ΘΕΜΑ: Χωρίς τέλος η λίστα των γυναικοκτονιών – Ώρα να ανοίξει ο δημόσιος διάλογος (διαρκής ενημέρωση)

Επιμέλεια: Μπάμπης Καραγεωργίου

Γίναμε και πάλι όλοι μάρτυρες μίας ακόμα γυναικοκτονίας. Η 41χρονη Γεωργία, η οποία ήταν έγκυος βρέθηκε δολοφονημένη μέσα σε ένα μπαούλο. Τα τελευταία χρόνια είμαστε όλοι θεατές μίας σειράς σοκαριστικών εγκλημάτων.Βιασμοί, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, ανισότητες λόγω του φύλου στους χώρους της δουλειάς,της εκπαίδευσης, της οικογένειας.Και τα επίσημα στοιχεία δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης και μικροπολιτικής.

Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας ο ετήσιος αριθμός των γυναικών θυμάτων σωματικής βίας για το 2021 ήταν 6.166, ενώ το 2022 αυξήθηκε στις 7.430. Ενώ οι γυναίκες θύματα ψυχολογικής βίας ανήλθαν το 2021 στις 6.057 και την επόμενη χρονιά στις 7.754.

Είναι κάτι παραπάνω από φανερό ότι δεν πάει άλλο και ότι ο δημόσιος διάλογος που θα κατοχυρώνει νομικά τον όρο γυναικοκτονία πρέπει να ανοίξει χωρίς παρωπίδες.

Για αυτό το φρικτό κοινωνικό φαινόμενο μίλησαν στο The Socialist η Βουλεύτρια του ΠΑΣΟΚ και Υπεύθυνη ΚΤΕ Προστασίας του Πολίτη του κόμματος, Νάντια Γιαννακοπούλου.

Συγκεκριμένα:

“Άλλη μια γυναικοκτονία μας συγκλονίζει όλους, με την ωμότητα, τη βιαιότητα και την υποκρισία των δολοφόνων. Άλλο ένα τραγικό συμβάν σε μία κοινωνία που κάποιοι θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν ότι θέλουν μία γυναίκα.

Έχουμε χρέος να αντιδράσουν όλοι. Σπάζοντας την σιωπή, υλοποιώντας νέα μέτρα προστασίας των γυναικών, αντιμετώπισης της αυξανόμενης έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών. Φτάνει πιά!”

Από πλευράς της η Τομεάρχης Ισότητας του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Μαρία Δαφέρμου σε εκτενή της δήλωση στο The Socialist ανέφερε:

Αυτές τις ημέρες γινόμαστε για πολλοστή φορά μάρτυρες μιας γυναικοκτονίας, αποτέλεσμα ενδοοικογενειακής βίας. Μια γυναίκα, μητέρα και έγκυος , βρήκε το θάνατο επειδή το αποφάσισε ο σύντροφός της.

Αξίζει λοιπόν να αναρωτηθούμε πόσο αξιόπιστη έχει αποδειχθεί η πολιτεία στην εκ βάθρου αντιμετώπιση της έμφυλης βιας; Δυστυχώς ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των θυμάτων μας δίνει μοιραία την απάντηση.

Το επίσημο κράτος έχει αναλωθεί σε επικοινωνιακά μέτρα, όπως το κουμπί του πανικού και το εργαλείο μέτρησης κινδύνου τα οποία αποδεικνύονται προσχηματικά, καθώς απέχουν πολύ από την πραγματικότητα που βιώνουν τα θύματα βίας.

Η απροθυμία της πολιτείας να επενδύσει στην εκπαίδευση ως αντίβαρο στη βία, σε δράσεις ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης της κοινωνίας απέναντι στα στερεότυπα, σε πολιτικές προστασίας των θυμάτων βίας, σε νομοθετικές πρωτοβουλίες που να αποθαρρύνουν την υποτροπή των δραστών, έχει ως συνέπεια να θρηνούμε συνεχώς νέα θύματα.

Το ΠΑΣΟΚ αποδεικνύεται ο μόνος χώρος που καταβάλλει συνεπή και συγκροτημένη προσπάθεια ενάντια στην έμφυλη βια. Δεν πρέπει να αγνοούμε ότι δημιούργησε τις δομές προστασίας γυναικών θυμάτων βίας, ενώ συνεχίζει να αναλαμβάνει στοχευμένες πρωτοβουλίες για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου

Την δική της οπτική δίνει με δήλωση της στο The Socialist και η Βουλεύτρια Ευβοίας, Κατερίνα Καζάνη η οποία αναφέρει:

Με την έναρξη του νέου έτους, ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια ακόμα γυναικοκτονία. Η συνεχής αύξηση των περιστατικών έμφυλης βίας αντικατοπτρίζει ένα σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο που απαιτεί άμεση και αποφασιστική αντίδραση.

