Οικονομικών για το αντίστοιχο θέμα. Στη συζήτηση εκείνη εσείς, σε συνεργασία με τον κ. Ζαββό, συνεχίσατε να υποστηρίζετε ότι ο ΗΡΑΚΛΗΣ είναι αρκετός για να σηκώσει τα βάρη του τραπεζικού συστήματος και απορρίψατε εκ νέου και τη δικιά μας πρόταση αλλά και αυτή της Τράπεζας της Ελλάδος.

Πρέπει λοιπόν να μας ενημερώσετε για την πρόθεσή σας έστω και τώρα που η τραπεζική αρμοδιότητα επέστρεψε σε σας, μιας και ο κ. Ζαββός δεν είναι πια στην Κυβέρνηση. Και, εντάξει, είναι επιλογές του Πρωθυπουργού αυτές, μπορούμε να κρίνουμε πώς γίνονται. Η διάταξη που φέρνετε επιβεβαιώνει την άποψη ότι η υπερβολική πίστη στις δυνατότητες του ΗΡΑΚΛΗ και του εταιρικού μετασχηματισμού είναι ανεδαφικές.

Μάλιστα, στην περίπτωση στην Πειραιώς αποδείχθηκε ότι η δυνητική ζημία για το δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό τομέα μπορεί να είναι καταστροφική. Το τραπεζικό σύστημα αποδεικνύει καθημερινά ότι αδυνατεί να επιτελέσει το χρηματοδοτικό ρόλο με αποτελεσματικό τρόπο σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή για την ελληνική οικονομία και ενώ η ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι τεράστια.

Σε αυτά τα ζητήματα πρέπει να απαντήσετε με επάρκεια, για να καθοριστεί η στάση μας και για να μπορέσουμε μέχρι το τέλος της ημέρας να υποστηρίξουμε ή να καταψηφίσουμε τη συγκεκριμένη διάταξη.

*

Μπαίνουμε τώρα στο ζήτημα του νομοσχεδίου. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από την έκδοση του εκτελεστικού του Συντάγματος νόμου και προφανώς πια έχει έρθει η στιγμή για την αναμόρφωσή του, προκειμένου να υπάρχει εκσυγχρονισμός, ανασχεδιασμός, ευελιξία, επιτάχυνση και απλούστευση των διαδικασιών, συμβολή στη γρήγορη απονομή της δικαιοσύνης και στην εκτέλεση των αποφάσεων των δικαστηρίων, αλλά βέβαια και μεγαλύτερη διαφάνεια στη λειτουργία του.

Η σημασία λοιπόν του νομοσχεδίου εκ των πραγμάτων είναι αρκετά μεγάλη, γιατί πρόκειται ιστορικά για έναν θεσμό που λειτουργεί περίπου ενάμιση αιώνα, που οι λειτουργοί του παρίστανται σε όλα τα δικαστήρια της ημεδαπής –διοικητικά, πολιτικά, ποινικά- στο Ελεγκτικό Συνέδριο, στο Ειδικό Δικαστήριο, σε όλα τα όργανα τα ευρωπαϊκά και τα εθνικά και που χειρίζονται πάνω από πενήντα χιλιάδες δικαστικές υποθέσεις του Δημοσίου και των φορέων που εκπροσωπούν κάθε χρόνο και συμμετέχουν σε εξακόσιες είκοσι πέντε επιτροπές και συμβούλια που λειτουργούν στο στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα και καθοδηγούν τη διοίκηση με νομικές συμβουλές και γνωμοδοτήσεις.

Ο νέος οργανισμός έχει κάποιες βασικές προτεραιότητες, με τις οποίες είναι πολύ δύσκολο να διαφωνήσει κανείς. Τι μπορεί να πει κανείς για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του; Τι μπορεί να πει για την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό της δομής και της λειτουργίας του, για την απλοποίηση των διαδικασιών του, για την ενίσχυση της συνταγματικά προβλεπόμενες αρμοδιότητάς του για εξωδικαστική συμβιβαστική επίλυση των διαφορών και για την επικαιροποίηση των διατάξεων που αφορούν τη γενική περιουσιακή κατάσταση των λειτουργών του, γενικά του προσωπικού του, τις προαγωγές, το πειθαρχικό δίκαιο και λοιπά; Είναι θετικοί στόχοι.

Σας είπαμε από την επιτροπή κάτι πολύ σημαντικό, ότι εμείς κρίνουμε ιδιαίτερα σημαντική και θετική τη διαδικασία, με την οποία φέρατε το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή και ως προς την πρόταση, η οποία συνδιαμορφώθηκε ουσιαστικά με τα διοικητικά όργανα, την Ένωση Μελών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους μέσα από ένα διάλογο σοβαρό και μέσα από δικές τους προτάσεις, αλλά και ως προς τη νομοθέτηση.

