Καμίνης-Παπανδρέου “αδειάζουν” στη Βουλή Χαρδαλιά-Μηταράκη-Κουμουτσάκο

Ερώτηση και αίτηση κατάθεσης εγγράφων προς τους Υπουργούς Υγείας, Μετανάστευσης και Ασύλου και τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας κ. Ν. Χαρδαλιά κατέθεσαν οι Γιώργος Καμίνης και Γιώργος Παπανδρέου στη Βουλή των Ελλήνων:

Βρισκόμαστε πια υπό καθεστώς αποκλιμάκωσης της καραντίνας και τα κρούσματα του Covid-19 στη χώρα φαίνονται – παρά την ελλιπή καταγραφή – να μειώνονται σημαντικά. Υπάρχει, όμως, μια μεγάλη μερίδα πληθυσμού, που εξαιρείται των μέτρων κοινωνικής προστασίας. Αναφερόμαστε στους πρόσφυγες, που αποτελούν μελανό σημείο στο σχέδιο της Κυβέρνησης, για τους οποίους ρωτήθηκε ο Πρωθυπουργός από δημοσιογράφο του CNN, χωρίς να πάρει απάντηση. Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία για την πατρίδα μας, αλλά και όλον τον κόσμο, βρισκόμαστε μπροστά σε μία πιθανή τραγωδία, για την οποία έχουμε έγκαιρα προειδοποιήσει.

Η Κυβέρνηση, ως πολιτική παράταξη, δέσμια του κλίματος που έχει καλλιεργήσει στο προσφυγικό επί χρόνια, αντιμετώπισε το θέμα με πάγιο κριτήριο την επιδίωξη πολιτικού κέρδους, επιδεικνύοντας σε κάθε ευκαιρία την σκληρότητά της, για την οποία δημοσίως επαίρονται υπουργοί της, όταν δηλώνουν την πρόθεση να κάνουν τη ζωή δύσκολη σε απελπισμένους ανθρώπους, στο πλαίσιο ενός γενικού δόγματος αποτροπής. Στο πνεύμα αυτό, για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους, δεν υπήρξε η δέουσα μέριμνα και φροντίδα που θα απαιτούσε μία σοβαρή προσπάθεια για να υπάρξει αποτελεσματική αντιμετώπιση όσων προκύπτουν από την πολλαπλή κρίση γύρω από τον Covid-19.

Η στάση αυτή, πέραν της προφανούς παραβίασης θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, αποτελεί δυνητικά κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και την κοινωνική ειρήνη, ενώ στερεί το κράτος από το εχέγγυο της εμπιστοσύνης στις κινήσεις και τις δομές του.

Αυτές οι πρακτικές, στο παράδειγμα της Ριτσώνας, οδήγησαν σε μαζικές απόπειρες διαφυγής από τη δομή, με την Αστυνομία να πρέπει συγχρόνως να αποτρέψει το σπάσιμο της καραντίνας, αλλά και να περιφρουρήσει τη δομή από τη δράση όσων αντιλαμβάνονται την στάση της Κυβέρνησης ως κάλεσμα για κινητοποιήσεις μίσους. Είναι αυτονόητο, πως αυτές οι πρακτικές θα ωθήσουν κάποιους να κρυφτούν, αντί να αναζητήσουν στήριξη, στη βάση της εμπιστοσύνης, ειδικά εάν νομίζουν ή γνωρίζουν πως οι ίδιοι ασθενούν. Είναι σαφές πως η όποια τιμωρητική λογική, έχει αρνητικά αποτελέσματα για όλους.

