Συνέδριο ΠΑΣΟΚ -Σεβασμός στους θεσμικούς ή Παράκαμψη των Θεσμικών Διαδικασιών;

Γράφει ο Γαβρής Άγγελος

Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται αντιμέτωπο με εσωκομματικές εντάσεις με απόλυτη ευθύνη της ηγεσίας, σχετικά με τη διοργάνωση του επικείμενου συνεδρίου, με επίκεντρο τη διαφύλαξη των θεσμικών διαδικασιών που ορίζει το καταστατικό του κόμματος. Κατά τη συνεδρίαση του Πολιτικού Κέντρου, ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, εξέφρασε έντονες αντιρρήσεις στην πρόταση του προέδρου Νίκου Ανδρουλάκη για τον ορισμό Κεντρικής Οργανωτικής Επιτροπής Συνεδρίου (ΚΟΕΣ), υπογραμμίζοντας την ανάγκη σεβασμού των καταστατικών προβλέψεων.

Καταστατικές Προβλέψεις για το Τακτικό Συνέδριο

Σύμφωνα με το άρθρο 22 του καταστατικού του ΠΑΣΟΚ, το Τακτικό Συνέδριο αποτελεί το ανώτατο όργανο του κόμματος, διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια και έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα αναθεώρησης του καταστατικού. Η προκήρυξη του συνεδρίου, η οργάνωση της προσυνεδριακής διαδικασίας και τα σχετικά κείμενα αποφασίζονται από την Κεντρική Πολιτική Επιτροπή, μετά από εισήγηση του Εκτελεστικού Πολιτικού Συμβουλίου και του Προέδρου.

Η Παρέμβαση του Χάρη Δούκα – και η απάντηση “άκου Χάρη …” από τον Νίκο Ανδρουλάκη

Κατά τη συνεδρίαση, ο Χάρης Δούκας πρότεινε την ενεργό συμμετοχή της εκλεγμένης Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και του Πολιτικού Συμβουλίου στην προετοιμασία του συνεδρίου, όπως ορίζει το καταστατικό. Επεσήμανε ότι τα δύο αυτά εκλεγμένα όργανα πρέπει να καθοδηγήσουν τη διαδικασία, διασφαλίζοντας τη θεσμικότητα και τη διαφάνεια.

Ωστόσο, ο Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας και μέλος του Πολιτικού Κέντρου δεν άφησε ασχολίαστη τη δήλωση του Προέδρου στη χθεσινή άτυπη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας όπου ενημέρωσε τους βουλευτές του ότι την Κυριακή θα ανακοινώσει Κ.Ο.Ε.Σ (Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου), κάτι που πρακτικά θα μετατρέψει τα εκλεγμένα όργανα του κόμματος (Κεντρική Επιτροπή και Πολιτικό Συμβούλιο) και θα πάψει η λειτουργία τους με την έως τώρα σύσταση. Ο Χάρης Δούκας ζήτησε να προσδιοριστεί ο χρόνος διεξαγωγής του τακτικού συνεδρίου και να το προετοιμάσουν τα εκλεγμένα όργανα του κόμματος.

«Πιστεύω ότι το Πολιτικό Συμβούλιο, το Πολιτικό Κέντρο και η Κεντρική Πολιτική Επιτροπή θα πρέπει να έχουν την κύρια ευθύνη προετοιμασίας της διοργάνωσης του Συνεδρίου», ανέφερε ο Χάρης Δούκας, επικαλούμενος μάλιστα το καταστατικό, με τον Νίκο Ανδρουλάκη να απαντά, σύμφωνα με πληροφορίες, «Άκου Χάρη, το καταστατικό έλεγε επίσης ότι θα πάμε σε εκλογή Προέδρου σε τέσσερα χρόνια, αλλά πήγαμε νωρίτερα…».

Το Πολιτικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ, ένας από τους βασικούς πυλώνες της εσωτερικής λειτουργίας του κόμματος, μοιάζει να έχει περιέλθει σε κατάσταση αδράνειας. Με την τελευταία συνεδρίασή του να καταγράφεται το καλοκαίρι του 2024, πριν από την έναρξη των εσωκομματικών διαδικασιών για την ανάδειξη Προέδρου, το όργανο φαίνεται να έχει περιθωριοποιηθεί, προκαλώντας αντιδράσεις και εγείροντας ερωτήματα για τη δέσμευση της ηγεσίας στην εσωκομματική δημοκρατία.

