O Βουλευτής Α΄Θεσσαλονίκης του Κινήματος Αλλαγής-ΠΑΣΟΚ και πρώην Υπουργός, Χάρης Καστανίδης παραχώρησε “εφ’όλης της ύλης” συνέντευξη στον Άγγελο Γαβρή και το “The Socialist”

Μια συνέντευξη που θα συζητηθεί, παραχώρησε ο Χάρης Καστανίδης στον Άγγελο Γαβρή, απατώντας σε καίρια ερωτήματα, όπως  για τα φαινόμενα αστυνομικής βίας και το δόγμα “βία και καταστολή” που εφαρμόζεται από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, την διαχείριση της πανδημικής κρίσης, την κατάσταση στην εγχώρια Ενημέρωση με τα φαινόμενα χειραγώγησης των ΜΜΕ, τις εσωκομματικές εκλογές στο Κίνημα Αλλαγής, που όπως δήλωσε ο ίδιος, “Ανήκω σε αυτούς που δεν διστάζουν να αναλάβουν τις πολιτικές τους ευθύνες σε κρίσιμες περιστάσεις και την κατάλληλη στιγμή” αφήνοντας “ανοιχτά” όλα τα ενδεχόμενα σχετικά με την διεκδίκηση της αρχηγίας του κόμματος. Φυσικά πολύ σημαντικό είναι και το ευρύ κάλεσμα σε όσους αντιλαμβάνονται την πολύκροτη φράση : “Προοδευτική Διακυβέρνηση”. Ένα κάλεσμα που γίνεται με προσδιορισμένη την έννοια “προοδευτικός” στην σύγχρονη εποχή και τις ανάγκες της κοινωνίας.

Aναλυτικά η συνέντευξη του Χάρη Καστανίδη: 

• Κύριε Καστανίδη, βλέπουμε ένα “κρεσέντο” βίας και καταστολής από μέρους της αστυνομίας το τελευταίο διάστημα. Πως χαρακτηρίζετε το φαινόμενο της αστυνομοκρατίας που παρατηρείται στην χώρα μας; Έχει πολιτικές προεκτάσεις;

Τα φαινόμενα αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας που παρακολουθούμε τον τελευταίο καιρό υπερβαίνουν τα όρια της νόμιμης βίας, δηλαδή της απολύτως αναγκαίας βίας που μπορεί να ασκηθεί στο πλαίσιο που ορίζει το Σύνταγμα και ο νόμος και αναλογεί στην αποστολή των δυνάμεων τάξης.

Συνεπώς, πρόκειται για φαινόμενα αδικαιολόγητης και υπέρμετρης βίας.

Δεν με αιφνιδιάζει αυτή η κατάσταση. Οι δεξιές κυβερνήσεις διαχρονικά ρέπουν προς τον αυταρχισμό. Επί πλέον, η παρούσα κυβέρνηση χάνει τον έλεγχο στη διαχείριση της κοινωνικοοικονομικής πραγματικότητας και αυτό την ωθεί σε σπασμωδικές κινήσεις κατασταλτικής επιβολής. Κάτι που, επίσης, συνέβη από την αρχή της θητείας της, ήταν η διάχυση στην ατμόσφαιρα από την κυβέρνηση της νοοτροπίας που γεννά το δόγμα «νόμος και τάξη», χωρίς σεβασμό στην ισορροπία μεταξύ ασφάλειας και ελευθερίας.

Θα χρειαστεί να βελτιωθούν πολλά στην εκπαίδευση των αστυνομικών και στην παιδεία που τους παρέχεται, κάτι που, μεταξύ άλλων, θα βοηθήσει και στην καλύτερη προστασία τους, φυσική και ιδεολογική, από τις σε βάρος τους επιθέσεις.

Το πολιτικό, όμως, πρόβλημα που παραμένει και δοκιμάζει το δημοκρατικό μας σύστημα και την κοινωνική συνοχή είναι η ανυπαρξία ισχυρού μεσαίου πολιτικού χώρου. Μεσαίος χώρος, όχι με την έννοια του πολιτικού κέντρου, αλλά με την έννοια μιας δημοκρατικής παράταξης που αφομοιώνει και μετασχηματίζει τη δυναμική της εχθροπάθειας που παράγει ο κομματικός ανταγωνισμός των άκρων, που συνθέτει διαφορετικές κοινωνικές στρατηγικές και τις εντάσεις τους.

