“Το Περιβάλλον στο προσκήνιο – Οι “εσκεμμένες” πυρκαγιές και η κλιματική αλλαγή” – Της Ζέφης Δημαδάμα

Η κλιματική κρίση και οι επιπτώσεις της συζητιόνται  όλο και πιο συστηματικά στις συναντήσεις των ηγετών, στο δημόσιο διάλογο, στις διαλέξεις και τα μαθήματα των πανεπιστήμιων. 

Με αφορμή και την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, στις 5 Ιουνίου, επανέρχεται το ενδιαφέρον για την κλιματική αλλαγή και την προστασία του περιβάλλοντος με έμφαση ωστόσο και στις  πυρκαγιές που ήδη έκαναν τη δραματική τους εμφάνιση και στη χώρα μας. Η καταστροφή στα Γεράνεια Όρη λίγες μέρες πριν, είναι μεγάλη και το καλοκαίρι μόλις ξεκίνησε.

Επειδή αναφερόμαστε στην ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και της αντιμετώπισης της κλιματικής επιβάρυνσης θα πρέπει να εισάγουμε δυναμικά στις πολιτικές μας την παράμετρο της προστασίας των δασών. Γιατί η συσχέτιση της  απώλειας των δασών με το κλίμα είναι παραπάνω από επιβεβαιωμένη και δυστυχώς υπονομεύει και τις πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως έχουμε υπογραμμίσει η καταστροφή του περιβάλλοντος όπου και αν συμβαίνει δεν επιβαρύνει μόνο τη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά ολόκληρο τον πλανήτη και η κατάσταση των δασών είναι τραγική. 

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία των απεικονίσεων των δορυφόρων καταγράφηκε μείωση κατά   4,2 εκατομμύρια εκτάρια  τροπικού δάσους μόλις το 2020 (αύξηση 12% από το 2019, Global Forest Watch) στην Ν. Αμερική. 

Οι απώλειες αυτές στις τροπικές περιοχές καταδεικνύουν την προαποφασισμένη τακτική εκκαθάρισης των δασών από κυβερνήσεις προκειμένου να “αξιοποιηθούν” από τη γεωργία και την κτηνοτροφία με στόχο το κέρδος.  

Τι σημαίνει αυτό, χωρίς να μασάμε τα λόγια μας; Σημαίνει ότι η καταστροφή των δασών γίνεται κατά τεκμήριο εσκεμμένα  και οφείλεται και στην αυξανόμενη  ζήτηση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο. 

Από τη μια πλευρά λοιπόν αναλαμβάνουμε πολιτική δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης, με ενεργειακή μετάβαση, με μείωση των εκπομπών και από την άλλη απαιτούμε να έχουμε τις ίδιες ή και περισσότερες μερίδες κρέατος ή γαλακτοκομικών στο πιάτο μας. 

Μόνο στη Βραζιλία το 2020 καταστράφηκαν 1,7 εκατομμύρια εκτάρια δάσους επιβαρύνοντας την ατμόσφαιρα με περίπου 2,6 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, ποσότητα σχεδόν ισοδύναμη (!) με τις εκπομπές της Ινδίας, της τέταρτης μεγαλύτερης χώρας εκπομπών στον κόσμο. 

Είναι παραπάνω από φανερό, ότι απαιτείται άμεση ανταπόκριση των κρατών και της παγκόσμιας κοινότητας  προς την αντιμετώπιση των ανωτέρω. Η ΕΕ ήδη ξεκίνησε να μελετά την εισαγωγή εμπορικών συμφωνιών και αυστηρών κανονισμών ώστε να ασκήσουν πίεση σε χώρες όπως η Βραζιλία για να περιορίσουν την αποψίλωση των δασών.

Είναι επομένως αναγκαίο το διεθνές εμπόριο να λειτουργήσει ως μοχλός για να προστατευτούν τα τροπικά δάση. Συγχρόνως ένα επιπλέον μέτρο θα ήταν για παράδειγμά ο περιορισμός των χρηματοδοτήσεων προς χώρες όπως η Βραζιλία για πολιτικές προστασίας του κλίματος και για αποκατάσταση ζημιών από την κλιματική αλλαγή ώστε να αποθαρρυνθούν από την αλόγιστη καταστροφή των δασών. 

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, εκτός από τις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές και ρήτρες ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα είχε να κάνουμε εμείς η κοινωνία πολιτών, οι καταναλωτές τη διάφορα μειώνοντας την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων στο τραπέζι μας. 

Η αναμόρφωση των διατροφικών μας συνηθειών μπορεί να βοηθήσει ταυτόχρονα και την υγεία μας και το περιβάλλον. 

* Αναπλ. Εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος Αλλαγής 

Αντιπρόεδρος Γυναικών Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος

Διδάσκουσα (ΕΔΙΠ), Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πάντειο Παν/μιο