Γιατί για εμάς είναι πάρα πολύ σημαντικό –το ξανατονίζω, το είπα και στην Επιτροπή- να μην γίνονται σε βασικούς θεσμούς που έχει εξαντληθεί η δυνατότητά τους να παράξουν το έργο σε καινούργιες συνθήκες που απαιτείται, να μην γίνεται μια σταδιακή και επιμέρους διεύρυνση –ας πούμε- ή επιμέρους αλλαγές, αλλά να γίνεται μια συνολική αναμόρφωση, προκειμένου να μπει σε μια καινούργια εποχή ο οργανισμός.

Πιστεύω λοιπόν ότι και αυτή η διαδικασία διαμόρφωσης και το περιεχόμενό της πρέπει να τύχουν της θετικής μας ψήφου γιατί αφορά πραγματικά μια κατ’ εξαίρεση λειτουργία της Κυβέρνησής σας –επαναλαμβάνω, κατ’ εξαίρεση. Τα άλλα νομοσχέδια είναι γονατογραφήματα κατά τη συντριπτική τους πλειοψηφία.

Επί της ουσίας, θα προχωρήσετε καταρχάς σε μια θεματική αναδιοργάνωση της κεντρικής υπηρεσίας, η οποία περιγράφεται στο άρθρο 16 και στην αναδιοργάνωση των Γραφείων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και στα Ειδικά Γραφεία, τα οποία περιγράφονται στο άρθρο 21. Σε αυτά τα δύο θέματα είχαμε και έχουμε και κάποιες σοβαρές διαφορές.

Ως προς τη θεματική αναδιοργάνωση του άρθρου 16, οι τρεις υφιστάμενοι σχηματισμοί θα ενταχθούν στο νέο σχήμα και παράλληλα θα υπάρξουν άλλοι πέντε οι οποίοι θα διαμορφωθούν και οι οποίοι, κατά τη γνώμη μας, εκφράζουν πραγματικές ανάγκες, δηλαδή είναι πραγματική εξειδίκευση και καταμερισμός του τεράστιου έργου που έχει να επιτελέσει το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και δεν θα μπορούσε κανείς να αμφισβητήσει την ορθότητα μιας τέτοιας κατεύθυνσης που φτιάχνει επιπλέον δομές και άρα νομικούς συμβούλους με εξειδίκευση με βάση τη συγκεκριμένη ύλη.

Εδώ είχα μια ένσταση, η οποία έχει να κάνει κυριολεκτικά με αυτό το μεγαλεπήβολο οργανόγραμμα και τη διαδικασία υλοποίησής του στο χρόνο και στον τρόπο. Και εδώ θα μου επιτρέψετε να αμφισβητήσω αυτή τη δυνατότητα να υπάρξει και θα θέλαμε από εσάς να μας εγγυηθείτε και να μας πείτε με ποιους όρους, με ποιες διαδικασίες, με ποιους ρυθμούς και σε ποιους χρόνους θα ολοκληρωθεί η εφαρμογή αυτού του οργανισμού.

Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σημείο, πιστεύαμε και πιστεύουμε σε έναν βαθμό ότι δεν εξυπηρετείται με την παρούσα νομοθέτηση η αποτελεσματικότητα στην παροχή των νομικών υπηρεσιών λόγω της χωρικής κατανομής των Γραφείων του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που σήμερα είναι διάσπαρτα παντού και εσείς θέλετε να τα συγκεντρώσετε. Και θεωρούμε θετικό το ότι δεχθήκατε να πάτε και στις εφετειακές περιφέρειες εκτός από τις διοικητικές περιφέρειες, για να συγκροτηθούν γραφεία. Εγώ θα ήθελα να το δείτε αυτό με ακόμα πιο μεγάλη προσοχή, γιατί θα είναι μια ανασταλτική διαδικασία η συγκέντρωση, από τη στιγμή που πολλαπλασιάζετε και εξειδικεύετε το αντικείμενο.

Και βέβαια, εξακολουθεί να παραμένει η αντιπαράθεσή μας και η αντίθεσή μας στην υπερεξουσιοδότηση του Προέδρου να παίρνει αποφάσεις μόνος του για ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη διαδικασία. Θα έπρεπε η διοικητική ολομέλεια να μπορεί να συμμετέχει ενεργά στις αποφάσεις και στους μετασχηματισμούς, για να υπάρχει πιθανότητα να υλοποιηθούν με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Είναι θέμα μιας αντίθεσης ανάμεσα στο συγκεντρωτικό μοντέλο που σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης επιλέγετε και στη δική μας αντίληψη που είναι πολύ πιο αποκεντρωτική και κατά τη γνώμη μας πιο αποτελεσματική από τον δικό σας συγκεντρωτισμό.

Με βάση αυτές τις παρατηρήσεις εμείς, κύριε Υπουργέ, περιμένουμε –αν θέλετε- και τις απόψεις σας γύρω από αυτά τα θέματα και θα καθορίσουμε εκτός από τη θετική ψήφο μας επί της αρχής τη στάση μας στην κατ’ άρθρον συζήτηση και στο τέλος στην ψηφοφορία.