Για μια προοδευτική κανονικότητα

Ο Πρώην Υπουργός, νυν μέλος του Εκτελεστικού Πολιτικού Συμβουλίου του Κινήματος Αλλαγής και εκ των βασικών “ενορχηστρωτών” του “Προγράμματος των 11” που θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου στην ομιλία της Φώφης Γεννηματά στο “Θεσσαλονίκη Helexpo Forum”, γράφει στο “The Socialist”:

Την περίοδο πριν ξεσπάσει η υγειονομική κρίση είχε ξεκινήσει μια συζήτηση για επιστροφή στην κανονικότητα μετά την πολύχρονη χρηματοοικονομική κρίση του 2009. Μια από τις αδυναμίες αυτής της συζήτησης ήταν ότι προσδιόριζε ως κανονικότητα τις πολιτικές κοινωνικές και οικονομικές επιλογές της περιόδου πριν το 2009 που μας οδήγησαν τότε στην κατάρρευση.   

Όταν ξέσπασε η κρίση πανδημίας εύλογα τέθηκε εκ νέου το ερώτημα αν και πως αυτή θα μας επηρεάσει ή αν είναι κάτι προσωρινό που θα το ξεπεράσουμε σύντομα. Σήμερα, επτά μήνες μετά το ξέσπασμα της γίνεται παραδεκτό ότι δεν υπάρχει μια κανονικότητα στην οποία θα επιστρέψουμε. Από εμάς όμως εξαρτάται ποια κανονικότητα θα επιλέξουμε να διαμορφώσουμε για την επόμενη ημέρα. Τα τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που δημιουργεί η κρίση καθιστούν αναγκαία τη στόχευση για μια προοδευτική κανονικότητα.

Στηρίξτε μας! Γίνετε συνδρομητές στο “Res Publica”- Το περιοδικό της ΑΛΛΑΓΗΣ: Το πολιτικό – ενημερωτικό περιοδικό θα έρχεται στα mail σας κάθε μήνα μετά την συνδρομή σας ΕΔΩ: –> https://thesocialist.gr/subscription-plan

ΜΗΝ χάσετε το πρώτο μας τεύχος!

Η ιδιαιτερότητα της κρίσης πανδημίας συνίσταται στο ότι αν και υγειονομική έχει τεράστιες οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις. Ανατρέπει κατεστημένες αντιλήψεις που κυριάρχησαν σε όλον τον κόσμο τα τελευταία τριάντα χρόνια σχετικά με τις πολιτικές προτεραιότητες. Αντιλήψεις  που οδήγησαν σε περιορισμό του ρόλου του κράτους και στην υπερίσχυση της λογικής των ελεύθερων αγορών έναντι της πολιτικής.  Το παράδοξο της ήττας των θιασωτών των αγορών έναντι της πολιτικής είναι ότι αυτή δεν συνέβη με την κρίση του 2009 η οποία υπήρξε το αποκλειστικό αποτέλεσμα της κυριαρχίας της αντίληψης για την πρωτοκαθεδρία της αγοράς έναντι της πολιτικής. Συνέβη με μια υγειονομική κρίση, ίσως γιατί εδώ απειλήθηκε άμεσα ότι πιο σημαντικό η ανθρώπινη ζωή και η παρέμβαση του κράτους ήταν η μοναδική επιλογή για την προστασία της.

Για να προστατευτεί η ανθρώπινη ζωή τα κράτη σε όλο το κόσμο πήραν πρωτοφανείς αποφάσεις με αποτέλεσμα να βυθιστούν σε ύφεση όλες οι οικονομίες του πλανήτη. Η Ελλάδα έχει μια ύφεση που είναι κοντά στο μ.ο. της ευρωζώνης.  Αυτό που καθιστά ξεχωριστή τη δική μας περίπτωση  είναι η εκτίμηση ότι η πορεία αναπλήρωσης των απωλειών στο ΑΕΠ και στην απασχόληση του 2020 στην Ελλάδα θα είναι πιο αργή σε σύγκριση με τις άλλες οικονομίες του ευρωπαϊκού νότου. 

Το Κίνημα Αλλαγής από την πρώτη στιγμή στήριξε τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στα υγειονομικά ζητήματα. Σε ότι αφορά την οικονομία κατέθεσε τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης. Προτάσεις για τη στήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Τώρα καθώς εκδηλώνεται το δεύτερο κύμα της πανδημίας και συνειδητοποιούμε ότι η κρίση πανδημίας θα διαρκέσει περισσότερο από όσο αρχικά υπολογίζαμε είναι ανάγκη να καταθέσουμε και τις προτάσεις μας για την επανεκκίνηση και την αναδιάρθρωση της οικονομίας. 

Ιδιαίτερη σημασία για την μελλοντική πορεία της οικονομίας έχει η δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και οι επιχορηγήσεις που θα λάβει η χώρα. Οι πόροι αυτοί μαζί με αυτούς του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου παρέχουν μια μοναδική ευκαιρία στη χώρα να ξεπεράσει την κρίση γρηγορότερα και να μετασχηματιστεί. Έτσι η ελληνική οικονομία θα γίνει πιο ψηφιακή, πράσινη, ισόρροπη και ανθεκτική σε μελλοντικές κρίσεις. 

