Γράφει ο Γαβρής Άγγελος

Σίγουρα ζούμε σε μια “ρευστή” εποχή. Μια μεταβατική περίοδο μεταξύ εγκλεισμού και ελέγχου και επανένταξης και επανεκκίνησης της οικονομίας και της κοινωνίας. Όσο ήμασταν σε “lockdown” και επιτήρηση, γεννήθηκαν πολλές ιδέες για την δημιουργία μιας “μέσης λύσης” μιας λύσης που θα συνδυάζει και τα 2, και την επιτήρηση απο απόσταση και την “κανονικότητα”. Το σύγχρονο κράτος οφείλει να είναι εκσυγχρονισμένο επιτέλους και η κανονικότητα όπως πολλάκις έχει χρησιμοποιηθεί ο όρος που προσδιορίζει το “Φυσιολογικό” -ρευστό ως έννοια απο μόνο του- οφείλει να μην μετατοπιστεί ιδιαίτερα γιατί “μπορεί να τρομάξει η κοινωνία”.

Να ξεκινήσουμε φιλοσοφικό-πολιτικό-κοινωνικό διάλογο ή να παρουσιάσουμε τις 2 τάσεις που δημιουργούνται στον χώρο της Εκπαίδευσης; Μάλλον αυτό. 

1. “ΟΧΙ reality στις αίθουσες, κανένας έλεγχος στους καθηγητές και τους μαθητές, η διδασκαλία είναι λειτούργημα” 

Είναι γνωστό ότι η ίδια Αρχή είχε απαγορεύσει κάμερες ακόμη και σε προαύλια σχολείων, για λόγους ασφαλείας. Πώς τώρα επιτρέπει μια κάμερα σε κάθε τάξη; Τι έχει αλλάξει; Τη στιγμή μάλιστα που όποιος στοιχειωδώς χρησιμοποιεί υπολογιστή γνωρίζει πώς ό,τι μεταδίδεται άπαξ στο δίκτυο, «μένει» και πάντα. Μπορεί πανεύκολα να καταγραφεί και να μεταδίδεται στο διηνεκές. Για αυτό ακόμη και οι «γαλάζιες» παρατάξεις σε ΟΛΜΕ, ΔΟΕ και ΟΙΕΛΕ αντιτίθενται σε αυτό το σκηνικό.

Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιδιώκει να υποκαταστήσει τη φυσική διδασκαλία στην αίθουσα με μια κατ` όνομα μόνο «εκπαίδευση» εξ αποστάσεως, για να μην προχωρήσει στις προσλήψεις που εκκρεμούν από το 2019 και είχε προετοιμάσει η προηγούμενη κυβέρνηση.

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση όπως αρχικά εφαρμόστηκε, πριν την οργουελική ιδέα με τις κάμερες στις τάξεις, στηρίχθηκε από όλους μας γιατί ήταν λύση ανάγκης στις συνθήκες που ζούμε. Μετά την πανδημία όμως μόνο υποβοηθητικά μπορεί να προσφέρει ή σε ανάλογες συνθήκες κρίσης, που εύχομαι βέβαια να μην ξαναζήσουμε. Δεν μπορεί όμως να υποκαταστήσει ποιοτικά τη φυσική διδασκαλία στην τάξη, που είναι μαθητοκεντρική.

Άρα, μετά την πανδημία απαιτείται στήριξη του δημόσιου σχολείου με διορισμό μονίμων εκπαιδευτικών -οι διορισμοί είχαν διακοπεί σε όλη τη διάρκεια της κρίσης-, με εξοπλισμό, με σύγχρονα εργαλεία, με αναβάθμιση της σχολικής υποδομής. Και όπου χρειαστεί ξανά εξ αποστάσεως διδασκαλία όπως τη ζήσαμε εδώ και 45 μέρες, να είναι στηριγμένη στο δημόσιο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, που πρέπει να αναβαθμιστεί. Όχι σε μια ιδιωτική πλατφόρμα χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες προστασίας της ιδιωτικότητας και των προσωπικών δεδομένων δασκάλου και μαθητή.

Οι κάμερες στις τάξεις, να τονίσουμε, δεν φέρνουν καμία παιδαγωγική ωφέλεια. Να δεχθούμε -που δεν συμβαίνει- ότι θα είχε η μέθοδος κάποια χρησιμότητα στα ΑΕΙ, στα αμφιθέατρα, όπου το μάθημα είναι διδασκαλία από καθ` έδρας και βέβαια οι σπουδαστές ενήλικες. Αλλά εδώ ξέχωρα που όπως είπα η διδασκαλία συνδιαμορφώνεται με τους μαθητές, ελλοχεύουν ένα σωρό ζητήματα για τα παιδιά. Οι διάλογοι, τα λάθη, οι σχέσεις μεταξύ τους και με τον καθηγητή, μπορεί όλα αυτά να γίνουν κτήμα κάθε ωτακουστή; Θα γίνει viral στη γειτονιά και σ’ όλο τον κόσμο το ψεγάδι, το λάθος, το απρόοπτο, η λανθασμένη αντίδραση κάθε μαθητή ή δασκάλου;

2. “Ένα ευέλικτο σύγχρονο σύστημα τηλε-εκπαίδευσης και αξιολόγησης!” 

Αυτή είναι η άλλη τάση που δημιουργείται περισσότερο σε πολιτικούς και κοινωνικούς παρά σε διδακτικούς κύκλους διαβούλευσης περί του θέματος. Πολλοί έχουν ως αντεπιχείρημα στην κατάργηση της προσωπικής ελευθερίας, το γεγονός της φημολογούμενης και πολυτράνευτης αργοσχολίας του δημόσιου τομέα με τον έλεγχο και την αξιολόγηση να έχουν περάσει “στα ψιλά” όπως λέμε.

Παράπονα μαθητών, συλλόγων γονέων και κηδεμόνων καθώς και πολιτικών που εκμεταλλεύονται το ρεύμα των ημερών συντελούν στο να γίνει πιο εύπεπτη η απόφαση του Υπ.Παιδείας για την εγκατάσταση καμερών στις τάξεις.

Είναι όμως ένα δίκαιο σύστημα αξιολόγησης; Είναι ενας τρόπος ελέγχου της διδακτικής επάρκειας των καθηγητών; Σίγουρα δεν μπορούμε να απαντήσουμε με ασφάλεια μα η γνώμη των συγκεκριμένων κύκλων τείνει να απαντά θετικά στην “ταινία αξιολόγησης και τηλε-εκπαίδευσης” αφού απο τη μια θα λειτουργήσει χρηστικά απο την άλλη θα λειτουργήσει ως φόβητρο στους ανεπαρκείς και απαθείς καθηγητές..

Η αλήθεια είναι πως οφείλουμε να σκεφτούμε και τις 2 τάσεις. Να συλλογιστούμε για τα οφέλη και τα “πλην” της κινηματογράφησης τους μαθήματος και της εκπαιδευτικής διαδικασίας και να ανοίξουμε έναν δημόσιο διάλογο διακομματικό και ακόμα καλύτερα, αν θέλετε, με μια υπερκομματική επιτροπή που θα είναι ανεξάρτητη, ακέραια και διαρκής που θα ασχολείται με την Παιδεία συνολικά και δεν θα εξαρτάται απο κανένα κόμμα και καμία κυβέρνηση.