Νίκος Νυφούδης: Πώς ένα “στοίχημα” μπορεί να γίνει παγίδα;

Και να που οι πρόσφατες εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ και στον ΣΥΡΙΖΑ έφεραν ξανά εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες πίσω στην ενεργό πολιτική.

Από την απολιτίκ δεκαετία «των παχιών αγελάδων» του 2000 και την αντισυστημική δεκαετία «των μνημονίων και των οργισμένων πλατειών» του 2010, η πολιτική και τα κόμματα επιστρέφουν στη συνείδηση των πολιτών ως μέσο συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων. Τα κόμματα δεν είναι πια αντικείμενο χλευασμού και αυτή η μεταστροφή των συναισθημάτων των πολιτών έναντι των κομμάτων δεν μπορεί παρά να είναι ένα πρώτο μεγάλο στοίχημα όχι μόνο για τα δύο συγκεκριμένα κόμματα, αλλά και για τη δημοκρατία μας.

Τα δύο συγκεκριμένα κόμματα βέβαια έχουν μπροστά τους και ένα άλλο στοίχημα. Οι δημοσκοπικές εκτιμήσεις δίνουν στο άθροισμα ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό της ΝΔ. Αυτή η εδραιωμένη πλέον υπεροχή δεν καθιστά βεβαίως αυτόματα τα δύο αυτά κόμματα τους ρυθμιστές της επόμενης μέρας, καθώς πιθανή άρνησή τους να συνομιλήσουν με στόχο τον εντοπισμό κοινών σημείων συμπόρευσης θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε έναν δεύτερο γύρο εκλογών στις οποίες θα εφαρμοζόταν ένα διαφορετικό εκλογικό σύστημα, το οποίο θα ευνοούσε τη ΝΔ ως το πιθανότερο πρώτο κόμμα. Όμως, η δημοσκοπική υπεροχή των δύο κομμάτων έναντι της ΝΔ μεταβάλλει τις συνθήκες του πολιτικού ανταγωνισμού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μόνος πλέον στην αντιπολίτευση και αυτό έγινε εμφανές στο ενεργειακό ζήτημα. Οι παρεμβάσεις του Νίκου Ανδρουλάκη – οι καίριες παρεμβάσεις του παρά το γεγονός ότι δεν είναι στη Βουλή – έχει αναγκάσει το Μαξίμου να αλλάξει ρητορική. Ο διμέτωπος αγώνας μιας κυβέρνησης είναι πάντα κουραστικός και αγχωτικός, ενώ στην περίπτωση της ΝΔ είναι επιπροσθέτως και αιφνίδιος, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε συνηθίσει κατά το προηγούμενο διάστημα να «παίζει χωρίς αντίπαλο» με τη στήριξη των μίντια που εύκολα αναπαρήγαγαν το επιχείρημα του αναξιόπιστου και φθαρμένου ΣΥΡΙΖΑ.

Τα δύο στοιχήματα, της επιστροφής των πολιτών στα κόμματα και της ανατροπής της ΝΔ από τις δυνάμεις του Κέντρου και της Αριστεράς, κινδυνεύουν ωστόσο να μετατραπούν σε παγίδες. Οι άνευ νοήματος αντιπαραθέσεις για τον αριθμό των μελών που συμμετείχαν στις κομματικές διεργασίες του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ ή για την έκταση των διαρροών από το ένα κόμμα στο άλλο που καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις καθρεφτίζει τις παγίδες αυτές. Εγωισμοί και μικροκομματισμοί απειλούν να οδηγήσουν στην απώλεια και των δύο στοιχημάτων. Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ καταγράφονται φωνές υπέρ μιας τάχα «ιδεολογικής καθαρότητας» και στο ΠΑΣΟΚ υπάρχουν σημαίνοντα στελέχη, ακόμα και μεταξύ των υποψηφίων αρχηγών, που προτιμούν την επανάληψη της συγκυβέρνησης με τη ΝΔ. Ομοίως και στο επίπεδο των δύο ηγεσιών. Ο Αλέξης Τσίπρας μιλά μόνο αόριστα για προγραμματική σύγκλιση το ΠΑΣΟΚ και ο Νίκος Ανδρουλάκης αποκρούει καθέτως προσκλήσεις –είτε εξ αριστερών, είτε εκ δεξιών–  αρνούμενος να κοιτάξει πέρα από τη βραδιά των εκλογών της απλής αναλογικής και από το ποσοστό που θα έχει δίπλα του ο πράσινος ήλιος.

Η αγωνία περιχαράκωσης του εκλογικού κοινού του κάθε κόμματος είναι πιθανό να στερήσει από το Κέντρο και την Αριστερά το πλειοψηφικό ρεύμα που φαίνεται να καταγράφεται στην κοινωνία υπό τις συνθήκες οικονομικής ανασφάλειας, αλλά και κόπωσης από την αλαζονική διαχείριση της εξουσίας από τη ΝΔ. Τα δύο κόμματα θα πρέπει να προετοιμαστούν πιο ουσιαστικά για το αποτέλεσμα των εκλογών της απλής αναλογικής, διότι διαφορετικά είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πέσουν μέσα στην μαύρη τρύπα της πόλωσης που η ΝΔ σίγουρα θα δημιουργήσει μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων. Και η πόλωση όχι μόνο θα διαιρέσει τον χώρο του Κέντρου, άλλα και θα απομακρύνει για ακόμα μια φορά τους πολίτες από τη δημόσια ζωή. Διπλά τα στοιχήματα, διπλές και οι παγίδες.