Η πανδημία του κορωνοϊού, από την πρώτη στιγμή της εκδήλωσής της στη χώρα μας, έχει ανησυχήσει ιδιαιτέρως και συνεχίζει να ανησυχεί όλους τους εμπλεκόμενους στο θέμα: την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την UNHCR (Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες), τις ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στο πεδίο, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τις οργανώσεις προσφύγων, τις Επιστημονικές Ενώσεις της χώρας, ιατρούς, αρθρογράφους και φυσικά την αντιπολίτευση. Όλοι οι προαναφερθέντες, με ποικίλους τρόπους έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου. Σε αυτό το πλαίσιο, πώς δικαιολογείται η εξαφάνιση και η αφωνία του Υπουργού Υγείας και του επιτελείου του, παρότι γνωρίζουν επακριβώς τον κίνδυνο που διατρέχει η χώρα;

Ας σημειωθεί ότι, την ίδια ώρα που η Κυβέρνηση αποδίδει την επιτυχία της στην αντιμετώπιση της πανδημίας στην αυστηρή τήρηση των επιστημονικών οδηγιών, στο ζήτημα των προσφύγων αγνοεί επιδεικτικά την πάνδημη επιστημονική καταδίκη της κωλυσιεργίας της. Δεν υπάρχει ούτε ένας ειδικός που να έχει υπερασπιστεί αυτή την στάση. Πώς δικαιολογείται αυτός ο ad hoc σεβασμός της επιστημονικής άποψης;

Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, κ. Νότης Μηταράκης, κατά την τηλεδιάσκεψη της Επιτροπής για την Πολιτική Ελευθερία, τη Δικαιοσύνη και τις Εσωτερικές Υποθέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Committee on Civil Liberties, Justice and Home Affairs – LIBE) στις αρχές Απριλίου, διατύπωσε την ακραία άποψη πως οι πρόσφυγες είναι ασφαλέστεροι μέσα στους καταυλισμούς των νησιών, έναντι κάθε σκέψης για αποσυμφόρηση προς την ενδοχώρα, κάτι που τελικά ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση πριν από λίγες μέρες.

Επίσης αμφισβήτησε τη δυνατότητα μεταφοράς σε ξενοδοχεία, λόγω υποτιθέμενης μη διαθεσιμότητας και μεγάλου κόστους, ενώ ήδη προεκλογικά ήταν γνωστές οι τοπικές αντιδράσεις και εμφανής η ανάγκη διαλόγου.

Στην ίδια συνεδρίαση, η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ylva Johansson, παρότρυνε την Ελληνική Κυβέρνηση να αξιοποιήσει άμεσα τα 35 εκατομμύρια Ευρώ που έχουν διατεθεί για την κάλυψη της δαπάνης των ξενοδοχείων, ώστε να μεταφερθούν σε αυτά οι πρόσφυγες – κυρίως οι πιο ευάλωτοι – από τις υπερπλήρεις και ακατάλληλες δομές. Μετέφερε μάλιστα τη διαβεβαίωση την οποία έλαβε από την UNHCR περί διαθεσιμότητας ξενοδοχείων για την μεταφορά των ευάλωτων ομάδων, οπότε το μόνο ερώτημα είναι, τι απέγινε ο διάλογος που υποσχεθήκατε;

Η Επίτροπος αναφέρθηκε επίσης στα κρούσματα στη Ριτσώνα, αλλά και στο μεγάλο κίνδυνο για τον πληθυσμό της Λέσβου, σχολιάζοντας, πως αν μεταδοθεί στους πρόσφυγες, θα προκληθούν δραματικές καταστάσεις.

Να σημειωθεί ότι, ελλείψεις σε ό,τι αφορά την πρόβλεψη, παρατηρήθηκαν και στην περίπτωση της Μαλακάσας.

Τα ισχύοντα μέτρα κρίνονται επαρκή και ικανά από την Κυβέρνηση και πώς μπορεί να υποστηριχθεί κάτι τέτοιο, όταν βλέπουμε περιπτώσεις σαν αυτή της δομής φιλοξενίας στο Κρανίδι; Η εμφάνιση τόσο πολλών ασυμπτωματικών περιπτώσεων υπογραμμίζει τον ύπουλο χαρακτήρα της διασποράς σε αυτήν ακριβώς τη φάση. Χαρακτηριστική είναι επίσης η ανίχνευση του πρώτου κρούσματος για τρίτη φορά σε εγκυμονούσα γυναίκα (Ριτσώνα, Κιλκίς, Κρανίδι) και μάλιστα πρόκειται για διαγνώσεις που έγιναν παρεμπιπτόντως. Δεν συνιστούν όλα αυτά επαρκείς λόγους για αναθεώρηση στους ελέγχους που γίνονται, για διαμένοντες σε οργανωμένους και μη χώρους;