• Ακόμα μια φορά, στη Βουλή, ακούσαμε τον ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ, με αφορμή την συζήτηση για το “Me Too” -Κίνημα για το οποίο θα ήθελα την δική σας γνώμη- να “ρίχνουν το επίπεδο” της συζήτησης με εκφράσεις που δεν ταιριάζουν με την σοβαρότητα του θέματος. Πιστεύετε πως γίνεται απόπειρα “καπελώματος” κομματικά ενός κινήματος που αφορά την σεξουαλική κακοποίηση;

Τα κοινωνικά κινήματα που αναδεικνύουν σοβαρά θέματα και αιτήματα γεννώνται μέσα σε συγκεκριμένες συνθήκες και συνήθως είναι ακηδεμόνευτα.

Η επιτυχία τους συνδέεται πολλές φορές και με το ότι διατηρούν την αυτονομία τους έναντι των κομμάτων και του πολιτικού συστήματος. Αυτή η συνθήκη πρέπει και τώρα να διαφυλαχθεί και με την ευθύνη των πολιτικών κομμάτων.

• Έναν χρόνο μετά το πρώτο “lockdown τύπου Μαρτίου” , έχουμε ξανά ένα  “Lockdown τύπου Μαρτίου” με χιλιάδες κρούσματα ημερησίως, το πρόγραμμα εμβολιασμών να έχει “βαλτώσει”, την οικονομία να είναι “στα τάρταρα” και την κοινωνία “στα κάγκελα”. Πως μπορούμε να ξεφύγουμε από μια νέα οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση στην χώρα μας; Πως αξιολογείτε την κυβέρνηση;

H κυβέρνηση διαχειρίζεται την επιδημιολογική κρίση ανεπιτυχώς. Από το δεύτερο, δε,  ιδιαίτερα κύμα της πανδημίας έδειξε να μη διαθέτει σχέδιο, υπήρξαν πολλές αντιφατικές αποφάσεις, βασικές πρόνοιες, όπως π.χ. η έγκαιρη επέμβαση σε εστίες υπερμετάδοσης, παραμελήθηκαν, ενώ με μια ανεξάντλητη ευρηματικότητα συνεχίζει να μη δίνει στους πολίτες το παράδειγμα τήρησης των μέτρων.

Το χειρότερο είναι ότι τις αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία και στην κοινωνία από την πανδημία τις επιβάρυνε με τις άστοχες πολιτικές της.

Τι να πρωτοπρολάβει κανείς να απαριθμήσει; Το δημόσιο χρέος που υπερέβη ήδη το 210% του ΑΕΠ; Το ταμειακό έλλειμμα που αγγίζει τα 19 δις ευρώ; Το ιδιωτικό χρέος που επιβαρύνθηκε κατά 20 δις ευρώ μέσα σε ένα έτος και συνολικά ανήλθε στο 127,5% του ΑΕΠ; Το ότι οι τραπεζικές χρηματοδοτήσεις πήγαν, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, στα χέρια πολύ λίγων μεγάλων επιχειρήσεων; Ή ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις Επαγγελματικών Επιμελητηρίων, οι μισές επιχειρήσεις εστίασης δεν θα ανοίξουν μετά την περίοδο των απαγορεύσεων;

Εύχομαι να μη συμβεί, αλλά φοβάμαι ότι δεν θα αποφύγουμε μια νέα οικονομική και κοινωνική κρίση.

