Κατερίνα Σπυριδάκη: «Τι έχει μεγαλύτερη αξία; Το μικροκομματικό όφελος ή οι ζωές των παιδιών που καθημερινά βρίσκονται εκτεθειμένες και απειλούνται από φαινόμενα βίας εντός και εκτός γηπέδων;»

Ομιλία στην Ολομέλεια για το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού για την Αντιμετώπιση της Βίας στο Πλαίσιο Αθλητικών Συναντήσεων

Στις μέρες μας, οι διαχρονικές αρχές και αξίες  του Αθλητισμού, όπως η ευγενής άμιλλα (ευ αγωνίζεσθαι), η ισότητα, η αλληλεγγύη, η συναδέλφωση και η ειρήνη, συχνά «ξεθωριάζουν» διότι πλήττονται από την εμπορευματοποίηση, τον καταναλωτισμό και τις πολιτικές σκοπιμότητες.

Χρέος κάθε συγκροτημένης πολιτείας και υπεύθυνης Κυβέρνησης αποτελεί η προάσπιση του αθλητικού ιδεώδους και των αρχών του Αθλητικού Κινήματος, η στήριξη των Αθλητών/τριών και η ανάπτυξη του Αθλητισμού μακριά από συμφέροντα, σκοπιμότητες, βία και ευτελισμό. Οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ στήριξαν τον Ελληνικό Αθλητισμό και τον βοήθησαν να ανθίσει. Στηρίξαμε τους ανθρώπους του Αθλητικού Κινήματος και τους Αθλητές και τις Αθλήτριες. Δώσαμε ηθικά αλλά και υλικά κίνητρα. Διαμορφώσαμε μια δημοκρατική, διαφανή και αποτελεσματική οργανωτική δομή για τον Αθλητισμό. Αναπτύξαμε ένα σημαντικό δίκτυο αθλητικών υποδομών. Εισάγαμε το μαζικό λαϊκό Αθλητισμό.

Υλοποιήσαμε προγράμματα στην Εκπαίδευση για το «ευ αγωνίζεσθαι», όπως αυτό της «Ολυμπιακής Παιδείας» με την πρόσληψη χιλιάδων Καθηγητών Φυσικής Αγωγής. Διπλασιάσαμε τις ώρες Φυσικής Αγωγής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Αλλά και πολλά άλλα που αφορούν κυρίως την πρόληψη.

Την τελευταία πενταετία, η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ακολούθησε άλλο δρόμο. Σε μια περίοδο που υπήρχαν οι προϋποθέσεις για την καλλιέργεια του αθλητικού πνεύματος, τη θωράκιση των αθλητικών θεσμών και την επιβράβευση όσων διακονούν τον εθελοντισμό και τον αθλητισμό, η Κυβέρνηση έδωσε προτεραιότητα στον κομματικό έλεγχο του Αθλητισμού. Δίχασε το Αθλητικό Κίνημα, τους Αθλητές και τις Αθλήτριες, ακόμη και τους Ολυμπιονίκες και το Παρα-Ολυμπιακό Κίνημα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Στα χρόνια του «επιτελικού κράτους», ο Αθλητισμός «στέναξε» και δυστυχώς συνεχίζει να «στενάζει».

Νομοθετικές ρυθμίσεις και τροπολογίες, με φωτογραφικές και παρεμβατικές διατάξεις, ώστε να ελεγχθούν κομματικά οι Ομοσπονδίες και τα Σωματεία, τραυμάτισαν τον Αθλητισμό.

Tρία τραγικά πρόσωπα, Άλκης Καμπανός, Μιχάλης Κατσουρής και Γιώργος Λυγγερίδης, θύματα και οι τρεις της βίας στον χώρο του Αθλητισμού, «σφράγισαν» με οδυνηρό τρόπο την κυβερνητική αναποτελεσματικότητα.

Μετά το τελευταίο τραγικό περιστατικό, η Κυβέρνηση εξήγγειλε  μέτρα  για τρίτη φορά μέσα σε ένα έτος. Μέτρα όπως η εγκατάσταση καμερών ασφαλείας και συστήματος ηλεκτρονικής εισόδου φιλάθλων με έλεγχο ταυτοπροσωπίας, που είχαν  θεσμοθετηθεί μεν ήδη, αλλά δεν εφαρμόστηκαν ποτέ. Ενώ το πρόσθετο μέτρο της διεξαγωγής για δύο μήνες ποδοσφαιρικών αγώνων χωρίς θεατές, προϊόν της αντίληψης «πονάει κεφάλι, κόβουμε κεφάλι», ουσιαστικά τιμώρησε οριζόντια τους υγιείς  φιλάθλους, που αγαπούν τον αθλητισμό.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το υπάρχον νομικό πλαίσιο είναι ισχυρό, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Και θα κάνω μια σύντομη αναφορά στο ν. 4049/2012. Στον ν.4049/2012, υπάρχουν ρυθμίσεις για τη λειτουργία των Λεσχών, για την εγκατάσταση καμερών, για τη διαδικασία ταυτοπροσωπίας και το ηλεκτρονικό εισιτήριο, για το πόθεν έσχες στα σωματεία των λεςχών, για τη θέσπιση ρήτρας παραβατικότητας που θα αφαιρεί ποσοστό χρηματοδότησης των ομάδων από πόρους του Στοιχήματος που κατευθύνονται στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο.  Και για τη μη εφαρμογή του νόμου γεννιέται το ερώτημα: τι έχει μεγαλύτερη αξία; Οι σχέσεις κάποιων Κυβερνήσεων με τις διοικήσεις και το μικροκομματικό όφελος ή οι ζωές των παιδιών που καθημερινά βρίσκονται εκτεθειμένες και απειλούνται από φαινόμενα βίας εντός και εκτός γηπέδων;