Οι αιτίες των γυναικοκτονιών είναι πολύπλοκες και συχνά συνδεδεμένες με τις διακρίσεις, την ανισότητα και την ανυπαρξία αποτελεσματικών μέτρων πρόληψης και προστασίας. Για να αντιμετωπιστεί επιτυχώς η έμφυλη βία είναι απαραίτητη η πολιτική βούληση, που δυστυχώς απουσιάζει. Η Κυβέρνηση δεν έχει καμία πρόθεση να ενισχύσει τους νόμους κατά της βίας στο οικογενειακό περιβάλλον, να προωθήσει την εκπαίδευση για την ισότητα των φύλων και να ενισχύσει οργανισμούς που παρέχουν στήριξη στα θύματα.

Η έμφυλη βια δεν πρέπει να είναι ανεκτή. Δεν πρέπει να αγνοείται. Οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου οι γυναίκες αισθάνονται ασφαλείς και προστατευμένες.

Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη, Κοινωνική Ψυχολόγος και Εντεταλμένη Σύμβουλος στον τομέα Δημόσιας Υγείας και Δημοτικών Ιατρείων, για τον Δήμο Αθηναίων αναφέρει:

Για κάθε γυναικοκτονία που καταλήγει σε δελτίο ειδήσεων, υπάρχουν τουλάχιστον άλλες δέκα ιστορίες κακοποίησης που συνεχίζουν την καταστροφική πορεία τους πίσω από κλειστές πόρτες και πολλαπλασιάζουν τα θύματα σε οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο.  Παρόλα τα ποσοστά,  δεν έχουμε φτάσει στο σημείο να μπορούμε να κάνουμε πρόληψη και ψυχοεκπαίδευση του πληθυσμού σε ζητήματα έμφυλων διακρίσεων, στερεοτύπων και στρεβλώσεων περί ιδιοκτησίας του άλλου και ελέγχου της ζωής του – οφείλουμε να καταπολεμήσουμε, τα λάθος πρότυπα σχέσεων, την συνεξάρτηση από συντρόφους, την αδυναμία του να μιλήσει κάποια έγκαιρα για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει.  Οι γυναικοκτονίες δεν είναι ούτε μεμονωμένα περιστατικά, ούτε ζήτημα μερικών προβληματικών ανδρών που ασχημονούν: είναι κοινωνικό πρόβλημα, η λύση του οποίου αφορά σε όλα τα φύλα.  Πρόκειται για ένα διαφορετικό μοντέλο συναισθηματικών σχέσεων και καθημερινής συμπεριφοράς, στα οποία χρειάζεται εκ νέου να εκπαιδευτούμε. 

Η Βουλεύτρια Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Χριστίνα Σταρακά σε δήλωση της αναφέρει:

Ο όρος «γυναικοκτονία» είναι υπαρκτός, δόκιμος και συγκεκριμένος. Είναι ο φόνος που είναι άμεσα συναρτημένος με το γυναικείο φύλο του θύματος. Δεν τίθεται σε αντιδιαστολή με την ανθρωποκτονία. Στην ουσία οι γυναικοκτονίες είναι εγκλήματα που στηρίζονται στις βαθιά εμπεδωμένες κοινωνικές αντιλήψεις και στα έμφυλα στερεότυπα, σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες είναι κατώτερες, υποτελείς στην ανδρική εξουσία, και δυνητικά μπορούν να «τιμωρηθούν», «ελεγχθούν» και «σωφρονιστούν» μέσω της έμφυλης βίας.
Ο όρος είναι αναγνωρισμένος από τον ΟΗΕ από το 1976. Τον χρησιμοποιούν η ΕΕ και ο ΠΟΥ για δεκαετίες. Είναι τυποποιημένο ποινικό αδίκημα σε μια σειρά από χώρες, κυρίως της λατινικής αμερικής. Χρησιμοποιείται από το ΕΔΔΑ και από το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Στην Ελλάδα του σήμερα, όπου οι γυναικοκτονίες δυστυχώς τείνουν να γίνουν μία τραγική καθημερινότητα, με την έμφυλη βία πια να έχει γίνει μόνιμο μέρος του αστυνομικού δελτίου, συνεχίζουμε να συζητάμε τα αυτονόητα. Συζητάμε ακόμα εάν υπάρχει πραγματική ανάγκη για την κατοχύρωση του όρου «γυναικοκτονία», ο οποίος χρησιμοποιείται ήδη ευρέως. Βλέπουμε το δέντρο, και χάνουμε το δάσος.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι επιτέλους ανάγκη να αντιμετωπιστούν δραστικά τα κενά και τα ελλείμματα του δικαιϊκού μας συστήματος, με σκοπό τη νομική, οικονομική και ψυχολογική υποστήριξη των γυναικών. Είναι επιτέλους ανάγκη η θέσπιση ενός πλαισίου το οποίο θα εστιάζει στην πρόληψη, τη διερεύνηση, την αποκατάσταση των θυμάτων και παράλληλα θα ενσωματώνει τη διάσταση του φύλου σε μία σειρά τομέων και πολιτικών.
Πολιτεία και κοινωνία οφείλουμε να κάνουμε τα θύματα, μέσω της ενημέρωσης και της πολυδιάστατης στήριξής τους, να νιώσουν ασφάλεια και να σπάσουν τη σιωπή.
Για να λάβει τέλος η κτηνωδία.
Ως εδώ!
Καμία μόνη, καμία λιγότερη!

