Στέφανος Παραστατίδης: “Το Πολυτεχνείο ως σύμβολο μιας εφικτής αλλαγής παραδείγματος”

Ο Βουλευτής Κιλκίς & Τομεάρχης Παιδείας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλαγής, Στέφανος Παραστατίδης γράφει στο The Socialist

«Έξι χρόνια είναι αρκετά. Δεν θα γίνουνε επτά» φώναζαν οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο. Σήμερα, 50 χρόνια από εκείνο το βράδυ, ακόμα αναδύονται μαρτυρίες, η μνήμη ανθρώπων που συμμετείχαν ανασκαλεύεται και παράγει γνώση, για ένα σημείο καμπής της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Σε όλες τις καταγραφές ανθρώπων που συμμετείχαν στο πολυτεχνείο, μια λέξη επαναλαμβάνεται σταθερά: αυτό-οργάνωση. 

Η οργάνωση όσων έζησαν μέσα στο Πολυτεχνείο εκείνες τις 3 μέρες και 2 νύχτες, ήταν εμφανής και σαφής, παρόλο που δεν έγινε βάσει κάποιου προκαθορισμένου σχεδίου. Οι σπουδαστές της Σιβιτανιδείου οργάνωσαν τον ραδιοφωνικό σταθμό, αυτοί της φαρμακευτικής και της ιατρικής το ιατρείο, οι μηχανολόγοι τα μαγειρεία της φοιτητικής λέσχης, η επιτροπή των εκλεγμένων φοιτητών από τις σχολές καθόριζαν τα συνθήματα που θα ακούγονταν από τον ραδιοφωνικό σταθμό και τις ντουντούκες κ.λπ. Δημιουργήθηκε κάτι συλλογικό, εντός του οποίου ο καθένας διατηρούσε την ατομικότητά του. Στο εσωτερικό αυτής της προσπάθειας ο καθένας ήταν επώνυμος και λειτουργούσε ως πρόσωπο, νοιώθοντας την ευθύνη για τον ρόλο που είχε, στην ροή των γεγονότων. Εκείνες οι στιγμές όχι μόνο παραμένουν σημαντικές σήμερα, αλλά μεγαλώνουν προϊόντος του χρόνου, παράγοντας ένα συμβολικό νόημα που ξεπερνά κατά πολύ την ιστορική εκείνη στιγμή. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου είναι πλέον ένα σύμβολο συλλογικής εποποιίας που διαπαιδαγωγεί στα ιδανικά της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας, της Συμμετοχής και της Ευθύνης. 

Το Πολυτεχνείο δείχνει πως είναι εφικτή μια αποτελεσματική οργάνωση «από τα κάτω» όταν υπηρετεί μια σαφή ιδέα. Εκείνες τις ημέρες δημιουργήθηκε κάτι συλλογικό που λειτουργούσε σαν μαγνήτης για όλο τον κόσμο. Τον κόσμο εκείνο που, τα προηγούμενα χρόνια, τολμούσε να εκφραστεί κατά της χούντας, μόνο αν έβρισκε μια συγκεκριμένη αφορμή. Οι προηγούμενες στιγμές μαζικής αντίστασης ήταν τα συλλαλητήρια στην κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου το ’68, του Γιώργου Σεφέρη το ’71, το μνημόσυνο για τον «Γέρο» τον Νοέμβριο του ’73. Παρόλη την υπαρκτή σιωπηρή ανοχή, αν όχι ανοιχτή υποστήριξη, από ένα κομμάτι του πληθυσμού προς τη χούντα, χρειάστηκε μόνο μια μικρή ομάδα νέων ανθρώπων να δείξει στους πολλούς ότι η αλλαγή παραδείγματος είναι εφικτή. Να δείξει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η Δημοκρατία δεν μπορούν να περιμένουν μέχρι να ωριμάσουν οι συνθήκες, ούτε υπόκεινται σε λογικές πλειοψηφίας. 

Τα ανθρώπινα δικαιώματα και η Δημοκρατία δεν είναι δεδομένα. Χρειάζεται προσοχή κι εγρήγορση. Η απάντηση της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας σε αυτές τις α-πολίτικες προσεγγίσεις που φλερτάρουν επικίνδυνα με αντιδημοκρατικές αντιλήψεις δεν μπορεί παρά να είναι μία και σταθερή: Δεν αρκεί μια ιδέα να είναι σωστή και δίκαιη για να επικρατήσει. Χρειάζεται προσπάθεια, οργάνωση και συλλογικότητα. Χρειάζονται τα ιδεολογικά όρια και η διαφοροποίηση, που κάνουν διακριτή τη σωστή από τη λάθος πλευρά της ιστορίας. Χρειάζεται πίστη στην ιδέα της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα οποία πρέπει να παραμένουν αδιαπραγμάτευτα κι όχι να υποτάσσονται στις εκάστοτε πλειοψηφίες. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου έδειξε ότι όταν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις, η αλλαγή παραδείγματος είναι εφικτή.