Στη Λέσβο, χωρίς να λησμονούμε την γνωστή σε όλους περίπτωση της Μόριας, μαθαίνουμε ότι στην πόλη της Μυτιλήνης νοικιάστηκε χώρος (το πρώην κτίριο των «Γιατρών του Κόσμου» στον Καρά Τεπέ) προκειμένου να μεταφερθούν και να στεγαστούν σε αυτόν νεοεισερχόμενοι, μέχρις ότου παρέλθει το διάστημα της καραντίνας των 14 ημερών που απαιτείται.

Στις 6 Απριλίου ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Ν. Μηταράκης σημείωσε για το παραπάνω γεγονός πως: «όταν τελειώσει η κρίση δημόσιας υγείας, και ελπίζω αυτό να γίνει σύντομα, θα κλείσει την ίδια μέρα και ο χώρος καραντίνας». Και συνέχισε: «Δεν θέλουμε δυο δομές στη Λέσβο. Ο χώρος καραντίνας που επιλέχθηκε και φυσικά έπρεπε να υπάρξει λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, είναι έκτακτο μέτρο. Μετά τις 15 ημέρες καραντίνα, όποιες νέες αφίξεις θα πηγαίνουν στη Μόρια».

Όμως κανείς δεν λέει ότι η μετακίνηση στη Μόρια των νεοεισερχόμενων που διαμένουν προσωρινά στο χώρο της καραντίνας – ακόμα και σε περίπτωση απέλασής τους – είναι έτσι και αλλιώς υποχρεωτική, αφού μόνο εκεί μπορούν να ταυτοποιηθούν. Σε διαφορετική περίπτωση, υγιείς ή με κορωνοϊό, θα μείνουν για πάντα στον χώρο της καραντίνας. Τόσο αυτοί, όσο και όσοι έρθουν στο μέλλον.

Ένα ακόμη παράδειγμα: Για την απομόνωση ασθενών στο ΚΥΤ της Χίου, έχει τοποθετηθεί ένας οικίσκος δυναμικότητας δύο κλινών, πέρα από το ιατρείο, το οποίο έχει εγκαταστήσει με ενέργειές της η Περιφέρεια. Η στελέχωση και σε αυτές τις δομές είναι πενιχρή, αν υπολογίσει κανείς το γεγονός ότι οι συνθήκες υγιεινής στους χώρους αυτούς δημιουργούν τεράστιο συνωστισμό.

Στο ΚΥΤ της Χίου, μπαινοβγαίνουν καθημερινά διακόσιοι άνθρωποι, δηλαδή η φύλαξη, οι αστυνομικοί, οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα και σε άλλες υπηρεσίες. Αυτονόητο είναι ότι, ακόμη και τα στελέχη των ΚΥΤ, θεωρούν τα μέτρα αυτά ανεπαρκή.

Από την άλλη μεριά, στη Λέρο, με τη νέα αύξηση των ροών τους τελευταίους μήνες, έφτασαν να βρίσκονται στο νησί περίπου 3.200 πρόσφυγες, ενώ αυτή τη στιγμή ο αριθμός τους υπολογίζεται να είναι περίπου 2.200. Πολλοί από αυτούς, ακόμη και οικογένειες με παιδιά που δεν χωράνε στο hot spot, με την επιδείνωση του καιρού βρήκαν καταφύγιο στα υπό κατάρρευση κτίρια του Ψυχιατρείου γύρω από το hot spot.