Από πλευράς της η Μάρα Κουκουδάκη, Υπεύθυνη Ανθρώπινου Δυναμικού και Μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής αναφέρει:

Δυστυχώς το 2024 ξεκίνησε με ακόμα μία γυναικοκτονία. Η έμφυλη βία πια στην Ελλάδα είναι κάτι σαν τη «Λερναία Ύδρα» θα τολμούσαμε να πούμε. Έχουμε φτάσει ήδη στο σημείο όπου συζητάμε όλο και συχνότερα για θύματα της πιο ακραίας μορφής έμφυλης βίας, αυτή της γυναικοκτονίας. Οι γυναίκες δολοφονούνται εξαιτίας του φύλου τους και το έγκλημα κάθε φορά καθορίζεται από την μυϊκή δύναμη και κατ’ επέκταση την κυριαρχία του άνδρα πάνω στη γυναίκα, πάνω στο γυναικείο σώμα, καθώς την αντιλαμβάνεται ως κτήμα του. Δεν τη σκότωσε ούτε «γιατί την αγαπούσε», ούτε γιατί «θόλωσε από πάθος», ούτε βρισκόμαστε μπροστά σε κάποια «οικογενειακή τραγωδία». Έχουμε όλοι ευθύνη για όσα διακινούνται στον δημόσιο διάλογο, για την διατύπωση τους εκ του πονηρού, έτσι ώστε να υποβαθμίζεται το έγκλημα έμφυλου μίσους.

Το ερώτημα που γεννιέται εύλογα, είναι που ακριβώς βρίσκεται το κράτος σε όλα αυτά? Θα μπορούσε το έγκλημα να έχει αποφευχθεί? Οι αρμόδιες αρχές που βρίσκονται κάθε φορά και τι ακριβώς κάνουν έτσι ώστε να προστατεύσουν τις γυναίκες, προτού εκείνες χάσουν τη ζωή τους, όταν βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της λεκτικής ή σωματικής κακοποίησης? Οι διαδικασίες εξακολουθούν να κινούνται πάρα πολύ αργά, δεν υπάρχει πλαίσιο πρόληψης, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία ουσιαστική παροχή προστασίας στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, αφού καταγγείλουν την άσκηση βίας εις βάρος τους.

Εξίσου αργεί και η απονομή δικαιοσύνης, με αποτέλεσμα μέρα με τη μέρα οι πολίτες να χάνουν κάθε εμπιστοσύνη απέναντι στους θεσμούς και καμία μας να μην νιώθει ποτέ ασφαλής. Προτρέπουμε συνεχώς τα θύματα να μιλήσουν, να καταγγείλουν τον κακοποιητή τους, ενώ πλαίσιο προστασίας από την πολιτεία δεν υπάρχει. Η κυβέρνηση θεωρεί πώς με επικοινωνιακά τρικ και με κροκοδείλια δάκρυα μόλις λαμβάνει χώρα ακόμα μία γυναικοκτονία, θα λυθεί το πρόβλημα και θα πάμε παρακάτω. Κάθε μέρα μετριόμαστε όμως και είμαστε μία λιγότερη. Για πόσο ακόμα?