Και ερχόμαστε στο σήμερα με τη σκέψη ότι η οποία επιπλέον αυστηροποίησή του νομικού πλαισίου και οι όποιες βελτιώσεις, για να φέρουν αποτελέσματα, πρέπει να αποτελούν προϊόντα διαλόγου και ευρείας συναίνεσης  και κυρίως να συνοδεύονται από την αναγκαία πολιτική βούληση για την εφαρμογή τους.

Ο Ειδικός Αγορητής μας, Τάσος Νικολαΐδης, επεσήμανε αδυναμίες, στάθηκε θετικά στις όποιες βελτιώσεις και διατύπωσε πλαίσιο προτάσεων. Ενδεικτικά, αναφέρω τη δημιουργία ταμείου χρηματοδότησης  παρεμβάσεων και εκπαίδευσης για τη βία στον αθλητισμό, τη δημιουργία κώδικα δεοντολογίας όλων των αθλητικών παραγόντων, την ενίσχυση των αθλητικών υποδομών, την προσθήκη αρμοδιοτήτων στην Εθνική Επιτροπή Συντονισμού για πραγματοποίηση δράσεων επιμορφωτικού χαρακτήρα στην εκπαίδευση και στην κοινωνία, την οποία ο Υπουργός αποδέχτηκε, όπως έπραξε και με την πρότασή μας για απαγόρευση ανάρτησης πανό αντίπαλων ομάδων. Επιτρέψτε μου, όμως, να σταθώ σε κάποια αδύναμα  σημεία του Νομοσχεδίου.

Σχετικά με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που προαναφέρθηκα. Η αντίληψη, «πονάει κεφάλι, κόβουμε κεφάλι», είναι λανθασμένη. Υποτίθεται ότι κλείσατε τα γήπεδα για να προετοιμαστούν ώστε να ανταποκρίνεται η λειτουργία τους στο νομοθετικό πλαίσιο. Οι υποδομές δεν ετοιμάστηκαν αλλά τα γήπεδα ξανανοίγουν. Άραγε, τα κλείσατε  απλώς για επικοινωνιακούς λόγους, τιμωρώντας και τους υγιείς φιλάθλους?

Απαιτείται πληθώρα Υπουργικών Αποφάσεων  αλλά  και διευκρινίσεων σε πολλές ρυθμίσεις του Νομοσχεδίου. Αυτό  μας κάνει να ανησυχούμε και να αμφιβάλλουμε για την επιτυχία των σκοπών του.

Η Διαρκής Επιτροπή για την Αντιμετώπιση της Βίας πρέπει να αναβαθμιστεί, να στελεχωθεί και να λειτουργήσει ως Ανεξάρτητη Αρχή, με διαφάνεια, ανοιχτές και αξιοκρατικές διαδικασίες συγκρότησης, ώστε να ανταποκριθεί με επάρκεια στο ρόλο της. Με βάση το Νομοσχέδιο,  θα έχει αυξημένες αρμοδιότητες και ουσιαστικά θα επιβάλλει τις διοικητικές κυρώσεις, κατά συνέπεια απαιτείται η ανεξαρτησία της έναντι της πολιτικής εξουσίας.

Δεν ξεκαθαρίζεται ο ρόλος της Αστυνομίας. Γεγονός, που δημιουργεί σύγχυση, διότι,  αν η Αστυνομία ευθύνεται για τον σωματικό έλεγχο των φιλάθλων, δεν είναι λογικό να τιμωρούνται αθλητικά σωματεία σε περίπτωση ρίψης αντικειμένων. Προβλέπονται μεν δειγματοληπτικοί έλεγχοι εκτός και εντός των γηπέδων αλλά οι δεύτεροι μοιάζουν ανεφάρμοστοι ή και επικίνδυνοι. Ενώ ο αποκλεισμός της Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων από την ακρόαση φορέων, προκαλεί ερωτηματικά.

