Συνέντευξη Α.Ξανθός: “Δεν πρέπει να υπάρχει δίλημμα ανάμεσα στην Δημόσια  Υγεία και στην Οικονομία .‘Η θα συμβαδίσουν ή θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα και στα δύο .

Σε συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στον Δημοσιογράφο του “The Socialist”, Δημήτρη Μπαμπούλη, ο πρώην Υπουργός Υγείας και νυν βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδρέας Ξανθός, τοποθετήθηκε σχετικά με την διαχείριση της κρίσης του κορονωϊού απο την Κυβέρνηση Μητσοτάκη. Τόνισε πως Οικονομία και Υγεία θα πρέπει να συμβαδίζουν ως προτεραιότητες και να μην γίνεται διαχωρισμός ενώ επισήμανε τα σημεία στα οποία θα έπρεπε να σταθεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη για να μείνει όρθια η οικονομία και να αντέξει η κοινωνία. Επισήμανε τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την αντιμετώπιση της κρίσης συνολικά και σχολίασε τόσο το φλέγον ζήτημα του “Παιδικοχειρουργικού Αγιά-Σοφία” όσο και την “επιφανειακή” ενδυνάμωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας της χώρας.

Συνέντευξη στο The Socialist

Με την έναρξη της τουριστικής περιόδου, αλλά και λίγο πριν, παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των κρουσμάτων του COVID-19 στην χώρα μας. Θεωρείτε ότι η κυβέρνηση έχει πάρει επαρκή μέτρα, ώστε να κυλήσει ομαλά η τουριστική περίοδος;

Χωρίς αμφιβολία η έξαρση κρουσμάτων covid-19  που παρατηρείται τις τελευταίες μέρες, με ένα μεγάλο ποσοστό  τους να σχετίζεται με την είσοδο τουριστών στη χώρα, αποτελεί  μια ανησυχητική εξέλιξη που απαιτεί αυξημένη εγρήγορση και ενισχυμένα μέτρα υγειονομικής «θωράκισης». Προφανώς σε αυτήν την διαχείριση δεν υπάρχει περιθώριο λάθους ή ολιγωρίας, καθώς το υγειονομικό, οικονομικό και κοινωνικό πλήγμα θα είναι βαρύτατο. Και φυσικά δεν πρέπει να υπάρχει δίλημμα ανάμεσα στην Δημόσια  Υγεία και στην Οικονομία . ‘Η θα συμβαδίσουν ή θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα και στα δύο . Χωρίς συνθήκες  υγειονομικής ασφάλειας δεν θα έχουμε οικονομικά βιώσιμη τουριστική περίοδο . Άρα μόνο με μέτρα προστασίας  της Δημόσιας Υγείας μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη της οικονομίας και σε καμία περίπτωση η λογική της χαλάρωσης των υγειονομικών standards ή των παλινωδιών στις αποφάσεις υπό την πίεση επαγγελματικών συμφερόντων δεν συνιστά υπεύθυνη διαχείριση. Έχει αποδειχθεί διεθνώς πώς  όταν η Επιστήμη υποχωρεί ή αγνοείται σε περιόδους υγειονομικών  κρίσεων  ,   η εξέλιξη δεν είναι καλή. Η Κυβέρνηση δεν έχει κάνει αυτά που απαιτείται για τη «θωράκιση» του ΕΣΥ αλλά και της τουριστικής δραστηριότητας. Και με τις αντιφάσεις της και την έλλειψη σταθερής γραμμής δεν έχει δώσει το απαραίτητο «σήμα» σοβαρότητας, συνέπειας και υγειονομικής ασφάλειας στους μόνιμους κατοίκους και στους επισκέπτες της χώρας. Αυτό λοιπόν που πρέπει επειγόντως να γίνει είναι : 

1.Αποκατάσταση κλίματος πολιτικής συνεννόησης και άρα κοινωνικής συναίνεσης για την αντιμετώπιση  της νέας φάσης. Δεν είναι δυνατόν η κυβέρνηση να πυροδοτεί την πόλωση και το διχασμό στο πολιτικό σύστημα και στην κοινωνία (τοξικότητα στην πολιτική αντιπαράθεση, νόμος για τον περιορισμό των διαδηλώσεων, αλλαγές στην εκπαίδευση κλπ) και ταυτόχρονα να επιζητεί στήριξη της αντιπολίτευσης και των πολιτών για να αντιμετωπίσει μια κρίση Δημόσιας Υγείας . 

