Γράφει η Αναστασία Νικολοπούλου για το “The Socialist”

ΜΕ ΠΑΣΟΚ #2

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πιστοί στο ραντεβού μας και αυτήν την εβδομάδα, θα ασχοληθούμε με το Πολιτισμό, ο οποίος μαζί με τον Τουρισμό, αποτελεί τη βαριά «βιομηχανία» για τη χώρα μας. Στο σημερινό κείμενο θα φιλοξενήσουμε νοερά πάλι δύο κυρίες (ελπίζω να  μη ληφθεί ως σεξιστικός ο τρόπος επιλογής των προσώπων), την Μελίνα Μερκούρη και την Λίνα Μενδώνη.

Το πολιτικό – ενημερωτικό περιοδικό θα έρχεται στα mail σας κάθε μήνα μετά την συνδρομή σας ΕΔΩ: –> https://thesocialist.gr/subscription-plan

ΜΗΝ χάσετε το πρώτο μας τεύχος!

Θα ήθελα να ξεκινήσω από τα πράγματα που ενώνουν. Πρόκειται για δύο πρόσωπα που είναι γέννημα θρέμμα του Πολιτισμού. Από τη μία, η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε διεθνούς φήμης ηθοποιός, παραγωγός και ερμηνεύτρια, ενώ η Λίνα Μενδώνη, αρχαιολόγος και επί σειρά ετών, πρόεδρος του ΚΑΣ. Ειδικότερα, η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε – και κρατεί ακόμη και σήμερα  τον τίτλο αυτό – η μακροβιότερη Υπουργός Πολιτισμού, και η Λίνα Μενδώνη η μακροβιότερη γενική γραμματέας του ΥΠΠΟ (για μα δεκαετία). Από τα παραπάνω αποδεικνύεται πως αμφότερες είναι καθ’ ύλην αρμόδιες για τον ρόλο που τους είχε ανατεθεί.

Ας ξεκινήσουμε από το προφίλ της κυρίας Μενδώνη.  Ούσα αρχαιολόγος και για πολλά χρόνια στο ΚΑΣ, φαίνεται πως και μετά την ανάληψη του Υπουργείου, διατηρεί μια εμμονή με τα αρχαιολογικά θέματα. Είναι λογικό και μόνο από την ιδιότητά της να συμβαίνει κάτι τέτοιο, ωστόσο ο Πολιτισμός κρύβει τόσα άλλα και ετερόκλιτα πράγματα κάτω από την ‘ομπρέλα’ του, που η παραπάνω μονομέρεια τείνει εις βάρος όλων των υπόλοιπων τομέων. Πρόκειται περισσότερο για μια τεχνοκράτισσα, με τετράγωνη λογική, μια διαχειρίστρια καταστάσεων, της οποίας τη παρακαταθήκη είναι αμφίβολο αν θα γνωρίζουμε στο πέρασμα του χρόνου.

Από την άλλη, η Μελίνα Μερκούρη υπήρξε μια γυναίκα – σύμβολο, η γυναίκα που έχει συνδέσει το όνομά της με πολλά πράγματα. Αρχικά, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, με το Υπουργείο Πολιτισμού, στο κτίριο του οποίου βρίσκεται ακόμη και σήμερα το γραφειάκι της. Επιπλέον, με τον γνωστό σε όλον τον κόσμο, αγώνα που είχε δώσει επί ημερών της, για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα, μάρμαρα τα οποία είχαν κλαπεί από το Λόρδο Έλγιν. Οι πρωτοβουλίες της, ωστόσο, δεν σταματούν εκεί. Σε εκείνη οφείλουμε τη δημιουργία των δημοτικών, περιφερειακών θεάτρων (τα γνωστά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ), με σκοπό την ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας, αλλά και το θεσμό των πολιτιστικών πρωτευουσών της Ευρώπης. Κατά τη δεύτερη θητεία της (1993-1994), πασχίζει για να επιτύχει την εισαγωγή του πολιτισμού και της θεατρικής αγωγής στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αξίζει να σημειωθεί πως το 1982, έθεσε το θέμα της επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα, στη Διεθνή Διάσκεψη των Υπουργών Πολιτισμού της UNESCO με χαρακτηριστικά τα λόγια της : «Πρέπει να καταλάβετε τι σημαίνουν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα για εμάς», έλεγε. «Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας».

Διατηρούσε μεγάλες και σπουδαίες επαφές όχι μόνο με άτομα από την Ελλάδα, αλλά και από Ευρώπη και Αμερική. Προσπαθούσε μέσω αυτών, να προωθήσει την ελληνικότητα του τόπου της και να καταδείξει την ειδοποιό διαφορά της χώρας της και για ποιους λόγους ξεχώριζε ο τόπος της. Για να το πούμε και πιο απλά, ταξίδευε την Ελλάδα στο εξωτερικό, και έφερνε το εξωτερικό στην Ελλάδα. Εκτός από το εξωτερικό, ήταν αρκετά ενωτική και στο εσωτερικό. Επιζητούσε την συναίνεση, υπήρξε εξ ολοκλήρου υπερκομματική. Είναι το πρόσωπο για το οποίο θα εκφραστούν θετικά από τη Λ. Κανέλλη έως τη Ντ. Μπακογιάννη. Η παρακαταθήκη της είναι κραταιά έως και σήμερα, 25 χρόνια μετά το θάνατό της.

Από την άλλη, η κα Μενδώνη φαίνεται να διατηρεί μια πιο διεκπεραιωτική στάση απέναντι στα πράγματα. Έχει έρθει ανοιχτά σε αντιπαράθεση με συναδέλφους της αρχαιολόγους, ενώ μόνο ταπεινότητα και χαμηλούς τόνους δεν απέδειξε ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε την είδηση περί πυρκαγιάς στην πέριξ του αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών, περιοχή.

Στις αστοχίες της κυρίας Μενδώνη, μπορεί να προστεθεί και ο τρόπος που χειρίστηκε την τις συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού ως προς το Υπουργείο της. Την ώρα που σχεδόν όλοι οι Υπουργοί, αγωνίζονταν για τη λήψη οικονομικών μέτρων ενίσχυσης των τομέων τους, η κυρία Μενδώνη αυτό που συνεισέφερε στο Υπουργικό Συμβούλιο ήταν το πρόγραμμά «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός»! Η κριτική που της είχε ασκηθεί ήταν δριμύτατη, και απότοκος της απουσίας ενισχυτικών μέτρων ήταν η δημιουργία εκ μέρους των καλλιτεχνών της χώρας του κινήματος «support art workers». 

Ο Πολιτισμός γεννήθηκε στην Ελλάδα. Η Τέχνη αποτελεί τέκνο της χώ ρας μας. Οφείλουμε να τον αγκαλιάσουμε σε όλες τις μορφές της και να επανακτήσουμε τη θέση που κατείχε παλαιότερα. Είναι το βαρύ ‘πυροβολικό’ μας, η οικουμενική προσφορά μας, και αυτό πρέπει να το θυμόμαστε στο διηνεκές. Η κυρία Μερκούρη όχι μόνο το θυμόταν, αλλά φρόντιζε να το επισημαίνει σε κάθε της κίνηση. Δυστυχώς η λίστα με τους Υπουργούς Πολιτισμού που έπραξαν αναλόγως, τελειώνει σε εκείνη.

Αναστασία Νικολοπούλου

anastasiathesocialist@gmail.com