Η πλατφόρμα ταυτοποίησης κατόχων αθλητικών εισιτηρίων, όπως θεσμοθετείται, δεν καλύπτει αρκετές κατηγορίες κατόχων και ουσιαστικά δυσχεραίνει τους απλούς φιλάθλους .

Οι προβλέψεις για τις λέσχες φιλάθλων τροποποιούνται για πέμπτη φορά. Το ένα παράρτημα ανά περιφερειακή ενότητα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα σε νησιά, σε ορεινές και δυσπρόσιτες περιοχές. Υπάρχει το ενδεχόμενο οι οπαδοί με παραβατική συμπεριφορά να μην ενταχθούν στις λέσχες, με κίνδυνο  οι ρυθμίσεις να μην ανταποκριθούν στην πραγματικότητα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η βία στον Αθλητισμό είναι πολύπλοκο και πολυδιάστατο φαινόμενο με προεκτάσεις πέραν του Αθλητισμού. 

Συνδέεται με το ευρύτερο φαινόμενο της βίας στην κοινωνία. Είναι μια άλλη μορφή, μία άλλη διέξοδος εκτόνωσης της βούλησης για βία, που εκδηλώνεται στην κοινωνία. Είναι λάθος να θεωρείται η βία εντός και εκτός των γηπέδων ως ξεχωριστό κομμάτι από τη βία στην κοινωνία, που δυστυχώς εντείνεται και αυξάνεται διαρκώς. Παρακολουθούμε  καθημερινά τραγικά περιστατικά  βίας και κυρίως βίας από ανήλικους. Οι αιτίες πολλές και απαιτείται μελέτη ώστε να προβούμε ως Πολιτεία στις αναγκαίες  παρεμβάσεις. Οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης και της πανδημίας, οι κοινωνικές ανισότητες, η υποχώρηση της συλλογικότητας έναντι της ατομικότητας, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η ανεπάρκεια της εκπαίδευσης και πολλά άλλα.

Απαιτούνται μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης, πολιτικές άρσης ή έστω άμβλυνσης των αιτιών, που προκαλούν τα φαινόμενα της βίας. Δυστυχώς, δεν βλέπουμε κάτι τέτοιο από την Κυβέρνηση. Και δεν τα βλέπουμε, γιατί δε σας απασχολεί στην ουσία η Βία κύριοι της κυβέρνησης, δε σας απασχολεί διότι η βία είναι φαινόμενο ταξικό. Δεν θα αναφερθώ στις συνεχιζόμενες κυβερνητικές πολιτικές, που εντείνουν τις κοινωνικές ανισότητες. Θα αναφέρω δυο απλά παραδείγματα από τον χώρο της εκπαίδευσης. Ουσιαστική έλλειψη συστήματος πρόληψης και αντιμετώπισης της ενδοσχολικής βίας αλλά και απουσία προγραμμάτων αθλητικής εκπαίδευσης για το «ευ αγωνίζεσθαι». Και στέκομαι σε αυτά γιατί υπήρχαν. Υπήρχαν και ήταν έργα ΠΑΣΟΚ και οι επόμενες Κυβερνήσεις τα αποδιοργάνωσαν. Και αναρωτιέμαι δεν ήταν αποτελεσματικά ή δεν απασχολούσε τόσο η ανάγκη για πρόληψη και για διαμόρφωση αθλητικής παιδείας?

Σήμερα, απαιτείται ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης, με ευρεία διακομματική συναίνεση και βασισμένο  στο τρίπτυχο: πρόληψη, έλεγχος, τιμωρία, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη και στο ρόλο της Εκπαίδευσης, που πρέπει να είναι καθοριστικός.

Εμείς θα συμβάλλουμε σε κάθε προσπάθεια πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου της βίας , όπου κι αν εκδηλώνεται. Κυρίως όμως, θα συνεχίσουμε  να εργαζόμαστε  και να διαμορφώνουμε πολιτικές θέσεις και προτάσεις, που θα αντιμετωπίζουν τα αίτια, που οδηγούν στην βία.

Γιατί οι μεταρρυθμίσεις εκεί θα κριθούν. Οχι μόνον στη θέσπιση, αλλά κυρίως στην εφαρμογή τους. Ειδάλλως θα επαναληφθεί η ιστορία του παρελθόντος με τα νομοθετικά μεταρρυθμιστικά πυροτεχνήματα, που τελικά απομειώνουν τις όποιες μεταρρυθμίσεις και απογοητεύουν τους πολίτες.

Και κλείνοντας να θυμίσω ότι η απογοήτευση γεννά Βία.

Ότι η φτώχεια γεννά Βία.

Ότι η έλλειψη ελπίδας γεννά Βία.

Πολίτες ευάλωτοι και περιθωριοποιημένοι, νέοι χωρίς όνειρα για το αύριο και το μέλλον, αποτελούν την εκρηκτική ύλη κάθε οργής, κάθε μορφής βίας.

Σας ευχαριστώ πολύ