Στο χώρο του hot spot δεν υπάρχουν αρκετοί κάδοι, τουαλέτες και νιπτήρες με τρεχούμενο νερό. Υπάρχει μεγάλη σύγχυση ως προς το ποιος είναι υπεύθυνος για τις υγειονομικές συνθήκες. Το hot spot βρίσκεται εντός της δομής του Νοσοκομείου, άρα μέρος της ευθύνης πάει στο Υπουργείο Υγείας.

Ο Υφυπουργός Υγείας Β. Κοντοζαμάνης, στις 2 Απριλίου, δήλωνε στη Βουλή πως: «Το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έχει εκπονήσει το επιχειρησιακό σχέδιο «Αγνοδίκη», σύμφωνα με το οποίο υλοποιούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου να δημιουργούνται κατάλληλοι χώροι, ώστε πιθανά κρούσματα να παραμένουν σε περιορισμό ή καραντίνα, διαφυλάσσοντας έτσι την υγεία τόσο των διαμενόντων στα ΚΥΤ, όσο και του ευρύτερου πληθυσμού».

Είναι φανερό ότι οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων αντιμετωπίζονται από την Κυβέρνηση ως «υγειονομική βόμβα» σε ό,τι αφορά τους Έλληνες, αλλά όχι σε ό,τι αφορά τους ίδιους τους πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται υπό την ευθύνη και τη φύλαξη της Ελληνικής Πολιτείας.

Είναι σαφής η άμεση ανάγκη συντονισμού των αρμόδιων Υπουργείων για την εντατικοποίηση μέτρων αποσυμφόρησης, πρόληψης, αλλά και αντιμετώπισης των κρουσμάτων, όπου η πρόληψη δεν επαρκεί. Η προστασία της ζωής και της ασφάλειας των διαμενόντων, όπως και των εργαζόμενων, σε δομές φιλοξενίας, αποτελούν αναπόσπαστη υποχρέωση της Πολιτείας, όπως και η απόλυτη τήρηση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Κατόπιν αυτών,

Ερωτάσθε κύριοι Υπουργοί,

1. Σύμφωνα με την εκτίμηση της Πολιτείας και παρά τις πρώτες κινήσεις αποσυμφόρησης που παρατηρούνται τις τελευταίες ημέρες, οι δομές φιλοξενίας προσφύγων συνεχίζουν να εμφανίζουν χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού, λόγω του έντονου συγχρωτισμού; Τι κινήσεις έχουν γίνει, στο πλαίσιο και της κριτικής που ασκήθηκε από την αρμόδια Επίτροπο της Ε.Ε., κυρία Johansson, και ποιες σχεδιάζονται για άμεση υλοποίηση;

2. (α) Προτίθεστε να προχωρήσετε αποφασιστικά στον περαιτέρω συντονισμό και λήψη μέτρων για την άμεση αποσυμφόρηση και αποτελεσματική πρόληψη στις δομές φιλοξενίας;

(β) Θα προχωρήσετε στην ενημέρωση φιλοξενουμένων και υπαλλήλων, αλλά και στη βελτίωση των παροχών καθαριότητας και των υποδομών προσωπικής υγιεινής;

(γ) Υπάρχει ένα πλήρες σχέδιο που να μπορείτε να παρουσιάσετε στη Βουλή, βασισμένο στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης, αντί του φόβου, της μισαλλοδοξίας και του δόγματος της αποτροπής με κάθε κόστος, ακόμα και της παραβίασης θεμελιωδών δικαιωμάτων;

3. Πώς εξειδικεύεται ο σχεδιασμός σας στο σύνολο της Ελληνικής επικράτειας και ειδικότερα στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, υπό το πρίσμα της περιορισμένης δυνατότητας του ΕΚΑΒ για αεροδιακομιδή μολυσματικών περιστατικών;

4. Υπό το βάρος των ανωτέρω:

(α) Τι προτίθεστε να πράξετε στην κατεύθυνση του απαραίτητου συντονισμού για τη λήψη μέτρων ενίσχυσης των τοπικών νοσοκομείων, ειδικά για περιπτώσεις όπως αυτή των Δωδεκανήσων;

