Πηνελόπη Πετροπούλου: “25 Οκτωβρίου – Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού”

Γράφει η Πηνελόπη Πετροπούλου

Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή κακοήθειας στο γυναικείο πληθυσμό.

1 στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο του μαστού.

4 στους 10 καρκίνους μπορούν να προληφθούν και 1 στους 3  θεραπεύεται πλήρως αν έχει γίνει έγκαιρα η διάγνωση και η θεραπεία.

Κάθε χρόνο νοσούν στη χώρα μας από καρκίνο του μαστού περίπου 5000 γυναίκες και χάνουν τη ζωή τους 1500. Η πιθανότητα προσβολής από καρκίνο του μαστού αυξάνεται όσο μεγαλώνει μία γυναίκα μέχρι την ηλικία των 75 ετών και μετά αρχίζει να μειώνεται. 

Παρότι όμως είναι πιο σπάνιoς στις νέες γυναίκες είναι πιο επιθετικός από ότι στις ηλικιωμένες, αποτελώντας την συχνότερη αιτία θανάτου στις ηλικίες 35 έως 45 ετών. 

Η επιβίωσή ξεπερνά το 80% εξαιτίας των  αυξανόμενων ποσοστών έγκυρης διάγνωσης αλλά και στην θεραπευτική πρόοδο αντιμετώπισης της νόσου.

Στην δεκαπενταετία 50 – 65 ετών εμφανίζονται οι μισοί καρκίνου του μαστού και στα 70 υπάρχει 10πλάσια  πιθανότητα να εμφανιστεί καρκίνος μαστού από ότι στα 40 έτη. Παρατηρούμε ότι σχεδόν οι μισές περιπτώσεις εμφανίζονται στο άνω έξω τεταρτημόριο του μαστού, το 25% στην περιοχή της θηλής ενώ μόνο το 20% των καρκίνων προσβάλλουν το έσω ημιμόριο του μαστού.

Έχει βρεθεί ότι οι γυναίκες που εμφάνισαν καρκίνο της μήτρας έχουν περίπου διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν και καρκίνο του μαστού. Ενώ οι γυναίκες που εμφάνισαν καρκίνο του ενός μαστού έχουν αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσουν και στον άλλο.

Οι έγχρωμες γυναίκες έχουν αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού σε σχέση με τις λευκές γυναίκες ενώ οι Γιαπωνέζες 3 φορές μικρότερη από τις λευκές.

Επίσης υπάρχουν περιοχές της γης όπου ο καρκίνος του μαστού είναι συχνός όπως στις ΗΠΑ και στη δυτική Ευρώπη και περιοχές που είναι πιο σπάνιος. Στις ΗΠΑ οι γυναίκες έχουν τριπλάσιο αριθμό καρκίνο του μαστού από τις Γιαπωνέζες και αυτό οφείλεται και στις διατροφικές τους συνήθειες.

Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνων  μειώνεται κατά 30% σε ανθρώπους που για χρόνια συνηθίζουν να τρώνε τροφές πλούσιες σε φρέσκες φυτικές ίνες δηλαδή φρούτα, χόρτα, σαλατικά  γιατί περιέχουν ουσίες που ασκούν επισκευαστική δράση στο DNA των κυττάρων προστατεύοντας έτσι από τον καρκίνο όχι μόνο του μαστού αλλά και άλλων οργάνων. Το ίδιο ισχύει και για την  αποφυγή της συχνής  κρεατοφαγίας με τα πολλά κορεσμένα λιπαρά αλλά και για γυναίκες που γέννησαν το 1ο τους παιδί πριν την ηλικία των 28 ετών.

Τα οιστρογόνα, οι περίφημες θηλυκές ορμόνες της γονιμότητας, φαίνεται πως ευνοούν τον καρκίνο του μαστού. Εξηγείται επίσης γιατί οι γυναίκες που είχαν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα γονιμότητας στη ζωή τους, θεωρούνται ελαφριά με  αυξημένο κίνδυνο.

Επίσης είναι στατιστικά αποδεδειγμένο ότι η χορήγηση αντισυλληπτικών χαπιών για μεγάλο χρονικό διάστημα προκαλεί ελάχιστη αύξηση κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου στο μαστό ο οποίος μειώνεται όταν περάσουν 10 χρόνια από την διακοπή των αντισυλληπτικών.

Ο θηλασμός για περισσότερο από 4 μήνες μειώνει λίγο την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού ενώ έχει παρατηρηθεί στατιστικά λίγο αυξημένη πιθανότητα θανάτου από καρκίνο του μαστού σε παχύσαρκες γυναίκες. Άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που ενοχοποιούνται είναι η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που είναι παντού γύρω μας και είναι αυξημένη στα υπόγεια, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, το αλκοόλ, το κάπνισμα, το στρες.

Η σύνδεση του καρκίνου του μαστού με το χρόνιο και έντονο στρες δεν είναι μόνο επιδημιολογική αλλά επιβεβαιώνεται και από αναλύσεις της  μοριακής Βιολογίας.