• Η Ενημέρωση στην χώρα μας, περνά τον δικό της “γολγοθά”. Έχοντας απωλέσει σημαντικότατο ποσοστό εσόδων από την αγορά, “φυτοζωεί” από τις κυβερνητικές επιχορηγήσεις και το περιορισμένο διαφημιστικό προϊόν. Ο κόσμος απομακρύνεται ακόμα μια φορά από τον κλάδο γιατί είτε δεν εμπιστεύεται τις ειδήσεις που ακούει είτε είναι επιφυλακτικός λόγω φαινομένων κυβερνητικής χειραγώγησης της Ενημέρωσης. Με αφορμή την πρόταση που καταθέσατε στη Βουλή για το “ποιοτικό περιεχόμενο” των ΜΜΕ, πως πιστεύετε πως μπορεί να στηριχθεί ουσιαστικά ο κλάδος και πως θα μπορούσε να διασφαλίσει την “αυτονομία” του; Ποιός ο ρόλος του ΕΣΡ; 

Τα μέσα ενημέρωσης οφείλουν να υπηρετούν ταυτόχρονα την πολυφωνία, την αντικειμενική ενημέρωση και την ποιοτική ψυχαγωγία. Από την άποψη αυτή, δεν βρισκόμαστε και στην καλύτερη δυνατή θέση. Αντιλαμβάνομαι τις ιδεολογικές κατευθύνσεις στις οποίες μπορεί να εντάσσονται μέσα ενημέρωσης, αδυνατώ, όμως, να κατανοήσω την εμφάνισή τους ως διαύλων κομματικής προπαγάνδας και ιδιοτέλειας. 

Η προστασία της ελευθεροτυπίας έχει δύο όψεις, τον σεβασμό της ελευθερίας και της αυτονομίας όσων υπηρετούν στα μέσα ενημέρωσης, αλλά και την προστασία των πολιτών από απόπειρες χειραγώγησής τους.

Αρνητικά φαινόμενα στη λειτουργία του τύπου παρατηρούνται παντού στον κόσμο, όπως και στη χώρα μας. Χρήσιμο θα ήταν, όμως, να κρατήσουμε από τη διεθνή συγκριτική εμπειρία τα θετικά παραδείγματα.

Απαιτείται συνεχής προσπάθεια εκ μέρους της πολιτείας και του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου για να μετουσιώνονται σε πράξη οι καθοδηγητικές αρχές του άρθρου 15 του Συντάγματος, δηλαδή οι αρχές της αντικειμενικής ενημέρωσης, της διασφάλισης ποιοτικής στάθμης των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών προγραμμάτων και της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Δεν υπάρχει άλλος μαγικός τρόπος για να επιτύχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα, παρά μόνον αν η πολιτεία και οι αρμόδιες ανεξάρτητες αρχές επιμένουν στο ρόλο που τους αποδίδεται από το Σύνταγμα και το νόμο. 

• Το Κίνημα Αλλαγής, βρίσκεται σε μια σταθερά χαμηλή τάση στις δημοσκοπήσεις. Μεταξύ 5,7-7,7% (Μ.Ο ετήσιος), με το έδαφος πρόσφορο για προοδευτική ρητορική, το κόμμα δεν φαίνεται να εισπράττει την επιδοκιμασία περισσότερων πολιτών από ότι στις τελευταίες εθνικές εκλογές (8.1%). Γιατί πιστεύετε πως συμβαίνει αυτό; Τι πρέπει να αλλάξει; 

Έχω τονίσει πολλές φορές ότι πρόβλημα με το οποίο πρέπει να ασχοληθούμε όλοι εμείς στο Κίνημα Αλλαγής είναι η αποσαφήνιση της ιδεολογικής του ταυτότητας. Το χρέος μας είναι να καταδείξουμε με τρόπο απλό και εύγλωττο τι σημαίνει να είναι ένα πολιτικό κόμμα φορέας των ιδεών του δημοκρατικού σοσιαλισμού τον 21ο αιώνα. 

Η υποχρέωσή μας αυτή αποκτά επείγουσα προτεραιότητα, αν σκεφτούμε ότι πρέπει να υπερβούμε τρεις αρνητικούς παράγοντες του πρόσφατου παρελθόντος που παίζουν ανασχετικό ρόλο στην πολιτική και εκλογική πρόοδο της δημοκρατικής παράταξης.