(β) Ποιες είναι οι μέχρι τώρα ενέργειές σας για την βέλτιστη επιτόπια διαχείριση του μεγαλύτερου δυνατού μέρους των σχετικών περιστατικών;

5. (α) Έχουν ερωτηθεί οι αρμόδιες Διευθύνσεις του Υπουργείου Υγείας και ειδικά το ΚΕΠΥ-ΕΚΑΒ για το σχέδιο «Αγνοδίκη» στο Ανατολικό Αιγαίο, το οποίο φαίνεται κι αυτό να ενεργοποιείται μόνο κατόπιν κρούσματος;

(β) Ποια πρόβλεψη υπάρχει για την ενίσχυση των υπηρεσιών του ΕΚΑΒ στα νησιά, όταν όλοι γνωρίζουμε πως δοκιμάζονται ακόμα και υπό κανονικές συνθήκες;

(γ) Πώς αποτιμάται ο σχετικός κίνδυνος από την Επιτροπή Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες του Υπουργείου Υγείας;

6. (α) Με δεδομένες τις ανησυχίες της ίδιας της Κυβέρνησης για δεύτερο κύμα του Covid-19 το φθινόπωρο, ποια πρόβλεψη έχει ληφθεί και ποιός είναι ο ακριβής προγραμματισμός σε ό,τι αφορά την προμήθεια συσκευών διακομιδής μολυσματικών περιπτώσεων (κάψουλα), ενόψει μίας πιθανής αύξησης αναγκών στις απομακρυσμένες περιοχές;

(β) Σε ποια κατάσταση βρίσκεται αυτή η μία και μόνη διαθέσιμη κάψουλα;

(γ) Είναι ασφαλής και πιστοποιημένη η λειτουργία της, όπως απαιτούν εξάλλου οι Ένοπλες Δυνάμεις και ειδικότερα η Πολεμική Αεροπορία;

7. Με ποια κριτήρια και ιατρικές ενδείξεις διατάσσεται αεροδιακομιδή υπό συνθήκες πανδημίας και πώς αξιολογούνται τα περιστατικά, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα ευνοιοκρατίας;

8. Με δεδομένες τις ελλείψεις που παρατηρήθηκαν αρχικά, αλλά και ότι ο προγραμματισμός γίνεται πάντα στη βάση κάλυψης του χειρότερου σεναρίου, τι έχετε κάνει στην κατεύθυνση της επάρκειας υγειονομικών υλικών για τους υπαλλήλους, τους αστυνομικούς, αλλά και τους διαμένοντες στις δομές φιλοξενίας, προκειμένου να θεραπευθεί η σειρά προβλημάτων και ελλείψεων που διαπιστώθηκαν σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας;

9. Θα προχωρήσετε σε προληπτικές δράσεις ανίχνευσης κρουσμάτων στις δομές;

10. (α) Πότε προγραμματίζεται η μεταφορά προσφύγων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, με δεδομένο ότι πέρα από τον αυξημένο κίνδυνο για τους ίδιους, η ομάδα αυτή κινδυνεύει να αποτελέσει τον κρίσιμο «κρίκο» διασποράς της νόσου από τις δομές στην τοπική κοινωνία, λόγω της νοσηλείας που θα απαιτηθεί για τους βαρέως πάσχοντες;

(β) Ποιο το σχέδιο που αναπτύσσεται αναφορικά με τα ασυνόδευτα ανήλικα;

11. Ποιος είναι ο σχεδιασμός των Υπουργείων σας σε ό,τι αφορά τις προσφυγικές δομές, σε σχέση με το κυβερνητικό Σχέδιο σταδιακής αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων;

12. Να κατατεθεί στη Βουλή αντίγραφο του επιχειρησιακού σχεδίου εκτάκτου ανάγκης «Αγνοδίκη» και τις σχετικές με αυτό απόψεις/εισηγήσεις του ΚΕΠΥ-ΕΚΑΒ.

Οι ερωτώντες Βουλευτές

Γιώργος Α. Παπανδρέου

Γιώργος Καμίνης