2.Αναλυτική ενημέρωση στη Βουλή από τον Υπουργό Υγείας για τα νέα δεδομένα και το σχέδιο διαχείρισης της πανδημίας, τόσο στη διάρκεια του καλοκαιριού όσο και εν όψει δεύτερου επιδημικού κύματος το φθινόπωρο. Έμφαση στην έγκυρη επιστημονική ενημέρωση, πλήρης διαφάνεια για την επιδημιολογική εικόνα της πανδημίας στη χώρα με αναλυτική παρουσίαση δεδομένων ( πχ ποσοστό θετικών κρουσμάτων ανά δείγμα εισερχόμενων τουριστών και ανά χώρα προέλευσης), τεκμηριωμένη εκτίμηση κινδύνου από τους ειδικούς και όχι επιλεκτική  ανακοίνωση στοιχείων, αναβαθμισμένη και αποκεντρωμένη επιδημιολογική επιτήρηση και παρέμβαση από τον ΕΟΔΥ. 

3. Αυστηροποίηση των κριτηρίων για έλεγχο και ενισχυμένο testing στις πύλες εισόδου της χώρας ( οδικές, αεροπορικές , θαλάσσιες) ,  με ενιαία επιδημιολογικά κριτήρια και όχι με αποσπασματικές και ατελέσφορες κινήσεις που πλήττουν την εικόνα της χώρας . 

4.Αντιστροφή της τάσης «χαλάρωσης» των μέτρων ατομικής προστασίας ,  επικαιροποίηση των μηνυμάτων ευαισθητοποίησης των πολιτών, απαγόρευση μαζικών συναθροίσεων ( πχ πανηγύρια) σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.  

5. Γενναία παρέμβαση ενίσχυσης των δημόσιων δομών υγείας με προσωπικό και ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό ,  αυξημένη  ετοιμότητα του συστήματος ( ΕΣΥ, ΕΚΑΒ, ΕΟΔΥ, Πολιτική Προστασία, Τοπική Αυτοδιοίκηση),  γρήγορα και αποτελεσματικά αντανακλαστικά σε κάθε ύποπτο κρούσμα.

Μόνο έτσι μπορεί να κερδηθεί το στοίχημα και για τη Δημόσια Υγεία ( που είναι προτεραιότητα) και για την επιβίωση του τουρισμού και της Οικονομίας.  Τώρα είναι η ώρα όχι του εφησυχασμού  και της υποτίμησης του κινδύνου   ούτε αποκλειστικά της ατομικής ευθύνης  , αλλά της ευθύνης της οργανωμένης Πολιτείας και Κοινωνίας για την  αποτελεσματική αντιμετώπιση της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης.

Ο αριθμός των ΜΕΘ έχει αυξηθεί από την αρχή της υγειονομικής κρίσης και έχουν γίνει σημαντικές προσλήψεις. Θεωρείτε ότι αυτές οι προσλήψεις είναι μόνιμες; Τι πρέπει να γίνει για να θωρακιστεί και να είναι προετοιμασμένο  το ΕΣΥ απέναντι σε επόμενο ενισχυμένο κύμα κρουσμάτων ; 

Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι έχουμε πλέον ένα πιο ισχυρό Δημόσιο Σύστημα Υγείας . Η αλήθεια είναι ότι όντως , υπό την πίεση της πανδημίας και όχι επειδή είχε τέτοιο σχέδιο η ΝΔ ,  το ΕΣΥ ενισχύθηκε κυρίως με συμβασιούχους νοσηλευτές και  πολύ λίγους γιατρούς , ενώ οι επιπλέον κλίνες ΜΕΘ που διαφημίζονται είναι οι περισσότερες στην πραγματικότητα στον «αέρα» μετά την επάνοδο στην τακτική λειτουργία των νοσοκομείων και την επαναλειτουργία στεφανιαίων μονάδων, θωρακοχειρουργικών ή νευροχειρουργικών ΜΕΘ που είχαν μετατραπεί σε ΜΕΘ ή ΜΕΘ-Covid.  Μόνο με αυξημένη χρηματοδότηση και μόνιμες προσλήψεις μπορεί να «θωρακιστεί» το ΕΣΥ και να υπάρξει «παρακαταθήκη» από την πανδημία . Για το ανθρώπινο δυναμικό ή λύση είναι προκήρυξη σε βάθος 4ετίας όλων των θέσεων που σήμερα καλύπτουν επικουρικοί γιατροί, λοιπό επικουρικό προσωπικό και συμβασιούχοι ΟΑΕΔ , ειδική μοριοδότηση προϋπηρεσίας για τους υπηρετούντες συμβασιούχους και ανανέωση όλων των συμβάσεων μέχρις ότου οι θέσεις καλυφθούν  με μόνιμο προσωπικό. Η κυβέρνηση δεν έχει τέτοιο πολιτικό σχέδιο γιατί στην πραγματικότητα δεν πιστεύει στη δημόσια περίθαλψη και επιμένει στη νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία του «ανοίγματος»  του ΕΣΥ στον ιδιωτικό τομέα και στις  ΣΔΙΤ . 

Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η πανδημία και οι νέες προκλήσεις  που ήρθαν στο προσκήνιο  είναι η ευκαιρία  για μια «γενναία»  επένδυση σε ένα νέο ΕΣΥ . Ένα νέο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, που με νέους  πόρους και  νέες δυνατότητες θα είναι σε θέση να καλύπτει με πληρότητα νέες ανάγκες παρέχοντας ποιοτικές υπηρεσίες , πάντα στη γραμμή της καθολικότητας και της ισότητας στη φροντίδα υγείας   .  Σήμερα υπάρχουν οι δημοσιονομικές προϋποθέσεις και οι δυνατότητες σύγκλισης με την Ευρώπη στις δημόσιες δαπάνες υγείας ( 7% του ΑΕΠ). Τώρα είναι η στιγμή για ενδυνάμωση του ΕΣΥ και της Δημόσιας Υγείας ,  καθώς είναι αδιαμφισβήτητη πλέον η κοινωνική ανταποδοτικότητα τους  αλλά και ο αναπτυξιακός τους ρόλος.  Οι άξονες αυτής της παρέμβασης έχουν ενσωματωθεί στο Πρόγραμμα  «Μένουμε όρθιοι-2» που έχει παρουσιάσει ο ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο προβλέπει για το 2020 συμπληρωματική χρηματοδότηση του Συστήματος Υγείας με 1 δις. Ευρώ ( πάνω από 0,5% του ΑΕΠ) και 4000 μόνιμες προσλήψεις γιατρών , νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού. Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα που μας φέρνει πιο κοντά στο  στρατηγικό στόχο της  διεύρυνσης της «χωρητικότητας» ( capacity)  του ΕΣΥ για να μπορεί ,   σε συνέργεια με τον ΕΟΠΥΥ,  να καλύπτει δωρεάν επιπλέον ανάγκες υγείας των πολιτών και να περιορίζει ανισότητες , μειώνοντας πρωτίστως  την  πολύ υψηλή  ιδιωτική  δαπάνη  υγείας στην Ελλάδα, που κυμαίνεται περίπου στο 40% της συνολικής . 

Ποια είναι η άποψη σας για την δυσλειτουργία του Καρδιοχειρουργικού Τμήματος στο Νοσοκομείο Παίδων “Αγία Σοφία”; Ένα γεγονός που έχει χαρακτηριστεί ακόμη και σαν fake news από τον Υπουργό Υγείας. 

Η Καρδιοχειρουργική Κλινική του Παίδων «Αγία Σοφία» είναι το μοναδικό εξειδικευμένο τμήμα του ΕΣΥ σ’ αυτόν τον τομέα και άρα χρειάζεται συστηματική στήριξη και αναβάθμιση  για  να παραμείνει λειτουργικό και αξιόπιστο. Το Τμήμα αυτό είχε  κατά καιρούς σοβαρά προβλήματα  και το  2011-2012 σταμάτησε πάλι  η λειτουργία του . Στη διάρκεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ενισχύθηκε με επικουρικούς γιατρούς και διασφαλίστηκε η αφιλοκερδής συνδρομή Έλληνα παιδοκαρδιοχειρουργού υψηλού κύρους από το εξωτερικό . Προκηρύχθηκε μάλιστα , σε συνεργασία με το ΕΚΠΑ , θέση Καθηγητή Παιδοκαρδιοχειρουργικής  για να αναβαθμιστεί το Τμήμα και οι παρεχόμενες υπηρεσίες . Η σημερινή  κυβέρνηση , με το πρόσχημα της πανδημίας και της ανάπτυξης επιπλέον κλινών ΜΕΘ-Covid Παίδων , ανέστειλε ξανά τη λειτουργία της Κλινικής και ανέλαβε το «Ωνάσειο» την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών , αλλά μετά τις διαμαρτυρίες των οικογενειών και των Συλλόγων Γονέων  αναγκάστηκε ο Υπουργός Υγείας να δεσμευτεί για τη συνέχιση της λειτουργίας . Η ουσία πάντως είναι ότι αυτού του τύπου τα Τμήματα χρειάζονται ειδική μέριμνα από το Υπουργείο Υγείας , τις  ΥΠΕ και τις  Διοικήσεις των νοσοκομείων για να είναι εγγυημένη η βιωσιμότητα και η αποδοτικότητα τους και κυρίως η ποιότητα της φροντίδας .  