Η απουσία τακτικής δραστηριότητας του Πολιτικού Συμβουλίου έχει εντείνει τη δυσαρέσκεια στελεχών που ανήκουν σε διαφορετικές εσωκομματικές πτέρυγες. Πολλά από αυτά σημειώνουν ότι ο Πρόεδρος Νίκος Ανδρουλάκης επιλέγει να παρακάμπτει τα θεσμοθετημένα όργανα στα οποία η πλειοψηφία του αμφισβητείται. Αντ’ αυτού, βασίζεται στο «Πολιτικό Κέντρο Αποφάσεων», μια ολιγομελή ομάδα στελεχών όπου η δική του άποψη κυριαρχεί.

«Ανοίγματα» ή έντεχνοι αποκλεισμοί;

Ένα άλλο κρίσιμο ζήτημα αφορά την υποτιθέμενη στρατηγική «ανοίγματος» του ΠΑΣΟΚ, η οποία φαίνεται να μην υλοποιείται στην πράξη. Αν και ο Πρόεδρος έχει προαναγγείλει τη διεύρυνση του κόμματος με τη συμμετοχή νέων στελεχών, όσοι έχουν στείλει τα βιογραφικά τους για να συμβάλουν στην «πολιτική αντεπίθεση» περιμένουν απαντήσεις εδώ και μήνες.

Ταυτόχρονα, καταγγελίες περί «αποκλεισμών» και διαρκούς αναμονής για επικοινωνία, ακούγονται από στελέχη που δεν στήριξαν την εκλογή Ανδρουλάκη. Πολλά από αυτά ισχυρίζονται ότι βρίσκονται στο περιθώριο, χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής συμμετοχής εσωκομματικά και πως βασίζονται σε “ίδιες δυνάμεις” για να εξωτερικεύσουν τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην περαιτέρω ισχυροποίηση των ποσοστών της παράταξης…

Επανεκκίνηση ή “μία από τα ίδια”;

Η ανασυγκρότηση των κομματικών οργάνων και η ενεργοποίηση των ομάδων εργασίας αποτελούν προτεραιότητες, αν το ΠΑΣΟΚ θέλει να επαναπροσδιορίσει τη θέση του στο πολιτικό σκηνικό. Το συνέδριο της άνοιξης αποτελεί ευκαιρία για να επιτευχθεί ένας θεσμικός επαναπροσδιορισμός, αλλά απαιτείται διαφάνεια, αντιπροσωπευτικότητα και ουσιαστική συμμετοχή όλων των μελών.

Η τρέχουσα κατάσταση, όμως, δίνει την εντύπωση ότι οι αιτίες της πρόσφατης εσωκομματικής σύγκρουσης δεν έχουν αντιμετωπιστεί. Η επιτυχία του συνεδρίου εξαρτάται από το αν η ηγεσία θα μπορέσει να οικοδομήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με όλα τα στελέχη και να επαναφέρει τον συλλογικό χαρακτήρα στη λήψη αποφάσεων.

Παράκαμψη των Θεσμικών Διαδικασιών;

Η πρόταση του Νίκου Ανδρουλάκη για τον ορισμό ΚΟΕΣ, αντί της ανάθεσης της προετοιμασίας του συνεδρίου στα εκλεγμένα όργανα, εγείρει ερωτήματα σχετικά με την τήρηση των καταστατικών διαδικασιών. Η επιλογή αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως παράκαμψη των θεσμικών οργάνων του κόμματος, υπονομεύοντας τη δημοκρατική λειτουργία και τη διαφάνεια που προβλέπει το καταστατικό.

Η απόφαση της ηγεσίας να προτείνει τη σύσταση ΚΟΕΣ, αντί να αξιοποιήσει τα εκλεγμένα όργανα, προκαλεί ανησυχίες για την προσήλωση του κόμματος στις θεσμικές του αρχές. Η παράκαμψη των καταστατικών διαδικασιών μπορεί να ερμηνευθεί ως προτεραιοποίηση προσωπικών επιλογών έναντι της συλλογικής βούλησης των μελών. Η ηγεσία οφείλει να σεβαστεί τις θεσμικές διαδικασίες και να ενισχύσει τη συμμετοχή των εκλεγμένων οργάνων, διασφαλίζοντας τη δημοκρατική λειτουργία του κόμματος.

Η τήρηση του καταστατικού αποτελεί θεμέλιο για τη δημοκρατική λειτουργία του ΠΑΣΟΚ. Οι επιλογές της ηγεσίας που παρακάμπτουν τις θεσμικές διαδικασίες υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των μελών και τη συνοχή του κόμματος. Είναι επιτακτική ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στη θεσμικότητα και τη διαφάνεια, διασφαλίζοντας ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται με σεβασμό στις καταστατικές προβλέψεις και τη συλλογική βούληση των μελών.