Οι μελαγχολικές γυναίκες είναι περισσότερο επιρρεπείς από τις  αισιόδοξες και ιδιαίτερα σημαντικά φαίνεται να είναι τα αρνητικά γεγονότα ζωής όπως ο θάνατος οικείου προσώπου ή το διαζύγιο.

Ακόμη η κοινωνική απομόνωση αλλά και το έντονο εργασιακό στρες αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι επιστήμονες υγείας αναφέρονται στον ισχυρό δεσμό που υπάρχει μεταξύ καρκίνου και στρες. Οι τεχνικές χαλάρωσης, η ψυχική ενδυνάμωση,η ήπια άσκηση, η μουσική, η μείωση των παραγόντων που μας προκαλούν στρες και η ψυχοθεραπεία είναι τρόποι ενίσχυσης της ψυχοσύνθεσης μας και του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Περίπου 10 – 15% των περιπτώσεων είναι κληρονομικές.

Η έγκαιρη διάγνωση είναι θεμελιώδους σημασίας στον καρκίνο του μαστού και μπορεί να επιτευχθεί με την αυτοεξέταση κάθε μήνα μεταξύ 7ης και 10ης ημέρας του κύκλου ενώ στην εμμηνόπαυση επιλέγουμε μία σταθερή μέρα το μήνα.

 Εξειδικευμένος γιατρός μπορεί να ψηλαφεί τούς μαστούς κάθε χρόνο,συστήνεται προληπτική μαστογραφία σε ηλικίες άνω των 40 ετών και από τα 35 αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό, που να συνδυάζεται με υπερηχογράφημα.

 Και επειδή περίπου 8-12% του καρκίνου του μαστού δεν απεικονίζονται στην μαστογραφία, είναι απαραίτητη η κλινική εξέταση από εξειδικευμένο γιατρό αλλά και το υπερηχογράφημα μαστών κυρίως σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς με αποτέλεσμα να  αυξάνεται η  ικανότητα διάγνωσης στο 98-99%.

Οι μοντέρνες ψηφιακές μαστογραφίες έχουν τόσο μικρή δόση ακτινοβολίας που δεν προκαλούν βλάβες  ακόμα και αν  μία γυναίκα κάνει μία μαστογραφία το χρόνο για  πάνω από 30 χρόνια, συνεπώς ενώ το κέρδος από μία μαστογραφία είναι τεράστιο η δόση ακτινοβολίας που δίνει είναι μικρή.

Συμπερασματικά

1) Η καθημερινή άσκηση για τουλάχιστον μισή ώρα δημιουργεί  ευεξία και βοηθάει σε όλα όπως καρδιά, πνεύμονες, οστά, αρθρώσεις και  ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα αυξάνοντας την προστασία από ασθένειες.

2) Να αποφεύγουμε όσο το δυνατόν την κατανάλωση ζωικών λιπαρών τροφών και οινοπνεύματος, την παχυσαρκία, το κάπνισμα και την πολυετή λήψη αντισυλληπτικών.

3) Δεν είναι αρκετή από μόνη της η αυτοεξέταση των μαστών. Είναι πολύ δύσκολο να πιάσουμε μόνες μας έναν όγκο στο μαστό, όταν είναι ακόμα μικρός και ιάσιμος.

4) Ο θηλασμός πάνω από 4 μήνες είναι ευεργετικός όπως και οι τροφές σε φυτικές ίνες δηλαδή φρέσκα φρούτα και σαλατικά.

5) Μειώνουμε το περιττό άγχος και ζούμε τη ζωή μας όσο καλύτερα γίνεται, γιατί ποτέ δεν ξέρουμε τι μας περιμένει αύριο.

6) Κάνουμε κάθε χρόνο επίσκεψη στο γυναικολόγο  για Pap-test, ετήσια  προληπτική μαστογραφία με ταυτόχρονη κλινική ιατρική εξέταση μαστών και υπερηχογράφημα.

Ειδικά στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια προς τιμήν της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά,

 οι γυναίκες 50-69 ετών μπορούν να έχουν δωρεάν μαστογραφία και υπέρηχο  και μάλιστα τον μήνα Οκτώβριο γίνονται δωρεάν για όλες τις ηλικίες ,προληπτικές γυναικολογικές εξετάσεις με ψηφιακή μαστογραφία, υπερηχογράφημα μαστών και τεστ Παπανικολάου.

ΚΛΕΙΣΤΕ ΤΟ ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΑΣ ΣΗΜΕΡΑ !!

Πηνελόπη Π. Πετροπούλου

Χειρ. Οδοντίατρος – Περιοδοντολόγος 

PhD(c) στην Ογκολογική Φροντίδα

Αντιπρόεδρος Ένωσης Γυναικών Ελλάδας στην Αθήνα

Σύμβουλος Διεθνών Σχέσεων Συνδέσμου Ελληνίδων Επιστημόνων.