“Βόμβες” στην κυβέρνηση: Παραιτούνται ο Πρόεδρος του ΕΣΕΤΕΚ και μέλος της επιτροπής για την απουσία εθνικής στρατηγικής στην έρευνα

Δύο κορυφαίοι Έλληνες επιστήμονες με διεθνή αναγνώριση, ο καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας στο Χάρβαρντ, Σπύρος Αρταβάνης-Τσάκωνας, και ο καθηγητής Αρχαίας Ιστορίας στο Πρίνστον, Άγγελος Χανιώτης, υπέβαλαν την παραίτησή τους από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤΕΚ). Οι παραιτήσεις τους αποτελούν ηχηρό χτύπημα για την κυβέρνηση, καθώς καταγγέλλουν πλήρη απουσία εθνικής στρατηγικής στην έρευνα και αδιαφορία του υπουργείου Ανάπτυξης.

Το ΕΣΕΤΕΚ, ως το ανώτατο γνωμοδοτικό όργανο της πολιτείας για την έρευνα και την τεχνολογία, θα έπρεπε να έχει ουσιαστικό ρόλο στη χάραξη στρατηγικής. Ωστόσο, οι δύο επιστήμονες κατήγγειλαν ότι η λειτουργία του είναι καθαρά διακοσμητική, χωρίς πραγματική επιρροή στις κυβερνητικές αποφάσεις.

“Δεν υπάρχει στρατηγική για την έρευνα”

Ο κ. Αρταβάνης-Τσάκωνας, ο οποίος είχε αναλάβει τη θέση του προέδρου το 2019, δήλωσε στην Καθημερινή πως «το υπάρχον πλαίσιο λειτουργίας του ΕΣΕΤΕΚ δεν λειτουργεί». Χαρακτήρισε το Συμβούλιο ως έναν μηχανισμό που απλώς «βάζει σφραγίδες» σε αποφάσεις χωρίς να έχει ουσιαστικό ρόλο στη χάραξη πολιτικής.

«Αν δεν φύγει το ΕΣΕΤΕΚ από την αρμοδιότητα του υπουργείου Ανάπτυξης και δεν λειτουργήσει ως ένα όργανο που σχεδιάζει και συμβουλεύει απευθείας τον πρωθυπουργό, δεν κάνουμε τίποτα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Κατήγγειλε την πολυδιάσπαση της έρευνας μεταξύ υπουργείων και την απουσία κεντρικού σχεδιασμού, ενώ επισήμανε πως η έμφαση που δίνεται αποκλειστικά στις startups αφήνει εκτός τη βασική έρευνα, η οποία αποτελεί τη θεμέλιο λίθο των τεχνολογιών αιχμής.

«Η κυβέρνηση μας αγνόησε»

Ακόμα πιο αποκαλυπτικός ήταν ο κ. Χανιώτης, ο οποίος στην επιστολή παραίτησής του τόνισε πως «η προσδοκία ότι η εμπειρία μου θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη της έρευνας στην Ελλάδα δεν επαληθεύτηκε». Κατήγγειλε πως το υπουργείο Ανάπτυξης δεν έδειξε κανένα ενδιαφέρον για ανταλλαγή απόψεων και αντιμετώπισε το ΕΣΕΤΕΚ με «παγερή αδιαφορία».

Ο ίδιος ανέφερε ότι το Συμβούλιο πληροφορήθηκε από τις εφημερίδες σημαντικές κυβερνητικές αποφάσεις για την έρευνα στην τεχνητή νοημοσύνη, ενώ καμία απάντηση δεν δόθηκε στην πρόταση επιβράβευσης 10 ερευνητικών ιδρυμάτων λόγω αριστείας, παρότι είχε προηγηθεί μακρά αξιολόγηση. «Είμαι πλέον πεπεισμένος ότι το ΕΣΕΤΕΚ δεν μπορεί να έχει ουσιαστικό ρόλο στη στρατηγική της έρευνας στην Ελλάδα», κατέληξε ο κ. Χανιώτης.

Πολιτικές προεκτάσεις

Η διπλή παραίτηση αποτελεί πλήγμα για την κυβέρνηση, καθώς αναδεικνύει ένα βαθύτερο πρόβλημα: την απουσία συνεκτικής πολιτικής για την έρευνα. Σε μια εποχή όπου οι χώρες επενδύουν στρατηγικά στην καινοτομία, η Ελλάδα φαίνεται να κινείται χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο, με τις κυβερνητικές επιλογές να προκαλούν δυσαρέσκεια ακόμα και σε εκείνους που επιλέχθηκαν να συνεισφέρουν από το εξωτερικό.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η κυβέρνηση θα αντιδράσει στην ηχηρή αυτή προειδοποίηση ή αν το μέλλον της έρευνας στη χώρα θα παραμείνει εγκλωβισμένο στην αδιαφορία και τη γραφειοκρατία.