 Ο πρώτος αρνητικός παράγοντας ήταν ότι το ΠΑΣΟΚ κλήθηκε πρώτο να εφαρμόσει πολιτικές διάσωσης της χώρας, πολιτικές επείσακτες και κυρίως έμπνευσης των δανειστών, που στον πυρήνα τους ήταν συντηρητικές, συχνά τιμωρητικές και, κυρίως, λανθασμένες καθ’ ομολογία  των ίδιων των δανειστών. Πρέπει, συνεπώς, να αλλάξουμε τη σχηματισμένη εντύπωση μεγάλου μέρους των εκλογέων ότι αυτή η συνθήκη μας μετέτρεψε σε ένα συντηρητικό μόρφωμα. Δεν έχει σημασία ότι και οι άλλοι διαχειριστές της κρίσης εφάρμοσαν τις ίδιες πολιτικές, σημασία έχει ότι πλήρωσε πολιτικά και εκλογικά ο πρώτος διασώστης.

 Ο δεύτερος αρνητικός παράγοντας ήταν η συνεργασία με τη Δεξιά.

Όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, το κόστος των αρνητικών φαινομένων μίας διακυβέρνησης σηκώνει ο μικρός εταίρος των κυβερνητικών σχηματισμών. Δεν έχει σημασία ότι η Δεξιά και η Αριστερά συνεργάστηκαν και στο απώτερο και στο πρόσφατο παρελθόν, σημασία έχει πως, κατά περίεργο τρόπο, η κριτική των πολιτών είναι πιο απαιτητική και υπερβάλλουσα έναντι της δημοκρατικής παράταξης. 

Ο τρίτος παράγοντας ήταν η εγκατάλειψη σε κρίσιμες στιγμές της απαίτησης να ζητήσουμε την εκ νέου δημοκρατική νομιμοποίηση των πολιτικών μας στη διαχείριση της κρίσης. 

Μαζί με την αποσαφήνιση της ιδεολογικής μας ταυτότητας, θα χρειαστεί υπομονετικά να αποκαλύψουμε ιστορικές αλήθειες, που κρύφτηκαν μέσα στη σκόνη που δημιούργησαν ψίθυροι, ψέματα και μύθοι των άλλων κομμάτων. Θα χρειαστεί, ακόμη, να αναδιατάξουμε τις οργανωτικές λειτουργίες του Κινήματος Αλλαγής, ώστε να αντιστοιχούν στις επιδιώξεις ενός μαζικού πολιτικού κόμματος και όχι να φαντάζουν κομμένες και ραμμένες στις ανάγκες μίας ολιγάριθμης ομάδας στελεχών. 

Τίποτα δεν είναι εύκολο, μα και τίποτα δεν είναι αδύνατο. Αρκεί να το θελήσουμε όλοι. 

• Συνεχίζοντας το παραπάνω θέμα, εντύπωση προκαλούν ευρήματα διαφορετικών δημοσκοπικών εταιρειών που δείχνουν πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μεγάλη απήχηση στους ψηφοφόρους του ΚΙΝΑΛ , σε μερικές περιπτώσεις, μεγαλύτερη και από αυτούς της ΝΔ. Πως σχολιάζετε τέτοιου είδους ευρήματα;

Η πρώτη μου παρατήρηση είναι ότι μπορώ να διαμορφώσω όποιες απαντήσεις θέλετε, ανάλογα με τις ερωτήσεις που θα υποβάλω. Η δεύτερη παρατήρησή μου είναι, τι πεδία συγκρίσεων επιλέγεις να διαμορφώσεις. Αν π.χ. η σύγκριση είναι μεταξύ Μητσοτάκη και Τσίπρα, τότε στα μάτια των εκλογέων επιστρέφει εύκολα η εικόνα του πρόσφατου κυβερνητικού παρελθόντος του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, μια εικόνα που απέχει πολύ από τις αρχές της προοδευτικής διακυβέρνησης.

Οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ δεν απώλεσαν αίφνης την αντιδεξιά τους μνήμη,  πρέπει, όμως, να επαναπροσανατολιστούν σχετικά με τις απαιτήσεις και τα αιτήματα μιας αυθεντικής προοδευτικής διακυβέρνησης. 

• Στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη αρχηγού κόμματος, το όνομά σας έχει “ακουστεί” αρκετά. Ποια στάση θα κρατήσετε; Το σκέφτεστε να κατεβείτε υποψήφιος;

Ανήκω σε αυτούς που δεν διστάζουν να αναλάβουν τις πολιτικές τους ευθύνες σε κρίσιμες περιστάσεις και την κατάλληλη στιγμή.

Αυτήν την ώρα προέχουν τα προβλήματα της χώρας, αλλά και η ανάγκη να υπογραμμιστεί η συλλογική μας ευθύνη στην ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης. Συνεπώς, όταν επιστεί ο χρόνος θα ξανακάνουμε αυτή τη συζήτηση. 

• Τέλος, θα ήθελα ένα σχόλιο για το ενδεχόμενο “επιστροφής” στο όνομα του ΠΑΣΟΚ και για την “Προοδευτική Διακυβέρνηση” που έχει ανάγκη αυτός ο τόπος. 

Το όνομα του ΠΑΣΟΚ παραπέμπει σε μία βαριά και σπουδαία πολιτική κληρονομιά. Το πολιτικό και εκλογικό μέλλον ενός κόμματος πρέπει να στηρίζεται και στην κληρονομιά του.

Με αυτήν την έννοια, καλό θα ήταν να επιστρέψει στον τίτλο της παράταξης το ιστορικό της όνομα, χωρίς να ακυρώνεται ο χαρακτήρας της ως Κινήματος Αλλαγής. Σκέφτομαι προς αυτή την κατεύθυνση και υπολογίζω ότι θα είμαι έτοιμος να διατυπώσω προτάσεις λίγο πιο ύστερα. 

Σε ότι αφορά το ερώτημά σας για την προοδευτική διακυβέρνηση, επισημαίνω ότι προοδευτική διακυβέρνηση είναι αυτή που προγραμματικά επιδιώκει και πετυχαίνει, ταυτόχρονα, την εμβάθυνση της δημοκρατίας, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, την παραγωγική αναδιάρθρωση την πραγματικής οικονομίας, την δίκαιη κατανομή του παραγόμενου πλούτου και την κοινωνική δικαιοσύνη γενικότερα.

Η διατύπωση μερικών διλημμάτων μπορεί να αποσαφηνίσει την έννοιά της και να καταδείξει τους πραγματικούς εκφραστές της.

Προοδευτική διακυβέρνηση είναι αυτή που επιδιώκει τη συγκρότηση μίας πλειοψηφικής κοινωνικής συμμαχίας με την ασαφή και γενική επίκληση διαφόρων κοινωνικών τάξεων ή αυτή που επιδιώκει την εκπροσώπηση μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας, αποτελούμενης από τις πιο δημιουργικές δυνάμεις κάθε κοινωνικής τάξης, που υποστηρίζουν συγκεκριμένες προοδευτικές μεταρρυθμίσεις; 

Προοδευτική διακυβέρνηση είναι αυτή που επιδιώκει την ευημερία και τη μεγέθυνση των μεσαίων στρωμάτων στη βάση της διανομής κρατικών προσόδων και μεταβιβαστικών πληρωμών της Κοινότητας ή αυτή που επιδιώκει τη δημιουργία ευημερούσας μεσαίας τάξης ως αποτέλεσμα αυθεντικών παραγωγικών μετασχηματισμών της οικονομίας; 

Προοδευτική διακυβέρνηση είναι η προσχηματική χρήση των θεσμών δημοκρατικής συμμετοχής, όπως π.χ. των δημοψηφισμάτων ή η ουσιαστική ενίσχυσή τους στο πλαίσιο της προσπάθειας να αυξηθεί η επιρροή της κοινωνίας των πολιτών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων;

Προοδευτική διακυβέρνηση είναι η γενική άρνηση της αξιολόγησης των διοικητικών συστημάτων ή η αντικειμενική και διαφανής αξιολόγησή τους, προκειμένου να βελτιώνονται υπέρ των πολιτών οι επιδόσεις της διοίκησης; 

Όποιος στον καθρέφτη των απαντήσεων σε αυτά τα διλήμματα μπορεί να δει τον εαυτό του ως εκπρόσωπο της προοδευτικής διακυβέρνησης, μπορεί να κάνει ένα βήμα μπροστά.