Η ακροδεξιά στροφή Μητσοτάκη και το νέο φιάσκο με τον «Άγνωστο Στρατιώτη»

Γράφει ο Γαβρής Άγγελος

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη φαίνεται να έχει χάσει οριστικά τον πολιτικό και θεσμικό της προσανατολισμό, διολισθαίνοντας επικίνδυνα σε μια ακροδεξιά ρητορική και πρακτική που θυμίζει άλλες, σκοτεινότερες εποχές. Το πρόσφατο φιάσκο με τη σύλληψη γυναίκας στην πλατεία Συντάγματος, επειδή τόλμησε να καθίσει κοντά στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, δεν είναι απλώς ένα στιγμιότυπο αστυνομικής αυθαιρεσίας· είναι η συμπύκνωση μιας εξουσίας που λειτουργεί πια με αντανακλαστικά φόβου, ανασφάλειας και ελέγχου.

Ενώ οι υπουργοί και τα κυβερνητικά στελέχη στέκονταν προσοχή για να «τιμήσουν» τον Ιωάννη Μεταξά, οι ίδιες δυνάμεις που υποτίθεται διασφαλίζουν την τάξη, προσέβαλαν βάναυσα το δημοκρατικό ήθος της πόλης των Αθηνών. Και εκεί ακριβώς αναδείχθηκε ο ρόλος του Δημάρχου Αθηναίων, Χάρη Δούκα — ενός Δημάρχου που δεν φοβήθηκε να συγκρουστεί με το Μέγαρο Μαξίμου και να υπερασπιστεί την αξιοπρέπεια του δημόσιου χώρου.

Από την πρώτη στιγμή, ο Δούκας μίλησε ξεκάθαρα: η πόλη δεν είναι στρατόπεδο, ούτε οι πολίτες ύποπτοι. Η Αθήνα, είπε, ανήκει στους ανθρώπους της — όχι στα ΜΑΤ, ούτε σε μια κυβέρνηση που επιθυμεί να την περιφράξει με κλούβες και απαγορεύσεις. Αυτή η στάση, πολιτικά και ηθικά, τον καθιστά τον μεγάλο νικητή στη σύγκρουση Δήμου – Κυβέρνησης. Γιατί ενώ ο Μητσοτάκης εγκλωβίζεται στην ανάγκη επίδειξης «πυγμής», ο Δούκας επιλέγει τον δρόμο της δημοκρατίας, της ψυχραιμίας και του μέτρου.

Το φιάσκο του Αγνώστου Στρατιώτη δεν ήταν τυχαίο. Είναι το αποτέλεσμα μιας νοοτροπίας που θεωρεί τη δημόσια παρουσία πολίτη «παραβίαση» και την απλή κίνηση μιας γυναίκας «απειλή». Η ίδια κυβέρνηση που επιτρέπει την παρείσφρυση ακροδεξιών οργανώσεων στις παρελάσεις της Θεσσαλονίκης, απαγορεύει τη σιωπή στον δημόσιο χώρο της Αθήνας. Το μήνυμα είναι σαφές: οι φασίστες έχουν χώρο, οι πολίτες όχι.

Απέναντι σε αυτό το θλιβερό φαινόμενο αυταρχισμού, η φωνή του Χάρη Δούκα ακούστηκε ως η μόνη νηφάλια και θεσμικά υπεύθυνη. Δεν υπέκυψε σε πιέσεις, δεν φοβήθηκε να εκτεθεί πολιτικά και υπερασπίστηκε το αυτονόητο: ότι οι πόλεις ανήκουν στους πολίτες, όχι στα κλομπ και στα διατάγματα. Στην πραγματικότητα, η στάση του Δήμου Αθηναίων αποτελεί υπόδειγμα θεσμικής αξιοπρέπειας απέναντι σε μια κυβέρνηση που έχει χάσει κάθε επαφή με τη δημοκρατική κανονικότητα.

Αν ο Μητσοτάκης θυμίζει ολοένα και περισσότερο έναν ηγέτη που εγκλωβίστηκε στη ρητορική του Μεταξά, ο Χάρης Δούκας αποδεικνύεται το ακριβώς αντίθετο: ένας Δήμαρχος που κατανοεί τη δύναμη της Δημοκρατίας ως πράξη καθημερινή, όχι ως τελετουργικό λόγο στην πλατεία Συντάγματος. Και μέσα σε αυτή τη βαθιά πολιτική αντιπαράθεση, η Αθήνα —η πόλη της ελευθερίας και της ιστορικής μνήμης— μοιάζει να έχει επιλέξει ήδη με ποιον θα πορευτεί.