Όλα αυτά θα συμβούν υπό δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, ότι θα γίνει σωστή αξιοποίηση των πόρων και δεν θα καταλήξουν σε λάθος σχέδια με μόνο γνώμονα την συντήρηση της εκλογικής πελατείας της κυβέρνησης. Δεύτερον, ότι θα προχωρήσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές στην παιδεία, δικαιοσύνη, δημόσια διοίκηση, λειτουργία ανεξάρτητων αρχών που θα διευκολύνουν τον μετασχηματισμό της οικονομίας. 

Οι αλλαγές αυτές είναι αναγκαίες για ένα περάσουμε σε ένα κράτος πιο λειτουργικό, πιο αποτελεσματικό. Οι χρόνιες δυσλειτουργίες του κράτους, η δημοσιονομική εκτροπή του 2004-2009 και η ανάπτυξη μιας επιχειρηματικότητας προσδεδεμένης στις συναλλαγές με το κράτος ήταν μεταξύ άλλων παραγόντων που μας οδήγησαν στην κρίση του 2009. Η δημόσια διοίκηση ως έχει δεν μπορεί να ανταποκριθεί στο νέο ρόλο του κράτους και χρειάζεται να γίνουν τομές. Ούτε πρέπει να τεθεί ως στόχος το κράτος να εμπλακεί σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες όπως συνέβη στο παρελθόν με αρνητικά αποτελέσματα. 

Η κρίση πανδημίας οδηγεί σε επαναπροσδιορισμό του ρόλου του κράτους καθώς οι πολίτες έχουν αυξημένες προσδοκίες. Μελλοντικά θα διεκδικήσουν ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες υγείας, ασφάλεια στην διατροφή, στις μετακινήσεις και στο εργασιακό τους περιβάλλον, στήριξη όταν βρίσκονται χωρίς δουλειά ή υποχρεώνονται σε καθεστώς μερικής απασχόλησης. 

Η πρόκληση για τη χώρα είναι οι πόροι που θα έχει στη διάθεση της να αξιοποιηθούν σε μεγάλα έργα υποδομής, στη στήριξη βιώσιμων και ανταγωνιστικών επιχειρήσεων όπως και νεοφυών επιχειρήσεων που θα επιταχύνουν το μετασχηματισμό της οικονομίας και θα δημιουργούν νέες βιώσιμες θέσεις εργασίας. 

Μετά από μια μακρόχρονη κρίση τώρα είναι απαραίτητο να θέσουμε τις πολιτικές μας προτεραιότητες στο σχέδιο για την πορεία της χώρας. 

• Στόχος η πλήρης απασχόληση. Σε μια περίοδο που οι τεχνολογικές καινοτομίες και η κρίση πανδημίας ανατρέπουν το συμβατικό τοπίο των εργασιακών σχέσεων ήρθε η ώρα για μια Νέα Ρύθμιση στις εργασιακές σχέσεις

• Η κρίση πανδημίας ενισχύει μια προυπάρχουσα τάση έξαρσης των ανισοτήτων. Μέχρι τώρα κύριο ρόλο στη μείωση των ανισοτήτων είχαν οι μεταβιβάσεις. Τώρα πρέπει να ισχυροποιηθεί ο ρόλος της φορολογίας μέσα από τη θεμελίωση ενός προοδευτικού φορολογικού συστήματος. Με το νέο φορολογικό σύστημα θα μειωθεί η φορολογία εισοδήματος και θα αυξηθεί η φορολογία κεφαλαίου. Ήρθε η ώρα να συζητήσουμε για την εισαγωγή του φόρου πλούτου.  

• Σε περίπτωση στήριξης μιας επιχείρησης με κεφάλαια του Δημοσίου είναι αναγκαία η Συμμετοχή του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης που θα ενισχυθεί. Όταν οι συνθήκες είναι επωφελείς για το Δημόσιο, το χαρτοφυλάκιο ιδιωτικοποιείται.  

• Το μεγάλο απόθεμα κόκκινων δανείων επηρεάζει τη συνεισφορά των τραπεζών στην επανεκκίνηση της οικονομίας. Η πρόταση για τη Bad Bank πρέπει να προχωρήσει αφού η κρίση πανδημίας εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων.

• Ο μεγάλος κίνδυνος για την ελληνική οικονομία είναι να διαμορφωθούν εξαιτίας της κρίσης μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές συνθήκες σε κρίσιμες αγορές σε βάρος τόσο του καταναλωτή όσο και της εθνικής οικονομίας. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει αυξημένα καθήκοντα στις νέες συνθήκες. θα πρέπει να θωρακιστεί από ενδεχόμενες παρεμβάσεις.

Οι επιλογές που θα γίνουν σε αυτά τα κρίσιμα ζητήματα θα καθορίσουν την κανονικότητα της επόμενης ημέρας. Αν για άλλη μια φορά επιτρέψουμε στην κανονικότητα να την διαμορφώσει η λογική των οικονομικών της διάχυσης –άποψη που υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη δεν ωφελεί μόνο τους πλούσιους αλλά και του αδύναμους- τότε η πολιτική θα ηττηθεί για άλλη μια φορά.

Είναι δική μας υποχρέωση να συνεισφέρουμε στη συζήτηση αυτή τις προτάσεις ώστε η νέα κανονικότητα να έχει προοδευτικό πρόσημο, να οδηγεί στην παραγωγή νέου πλούτου που θα φτάνει και στους αδύναμους αλλά εξαιτίας των δικών μας πολιτικών προτεραιοτήτων.  

Φίλιππος Σαχινίδης

Πρώην Υπουργός