Τους τελευταίους μήνες έχετε επισκεφθεί διάφορες δομές του ΕΣΥ στην Ελλάδα (π.χ. Κόρινθος, Ξάνθη) και πρόσφατα  κάνατε ερώτημα στον Υπουργό Υγείας, κ. Κικίλια, για ελλείψεις σε σημαντικό προσωπικό σε δομές του ΕΣΥ στο Ρέθυμνο. Ο κύριος Κικίλιας ανακοίνωσε ότι θα υπάρχουν ενισχύσεις με κρεβάτια στο νησί της Κρήτης. Κρίνετε ότι το Υπουργείο κάνει επιφανειακές ενισχύσεις στις εκτός Αθηνών δομές, χωρίς να λύνει με ουσιαστικό τρόπο τα προβλήματα που προκύπτουν;

Το πρόβλημα με τους χειρισμούς του Υπουργείου Υγείας είναι ότι δεν έχει παρουσιάσει , γιατί προφανώς δεν έχει την πολιτική βούληση , ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την άμεση και μακροπρόθεσμη ενίσχυση του ΕΣΥ με μόνιμο προσωπικό και όχι με προσλήψεις συμβασιούχων που έχουν ημερομηνία λήξης.  Αυτό αφορά όλη τη χώρα . Για τον ΣΥΡΙΖΑ ενίσχυση του ΕΣΥ και «θωράκιση»  της Δημόσιας Υγείας σημαίνει : 

1. Ενίσχυση των προϋπολογισμών  του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ με στόχο τη σύγκλιση με το μέσο ευρωπαϊκό όρο στις δημόσιες δαπάνες υγείας. Ο ΠΟΥ συστήνει την υπέρβαση των περιορισμών της λιτότητας στη χρηματοδότηση των δημόσιων συστημάτων υγείας 
2. Μόνιμες προσλήψεις γιατρών , νοσηλευτών και άλλων εργαζομένων στο ΕΣΥ , αρχής γενομένης με 4000 θέσεις μέσα στο 2020 και 3000 κάθε χρόνο μέχρι το 2023. 
3. Εθνικό σχέδιο αναβάθμισης των υποδομών του ΕΣΥ μέσω δημόσιου χρηματοδοτικού εργαλείου ( «Φιλόδημος» για την Υγεία) . 
4. Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ , ανάπτυξη του θεσμού του οικογενειακού γιατρού , στήριξη των δημόσιων δομών ( ΚΥ –ΤΟΜΥ) με  έμφαση στην κοινοτική και κατ’οίκον φροντίδα υγείας αλλά και στη συστηματική παρακολούθηση ευάλωτων ομάδων πληθυσμού που διαβιούν σε κλειστές δομές ( γηροκομεία-προνοιακά ιδρύματα κλπ) . 
5. Ανάπτυξη της Επείγουσας Ιατρικής και του Τραύματος , αυτοτελή και πλήρως στελεχωμένα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών 
6. Πρωτοβάθμιες και κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας , ενίσχυση των Κέντρων Ψυχικής Υγείας και των Κινητών τους Μονάδων , ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και υπέρβαση του ασυλικού μοντέλου .  
7. Αναδιοργάνωση ( θεσμική και λειτουργική) του ΕΟΔΥ και των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών – στήριξη των Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας ( ΚΕΔΥ-ΠΕΔΥ). 
8. Μισθολογική αναβάθμιση των γιατρών και των υπόλοιπων υγειονομικών- ενισχυμένα κίνητρα προσέλκυσης γιατρών στις δομές του ΕΣΥ των άγονων-νησιωτικών-δυσπρόσιτων  περιοχών. 
9. Επιτάχυνση και ολοκλήρωση του προγράμματος Philos-2 για την ολοκληρωμένη υγειονομική φροντίδα των προσφύγων-μεταναστών  
10. Μείωση της ιδιωτικής δαπάνης υγείας μέσα από την κάλυψη επιπλέον αναγκών ( οδοντιατρική φροντίδα, αποθεραπεία-αποκατάσταση , γηριατρική φροντίδα , φροντίδα ατόμων με άνοια ,  ειδική αγωγή, εργαστηριακός έλεγχος , «αποκλειστικές νοσοκόμες» κλπ  ) .